Απ' την "άρση της μονιμότητας"... ως τη δουλεία

Οσοι γουσταρουν  να μισούν τους δημόσιους υπαλλήλους και τα « προνόμιά» τους μπορούν να χαρούν...

Η άρση της μονιμότητας στο Δημόσιο φαίνεται να κοντοζυγώνει και όσοι λατρεύουν να μισούν τους δημόσιους υπαλλήλους και τα « προνόμιά» τους μπορούν να χαρούν, συγκρατημένα όμως, δεν είναι ακόμη γεγονός.

 Προς το παρόν, εκτός από διάχυτη αίσθηση εξαιτίας και των λεγομένων διαφόρων κυβερνητικών (π.χ. Πάγκαλος) είναι και επίσημο αίτημα του ΟΟΣΑ, και αφορά τουλάχιστον τους νεοπροσλαμβανόμενους σε όλο το εύρος του δημοσίου τομέα.

Επειδή όμως οι άμεσες και «αυθεντικές» απολύσεις που συνεπάγεται η άρση της μονιμότητας δεν εμπίπτουν στη συνταγματική νομιμότητα, για λίγο καιρό η θεσμικά κατοχυρωμένη δημοσιοϋπαλληλική εργασιακή ασφάλεια θα ροκανίζεται με ..
κάτι έργασιακές εφεδρείες πέριξ του στενού Δημόσιου τομέα (στις «παρυφές» του, όπως σημειώνει το Βήμα), που και πάλι δεν είναι σίγουρο ότι είναι καθόλα νόμιμες.  Προς το παρόν σε επίπεδο επίσημων διαβεβαιώσεων για την εφεδρεία φαίνεται να επικρατεί (ηθελημένη;) σύγχυση καθώς εκεί που λένε ότι δεν θα προβούν σε απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, την ίδια ώρα λένε ότι όσοι ενταχθούν στο πρόγραμμα της εργασιακής εφεδρείας, εφόσον κριθούν πλεονάζον προσωπικό, δεν μπορούν να ελπίζουν ότι δεν θα απολυθούν.

Όσον αφορά τη μονιμότητα, αυτή κατοχυρώθηκε για να προστατέψει τους δημόσιους υπαλλήλους από την πολιτική και κομματική αυθαιρεσία ώστε ομαλά και χωρίς παρεμβάσεις να ασκούν τα καθήκοντά τους.
 Η μονιμότητα «πέρασε σε όλα τα Συντάγματα από το 1911 και μετά. Ωστόσο από τη θεωρία ως την πράξη κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, εν μέρει και γιατί ποτέ δεν φαίνεται να αξιοποιήθηκε η συνταγματική διάταξη η οποία προβλέπει παύση δημόσιου λειτουργού από τα καθήκοντά του με απόφαση υπηρεσιακού συμβουλίου.
Σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 103:
«Οι δημόσιοι υπάλληλοι που κατέχουν οργανικές θέσεις είναι μόνιμοι εφόσον αυτές οι θέσεις υπάρχουν[σ.σ.διατύπωση που επικαλέστηκε ο Πάγκαλος προκειμένου να προϊδεάσει για απολύσεις ύστερα από κατάργηση οργανικών θέσεων]. Αυτοί εξελίσσονται μισθολογικά σύμφωνα με τους όρους του νόμου και, εκτός από τις περιπτώσεις που αποχωρούν λόγω ορίου ηλικίας ή παύοντια με δικαστική απόφαση, δεν μπορούν να μετατεθούν χωρίς γνωμοδότηση ούτε να υποβιβαστούν ή να παυθούν χωρίς απόφαση υπηρεσιακού συμβουλίου, που αποτελείται τουλάχιστον κατά τα δύο τρίτα από μόνιμους δημόσιους υπαλλήλους».

Μπορεί λοιπόν στην μονιμότητα να έχουν φορτωθεί πλείστα όσα δεινά του δημοσίου τομέα από την «αναποτελεσματικότητα» και την «χαμηλή παραγωγικότητα» ως τη «διαφθορά» σύμφωνα με την κυρίαρχη κριτική που έχει περάσει και σε μεγάλη μερίδα της κοινωνίας, όμως σήμερα η άρση της επιδιώκεται για μαζικό ξαλάφρωμα του δημοσίου από περιττά μισθολογικά βάρη, για λόγους καθαρά δηλαδή οικονομικούς, και όχι για πειθαρχικούς ή λόγους αξιοσύνης.

Από την άλλη εξυπηρετεί και σκοπούς πέραν της μείωσης του κόστους του Δημοσίου. Περισσότεροι άνεργοι με μηδενικές ελπίδες – σε συνθήκες βαθειάς ύφεσης -  για εύρεση εργασίας(σταθερής, στο αντικείμενό τους και πλήρους δικαιωμάτων – εδώ γελάμε) , ακόμη περισσότερη ελαστικοποίηση κι επισφάλεια της εργασίας, ακόμη χαμηλότεροι «μισθοί» στον ιδιωτικό τομέα. «Κανονικές» ή πλήρεις θέσεις εργασίας τέλος! Το λέει και η τρόικα, όταν επιμένει να εφαρμοστούν πάραυτα και παντού οι επιχειρησιακές συμβάσεις, δηλαδή ατομικές με τον εργαζόμενο μπροστά στο φόβο της απόλυσης να υπογράφει ό,τι καπνίσει του εργοδότη.

