Ο κόσµος των αόρατων ζωυφίων

Ενοχλητικά έντοµα αποκαλύπτει ο φακός µε τη βοήθεια ηλεκτρονικού µικροσκοπίου. Ορισµένα είναι αόρατα µε γυµνό µάτι. Ευτυχώς, γιατί κάποια (όπως οι ψύλλοι) κρύβονται στο µαξιλάρι µας.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΡΙΚΚΗΣ

Κάτω από τον φακό ενός ηλεκτρονικού µικροσκοπίου σάρωσης προβάλλει ένας κόσµος… εφιαλτικός. Η διεισδυτική µατιά του µικροσκοπίου φτάνει τόσο βαθιά ώστε µπορεί και µεγεθύνει µέχρι και 1 εκατοµµύριο φορές τα διάφορα ζωύφια που κυκλοφορούν γύρω µας και πάνω µας χωρίς να τα βλέπουµε. Το ηλεκτρονικό µικροσκόπιο σάρωσης έχει λύσει τα χέρια επιστηµόνων σε πολλά θέµατα τα τελευταία χρόνια. Το συγκριτικό πλεονέκτηµα ως προς το οπτικό τηλεσκόπιο είναι ότι χρησιµοποιεί δέσµη ηλεκτρονίων υψηλής ενέργειας αντί για φως, ώστε να εξετάζει αντικείµενα σε πολύ µικρή κλίµακα.

Ο Στιβ Γκσµέισνερ, που είναι επιστηµονικός φωτογράφος, χρησιµοποίησε ένα τέτοιο όργανο για να αποτυπώσει τα ιδιαίτερα µορφολογικά και ανατοµικά χαρακτηριστικά διαφόρωνοργανισµών. Φωτογράφισε ψύλλους, έντοµα, αράχνες. Ορισµένες από τις «προσωπογραφίες»των ζωυφίων που συνέλεξε, παρουσιάζουµε σήµερα.

Το έντοµο που ζει στο δέρµα µας

Αυτός είναι ένας ψύλλος από εκείνους που ζουν στο δέρµα των ανθρώπων. Οι ψύλλοι είναι έντοµα, χωρίς όµως φτερά, και όσο παράδοξο κι αν ακούγεται σε µερικούς, τρέφονται µε αίµα. Για τον λόγο αυτό, µεταδίδουν και ασθένειες. Το µήκος των µικροσκοπικών αυτών ζωυφίων κυµαίνεται συνήθως από 1,5 µέχρι 3 χιλιοστά. Στο κεφάλι τους έχουν κοντές κεραίες και το σώµα τους είναι πλευρικά πιεσµένο για να τρυπώνουν στο τρίχωµα ή στα ρούχα. Τα πίσω πόδια τους είναι µεγαλύτερα από τα µπροστινά και το γεγονός αυτό καθιστά τους ψύλλους ικανότατους άλτες. Λέγεται ότι µπορεί να κάνουν άλµατα που είναι έως και 200 φορές µεγαλύτερα από το σώµα τους.

Η φαλακρή σφήκα

 

Μια σφήκα. Ανήκει στα υµενόπτερα όπως η µέλισσα. ∆εν έχει τρίχες, ίσως για να επιδεικνύει την πολυχρωµία του σώµατός της και αρέσκεται να κυνηγά άλλα έντοµα και βεβαίως τις µέλισσες. Υπάρχουν σφήκες που προτιµούν τη µοναχική ζωή και άλλες – πιο κοινωνικές – που δηµιουργούν… µελίσσια. ∆ιαθέτουν τρία ζεύγη ποδιών, δύο ζευγάρια φτερών, ενώ κεντρί έχουν µόνο τα θηλυκά. Ορισµένα είδη σφηκών είναι υδρόβια, ενώ άλλα, που είναι παρασιτικά, χρησιµοποιούνται στη γεωργία για τον έλεγχο των παρασίτων.
Ο ψύλλος των σκύλων

 

Οπως φαίνεται και στο ηλεκτρονικό µικροσκόπιο, είναι πολύ ενοχλητικός για τα κατοικίδια. ∆εν είναι µόνο τα ερεθιστικά του τσιµπήµατα αλλά και τα δερµατικά νοσήµατα που ενίοτε προκαλεί. Οι ψύλλοι γεννούν τα αυγά τους αφού πρώτα έχουν τραφεί µε το αίµα των ζώων. Συνήθως, η µέση διάρκεια ζωής τους είναι δύο εβδοµάδες και µέσα σ’ αυτό το χρονικό διάστηµα µπορούν ανάλογα µε τα κέφια τους να γεννήσουν ακόµη και 700 αυγά.

Η αράχνη άλτης

Η αράχνη αυτή, της οικογένειας Salticidae – όνοµα που έχει σχέση µε το σάλτο – µπορεί και κάνει άλµατα µέχρι και 25 φορές το µήκος του σώµατός της. Οι αράχνες είναι σαρκοφάγα ζώα και έχουν αναπτύξει περίεργους τρόπους µετακίνησης. Κάποιες είναι αεροµεταφερόµενες. Εκτοξεύουν στον αέρα µία ίνα ιστού την οποία παρασύρει ο αέρας µαζί µε την αράχνη. Αλλες τρέχουν µε ταχύτητα 40-50 εκατοστά το δευτερόλεπτο.
Η... Scatophaga µύγα

Η κίτρινη µύγα κοπριάς µε τον επιστηµονικό τίτλο… Scatophaga stercoraria. Στο κέντρο του κεφαλιού της βρίσκεται το στόµα µε µια προβοσκίδα και από πάνω της υπάρχουν αισθητήριες κεραίες. Ξεχωρίζουν τα δύο µεγάλα της µάτια, καφέ χρώµατος, τα οποία αποτελούνται από πολλά άλλα ξεχωριστά σφαιρικά οµµατίδια. Οι µύγες κοπριάς γεννούν τα αυγά τους σε περιττώµατα ζώων, ώστε τα νεογνά να έχουν εξασφαλισµένη τροφή. Οταν µεγαλώνουν και ενηλικιώνονται, αλλάζουν διατροφικά γούστα και τρέφονται µε άλλες µύγες.

TA NEA