«Η ΠΟΛΗ ΔΕΝ ΕΠΑΡΘΗ ΑΠΟ ΣΠΑΘΙΟΝ»

Στοιχεία για την παράδοση – και όχι άλωση – τής Κωνσταντινούπολης από τους ανθενωτικούς στους οθωμανούς

Κορδάτος Γιάννης

Πληροφορίες για την παράδοση – και όχι άλωση – τής Κωνσταντινούπολης στους οθωμανούς από τους ανθενωτικούς, μάς διασώζει ο ιστορικός Καρολίδης:

Και παρακάτω προσθέτει ο Καρολίδης, πως μόνο...

33.000 αιχμαλωτίστηκαν, δηλαδή ο μισός πληθυσμός. Ο άλλος μισός, οι ανθενωτικοί, είχαν σημαδέψει τα σπίτια τους και δεν έπαθαν τίποτε. Γιατί, εκτός από το Γεννάδιο, και άλλοι προύχοντες όχι μόνο σώθηκαν, αλλά πήραν και αξιώματα.

Αν δεν μεσολαβούσε η συμφωνία για την παράδοση, οι τούρκοι δεν θα άφηναν ορισμένες εκκλησίες και τα σπίτια των ανθενωτικών, αλλά θα άρπαζαν, θα διαγούμισαν, θα σκότωναν και θα γκρέμιζαν παντού. Για να αφήσουν πολλές εκκλησίες και μοναστήρια, και μάλιστα εκκλησίες και μοναστήρια, που τα κατείχαν οι ανθενωτικοί, και να μην πειράξουν πολλούς προύχοντες θα πει, πως είχαν τέτοιες οδηγίες, που θα τις έδωσε ο ίδιος ο σουλτάνος, σύμφωνα με τους όρους τής συμφωνίας, που υπογράφτηκε στις 28 Μαΐου.

Ο εκκλησιαστικός χρονογράφος Μαλαξός (16ος αι.) στην «Πατριαρχική Ιστορία» του μάς δίνει διαφωτιστικές πληροφορίες. Στον καιρό, που ο Ιερεμίας Α΄ έγινε για δεύτερη φορά πατριάρχης (δηλαδή στα 1532), ο σουλτάνος βάλθηκε να χαλάσει τις εκκλησίες και τα μοναστήρια. Ο πατριάρχης ζήτησε και πήρε διορία τρεις μήνες από το σουλτάνο, για να αποδείξει, πως «η Πόλη δεν επάρθη από σπαθίον», μα παραδόθηκε με συνθήκη. Ο Ιερεμίας μπόρεσε και βρήκε τρεις μάρτυρες, από τους παλιούς γενίτσαρους, που είχαν πολεμήσει τον καιρό, που πάρθηκε η Πόλη. Οι γενίτσαροι αυτοί ήρθαν στον πατριάρχη και μαζί του πήγαν στο σουλτάνο και τού είπαν πώς έπεσε η Πόλη.

Ο μολδοβλάχος ιστορικός, Δημήτρη Καντεμίρ (1673-1723), που έζησε χρόνια στην Τουρκία, μελέτησε τα αυτοκρατορικά αρχεία και έγραψε την ιστορία τής ακμής και τής παρακμής τής οθωμανικής αυτοκρατορίας, γράφει -μεταξύ άλλων- για την παράδοση τής Πόλης:

Σημείωση: Τα στοιχεία έχουν ληφθεί από την «Μεγάλη Ιστορία τής Ελλάδας» τού Γιάννη Κορδάτου, τ. VIII (Βυζάντιο Β΄), κεφ. «Η αλήθεια για την άλωση τής Πόλης».

πηγη