Στο τραπέζι το σχέδιο Τράα για την Ελλάδα

Το σχέδιο του αρχιεπιτηρητή του ΔΝΤ στην Αθήνα Μπομπ Τράα επιχειρεί να εφαρμόσει εδώ και δυο μήνες η κυβέρνηση. Σύμφωνα με πολύ καλά πληροφορημένες πηγές, το Μαξίμου είχε δει με πολύ καλό μάτι την πρόταση του Τράα για τη σύναψη νέου δανείου βάζοντας ενέχυρο τις εισπράξεις από τις ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και ακίνητα και εταιρείες του Δημοσίου, που για διάφορους λόγους (πολιτικούς, γραφειοκρατικούς, συντεχνιακούς) δεν μπορούν να ιδιωτικοποιηθούν άμεσα.
Ο πρωθυπουργός έχει γίνει δέκτης πολλών εκθέσεων που καταδεικνύουν ότι είναι πολύ δύσκολο να επανέλθει η Ελλάδα στις αγορές το 2012, όπως προβλέπει το μνημόνιο και όταν τελειώσουν τα χρήματα του υπάρχοντος δανείου.
Έχει δώσει το πράσινο φως για να διερευνηθούν οι προθέσεις ξένων επενδυτών και τραπεζών για την προοπτική τέτοιου δανείου.
Οι διερευνητικές επαφές έχουν αρχίσει εδώ και καιρό, με τον Χάρη Παμπούκη να...
πετάει κάτω από τα ραντάρ προς Γερμανία, Γαλλία, Κύπρο, αραβικές χώρες και ΗΠΑ.
Από αυτές τις διερευνητικές επαφές προέκυψε και η εκτίμηση ότι το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων των 50 δισ. ευρώ μπορεί στην καλύτερη των περιπτώσεων να επιφέρει μόλις 17 δισ., γεγονός που θα διατηρήσει το δημόσιο χρέος σε πολύ υψηλά επίπεδα και συνεπώς θα κρατά την πόρτα των αγορών κλειστή.
Σκοπός της κυβέρνησης είναι να προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα σε περίπτωση που η Γερμανία δεν συναινέσει στην προοπτική να λάβει η Ελλάδα δάνειο από το EFSF  με σκοπό την επαναγορά ομολόγων της με έκπτωση, τη μορφή δηλαδή της αναδιάρθρωσης του χρέους που επιδιώκει το Μαξίμου.
Το τοπίο στην Ευρώπη, και ιδιαίτερα στην ευρωζώνη, είναι εξαιρετικά ρευστό και κανείς δεν είναι σε θέση να προδικάσει πώς θα εξελιχθούν οι πολιτικές «συστοιχίες» εν όψει της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής του Ιουνίου και γι’  αυτό το Μαξίμου προετοιμάζεται να δώσει όποια ανταλλάγματα χρειαστούν προκειμένου να αποσπάσει περαιτέρω διευκολύνσεις:
1 Την περαιτέρω επιμήκυνση του ήδη υπάρχοντος δανείου πάνω από τα 7,5 χρόνια που έχει ήδη συμφωνηθεί και με πιο χαμηλό επιτόκιο. Το πλάνο αυτό ανέφερε ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών σε συνέντευξή  του στη γαλλική εφημερίδα «Λιμπερασιόν».
Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και ο αρμόδιος επίτροπος Όλι Ρεν, ο οποίος έχει διαμηνύσει ότι η Κομισιόν θα μπορούσε να στηρίξει το αίτημα αυτό μόνο εάν μέχρι τον Ιούνιο η Ελλάδα αποδείξει ότι εφαρμόζονται τα προγράμματα που έχει εξαγγείλει. Ωστόσο η απόφαση ανήκει στους αρχηγούς κρατών της ευρωζώνης και όχι στην Κομισιόν ή την ΕΚΤ.
2 Την αναθεώρηση του αρχικού στόχου του μνημονίου για έλλειμμα κάτω από το 3% το 2014 με παράταση 1+1 έτη, καθώς, όπως ισχυρίζεται η ελληνική πλευρά, η ύφεση δεν αφήνει πολλά περιθώρια. Όπως γράψαμε στο προηγούμενο φύλλο, η κυβέρνηση θεωρεί ότι μία πιο ρεαλιστική πρόβλεψη για δημοσιονομική προσαρμογή θα πείσει περισσότερο τις αγορές.
