Η κυρία Κ., η δασκάλα της πρώτης δημοτικού

Η κυρία Κ. είναι η δασκάλα της πρώτης δημοτικού. Κατά κάποιον τρόπο, η καινούρια μαμά. 

Αυτή που ότι λέει είναι πιο σωστό, πιο αληθινό, και μαζί και πιο μαγικό. Δεν ξέρω πως γίνεται αυτό, αλλά έτσι είναι πάντα. 

Ότι πει αυτή είναι κανόνας απαράβατος, και όχι κανόνας που μπαίνει για να σπάει πλάκα κάποιος όταν τον παραβαίνει. 

Όταν τα μάτια της συννεφιάζουν, είναι σαν να πρέπει να πιείς ένα μπουκάλι μουρουνέλαιο. 

Όταν φωτίζονται και λένε μπράβο, είναι σαν μια τούρτα σοκολατένια, όλη δική σου, να την φας με το κουτάλι και να δώσεις και σ´όποιον άλλον θες. Τα δικά της λόγια δεν εξατμίζονται το επόμενο δευτερόλεπτο, αλλά εισχωρούν βαθιά στις άκρες του παιδικού μυαλού, ριζώνουν, βγάζουν κλαδιά και φυλλωσιές, δείχνουν τον δρόμο μπροστά, και που και που, κρατάνε και σκιά όταν χρειάζεται.

Στην αρχή της χρονιάς, το δικό μου φυλλοκάρδι τρέμει: η κυρία Κ. ποιόν δρόμο θα διαλέξει να δείξει;

Όταν επισκέπτομαι την τάξη, βλέπω στον ένα τοίχο ζωγραφισμένο ένα ποτάμι. Τεράστιο, βαθύ μπλε, από τη μια άκρη ως την άλλη. Δεν είναι ακόμα έτοιμο, μην το κοιτάτε, μου λέει αυστηρά. Καταπίνω αδιαμαρτύρητα την κουταλιά μουρουνέλαιο που μου σερβίρει. Κάτι μέσα μου όμως, υπόσχεται τούρτα σοκολάτα. Δε μπορεί, δεν ξεγελιέμαι. Από τόσες δασκάλες έχω περάσει κι εγώ.

Τις εβδομάδες που ακολουθούν, φθάνουν στο σπίτι οδηγίες για ποταμίσια πράγματα: ψάρια, ψαρόβαρκες, ψαροκαλύβες, βότσαλα, ότι τέλος πάντων υπάρχει, ζει, φύεται ή ίπταται γύρω από ένα ποτάμι. 

Οτιδήποτε μπορούμε να βρούμε σχετικό, από το ρυάκι στο χωριό μέχρι τους μεγάλους ποταμούς του κόσμου. Συνεισφέρουμε με φωτογραφίες από το Ίντερνετ, φύλλα που μαζέψαμε στην εξοχή, και μια μικρή ξύλινη αφρικανική πιρόγα. Θα τα μαζέψουν όλα, θα πουν ότι ξέρουν και ότι φαντάζονται για αυτά, και μετά θα τα ζωγραφίσουν στον τοίχο τους.

Όταν ξαναπηγαίνω στην τάξη, στην μέση περίπου της χρονιάς, βρίσκομαι καταμεσίς στον Αμαζόνιο. Ο ένας τοίχος ολόκληρος είναι τροπικό δάσος: καταπράσινα δέντρα με πυκνές φυλλωσιές, εξωτικά πουλιά και άγρια ζώα, και φτέρες παντού που σκύβουν στο μεγάλο, καταγάλανο ποταμό που κυλάει ανάμεσα. 

Βλέπω ψάρια πολύχρωμα, που τα παιδικά πινέλα έχουν κάνει εκατό φορές πιο όμορφα και από τις φωτογραφίες, και στη μέση ζωγραφισμένη μια σχεδία. Όποιος θέλει μπορεί να ανεβεί όποτε θέλει, και να ακολουθήσει το ρεύμα του ποταμού στο μεγάλο, αργόσυρτο ταξίδι του.

"Ξέρετε," μου λέει η κυρία Κ., "πάντα ήταν το όνειρό μου να πάω, ήταν για μένα κάτι μαγικό. Ήθελα αυτό να το μοιραστώ με τα παιδιά. Κι έτσι να αγαπήσουν κι αυτά τη φύση γύρω τους σαν ένα κομμάτι δικό τους. Μ´αυτόν τον τρόπο, ξέρετε πόσες γνώσεις απέκτησαν; Για το περιβάλλον, για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει και πως μπορούμε να το προστατεύσουμε, για διαφορετικούς τρόπους ζωής από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα... Όλα αυτά που υπάρχουν στο αναλυτικό πρόγραμμα της πρώτης δημοτικού και ακόμη περισσότερα."

Δεν χρειάζεται να με πείσει. Το βλέπω μπροστά μου. Όχι μόνο τις γνώσεις, ή τον σεβασμό και την αγάπη για την φύση σαν ένα μεγάλο φιλόξενο σπίτι που μέσα του ζούμε, αλλά και ακόμη περισσότερα. Και κυρίως την δυνατότητα να κλείνουν τα μάτια και να ονειρεύονται, ή ακόμα καλύτερα, να μπορούν πάντα να σκαρφαλώνουν σε μια σχεδία και να ακολουθούν το μεγάλο ταξίδι της ζωής τους. Να μπορούν να φαντάζονται τη ζωή αλλιώς.

Το όνειρο της δηλαδή, που μαζί τους μοιράστηκε. Περισσότερο από όλα τα άλλα, αυτό θα κρατήσουν για πάντα από την κυρία Κ., την δασκάλα της πρώτης δημοτικού.

*Η Ναντίνα Χριστοπούλου είναι ανθρωπολόγος