Ένα σατιρικό σενάριο για το μέλλον, του Νίαλ Φέργκιουσον

Καλωσορίσατε στην Ευρώπη του 2021.

 Έχουν περάσει δέκα χρόνια από τη μεγάλη κρίση του 2011, που κατάφερε να εκπαραθυρώσει τουλάχιστον δέκα κυβερνήσεις από την εξουσία.

 Μερικά πράγματα έμειναν ως είχαν -τα περισσότερα άλλαξαν ριζικά. Το ευρώ κυκλοφορεί ακόμη, αν και δεν βλέπει κανείς χαρτονομίσματα σχεδόν ποτέ. Το χρήμα κυκλοφορεί ηλεκτρονικά

. Οι Βρυξέλλες δεν είναι πια πρωτεύουσα της Ευρώπης, τώρα η «μουσική» παίζει στη Βιέννη.

«Η κληρονομιά των Αψβούργων έχει ακόμη τη σημασία της» λέει η δυναμική πρωθυπουργός της Αυστρίας Μαρία Ραντέσκι. Οι Γερμανοί είναι ευχαριστημένοι με τη νέα κατάσταση.

 «Για κάποιο λόγο δεν μας ήθελαν ποτέ οι Βέλγοι στις Βρυξέλλες» λέει ο καγκελάριος Ράινχολντ Ζίγκφριντ φον Γκότα Ντέμερουνγκ. Στις άκρες των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης (ή ΗΠΕ, που έχουν υποκαταστήσει την Ευρωζώνη) η οικονομία παραμένει παραλυμένη.

 Στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία η ανεργία παραμένει ακατέβατη στο 20%. Ωστόσο, χάρη στον ομοσπονδιακό φόρο που θεσπίστηκε το 2012, μεταφέρονται συνεχώς πόροι από τον πλούσιο Βορρά στον φτωχό Νότο.

Οι Νότιοι συμβιβάστηκαν μ’ αυτό. Έχουν χρόνο να χαίρονται τη ζωή και κερδίζουν μερικά επιπλέον χρήματα στη μαύρη αγορά εργασίας, ως κηπουροί ή καθαρίστριες των Γερμανών, που έχουν όλοι αποκτήσει εξοχικά στον ηλιόλουστο Νότο.

Οι ΗΠΕ μάλιστα μεγάλωσαν.

Η Λιθουανία και η Λετονία ακολούθησαν το παράδειγμα της Εσθονίας και μπήκαν στο ευρώ. Το ίδιο και η Πολωνία. Αυτή η τετράδα είναι το καμάρι της νέας Ευρώπης. Με το απλό φορολογικό τους σύστημα και το χαμηλό εργατικό τους κόστος είναι ένας πραγματικός παράδεισος για Γερμανούς επενδυτές.

Αντίθετα η Βρετανία έφυγε από την Ευρώπη. Ο Ντέιβιντ Κάμερον, που μόλις κέρδισε για τέταρτη φορά τις εκλογές, είναι μέχρι σήμερα ευγνώμων για το ένστικτό του που τον ώθησε να υποκύψει στις πιέσεις των ευρωσκεπτικιστών και να κάνει δημοψήφισμα για την έξοδο από την Ε.Ε. Ο λαός αποφάσισε με 59% την έξοδο και στις επόμενες εκλογές ο Κάμερον πήρε την απόλυτη πλειοψηφία.

Η Βρετανία, απαλλαγμένη από τα δεσμά της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας έκανε ένα άλμα προς τα εμπρός, έγινε ο επενδυτικός παράδεισος για τους Κινέζους. Οι βίλες στο Τσέλσι είναι η απόλυτη μόδα για τους σούπερ πλούσιους από τη μακρινή Ανατολή, όπως οι κυνηγότοποι στη Σκωτία.

Μόνο ως ειρωνεία της ιστορίας μπορεί να εκλάβει κανείς το γεγονός ότι η Ένωση απέτυχε ακριβώς στις χώρες που είναι το λίκνο του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Στην Ελλάδα και την Ιταλία. Όμως ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι δεν ήταν οι μόνοι ηγέτες που έπεσαν θύματα της κατάρας του ευρώ. Από τότε που ξέσπασε η κρίση, το 2010, η μία μετά τις άλλες γκρεμίστηκαν οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης. Εννιά κυβερνήσεις σε εννιά μήνες -και υπήρξε και συνέχεια. Μετά τον Θαπατέρο τον Νοέμβριο του 2011, έπεσε ο Σαρκοζί στις εκλογές του 2012.

Πάντως, η Ευρωζώνη έδωσε μάχη για να μη διαλυθεί αντ’ αυτής διαλύθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση. Την αρχή έκαναν οι Βρετανοί, εκμεταλλευόμενοι το άρθρο 50 της συνθήκης της Λισσαβώνας. Πάνω που ήταν να διαλυθεί η ίδια η Βρετανία, η κρίση τη διέσωσε. Οι Σκωτσέζοι αποφάσισαν να παγώσουν τα όνειρά τους για ανεξαρτησία, αφού οι μικροί λαοί δεν έχουν καλό χαρτί για να αντιμετωπίσουν τέτοιες κρίσεις. Το 2013, μάλιστα, έγινε το απίστευτο. Ο ιρλανδικός λαός αποφάσισε να αποδράσει από τον κορσέ της λιτότητας των ΗΠΕ και να ενωθεί με τη Βρετανία. Το σύνθημα ήταν «καλύτερα με τους Βρετανούς παρά κάτω από το κνούτο της Ευρώπης».