3 Την πολιτική δέσμευση της Ε.Ε. ότι, εάν και εφόσον αποφασιστεί, το ΕFSF θα μπορέσει να παραχωρήσει δάνειο στην Ελλάδα το 2012, εάν οι αγορές εξακολουθήσουν μέχρι τότε να σφυροκοπούν τα ελληνικά ομόλογα.
Η Γερμανία πάντως δείχνει ότι δεν έχει πρόθεση για άλλες... χάρες, με το Βερολίνο να σχολιάζει ότι «υπάρχουν κι άλλες χώρες που συμμερίζονται την πεποίθηση ότι η Ελλάδα αποτελεί βραχνά για την ευρωζώνη».
Μπροστά στην προοπτική πολιτικής πίεσης από τη Γερμανία για οικειοθελή αναδιάρθρωση του χρέους με κούρεμα και κατόπιν συνεννόησης με τους   δανειστές μας, η κυβέρνηση εξετάζει τη λύση Τράα.
Ωστόσο, όπως ανέφεραν ξένοι τραπεζικοί κύκλοι, οι κρούσεις συνάντησαν χλιαρές αντιδράσεις, καθώς οι διεθνείς επενδυτές απαιτούν διασφαλίσεις ότι δεν θα μπλοκαριστούν οι διαδικασίες από νομικά και συνταγματικά προβλήματα, από γραφειοκρατία ή αλλαγή πλεύσης σε περίπτωση που γίνουν εκλογές και αλλάξει το κόμμα εξουσίας. Θέλουν δηλαδή διασφάλιση ότι, σε περίπτωση που δεν μπορέσουμε να εξυπηρετήσουμε το νέο δάνειο, θα προχωρήσουν σε κατάσχεση των ενεχύρων χωρίς κανένα εμπόδιο! Τα ερωτήματα που τίθενται λοιπόν είναι:
♦ Εάν η ευρωζώνη και οι ξένες τράπεζες κλείσουν την πόρτα σε νέο δάνειο προς την Ελλάδα, ποιος θα είναι σε θέση να βοηθήσει σαν «από μηχανής θεός»; Μήπως το ΔΝΤ;
♦ Ένα δάνειο με ενέχυρο την κρατική περιουσία, κινητή και ακίνητη, τους φυσικούς πόρους (το υπογραμμίζουμε αυτό) δεν είναι πιο ελκυστικό (για το ΔΝΤ) από ακόμη ένα που θα έχει ως υποτιθέμενη εγγύηση μια δημοσιονομική προσαρμογή που έτσι κι αλλιώς δεν προχωρά;
Ήδη οι προβλέψεις για δημόσιο χρέος 150% του ΑΕΠ το 2015 έχουν εγκαταλειφθεί και οι προβλέψεις για 180% χρέος θεωρούνται επισφαλείς!
Μπορεί επίσης να διερωτηθεί κανείς ποιο είναι το πλεονέκτημα για την κυβέρνηση. Όπως μας ανέφερε κοινοτικός παρατηρητής, ένα τέτοιο δάνειο μπορεί να ξεφύγει από τη σφαίρα «μνημόνιο - δάνειο - λιτότητα», όπως θα ήταν ένα νέο δάνειο από την ευρωζώνη, και συνεπώς ίσως αποβεί πολιτικά λιγότερο κοστοβόρο για την κυβέρνηση.
Με τι αντίτιμο όμως. Δυστυχώς, έχουμε μπει σε έναν δρόμο ο οποίος κάθε άλλο παρά ανάπτυξη μπορεί να φέρει στην Ελλάδα και μάλιστα με τις αποφάσεις να λαμβάνονται σε κατάσταση πανικού και βεβαίως με μοναδικό γνώμονα τη διατήρηση της καρέκλας.

