Οι κανόνες του τραπεζικού συστήματος δεν είναι δυνατόν σίγουρα να είναι κανόνες που συναντάς σε μια λαϊκή αγορά.
Μπορούν όμως να είναι κανόνες έξω από κάθε λογική;
Σε ποια λαϊκή αγορά ο μανάβης που δανείζεται από τους συναδέλφους του βρίσκεται στο τέλος να τους αγοράζει όλους;
Και σε ποιο παζάρι κάποιος που έχει στήσει τον πάγκο του, που αξίζει 100 χιλιάδες ευρώ, τον πουλάει για 100 ευρώ;
Η διαδικασία της «πώλησης» της Αγροτικής Τράπεζας (ΑΤΕ) στην Τράπεζα Πειραιώς είναι έξω από κάθε λογική.
Είναι ένα οικονομικό και πολιτικό σκάνδαλο.
Μια τράπεζα που μόνο η ακίνητη περιουσία της αγγίζει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ πουλήθηκε για 95 εκατομμύρια.
Όσο δηλαδή ένα από τα κτίρια που κατέχει.
Η πώληση και, πριν από αυτήν, η «μη βιωσιμότητα» της ΑΤΕ κατασκευάστηκαν με επιμέλεια πολιτική και νομική.
Η Αγροτική εμφανίστηκε με δυσμενή στοιχεία, την ώρα που οι υπόλοιπες τράπεζες επιδίδονταν σε μια δημιουργική λογιστική που τις εμφάνιζαν σε καλύτερη θέση. Μια σειρά από νόμους, από αυτούς που ψηφίζονταν σωρηδόν τον καιρό του μνημονίου φωτογραφίζοντας συμφέροντα, ψηφίστηκαν για να νομιμοποιήσουν το ..
σκάνδαλο.
Η ίδια η επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων δεν ενημερώνεται γιατί η τράπεζα της Ελλάδας (παντοκράτορας και ρυθμιστής της ζωής του τόπου με παραχωρήσεις του νόμου 4021/2011) χειρίζεται όπως χειρίζεται την περιουσία του κράτους.
Τα στοιχεία χαρακτηρίζονται απόρρητα και κρατούνται κρυφά από την ίδια τη Βουλή. Όταν οι βουλευτές ρωτάνε πως έγινε η πώληση της ΑΤΕ στην Πειραιώς, η απάντηση είναι: «Γιατί δεν έπρεπε να γίνει;» Και όταν η ερώτηση γίνεται: «Μα πως μια ολόκληρη τράπεζα δίνεται για μόλις 95 εκατομμύρια», η απάντηση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας είναι: «Μα αν ήταν φιλέτο γιατί δεν ενδιαφέρθηκαν άλλες τράπεζες να την αγοράσουν;» Έτσι απαντάει ο κεντρικός τραπεζίτης. Με επιχειρηματολογία συζήτησης καφενείου. Τα άλλα είναι απόρρητα.
Όταν όλες οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν, η ΑΤΕ έμεινε απ’ έξω. Ενώ μπορούσε να κάνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου όπως όλες οι τράπεζες, το κράτος-μέτοχος δεν το έκανε, γιατί έτσι προέβλεπε το μνημόνιο. Ο Βενιζέλος την ίδια ώρα έδινε 800 εκατομμύρια από το κράτος για να καλύψει όσα είχε κλέψει ο τραπεζίτης Λαυρεντιάδης της Proton, με το επιχείρημα της «συστημικής ευστάθειας των τραπεζών». Εκεί το κράτος μπορούσε να δώσει. Όχι όμως στην τράπεζά του. Η ΑΤΕ δεν ανακεφαλαιοποιήθηκε όπως όλες οι ιδιωτικές τράπεζες. Οι τραπεζίτες μπορούσαν να πάρουν χρήματα του κράτους, όχι όμως η κρατική τράπεζα.
Η Πειραιώς «αγόρασε» την ΑΤΕ την εποχή που στην επιφάνεια είχε βγει μια σειρά από αποκαλύψεις για τον τρόπο λειτουργίας του προέδρου της Μιχάλη Σάλλα κι ενώ υπήρχε δικαστική διερεύνηση των καταγγελιών. Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν απασχόλησε ούτε την Τράπεζα της Ελλάδος ούτε την κυβέρνηση.
Τον κολοσσό της ΑΤΕ αγοράζει μια τράπεζα η οποία, όπως αποκάλυψε το Hot Doc, δανείστηκε 82 εκατομμύρια μέσω offshore εταιριών από την Proton για να κάνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Όπως στη συνέχεια αποκάλυψε το REUTERS, δανείστηκε (η οικογένεια Σάλλα) επιπλέον 113 εκατομμύρια μέσω τριών offshore από την Marfin. Το τραγελαφικό όμως είναι πως, όπως αποκαλύπτουμε σήμερα, η Πειραιώς πήρα από την ΑΤΕ, την οποία τελικά αγόρασε, 300 εκατομμύρια για να αντιμετωπίσει προβλήματα ρευστότητας.
Αυτά, ναι, δεν γίνονται ούτε στις λαϊκές αγορές. Το με ποιόν τρόπο η Πειραιώς εμφανίζεται να περνάει τα stress test (τα οποία δεν περνάει η ΑΤΕ), θα το δείτε στην έρευνα που ακολουθεί.
Είναι εντυπωσιακό, επίσης, πως στις εφημερίδες και τα κανάλια τη θέση αυτών των αποκαλύψεων που δεν έγιναν παίρνουν οι πληρωμένες διαφημίσεις των τραπεζών. Το κονδύλι της Πειραιώς για διαφήμιση είναι 26 εκατομμύρια ευρώ. Η τράπεζα έδωσε το ένα τρίτο του τμήματος για την αγορά της ΑΤΕ, για να διαμορφώσει επικοινωνιακά μια επιθυμητή εικόνα και όχι για να πουλήσει τραπεζικά προϊόντα.
Το επιχείρημα σε όλα αυτά είναι πως δεν έχει καμία σημασία ποιος αγόρασε ποιόν, αφού όλες οι τράπεζες σε λίγο θα ανήκουν στο κράτος. Δεν θα ανήκει όμως (πάλι δια μαγικών νομοθετημάτων) η διοίκηση. Συγκεκριμένα, η διοίκηση της επόμενης μέρας. Τότε τρεις τραπεζίτες και μια ελίτ θα αποφασίζουν ποιες επιχειρήσεις θα ζήσουν και ποιες θα πεθάνουν. Και ίσως ποιοί άνθρωποι.