Από τη σκοπιά του εργαζόμενου είναι να τρέμει κανεις στη σκέψη και μόνο ότι με τη σημερινή διάλυση της οικονομίας και σενάρια σύγχρονης δουλείας να παραφυλάνε,, θα αρχίσουν και οι αθρόες απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων.( Για το επερχόμενο καθεστώς δουλείας έχουν μιλήσει και άλλοι, αρμοδιότεροι ημών, από αυτές τις στήλες).
Ή μήπως κάποιοι πιστεύουν ότι, πρώτοι απ’ όλους θα πεταχτούν έξω τα ρουσφέτια και θα  αντικατασταθούν από στρατιές «ικανών» και άξιων, όταν η γενική επιταγή των δανειστών είναι μείωση τους κόστους του δημοσίου κι η οριστική διάλυση οποιουδήποτε καθεστώτος εργασιακής ασφάλειας στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα; Και τι θα προστατεύει ακόμα και αυτούς τους υποτιθέμενους «ικανούς» από τα κομματικά παιχνίδια , όταν θα έρθει η σειρά τους να στιγματιστούν, δικαίως ή αδίκως ως «ανίκανοι» και «τεμπέληδες», προεκειμένου αν αντικατασταθούν από νέο αίμα, πιο «ικανό» και πιο «άξιο»;

Θα κλείσουμε με μια αναφορά στα λεγόμενα του καθηγητή του Εργατικού Δικαίου Ι. Κουκιάδη σχετικά με την άρση της μονιμότητας σε συνέντευξή του στην Ημερησία, τον Μάιο, ο οποίος υποστηρίζει ότι η μονιμότητα δεν είναι το πρόβλημα ούτε η άρση της θα λύσει τίποτε. Και πρόκειται για ένα πρόσωπο που δεν θα το χαρακτήριζε κανείς αμερόληπτο αν σκεφτεί ότι δύο μήνες από την εν λόγω συνέντευξη ανέλαβε το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων (βλ. ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας). Λέει λοιπόν:
«Γύρω από τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων υπάρχουν πολλές παρανοήσεις. H μονιμότητα προβλέφθηκε από το Σύνταγμα το 1911 και έκτοτε την κατοχυρώνουν όλα τα ελληνικά Συντάγματα. H κατοχύρωσή της κρίθηκε αναγκαία ως μέτρο προστασίας των υπαλλήλων κατά της αυθαιρεσίας των πολιτικών και των κομμάτων. Θεωρείται, δε, σήμερα ως βασική συνιστώσα του κράτους δικαίου. Aντίστοιχες, δε, ρυθμίσεις υπάρχουν και στα Συντάγματα των άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Περιλαμβάνει εκτός από την προστασία από την αυθαίρετη απόλυση και άλλα παράπλευρα δικαιώματα, όπως, για παράδειγμα, το δικαίωμα για αξιοκρατική εξέλιξη.
Όποιος, λοιπόν, θέτει θέμα άρσης μονιμότητας, πρώτα πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα για το πώς θα διασφαλιστούν η θέση και η αξιοπρέπεια του υπαλλήλου από αποφάσεις κομματικής σκοπιμότητας. Γιατί στοιχείο της παραγωγικότητας του κρατικού μηχανισμού είναι και η διασφάλιση του δικαιώματος του ικανού υπαλλήλου για ανάλογη μεταχείριση από την κρατική εξουσία.
Tο καίριο πρόβλημα της μειωμένης απόδοσης στο σημερινό σύστημα δημοσιοϋπαλληλικής σχέσης δεν οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ύπαρξη μονιμότητας, αλλά στη στρεβλή αντίληψη ως προς το περιεχόμενο των εκατέρωθεν δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.
H έλλειψη αποτελεσματικών μηχανισμών πειθαρχικού ελέγχου, η ισοπέδωση του μηχανισμού αξιοκρατικής αξιολόγησης των υπαλλήλων, η ευκολία με την οποία δικαιολογούνται οι απουσίες των υπαλλήλων και η αποδυνάμωση του μηχανισμού της διοικητικής ιεραρχίας, θέματα που δε συνδέονται απαραιτήτως με τη μονιμότητα, αποτελούν τους κύριους παράγοντες μειωμένης απόδοσης του σημερινού υπαλληλικού συστήματος. Oι αιτιάσεις αυτές δε πρέπει να προσωποποιούνται.
Tο παραπάνω φαινόμενο εκφράζει το έλλειμμα της ελληνικής πολιτικής και αποτέλεσε μέσο εξαγοράς της ανοχής έναντι των ανομημάτων των κρατούντων. Συνεπώς, δε νομίζω ότι είναι σκόπιμη η άρση της μονιμότητας από το Σύνταγμα, γιατί δε πρόκειται να λύσει κανένα πρόβλημα, αν δεν αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι νοσηρές καταστάσεις που προανέφερα.
Άλλωστε, ο ανίκανος υπάλληλος θεωρητικά ούτε και σήμερα προστατεύεται.Σπεύδω να σημειώσω ότι η άρση της μονιμότητας συζητιέται σήμερα για άλλους λόγους, και κυρίως ως μέσο μείωσης πλεονάζοντος προσωπικού. Nομικά, η απόλυση πλεονάζοντος προσωπικού είναι δυνατή με το υφιστάμενο Σύνταγμα, με τη παράλληλη κατάργηση οργανικών θέσεων, γιατί η μονιμότητα προϋποθέτει την ύπαρξη οργανικών θέσεων. Tο θέμα σε αυτή την περίπτωση γίνεται οξύ πολιτικό πρόβλημα, κυρίως όσο δεν υπάρχει πρόβλεψη για τη συνέχιση του ενεργού βίου των τυχόν απολυομένων»...

Από το Μαρικάκι