Το δίλημμα των Βρυξελλών
Αρκετοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η ιστορία με την Ελλάδα επαναλαμβάνεται. Οι συνεχείς πιστώσεις πολιτικού χρόνου δίνονται κυρίως επειδή η αλλαγή της κυβέρνησης συνέπεσε με την αλλαγή των επιτρόπων και συνεπώς ο Όλι Ρεν δεν γνωρίζει την ελληνική πραγματικότητα όπως ο προκάτοχός του Χοακίν Αλμούνια, ο οποίος έχει «καεί» πολλές φορές δίνοντας παρατάσεις και πιστώσεις στη χώρα μας. Ο Φινλανδός Ρεν, αν και οπαδός της σφικτής δημοσιονομικής πολιτικής, έχει εδώ και ενάμιση χρόνο απέναντί του Έλληνες πολιτικούς οι οποίοι δείχνουν και εκφράζουν με κάθε τρόπο τη διάθεσή τους «να τα αλλάξουν όλα». Και δεν έχει κανέναν λόγο να μην τους πιστέψει, καθώς έχει - προς το παρόν - άγνοια κινδύνου. Σε όλες τις συνεδριάσεις του Γιούρογκρουπ ο Παπακωνσταντίνου παρουσιάζει σχέδια επί σχεδίων και μέτρα που φανερώνουν ότι αυτή η κυβέρνηση θέλει να λύσει το πρόβλημα. Ζητάει επίσης συνεχώς τις συμβουλές της τρόικας και έχει αφήσει την κατάρτιση των πλάνων σε αυτούς.
Τα αντίθετα
Μόνο που στο εσωτερικό της χώρας γίνονται ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που λέγονται στις Βρυξέλλες και προφανώς θα χρειαστεί χρόνος μέχρι και ο Ρεν να καταλάβει πώς λειτουργεί το σύστημα.
Επίσης, όπως έχουμε γράψει πολλές φορές στο παρελθόν, τόσο η Κομισιόν όσο και η ΕΚΤ εμφανίζονται εγκλωβισμένες στην υποστήριξη του ελληνικού μνημονίου διότι:
1 Η Ελλάδα εξακολουθεί να θεωρείται μέρος του συστημικού κινδύνου. Άρση της στήριξης σημαίνει και παραδοχή ότι το σχέδιο της Ε.Ε. απέτυχε.
2 Υπάρχει έντονη διαμάχη μεταξύ Κομισιόν, ΕΚΤ και Γερμανίας για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι στις αξιολογήσεις των κρατών - μελών.
3 Μια αναδιάρθρωση χρέους στα πρότυπα που ζητά η Γερμανία αυτομάτως δίνει πλήρη εξουσιοδότηση στο ΔΝΤ να χειριστεί όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και όσες χώρες πιθανότατα ακολουθήσουν. Κάτι τέτοιο θα άνοιγε και τις ορέξεις ορισμένων κερδοσκοπικών κύκλων να σπρώξουν πολλές χώρες προς αυτή την κατεύθυνση.
Μέχρι πότε όμως θα κρατήσει η αμέριστη συμπαράσταση της Κομισιόν και της ΕΚΤ στην Ελλάδα; Το ότι εξακολουθεί να υπάρχει σε πολιτικό επίπεδο, δεν αναιρεί το ότι οι αξιωματούχοι της έχουν αρχίσει να σχηματίζουν εικόνα για το τι πραγματικά γίνεται στο εσωτερικό της χώρας. Με δεδομένο μάλιστα ότι η τρόικα είναι και νομικά δεσμευμένη βάσει μνημονίου, η κολόνια του «βιώσιμου χρέους» και της «καλής εφαρμογής του μνημονίου» δεν μπορεί να κρατήσει για πολύ ακόμα. Διότι αυτή τη φορά οποιαδήποτε παραποίηση στοιχείων ή ανοχή εκτροχιασμού από τις δανειακές δεσμεύσεις είναι ποινικό αδίκημα και τα ευρωπαϊκά όργανα είναι υπόλογα προς τους δανειστές. Το ερώτημα που πλανάται στους διαδρόμους των Βρυξελλών είναι: Αξίζει η Ελλάδα έναν ενδεχόμενο διασυρμό της Κομισιόν και της ΕΚΤ;
Η «ειδική βαρύτητα» του Βενιζέλου
Ο πρωθυπουργός έχει ζητήσει εδώ και καιρό από τον Ευάγγελο Βενιζέλο να συμμετέχει στις συνεδριάσεις για τις αποκρατικοποιήσεις, λόγω των νομικών του γνώσεων. Απ’ ό,τι ακούγεται η άποψή του έχει αρχίσει να αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, ειδικά τον τελευταίο καιρό, λόγω των καθυστερήσεων που παρατηρούνται στο πρόγραμμα. Και οι ξένοι, ιδιαίτερα το ΔΝΤ, έχουν αρχίσει να εκδηλώνουν τον εκνευρισμό τους για το θέμα αυτό και απειλούν με άρση της στήριξης. Βάσει αυτού ξαναφουντώνουν τα σενάρια για ανασχηματισμό, στον οποίο ο Βενιζέλος εμφανίζεται να αναβαθμίζεται σε θέση αντιπροέδρου με αρμοδιότητα να επιβλέπει όλα τα αρμόδια υπουργεία που εμπίπτουν στην εξέλιξη του μνημονίου, συμπεριλαμβανομένου και του υπουργείου Οικονομικών. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές στην κυβέρνηση, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ο οποίος υποτίθεται πως είναι ο αρμόδιος να επιβλέπει τα υπουργεία αυτά, «δεν έχει καταφέρει να τα βρει με τους συναδέλφους του, οι οποίοι διαφωνούν όχι μόνο με το οικονομικό του πρόγραμμα, αλλά και με τις τακτικές του».