Φροντίζοντας την κύρια Σάλλα του συστήματος
Στις 20 του περασμένου Ιουλίου, η Αγροτικά Τράπεζα εκκαθαρίστηκε και πέρασε την ίδια μέρα στη δικαιοδοσία της Τράπεζας Πειραιώς. Το τίμημα αγοράς ήταν μόλις 95 εκατομμύρια ευρώ. Την ίδια μέρα, στα δελτία του Bloomberg, το 10% των μετοχών της ΕΥΔΑΠ και το 7,5% των μετοχών της εταιρίας Folli Follie, που άνηκαν στην ΑΤΕ. Είχαν αξία 57 εκατομμύρια ευρώ. Η ιστορικά τράπεζα πουλήθηκε, δηλαδή, όσο σχεδόν άξιζε ένα ελάχιστο στοιχείο από τα περιουσιακά της στοιχεία. Για την ελληνική κυβέρνηση όλα έγιναν νόμιμα. Με μια μικρή λεπτομέρεια. Με νόμους που εκχωρούσαν μια σειρά από λειτουργίες του ίδιου του κράτους στον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, που τύγχανε να είναι πρώην μέτοχος της Πειραιώς και αντιπρόεδρός της.
Ένα ακριβώς χρόνο πριν, ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Νέα Υόρκη, είχε δηλώσει πως μέλημα της ελληνικής κυβέρνησης ήταν «να δημιουργηθεί μια ισχυρή κρατική τράπεζα και δύο τρεις ιδιωτικές». Οι άνθρωποι που είχαν εισηγηθεί αυτή την πρόταση στον Παπανδρέου (ανάμεσά τους και ο διοικητής της ΑΤΕ Θόδωρος Πανταλάκης) είχαν κατά νου μια ισχυρή κρατική τράπεζα, η οποία θα προέκυπτε από τη συνένωση της ΑΤΕ, του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων και την Αττική Τράπεζα. Ο κρατικός γίγαντας θα μπορούσε να ενισχύσει την επιχειρηματικότητα και την αγορά και να ισχυροποιήσει την τραπεζική λειτουργία σε μια εποχή κρίσης.
Το σχέδιο δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Καθένα από τα κομμάτια που θα αποτελούσαν τα πόδια του τραπεζικού πυλώνα άρχισε να περιφέρεται ως προίκα σε επιχειρηματικά συμφέροντα. Οι κρατικές τράπεζες, παρά τη χρήση τους από το πολιτικό και κομματικό κατεστημένο, είχαν καταθέσεις, ρευστό δηλαδή, και μεγάλες ιδιοκτησίες. Επιπλέον, ενώ η εικόνα τους δεν ήταν καλύτερη από των ιδιωτικών, προέκυπτε από πραγματικά στοιχεία και όχι δημιουργικές λογιστικές των ιδιωτών τραπεζιτών.
Λίγο πριν από τις εκλογές του Ιουλίου, ο Σαμαράς δήλωνε: «Υπάρχουν 7 δισεκατομμύρια που θα περισσέψουν από την ανακεφαλαιοποίηση για να χρησιμοποιηθούν για την ΑΤΕ». Από την ανακεφαλαιοποίηση δεν περίσσεψε τίποτα. Η ΑΤΕ πέρασε στη σάλα με τους εκλεκτούς του πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου, τον κύριο Μιχάλη Σάλλα και τους συνεταίρους του. Αλλά δεν πέρασε μόνο η τράπεζα. Η λειτουργία των ελληνικών τραπεζών και βέβαια ο έλεγχός τους έχει περάσει στα χέρια της ευρωπαϊκής ελίτ, με ελληνικά νομοθετήματα. Σε τέτοιο βαθμό, ώστε όταν ο υπουργός Οικονομικών, κύριος Γιάννης Στουρνάρας, ρωτήθηκε στη Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής γιατί προχώρησε η κυβέρνηση στη σκανδαλώδη παραχώρηση της ΑΤΕ, απάντησε αυτολεξεί: «Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, όταν μια τράπεζα κληθεί μη βιώσιμη, η κυβέρνηση δεν έχει πλέον τυπικά αρμοδιότητα, το θέμα πηγαίνει στα χέρια των εποπτικών αρχών». Οι «εποπτικές» αρχές. Όχι οι εκλεγμένες, κρίνουν που θα πάνε τα λεφτά του έλληνα πολίτη. Μια διαδικασία που ονομάζεται «ανακεφαλαιοποίηση» και συνίσταται στο πως τα λεφτά του φορολογούμενου καλύπτου «μαύρες τρύπες» των τραπεζών.
Όταν η ανακεφαλαιοποίηση είναι… ποίηση
Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών προέβλεπε πως οι τράπεζες θα εισπράξουν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), από το κράτος δηλαδή, προκειμένου να κριθούν ικανές για να λειτουργήσουν. Το κράτος δηλαδή θα ανακεφαλαιοποιούσε τις τράπεζες, για να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά τους και «την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος». Η ευστάθεια του συστήματος ήταν ένας όρος που χώρεσε διάφορες εφευρέσεις. Έως και την προσφορά 800 εκατομμυρίων ευρώ στην τράπεζα του Λαυρεντιάδη από τον Ευάγγελο Βενιζέλο, για να μη δημιουργηθεί αστάθεια. Η τρύπα των 800 εκατομμυρίων είχε δημιουργηθεί από υπεξαιρέσεις του τραπεζίτη και το κράτος πλήρωσε τη ζημιά για να μπορεί να λειτουργεί η τράπεζα.
Κατά έναν παράλογο τρόπο, όμως, το ίδιο κράτος δεν μπορούσε να πληρώσει καμιά ζημιά για να λειτουργήσει με «ευστάθεια» μια μεγάλη κρατική τράπεζα όπως η ΑΤΕ. Στο ίδιο το μνημόνιο ορίζεται πως το κράτος ως μέτοχος δεν μπορεί να την ενισχύσει, ενώ μπορεί να το κάνει για τις ιδιωτικές.
Ευρωπαϊκοί παράγοντες, ωστόσο, διαβεβαίωναν έως τις αρχές του 2012 πως η ΑΤΕ επρόκειτο να ανκεφαλαιοποιηθεί για να συνεχίσει να λειτουργεί. Αντί της ανακεφαλαιοποίησης, η ΑΤΕ χωρίστηκε σε «κακή» και «καλή», για να πωληθεί τελικά το καλό της κομμάτι στην Πειραιώς.
