Αν η Ελλάδα αποκτούσε σκέψη

Της ΗΡΑΣ ΦΕΛΟΥΚΑΤΖΗ

Η ανακαινισμένη αίθουσα της Ελληνικής Εστίας στη Γαλλική Πανεπιστημιούπολη στο Παρίσι ήταν κατάμεστη τη Δευτέρα το βράδυ, στην εκδήλωση που οργανώθηκε για τον Κώστα Αξελό, με τη συμπλήρωση ενός έτους από την ημέρα του θανάτου του.

Πλήθος Γάλλων και Ελλήνων κάθε ηλικίας παρακολούθησαν τον ίδιο τον στοχαστή να ανατρέχει στη ζωή και τη σκέψη του, με τη γνωστή βροντερή φωνή του , με τη βαθύτητα των παρατηρήσεών του και με το ιδιαίτερο χιούμορ του, κατά τη διάρκεια της προβολής μιας παλαιότερης τηλεοπτικής του συνέντευξης στο κανάλι ARTE. Για πολλούς μέσα στην αίθουσα, που τον είχαν γνωρίσει και συναναστραφεί, ήταν μια πολύ συγκινητική στιγμή.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της γενικής προξένου της Ελλάδας στο Παρίσι Κατερίνας Κόικα και της διευθύντριας της Ελληνικής Εστίας Μαρίας Γράβαρη-Μπάρμπα. Και οι δύο είχαν γνωρίσει τον Κώστα Αξελό και αναφέρθηκαν με σεβασμό και συγκίνηση στη γνωριμία αυτή. Ο Αξελός, μάλιστα, όταν έφθασε τον Δεκέμβριο του 1945 στο Παρίσι μαζί με τους άλλους υποτρόφους του θρυλικού «Ματαρόα» είχε κατοικήσει για λίγο στην Ελληνική Εστία.
Η κ. Γράβαρη-Μπάρμπα υπογράμμισε ότι με την εκδήλωση για τον Κώστα Αξελό η Ελληνική Εστία γίνεται και πάλι ο χώρος της ελεύθερης συζήτησης και διακίνησης των ιδεών που ήταν πάντοτε και που «τραυματίστηκε» με τα γνωστά γεγονότα του περασμένου Σαββάτου (στην εκδήλωση για τον Κώστα Γαβρά λόγω παρουσίας του Θόδωρου Πάγκαλου). Ηταν εντυπωσιακή η κατανυκτική σιγή που επικράτησε τη Δευτέρα το βράδυ, η προσήλωση με την οποία παρακολούθησαν όλοι τα διαδραματιζόμενα, ακόμη και μια «γαλαρία» όρθιων και «οργισμένων» νεαρών στο βάθος.
«Θυμάμαι δύο χρόνια σχεδόν πριν, εδώ στο Παρίσι, να συναντώ τον διανοητή που υπήρξε ένας από τους μύθους των πρώτων νεανικών μου χρόνων. Θυμάμαι τη θαλπωρή που εξέπεμπε η παρουσία του. Τη θαρραλέα εναρμόνιση των ιδεών του ανθρώπου Αξελού με τον τρόπο ζωής και συμπεριφοράς του», είπε συγκινημένη η κ. Κατερίνα Κόικα.
Την προβολή της τηλεοπτικής συνέντευξης του Αξελού...
ακολούθησε ανάγνωση αποσπασμάτων του βιβλίου του «Αυτοβιογραφικές σημειώσεις» από τον Γάλλο ηθοποιό και θεατρολόγο Βίλφριντ Μπος-Αλφονσί. Για τον Κώστα Αξελό και τη συμβολή του στη σύγχρονη σκέψη, για τον τρόπο με τον οποίο θέτει και επιβάλλει μιαν αδιάκοπη διερώτηση προκαλώντας σειρά «αινιγματικών απαντήσεων», μίλησε η διδάκτωρ της φιλοσοφίας Σερβάν Ζολιβέ, της Γαλλικής Σχολής Αθηνών και η εκδήλωση έκλεισε με μια τολμηρή, διεισδυτική, οδυνηρή ανάλυση του ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντή προγραμμάτων στη γαλλική Σχολή Ανωτάτων Οικονομικών και Κοινωνικών Σπουδών Γιώργου Δερτιλή.
Αυτός στάθηκε στο γνωστό νεανικό κείμενο του Αξελού «Η μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας» για να αναλύσει «με τη ματιά του ιστορικού», όπως εξαρχής διευκρίνισε, τη διαιωνιζόμενη ελληνική κακοδαιμονία. Επικαλέστηκε «ορισμένα αποσπάσματα για τη δημοκρατία» του Κώστα Αξελού, που περιλαμβάνονται σε μεταγενέστερα έργα του, για να τονίσει, με μελανά χρώματα ίσως, αλλά με τα μελανά χρώματα του διανοητή, ένα σύγχρονο αδιέξοδο που θα μπορούσε ίσως να μην είναι τέτοιο -κι εδώ συναντάει τον Αξελό- αν η Ελλάδα αποκτούσε σκέψη.
Μεταξύ των ομιλιών, η πιανίστα και καθηγήτρια μουσικής Χαρά Ιακωβίδη, που όπως και ο μουσικός σύζυγός της ανήκαν στον στενό φιλικό κύκλο του στοχαστή, ερμήνευσε Μπαχ και Μότσαρτ, που ήταν οι αγαπημένοι συνθέτες του.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο πρεσβευτής της Ελλάδας στο Παρίσι Κώστας Χαλαστάνης και ο πρεσβευτής της Ελλάδας στην UNESCO Θόδωρος Πασσάς.*

πηγη