Κάτι ανάλογο έκαναν οι Σκανδιναβοί. Εμπνευσμένοι από τους «Αληθινούς Φινλανδούς» στο Ελσίνκι, αρνήθηκαν και οι Σουηδοί και οι Δανοί τα γερμανικά σχέδια για τη θέσπιση ομοσπονδιακού φόρου υπέρ των Νοτίων. Κι όταν η Νορβηγία με τα πετρέλαιά της έριξε την ιδέα για μια Λίγκα του Βορρά -της Ισλανδίας συμπεριλαμβανομένης) οι υπόλοιποι Σκανδιναβοί ακολούθησαν.

Μετά τη γερμανική τραπεζική κρίση του 2012 κανείς δεν εξεπλάγη από την συντριπτική ήττα της Άγγελα Μέρκελ στις γερμανικές εκλογές. Οι φορολογούμενοι βγήκαν στα κεραμίδια όταν η Μέρκελ εισηγήθηκε τη σωτηρία της Deutsche Bank.

Η σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση ακολούθησε παρόμοια πολιτική με τη Μέρκελ, με περισσότερη έμφαση στην ευρωπαϊκή ενοποίηση. Κατάφερε να περάσει τη μεταρρύθμιση της νομισματικής ένωσης, η οποία οδήγησε στην ίδρυση του ευρωπαϊκού υπουργείου Οικονομικών με έδρα τη Βιέννη.

Οι Σοσιαλδημοκράτες μάλλον ανακουφίστηκαν που οι δυσάρεστοι Βρετανοί και οι ψυχροί Σκανδιναβοί έφυγαν από την Ε.Ε., αφού έτσι μπόρεσαν να πείσουν τα 21 κράτη που έμειναν να ιδρύσουν τις ΗΠΕ. Στη σύνοδο κορυφής του Πότσνταμ το 2014 αποφασίστηκε η νέα συνθήκη και στη συνέχεια οι ΗΠΕ μεγάλωσαν. Μπήκαν οι χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, έξι στο σύνολο, και οι ΗΠΕ είχαν πια 28 μέλη, ένα περισσότερο από τα χρόνια της Ε.Ε. Μετά τη διάσπαση του Βελγίου, σε Βαλλονία και Φλάνδρα, έγιναν μάλιστα 29.

Οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες ήταν εκείνοι που έδωσαν στο Μάριο Ντράγκι το συγχωροχάρτι. Ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης, που ανέλαβε το Νοέμβριο του 2011 τα ηνία της ΕΚΤ, πήρε την άδεια να αγοράζει αβέρτα ισπανικά και ιταλικά ομόλογα, κόντρα στο καταστατικό της τράπεζας. Κόβοντας συνεχώς χρήμα κατάφερε να σταματήσει την κρίση στην αγορά ομολόγων και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των αγορών στην Ευρωζώνη.

Σε μια εκ των υστέρων θρυλική συνέντευξη που έδωσε τον Δεκέμβριο του 2011, ο Ντράγκι είπε: «Ο μόνος τρόπος να σωθεί το ευρώ ήταν να τυπώσουμε περισσότερα».

Εκ των υστέρων αποδείχτηκε επίσης ότι ήταν ευλογία η σωτηρία του ευρώ, καθώς το χάος που θα ακολουθούσε τη διάλυσή του θα είχε τρομακτικές συνέπειες. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του θρίλερ με την Ευρωζώνη, σχεδόν κανείς δεν πήρε χαμπάρι τις δραματικές εξελίξεις στις νότιες ακτές της Μεσογείου.

Το 2011 πολλοί πίστεψαν ότι οι άνθρωποι στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή ήταν στα πρόθυρα της δημοκρατίας. Όμως η αισιοδοξία τους εκ των υστέρων αποδείχτηκε ακατανόητη. Η επίθεση του Ισραήλ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν έβαλε φωτιά στα τόπια και η Τεχεράνη απάντησε με τη βοήθεια των συμμάχων της στη Γάζα και το Λίβανο.

Η Τουρκία άδραξε την ευκαιρία να σταθεί στο πλευρό του Ιράν -και ήρε τον διαχωρισμό θρησκείας- κράτους που είχε επιβάλει ο Ατατούρκ. Ενθαρρυμένη από τη σαρωτική νίκη της στις εκλογές στην Αίγυπτο η Αδελφότητα του Μουσουλμάνων πήρε πίσω την ειρηνευτική συμφωνία με το Ισραήλ. Ο βασιλιάς της Ιορδανίας δεν είχε άλλη επιλογή από το να ακολουθήσει. Και οι Σαουδάραβες, βράζοντας από θυμό, υποχρεώθηκαν να κάνουν το ίδιο, αφού δεν ήθελαν να παραμείνουν οι τελευταίοι σύμμαχοι του Ισραήλ.

Οπότε οι Ισραηλινοί έμειναν εντελώς μόνοι και οι Αμερικανοί είχαν άλλες δουλειές να κάνουν. Ο Αμερικανός πρόεδρος Μιτ Ρόμνεϊ αφιέρωσε όλη του την προεδρία για να αναδιαρθρώσει τον προϋπολογισμό των ΗΠΑ στα πρότυπα της εταιρείας του Bain Capital.

Την τελευταία στιγμή επενέβησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης για να εμποδίσουν το Ισραήλ να παίξει το τελευταίο του χαρτί: τους πυρηνικούς πυραύλους του. Από τη Βιέννη ο πρόεδρος των ΗΠΕ, Κάρολος των Αψβούργων, δικαιολόγησε την επέμβαση στο Αλ Τζαζίρα με τη δήλωση: «Ανησυχούμε πολύ για τις επιπτώσεις που θα έχει στην ισοτιμία του ευρώ η αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Κι ανησυχούμε ακόμη περισσότερο μήπως μολυνθούν από τη ραδιενέργεια οι παραλίες μας στη Μεσόγειο».

Πηγή: Αυγή