Η Τράπεζα Πειραιώς πήρε μέσω ανακεφαλαιοποίησης 4,7 δις ευρώ. Αν προχωρούσε το σενάριο ανακεφαλαιοποίησης της ΑΤΕ, αυτό θα στοίχιζε γύρω στα 4,5 δις. Δηλαδή η ανακεφαλαιοποίηση των δύο τραπεζών μαζί θα είχε ένα κόστος γύρω στα 10 δις ευρώ.
Η διάσπαση της ΑΤΕ και η «πώληση» στην Πειραιώς θα έχει κόστος 4,7 δις για την ανακεφαλαιοποίηση της Πειραιώς, 6,7 δις που θα δοθούν για να ισοσκελιστεί ο ισολογισμός από την απορρόφηση της καλής ΑΤΕ (funding gap), 500 εκατομμύρια μπόνους προς τη νέα τράπεζα και επιπλέον 1,2 δις ώστε να παρουσιάζει κεφαλαιακή επάρκεια. Δηλαδή 13 δισεκατομμύρια ευρώ.
Γιατί τότε πουλήθηκε η ΑΤΕ; Η επίσημη τοποθέτηση του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα και του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και πρώην στελέχους της Πειραιώς είναι πως η ΑΤΕ δεν ήταν βιώσιμη. Τα στοιχεία και οι εκθέσεις που αποδεικνύουν πως η ΑΤΕ δεν ήταν βιώσιμη είναι, σύμφωνα με τους δύο, απόρρητα και δεν μπορούν να δοθούν ούτε στη Βουλή, γιατί απειλείται (και πάλι) η ευστάθεια των τραπεζών. Όλες ωστόσο οι δηλώσεις για τη μη βιωσιμότητα της ΑΤΕ έγιναν εκ των προτέρων δημόσια και φαίνεται δεν απειλούσαν την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος.
Ιστορίες για… αγρίους
Η ΑΤΕ υπήρξε μια τράπεζα συνδεδεμένη με τον κρατικό κομματισμό και την πολιτική πελατεία. Χρησιμοποιήθηκε από τα κόμματα ως επέκτασή τους. Χιλιάδες δάνεια δόθηκαν με κριτήριο την πολιτική ένταξη, συνεταιρισμοί αλώθηκαν πολιτικά με τα τραπεζικά ρουσφέτια και το πολιτικό σύστημα βρήκε στην ΑΤΕ έναν χρηματοδότη.
Στα γραφεία των υπαλλήλων της ΑΤΕ μπορείς να ακούσεις χιλιάδες ιστορίες για την πολιτική χρήση της τράπεζας. Μία από τις πιο χαρακτηριστικές είναι αυτή με γνωστό συνδικαλιστή της Κρήτης και κουμπάρο του Μιχάλη Σάλλα, ο οποίος ζήτησε από την ΑΤΕ δάνειο 4 εκατομμυρίων για να ξεχρεώσει δάνεια στην Πειραιώς, ενώ ο τζίρος του συνεταιρισμού που διοικούσε δεν ξεπερνούσε τα 2 εκατομμύρια. Το δάνειο απορρίφθηκε μετά από την ανάλυση του ρίσκου δύο φορές, αλλά τελικά δόθηκε. Η πολιτική της ΑΤΕ δεν υπάκουε πάντα σε τραπεζικά κριτήρια, αλλά αυτό αφορούσε όλες τις τράπεζες. Κυρίως τις ιδιωτικές, στις οποίες οι μέτοχοι χρηματοδοτούσαν δικές τους offshore εταιρίες ή έκαναν αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου δανείζοντας η μία την άλλη εικονικό χρήμα.
Τα ίδια κόμματα χρησιμοποίησαν την τράπεζα ως βολικό χρηματοδότη. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έχουν δανειστεί από την ΑΤΕ 210 εκατομμύρια, βάζοντας υποθήκες τις μελλοντικές επιχορηγήσεις των κομμάτων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Στη συνέχεια, φέτος, τον Φεβρουάριο, 155 βουλευτές των δύο κομμάτων ψήφισαν στη Βουλή πως η επιχορήγηση «έχει ακατάσχετο και ανεκχώρητο», δηλαδή δεν μπορεί να προσημειωθεί. Άρα θα συνεχίζουν να την παίρνουν αντί να την εισπράξει η τράπεζα.
Η Αγροτική Τράπεζα λειτούργησε, παρά τον εναγκαλισμό με το πολιτικό σύστημα, ως φορέας στήριξης αγροτικών ομάδων και απέκτησε τεράστια περιουσία, την οποία τώρα εκχωρεί για μερικά εκατομμύρια. Αντί για την απελευθέρωση από την ομηρία από τους ίδιους, θέλησαν να την προσφέρουν σε επιχειρηματικά συμφέροντα.
Πιο fast-track δεν γίνεται
Καταθέτοντας στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γ. Προβόπουλος, ήταν κατηγορηματικός πως «η ΑΤΕ δεν ήταν βιώσιμη λόγω του κρατικού εναγκαλισμού». Όταν βεβαίως αυτός ο εναγκαλισμός είχε γίνει βιασμός της τράπεζας από τα κόμματα, ο Προβόπουλος ήταν κεντρικός τραπεζίτης και υπεύθυνος για να τον ελέγξει υπέρ της αυτόνομης λειτουργίας της τράπεζας. Δεν το έκανε. Αντίθετα χρησιμοποίησε ως επιχείρημα την απουσία της ελεγκτικής του λειτουργίας για να προσφέρει την τράπεζα στην τράπεζα της οποίας ήταν στο παρελθόν αντιπρόεδρος.
Η διαδικασία παράδοσης της τράπεζας ήταν προαποφασισμένη και έγινε έξω από κάθε θεσμική λειτουργία. Μήνες πριν ψήφισαν νόμους που προέβλεπαν το εργασιακό καθεστώς που θα διέπει την εξαγορά. Με τον νόμο 4021, ο Προβόπουλος έγινε βασιλιάς του τραπεζικού συστήματος, με αρμοδιότητα να αποφασίζει χωρίς πολιτικό έλεγχο. Ούτε η κυβέρνηση ούτε ο υπουργός Οικονομίας έχουν δικαίωμα να ασκήσουν πολιτική που θα ορίζει τι θα γίνει με τις τράπεζες. Είναι αρμοδιότητα που εκχωρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Κάθε πολιτική αντίδραση αντιμετωπίζεται με το επιχείρημα: «Έτσι θέλει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα».
