αρχαίο Δίον. . .

Το Δίον είναι ένας μαγευτικός τόπος στην Πιερία, στο σημείο που σβήνουν οι ανατολικές υπώρειες του Ολύμπου.

Πανύψηλες βαλανιδιές και άφθονα νερά ήταν τα θεϊκά σημάδια για τις λατρείες του Ολυμπίου Διός και των Μουσών.

Οι γιορτές για το Δία και τις Μούσες στα χρόνια του δραστήριου βασιλιά Αρχελάου (413-399 π.Χ.) απέκτησαν ιδιαίτερη λαμπρότητα και μεγάλη φήμη ως οι ολυμπιακοί αγώνες της Μακεδονίας, τα "εν Δίω Ολύμπια".

Δίπλα στα ιερά αναπτύχθηκε μια πόλη που απέκτησε μνημειακή μορφή στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. Στο τέμενος του Ολυμπίου Διός,...
που ήταν γεμάτο αναθήματα, συνέρεε πλήθος πιστών από όλη τη Μακεδονία.
Τα πιο διάσημα αφιερώματα ήταν τα επιχρυσωμένα χάλκινα αγάλματα των βασιλέων της Μακεδονίας και το ανάθημα του Μ. Αλεξάνδρου, το χάλκινο "σύνταγμα" του Λυσίππου με τους είκοσι πέντε έφιππους ανδριάντες των εταίρων που έπεσαν στη μάχη του Γρανικού το 334 π.Χ.

Το καλοκαίρι του 219 π.Χ. το Δίον γνώρισε την καταστροφή, όταν ο στρατηγός των Αιτωλών Σκόπας εισέβαλε στην πόλη και στο ιερό του Διός. Ο Φίλιππος Ε΄ φρόντισε να ξαναστηθεί το Δίον και να αποκτήσει την προηγούμενη αίγλη του.

Όταν ο ύπατος Μάρκιος Φίλιππος έφτασε εκεί με το στρατό του, δεν μπόρεσε να κρύψει το θαυμασμό του μπαίνοντας στην πόλη για τη θαυμάσια οχύρωσή της, για τα δημόσια κτήριά της και τα πάμπολλα αγάλματά της.

Αμέσως μετά τη μάχη του Ακτίου 32/31 π.Χ., ο Οκταβιανός ονόμασε το Δίον αποικία. Το επίσημο όνομα της ήταν Colonia Julia Augusta Diensis και τα διοικητικά της όρια έφθαναν από τις Καρυές στο δυτικό Όλυμπο ως τη θάλασσα στα ανατολικά και από τα Τέμπη ως τη χώρα της Πύδνας.

Κατά το 2ο αι. μ.Χ. και το α' μισό 3ου μ.Χ. το Δίον γνώρισε μια νέα περίοδο ακμής.

Μετά τα μέσα του 3ου αι. μ.Χ. βαρβαρικές επιδρομές, καταστρεπτικοί σεισμοί και πλημμύρες οδήγησαν σε ραγδαία ύφεση. Το Δίον ανέκαμψε για τελευταία φορά τον 4ο αι. μ.Χ. Τότε κτίστηκε στο κέντρο της πόλης η επισκοπική βασιλική και ο επίσκοπος Παλλάδιος μετείχε το 343 μ.Χ. στη Σύνοδο της Σαρδικής. Μετά την εποχή του Θεοδόσιου και του Αρκάδιου το Δίον εγκαταλείπεται.

Λίγοι άνθρωποι απέμειναν μέσα τα ερείπια και είχαν ως κέντρο την κοιμητηριακή βασιλική.
Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται δίπλα στο ομώνυμο χωριό. Μία πλακοστρωμένη διαδρομή μας οδηγεί από την είσοδό του, σε μία μικρή λίμνη και αμέσως μετά στο ιερό της Δήμητρας.
Η διαδρομή συνεχίζεται και περνώντας την ξύλινη γέφυρα πάνω από το ποτάμι, φτάνει στο ιερό της Ίσιδος, της αιγυπτιακής θεότητας που κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους λατρεύτηκε ευρύτατα στην Ελλάδα. Σήμερα ο χώρος αυτός είναι συνήθως πλημμυρισμένος από τα νερά του παρακείμενου ποταμού.
Ο χώρος που εκτείνεται νότια του ιερού της Ίσιδας, μέχρι περίπου το θέατρο των Ρωμαϊκών χρόνων, ερευνάται εντατικά τα τελευταία χρόνια καθώς εκτιμάται από τους ειδικούς ότι εκεί βρισκόταν το ιερό τέμενος του Δία, το σημαντικότερο ιερό της πόλης.
Επιστρέφοντας από το ιερό της Ίσιδος, μπαίνουμε πλέον στην πόλη.------>>>>
Οι ανασκαφές που ξεκίνησαν το 1973, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Δημ. Παντερμαλή, συνεχίζονται μέχρι σήμερα, εντός και εκτός της πόλης του Δίου. Η επίσκεψη στο χώρο καθιστά σαφές, ότι μόνο ένα μικρό τμήμα της αρχαίας πόλης έχει διερευνηθεί. Είναι βέβαιο ότι η έρευνα θα χρειαστεί τουλάχιστον έναν ακόμα αιώνα για να αποκαλυφθεί το σύνολο της αρχαίας πόλης με τα ιερά του. Η οργάνωση του αρχαιολογικού χώρου είναι υποδειγματική, προσφέροντας σαφείς διαδρομές στον επισκέπτη, ο οποίος με τη βοήθεια ενός οδηγού μπορεί να περιηγηθεί σε όλο τον εκτενή χώρο, χωρίς προβλήματα.

Τέλος, από το 1983, στις παρυφές του σύγχρονου χωριού και απέναντι ακριβώς από την αρχαία ομώνυμη πόλη, λειτουργεί το Αρχαιολογικό Μουσείο του Δίου, όπου εκτίθενται τα σημαντικότερα κινητά ευρήματα των ανασκαφών.