«Δεν βοηθά ούτε το γεγονός ότι ο Παπακωνσταντίνου είναι εξωκοινοβουλευτικός και καινούργιος. Το γεγονός ότι για ενάμιση χρόνο αποξένωσε τους άλλους πρωτοκλασάτους υπουργούς και δεν δεχόταν τις προτάσεις τους δεν βοήθησε καθόλου το κλίμα», ανέφερε κυβερνητική πηγή. Υπό την εποπτεία του Βενιζέλου, όπως διαρρέει, θα μπορούσε να υπάρξει μεγαλύτερη συναίνεση από τους διαφωνούντες υπουργούς. Ο Παπακωνσταντίνου φαίνεται πως έχει ήδη αντιληφθεί το κλίμα που επικρατεί και προσδοκά, με την άφιξη των πρωτοκλασάτων τροϊκανών, να κάνει κίνηση ματ. Να προτείνει δηλαδή στον πρωθυπουργό, μέσω των τροϊκανών, να υπογραφούν μνημόνια ανά υπουργείο με πρόσχημα την καλύτερη εφαρμογή των μέτρων. Έτσι θέλει να αποτρέψει οποιαδήποτε σκέψη για αναβάθμιση του Βενιζέλου.
Στο περίμενε
Διπλωμάτης, ο οποίος διαμένει στην Ελλάδα και έχει συνομιλήσει με το περιβάλλον του πρωθυπουργού, ανέφερε ότι πολύ δύσκολα ο Παπανδρέου θα δώσει αυξημένες αρμοδιότητες στον υπουργό Άμυνας από τη στιγμή που ο ίδιος δεν έχει αποφασίσει ακόμη τι θα κάνει, δηλαδή εάν θα προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές ή θα επιδιώξει να εξαντλήσει την τετραετία, και εάν θα είναι ξανά υποψήφιος. Σύμφωνα με τον ξένο διπλωμάτη, ο πρωθυπουργός δεν φαίνεται διατεθειμένος να κάνει σοβαρές αλλαγές εάν δεν φτάσουν τα
πράγματα στο απροχώρητο, όπως για παράδειγμα να καθυστερήσει μια δόση του δανείου ή εάν η Κομισιόν και η ΕΚΤ άρουν την υποστήριξη στο ελληνικό πρόγραμμα και η χώρα βρεθεί προ τετελεσμένων γεγονότων. Ο πρωθυπουργός εξακολουθεί να εμφανίζεται πεπεισμένος ότι, ακόμη και κουτσό, το άλογο μπορεί να τρέξει κούρσα, σχολίασε ο διπλωμάτης.
Και ενώ η δημοσιονομική προσαρμογή εμφανίζει σημάδια κατάλυσης, τα μηνύματα που έρχονται από τα ήδη υπάρχοντα σχέδια δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά. Δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι το Κατάρ απέσυρε οριστικά το ενδιαφέρον του για το Ελληνικό, διότι υπάρχει έλλειψη συνεννόησης με την κυβέρνηση και σοβαρού επιχειρηματικού σχεδίου. Άλλη μια απόδειξη, δηλαδή, ότι οι διάφορες αναγγελίες της κυβέρνησης παραμένουν στα χαρτιά.

Ποντίκι