Είναι χαρακτηριστικό πως, την ημέρα που ψηφίστηκαν οι νόμοι για την εκκαθάριση της ΑΤΕ και για την εκχώρησή της στην Πειραιώς, το ίδιο βράδυ εκτυπώθηκε το ΦΕΚ. Όπως σημείωσε στην Επιτροπή της Βουλής η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ζωή Κωνσταντοπούλου, τα δύο ΦΕΚ έχουν διαφορά εκτύπωσης ένα λεπτό. Η εκκαθάριση γίνεται στις 22:43:54, ο νόμος και η εκχώρηση στην Πειραιώς στις 22:44:56. Ποτέ άλλοτε νόμος του ελληνικού κράτους δεν πέρασε τόσο fast track. Για να κάνει την ΑΤΕ, σάλα συμφερόντων. Ή καλύτερα, «Σάλλα».
Πως «πείραξαν» τα stresstests των τραπεζών και σκότωσαν την ΑΤΕ
Στις 29 Ιουνίου 2010, ο Γ.Π., διευθυντικό στέλεχος της Τράπεζας Πειραιώς, τελείωνε μια ακόμη κουραστική μέρα στο νέο του πόστο. Συμπλήρωνε μόλις δύο μήνες στη θέση που του είχε εμπιστευθεί ο πρόεδρος της τράπεζας. Στην πραγματικότητα ήταν ένα πέταγμα στα βαθιά. Άνηκε σε αυτούς που είχαν αναλάβει να διαμορφώσουν τα στοιχεία που θα υπέβαλαν στην Τράπεζα της Ελλάδος και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για να περάσει η τράπεζα τη δοκιμασία του stress test, της προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων. Η βαθμολόγηση των τραπεζών ήταν το διαβατήριο για τη νέα τραπεζική πραγματικότητα. Ο γενικός διευθυντής ωστόσο δεν είχε κανένα άγχος. Όλα θα πήγαιναν καλά, του είχαν πει. Πάτησε το εικονίδιο «αποστολή» στο mail του και έκλεισε το κομπιούτερ. Ήταν μια ζεστή καλοκαιρινή μέρα, από αυτές που οδηγούν εύκολα σε λάθη. Όπως να στείλεις ένα mail σε παραλήπτες που δεν πρέπει.
Στις 25 Ιουλίου 2010, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε τα αποτελέσματα από τη διαδικασία προσομοίωσης των ελληνικών τραπεζών. Οι ελληνικές τράπεζες, πλην μιας, της ΑΤΕ, είχαν περάσει το stress test. Η Αγροτική παρουσίαζε κεφαλαιακό έλλειμμα 243 εκατομμυρίων ευρώ. Δηλαδή ο δείκτης κεφαλαιοποίησης που εμφάνιζε ήταν 4,36%, με όριο το 6%. Η Πειραιώς βρισκόταν οριακά στο 6%. Οι ελληνικές τράπεζες αποδέχθηκαν στο σύνολό τους το αποτέλεσμα. Όλοι όμως γνώριζαν δύο πράγματα. Πως τα στοιχεία που είχαν δώσει ήταν το αποτέλεσμα μιας «δημιουργικής λογιστικής». Οι τοποθετήσεις στο εξωτερικό εμφανίζονταν από τις τράπεζες φουσκωμένες, καθώς και οι υπεραξίες. Το δεύτερο ήταν αυτό που κυκλοφορούσε ως ανέκδοτο σε όλο το διάστημα του stress test. Πως η Τράπεζα της Ελλάδος μπορούσε να περάσει όποιον ήθελε από το τεστ. Όποιος ρωτούσε «πως γίνεται αυτό», του έλεγαν την γκάφα του Γ.Π., του διευθυντή της Πειραιώς, ο οποίος κατά λάθος είχε στείλει τα στοιχεία που υπέβαλλε η τράπεζα όχι στην Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά σε πολλαπλούς παραλήπτες. Όλοι τους συνάδελφοί του σε άλλες τράπεζες. Η ανάγνωση του mail αποκάλυπτε σε όλους πως τα στοιχεία που υποβλήθηκαν δεν ανταποκρίνονταν στα ίδια κριτήρια για όλους. Το ίδιο καλοκαίρι, ο Θόδωρος Πανταλάκης, διοικητής της ΑΤΕ, έμελλε να μάθει αυτή τη διαφορετικότητα των «κριτηρίων» στην Πάρο, από το συνάδελφό του της Εθνικής Τράπεζας Απόστολο Ταμβακάκη, ο οποίος μάλιστα του έκανε και σχετική πλάκα.
Όλα είναι ένα ψέμα
Η γκάφα του στελέχους της Πειραιώς δεν είναι ένας αστικός τραπεζικός μύθος. Είναι πραγματικότητα. Το Hot Doc έχει στη διάθεσή του το έγγραφο που αποδεικνύει πως από την Τράπεζα Πειραιώς απεστάλη προς την Τράπεζα της Ελλάδος έκθεση με δεδομένα διαφορετικών κριτηρίων από αυτά που υπέβαλαν άλλες τράπεζες. Στην έκθεση της ΑΤΕ, η οποία «κόπηκε» στο stress test, δεν είχαν υπολογιστεί οι λεγόμενοι «αναβαλλόμενοι φόροι» στα ίδια κεφάλαια. Αυτό γιατί δεν επιτρεπόταν από τα κριτήρια που έθετε η προσομοίωση. Αντίθετα στα δεδομένα που υπέβαλε η Πειραιώς οι αναβαλλόμενοι φόροι είχαν υπολογιστεί στα ίδια κεφάλαια της τράπεζας, δίνοντάς της τη δυνατότητα να περάσει οριακά το τεστ.
Τα δύο μέτρα στην αξιολόγηση προφανώς απαιτούσαν τη συγκάλυψη από ανώτερους παράγοντες της Τράπεζας της Ελλάδος ή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Το ερώτημα βέβαια είναι αν, με τα κριτήρια που υποβλήθηκε στο τεστ η Πειραιώς, η ΑΤΕ θα μπορούσε να περάσει. Η απάντηση είναι όχι. Η τράπεζα είχε εγγράψει, εν αντιθέσει με άλλες τράπεζες, πραγματικά στοιχεία, αποδίδοντας πραγματική εικόνα.
Η απόφαση για μια πραγματική εικόνα της τράπεζας άνηκε στον διοικητή της Θόδωρο Πανταλάκη. Ο Πανταλάκης υπήρξε στέλεχος της Πειραιώς που τοποθετήθηκε στην ΑΤΕ από την κυβέρνηση Παπανδρέου. Επιχείρησε να παρουσιάσει πραγματικές προβλέψεις για την τράπεζα, εμφανίζοντας εικόνα ζημιάς για το μέλλον. Το επιχείρημά του ήταν πως ήθελε να καθαρίσει τον ισολογισμό της τράπεζας και να την κάνει να λειτουργεί ως πραγματικό πιστωτικό ίδρυμα και όχι ως κομματικό ταμείο.
Όταν η ΑΤΕ απέτυχε το stress test, ο Πανταλάκης δέχτηκε επιθέσεις από στελέχη της ΑΤΕ, που πίστευαν πως ο διοικητής της τράπεζας παίζει τι παιχνίδι του Σάλλα. Έτσι, με το επιχείρημα της «πραγματικής εικόνας», αντί να ακολουθήσει τη συνήθη πρακτική της δημιουργικής λογιστικής, δημιουργούσε μια άσχημη εικόνα για την τράπεζα, οδηγώντας την προς πώληση.
Η πραγματικότητα είναι πως οι προβλέψεις Πανταλάκη επαληθεύτηκαν σε ό,τι αφορά την οικονομική πορεία της τράπεζας. Άλλωστε είναι πιθανότερο, λένε ακόμη και αυτοί που τον κατηγορούσαν, ο Πανταλάκης να έβλεπε τον εαυτό του ως το μελλοντικό διοικητή ενός κρατικού τραπεζικού πυλώνα, παρά ως οτιδήποτε άλλο.
Πανταλάκης βλέπει Αλμούνια
Η αποτυχία της ΑΤΕ στο stress test επέβαλε στην τράπεζα μέτρα αναδιάρθρωσης. Τον Σεπτέμβριο του 2010, οι απεσταλμένοι της τρόικας συναντήθηκαν με τους Έλληνες τραπεζίτες. Την ίδια μέρα συνάντησαν τα στελέχη της ΑΤΕ. Στην αίθουσα του διοικητικού συμβουλίου της ΑΤΕ, γύρω από ένα τεράστιο τραπέζι, για πρώτη φορά τα στελέχη της ΑΤΕ άκουσαν τα σχέδια της τρόικας: «Εσείς πρέπει να κλείσετε. Είσαστε μολυσμένοι και θα μολύνετε και τους άλλους».
Η διοίκηση της ΑΤΕ γνώριζε πως η εικόνα «μόλυνσης» δεν ήταν πραγματική. Η ΑΤΕ ήταν η μόνη που είχε δώσει πραγματικά και όχι ωραιοποιημένα στοιχεία. Επίσης ήταν κρατική τράπεζα και απαγορευόταν, εξαιτίας των όρων του Μνημονίου 1, να κάνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου μέσω του μετόχου της, του κράτους, για να βελτιώσει την εικόνα της. Αντίθετα οι άλλες τράπεζες έκαναν πολλές φορές εικονικές αυξήσεις κεφαλαίου, δανείζοντας η μία την άλλη, και προχωρούσαν σε ρυθμίσεις δανείων, επαναδανείζοντας τους οφειλέτες για να παρουσιάσουν ενήμερα δάνεια και να μην φαίνεται επισφάλεια. Κάποιες από τις πιο «μολυσμένες» τράπεζες περνούσαν τα επισφαλή δάνεια σε εταιρίες που φαίνονταν να τα αγοράζουν. Αντιπροσωπευτική είναι η περίπτωση του δανεισμού του ALTER, που οι τράπεζες έκρυβαν τον υπερμεγέθη και χωρίς υποθήκες δανεισμό σε εταιρίες που εμφανίζονταν ότι αναλαμβάνουν τα χρέη. Όλη αυτή η κατάσταση όχι μόνο δεν είχε κανένα έλεγχο από την Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά με νομικισμούς χαρακτηριζόταν και νόμιμη.
Ο Πανταλάκης καταλάβαινε πως προορίζουν την ΑΤΕ για κλείσιμο. Προσπάθησε να εξασφαλίσει επαφή με τον Αλμούνια για να τον ενημερώσει. Τη διαμεσολάβηση ανέλαβε η Μαρία Δαμανάκη, η οποία κατάφερε να κλείσει ραντεβού. Ο διοικητής είδε τον Αλμούνια και κατάφερε να τον πείσει πως η ΑΤΕ μπορούσε να εξυγιανθεί, να ανακεφαλαιοποιηθεί και να λειτουργήσει.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την παρέμβαση Αλμούνια απαίτησε από την ΑΤΕ να μειώσει το ενεργητικό της τράπεζας κατά 15%. Η τράπεζα θα μείωνε έτσι τους δανεισμούς και τα έσοδα, αλλά θα μείωνε και την επισφάλεια. Η Επιτροπή, στο καλύτερο σενάριο, έβλεπε απλώς την ΑΤΕ ως ένα κομμάτι ενός σάπιου και διεφθαρμένου κρατικού μηχανισμού που έπρεπε να παταχθεί. Ουσιαστικά η Επιτροπή εκβίαζε την τράπεζα προκειμένου να κάνει δεκτό ως μετοχικό κεφάλαιο το ποσό των 675 εκατομμυρίων που αντιστοιχούσε σε προνομιούχες μετοχές του Δημοσίου. Αν το ποσό αυτό το αποδεχόταν ως μετοχικό κεφάλαιο, τότε η ΑΤΕ θα ξεπερνούσε το όριο του δείκτη της κεφαλαιοποίησης. Έτσι η τράπεζα μπήκε στη λογική της αναδιάρθρωσης.
Αλχημείες και αλητείες
Η ΑΤΕ ήταν από τις τράπεζες που διέθεταν λίγα ομόλογα του Δημοσίου. Με απόφαση όμως του ευρωπαϊκού παράγοντα, όλα τα δάνεια των οργανισμών του Δημοσίου, που έχουν παρθεί από την ΑΤΕ μετατρέπονται σε δάνεια με πρωτοφειλέτη το Δημόσιο. Μέχρι τότε τα δάνεια αυτά μπορούσαν να ενεχυροδανειστούν. Να δοθούν δηλαδή στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και να παρθούν δάνεια με 1% επιτόκιο. Για να γίνει δανεισμός έπρεπε να μετατραπούν σε ομόλογα. Έτσι, όταν αργότερα έγινε το κούρεμα, η ΑΤΕ βρέθηκε με ομόλογα που έπρεπε να κουρευτούν. Αλλά το τραγελαφικό ήταν άλλο. Η ΑΤΕ, σε αντίθεση με τις άλλες τράπεζες που δανείζονταν με 1%, έπρεπε να δανείζεται (λόγω της επισφάλειας και της υποτιθέμενης αναξιοπιστίας του Δημοσίου) με 3% μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος. Έτσι, ενώ με την αναδιάρθρωση η ΑΤΕ γλίτωνε 30 εκατομμύρια από μείωση μισθών, όπως απαιτούσε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, την ίδια ώρα έχανε από τον δανεισμό με 3% πάνω από 140 εκατομμύρια.
Αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ήθελε πραγματικά να «νοικοκυρέψει» την κατάσταση, δεν θα δημιουργούσε η ίδια με τον δανεισμό της επιπλέον τρύπα 140 εκατομμύρια. Στο δεύτερο stress test που έγινε για τις τράπεζες, η ΑΤΕ κατάφερε να περάσει τη δοκιμασία, αλλά είχε μικρή σημασία.
Οι αντιδράσεις της διοίκησης της ΑΤΕ, αλλά και των εργαζομένων, ανάγκασαν την κυβέρνηση να υποσχεθεί πως η ΑΤΕ θα μπει στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Ήταν άλλωστε παράλογο οι ιδιωτικές τράπεζες να σώζονται από το κράτος, αλλά η κρατική τράπεζα να μην σώζεται από τις κινήσεις του κράτους. Ο Πανταλάκης, έχοντας τη διαβεβαίωση πως θα γίνει ανακεφαλαιοποίηση της ΑΤΕ, δέχθηκε να γίνει το κούρεμα. Έτσι έχασε 4,3 δις ευρώ.
Πριν από τις εκλογές, ο Σαμαράς δήλωνε πως θα βρεθούν χρήματα για την ανακεφαλαιοποίηση της ΑΤΕ. Μετά από τις εκλογές, απλώς ανακοινώθηκε πως η ΑΤΕ σπάει σε καλή και κακή, και αμέσως μετά το καλό κομμάτι δόθηκε στην Πειραιώς.
Έριξαν μαύρη πέτρα, αλλά όχι BlackRock
Η δικαιολογία για την πώληση της ΑΤΕ για μόλις 95 εκατομμύρια ήταν πως δεν ήταν βιώσιμη. Αυτό ανακοίνωσαν Στουρνάρας και Προβόπουλος, χωρίς όμως να παραθέσουν κανένα αποδεικτικό στοιχείο γι’ αυτό. Τα στοιχεία, όπως λένε, είναι απόρρητα και απειλούν τη λειτουργία των τραπεζών. Η ελληνική Βουλή δεν γνωρίζει. Ούτε ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών, που κυνικά δήλωσε στη Βουλή πως δεν γνωρίζει, γιατί αυτό θα ήταν παράνομο. Όλα αποφασίζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τον Προβόπουλο, οι οποίοι ουδέποτε εξουσιοδοτήθηκαν να ασκούν πολιτική στο όνομα και για το όποιο συμφέρον της Ελλάδας. Ο Προβόπουλος δεν είναι τίποτε άλλο από διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, δηλαδή μιας Ανώνυμης Εταιρίας με άγνωστη μετοχική σύνθεση, η οποία εμφανίζεται ως Κρατική Τράπεζα.
Όπως αποκαλύπτει σήμερα το Hot Doc, η ΑΤΕ ήταν τράπεζα που στην έκθεση της Black Rock εμφανίζεται να πληροί τις προϋποθέσεις υγιούς λειτουργίας. Και η έκθεση αυτή έχει χαρακτηριστεί απόρρητη, αν και το ελληνικό κράτος είναι αυτό που πλήρωσε για να αξιολογηθούν οι τράπεζες. Έχει σημασία όμως να δει κάποιος ποια είναι η τράπεζα που αγόρασε την ΑΤΕ.
Κοίτα ποιος μιλάει
Η Πειραιώς εμφανίζεται από τον Προβόπουλο και τους εραστές των απόρρητων στοιχείων ως ικανή τράπεζα να αγοράσει την ΑΤΕ. Είναι εντυπωσιακό πως, την περίοδο που γίνεται η αγορά αστραπή, η Πειραιώς βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρές καταγγελίες και αποκαλύψεις, πολλές από τις οποίες έκανε το Hot Doc και το διεθνές πρακτορείο REUTERS.
Το Δεκέμβριο του 2009, η τράπεζα που εμφανίζεται με κεφαλαιακή επάρκεια πήρε από την ΑΤΕ δάνειο 300 εκατομμυρίων ευρώ για να αντιμετωπίσει προβλήματα ρευστότητας. Τον Ιούνιο του 2010, η Πειραιώς χρωστούσε ακόμη 180 εκατομμύρια ευρώ.
Όπως παραδέχεται η ίδια η Τράπεζα της Ελλάδος στην έκθεση που αναγκάστηκε να κάνει για το σκάνδαλο της Proton του Λαυρεντιάδη, η Πειραιώς προέβη σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου μέσω 3 offshore εταιριών, που πήραν δάνειο 82 εκατομμυρίων ευρώ από την Proton. Συγκεκριμένα, το 2011 οι εταιρίες AUSUM, AURIFEX και TRAPEZIUM πήραν δάνειο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την αύξηση του κεφαλαίου μέσω της εταιρίας SCIEN. Ο Προβόπουλος, ο άνθρωπος που έπρεπε να ελέγξει αυτές τις χρηματοδοτήσεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται «περίεργες», υπήρξε πρόεδρος της SCIEN.
Η οικογένεια Σάλλα, όπως αποκάλυψε το REUTERS, πήρε μέσω τριών ακόμη offshore, των SHENT ENTERPRICES, BENIDVER ENTERPRICES και KAFO ENTERPRICES, δάνειο 113 εκατομμύρια ευρώ από τη Marfin για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Πειραιώς. Μπορεί μια τράπεζα να δανείζει κάποια άλλη, αλλά το ποσό αυτό αφαιρείται από το ενεργητικό της. Στις ελληνικές τράπεζες δεν φαίνεται πουθενά να ισχύει κάτι τέτοιο. Η Τράπεζα της Ελλάδος λέει πως είναι νόμιμο, παραβλέποντας την παρανομία. Πως η μία δανείζει την άλλη ένα ποσό που είναι εικονικό.
Την ώρα της μεγάλης προσφοράς προς την Πειραιώς, η τράπεζα επίσης ελέγχεται νομικά για σχέση με το σκάνδαλο Τσοχατζόπουλου. Φέρεται να έχει δεχτεί τρεις φορές υποθήκη σπιτιού που αγόρασε η κόρη του Τσοχατζόπουλου στη Θεσσαλονίκη, ενώ δέχεται να απελευθερωθεί ποσό λογαριασμού το οποίο λειτουργούσε επίσης ως υποθήκη.
Ο συνεργός του Τσοχατζόπουλου, Γιώργος Σαχπατζίδης, υπήρξε μέτοχος της Πειραιώς. Ενώ είναι υπό έλεγχο από τις ιταλικές αρχές, παρουσιάζεται στο γκισέ της Τράπεζας Πειραιώς και καταθέτει, λίγο πριν κλείσει η τράπεζα, επιταγές αξίας 500.000 ευρώ κατ’ επανάληψη, χωρίς η τράπεζα να σημάνει συναγερμό στην Τράπεζα της Ελλάδος και τις διωκτικές αρχές. Η οικογένεια Σάλλα εμφανίζεται να δανειοδοτείται μέσω offshore εταιριών με μεγάλα ποσά από την Τράπεζα Πειραιώς, χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη υποθήκη. Υπάρχουν καταγγελίες που διερευνώνται από την Δικαιοσύνη και τον Οικονομικό Εισαγγελέα Πεπόνη, πως πολλά από τα δάνεια αυτά σβήστηκαν και πέρασαν στο παθητικό της τράπεζας.
Όλες αυτές οι εξελίξεις δεν πτόησαν τον άλλοτε μέτοχο και στέλεχος της Πειραιώς που έχει αναλάβει τον ρόλο του ελεγκτή του τραπεζικού συστήματος. Ούτε βέβαια την κυβέρνηση. Δεκάδες νομοθετήματα έχουν καταστήσει ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά και οικονομικά σκάνδαλα συμβατό με τους νόμους.
Σε μια «κρατική» τραπεζική πραγματικότητα, όπου οι τράπεζες έχουν πληρωθεί από το κράτος, τις αποφάσεις στη νέα οικονομική και πολιτική πραγματικότητα θα τις παίρνουν αυτοί που τοποθετήθηκαν από μια οικονομική ελίτ. Νόμιμα πάντα. Με νόμους Βενιζέλου.
Ακόμη και αν η μελλοντική έρευνα αποκαλύψει όλες τις πτυχές του σκανδάλου, οι πρωταγωνιστές θα μείνουν ατιμώρητοι. Για το ακαδίωκτό τους φροντίζουν οι νόμοι που έχουν ψηφίσει. Φρόντισαν ακόμη να προστατευτούν και από την αστική ευθύνη. Όπως προβλέπει (και πάλι) ο νόμος 4021/2011 « ο Διοικητής, οι Υποδιοικητές, τα μέλη συλλογικών οργάνων και το εν γένει προσωπικό της Τράπεζας της Ελλάδος δεν ευθύνονται αστικά έναντι τρίτων για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους εντός των κατά το παρόντα νόμο αρμοδιοτήτων τους, καθώς επίσης εντός των λοιπών αρμοδιοτήτων τις οποίες ασκεί η Τράπεζα της Ελλάδος». Άλλωστε, σε οποιαδήποτε περίπτωση θα πουν ό,τι έλεγαν οι εγκληματίες της κατοχής στα δικαστήρια. Πως δεν φταίνε, γιατί έπαιρναν εντολές από το Βερολίνο.
«Αγόρασαν» την ΑΤΕ για όσο άξιζε ένα κτίριό της
Ο διαχωρισμός της ΑΤΕ σε «καλή» και «κακή», λένε χαριτολογώντας παλιά στελέχη της τράπεζας, είναι απλός και δεν έχει καμιά δύσκολη διάσταση κατανόησης. Απλώς όλα τα καλά πάνε στην Πειραιώς και τα κακά βγαίνουν έξω. Αυτό που δεν είναι ανέκδοτο είναι πως μια τράπεζα αγόρασε μια άλλη στην Ελλάδα για 95 εκατομμύρια ευρώ. Η επιχειρηματολογία Προβόπουλου είναι πως δεν έγινε τίποτα κακό και καμία ευνοϊκή παραχώρηση στην Πειραιώς.
Ως απόδειξη παραθέτει το επιχείρημα πως καμία άλλη τράπεζα δεν έδειξε ενδιαφέρον να αγοράσει την ΑΤΕ. Μέσα σε όλον τον κυκεώνα των απορρήτων που επικαλείται ο κεντρικός τραπεζίτης, επικαλείται κι ένα επιχείρημα που δεν θα αμφισβητήσει τουλάχιστον ο απόρρητος και υπόγειος κόσμος των τραπεζών. Οι μέτοχοι της Πειραιώς μάλλον έκαναν μια μεγάλη χάρη στη χώρα: Έσωσαν την Αγροτική. Ας δούμε όμως μερικά μεγέθη. Η Αγροτική, με την αγορά της από την Πειραιώς, παίρνει βεβαίως 13 δις από ανακεφαλαιοποιήσεις και κάθε είδους «επιδοτήσεις». Επίσης παίρνει ρευστό χρήμα πραγματικών και όχι εικονικών καταθέσεων της ΑΤΕ, που αγγίζει τα 14 δισεκατομμύρια. Η Αγροτική ήταν μια τράπεζα που συγκέντρωνε το πραγματικό κομπόδεμα της επαρχίας και όχι το εικονικό των «επιχειρηματικών» δραστηριοτήτων.
Η ΑΤΕ έχει πάνω από 1.200 υποκαταστήματα στην Ελλάδα και δραστηριότητες σε 9 χώρες εκτός Ελλάδας. Τα 500 από αυτά είναι ιδιόκτητα. Στην πραγματικότητα η Πειραιώς αγόρασε την ΑΤΕ σε τιμή που αξίζει ένα από τα κτίρια της τράπεζας. Όπως προκύπτει από τα capital plans της ΑΤΕ που έγιναν πρόσφατα, μόνο το ιδιόκτητο συγκρότημα της τράπεζας στο Καστρί, όπου στεγάζεται το κέντρο εκπαίδευσης, αξίζει γύρω στα 75 εκατομμύρια ευρώ. Το ιστορικό κτίριο της τράπεζας στην Πανεπιστημίου κοστολογείται 23 εκατομμύρια, ενώ το κτίριο της τράπεζας στη Ρόδο (CAIR), 30 εκατομμύρια. Η ΑΤΕ έχει μετοχές σε πολλές εταιρίες, που αυτή τη στιγμή δεν διαπιστώνεται ποιες είναι. Βλέπετε συνέβη το παράδοξο, προκειμένου να πουληθεί η τράπεζα, να ληφθεί απόφαση ώστε να γίνει σταδιακή αποτίμηση περιουσιακών στοιχείων. Οι ειδήμονες δηλαδή του τραπεζικού συστήματος αγοράζουν κάτι που δεν έχουν καν αποτιμήσει. Γιατί άραγε;
Θα περίμενε βέβαια κάποιος, την ώρα που υπάρχει αγωνία για την επανασύσταση του παραγωγικού ιστού της χώρας, η ΑΤΕ να παίξει ένα ρόλο, με τις οδηγίες του κράτους, στην ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, αντί να πουληθεί. Να ρυθμίσει αγροτικά δάνεια για να απελευθερωθούν οι παραγωγικές δυνάμεις, να στηρίξει υγιείς επιχειρήσεις και να χρηματοδοτήσει όσους θέλουν να επιστρέψουν στη γη. Αντί γι’ αυτό, πουλιέται σε μια τράπεζα που επιδοτεί, αντί για αγροτικές δραστηριότητες φωτοβολταϊκά.
Στην κακή ΑΤΕ έχουν περάσει όσα δάνεια δεν εξυπηρετούνται, όπως και οι θυγατρικές ΔΩΔΩΝΗ, ΣΕΚΑΠ και Βιομηχανία Ζάχαρης. Η ΔΩΔΩΝΗ είναι μια κερδοφόρα επιχείρηση που, για ανεξήγητο λόγο, περνάει στην κακή ΑΤΕ. Στην κακή ΑΤΕ περνάνε και οι φωτοβολταϊκές δραστηριότητες της τράπεζας και δεν τις παίρνει η Πειραιώς, η οποία έχει δικό της μηχανισμό. Στην κακή ΑΤΕ περνάει και ένα δάνειο 158 εκατομμυρίων, το οποίο έχουν πάρει οι υπάλληλοί της τράπεζας, παρότι εξυπηρετείται κανονικά. Αντίθετα τα χρέη των κομματικών δανείων, αν και δεν εξυπηρετούνται μετά την απόφαση της Βουλής να μην ισχύει η υποθήκη των μελλοντικών επιχορηγήσεων, δεν πάνε στην κακή ΑΤΕ, αλλά διατηρούνται στην Πειραιώς. Ίσως στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι πιο ωφέλιμη η ομηρία που δημιουργείται στα πολιτικά κόμματα απ’ ό,τι μερικά εκατομμύρια παραπάνω ή παρακάτω.
Γενικά η Πειραιώς έχει το δικαίωμα να πετάει προς την κακή ΑΤΕ όσα κομμάτια διαπιστώνει κατά καιρούς πως είναι επιζήμια. Ποτέ άλλοτε στην Ελλάδα μια αγοραπωλησία δεν είχε τέτοια σχετικότητα στους όρους και στο τι αγοράζει ο αγοραστής.
Το εργασιακό καθεστώς των εργαζομένων είναι ένα μεγάλο θέμα. Το σενάριο του διαχωρισμού σε κακή και καλή ΑΤΕ υποτίθεται ότι έχει επιλεγεί γιατί διαφυλάσσει τις θέσεις εργασίας των εργαζομένων. Ωστόσο αυτό που ισχύει στην πραγματικότητα είναι πως οι υπάλληλοι της ΑΤΕ έχουν απολυθεί και ξαναπροσληφθεί την ίδια μέρα από την Πειραιώς, χωρίς να μετράει ο χρόνος προϋπηρεσίας. Μετά τη χρήση του επιχειρήματος της διάσωσης των θέσεων εργασίας, οι εργαζόμενοι αυτοί μπορούν να απολυθούν. Να απευθυνθεί δηλαδή η τράπεζα στην κοινή γνώμη της χώρας, λέγοντας πως σε μια χώρα ανέργων δεν γίνεται η τράπεζα να πληρώνει υπεράριθμους. Άρα θα τους απολύσει.
Να επαναληφθεί δηλαδή η μεθοδολογία που κάλυψε ένα άλλο σκάνδαλο στο παρελθόν, εκείνο της αγοράς των γερμανικών υποβρυχίων, με το επιχείρημα πως η γερμανική εταιρία θα διατηρούσε τις θέσεις εργασίας. Πράγμα βέβαια που δεν έγινε.
«Τι σημασία έχουν όλα αυτά, από τη στιγμή που όλες οι τράπεζες σε λίγο θα είναι κρατικές στην πραγματικότητα;», επιχειρηματολογούν όσοι βλέπουν τον εστιάτορα της Ύδρας που φοροδιαφεύγει αλλά παραδόξως όχι το σκάνδαλο της ΑΤΕ. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που πληρώνει τις τράπεζες και τους τραπεζίτες χωρίς να απαιτεί να ορίζει το κράτος την τραπεζική πολιτική. Βλέπετε οι κανόνες της ελεύθερης αγοράς επανέρχονται αφού το κράτος παρεμβατικά σώσει την αγορά των τραπεζών.
Σε αυτό το τραπεζικό τοπίο, οι σημερινοί πτωχευμένοι στην πραγματικότητα τραπεζίτες, η «πτωχοτραπεζοκρατία» κατά τον Γιάννη Βαρουφάκη, θα έχουν την εξουσία να αποφασίσουν το τι θα γίνει. Που θα πάνε τα χρήματα, τα δάνεια, πως θα λειτουργεί η οικονομία; Στο ενδιάμεσο, θα έχουν πουλήσει με αποφάσεις τους, και όχι του μεγαλομετόχου κράτους, την ακίνητη περιουσία και τα φιλέτα στο δικό τους κύκλο για ένα κομμάτι ψωμί. Γιατί, όπως θα πουν για μια ακόμη φορά, «το κράτος δεν είναι επιχειρηματίας για να έχει περιουσία». Μπορεί βέβαια να είναι δωρητής εξουσίας, δύναμης και χρήματος στους ίδιους.
Του Κώστα Βαξεβάνη
από το HOT DOC που κυκλοφορεί
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται...Επίσης χρησιμοποιήστε ελληνική γραφή για να αναρτηθούν τα σχόλιά σας.