Το αναρχικό χιούμορ επιστρέφει...!!!

Η επιστροφή των Monty Python για μερικές παραστάσεις τον Ιούλιο στο Λονδίνο αλλά και η κυκλοφορία της νέας ταινίας του Τέρι Γκίλιαμ, «Θεώρημα Μηδέν», την επόμενη εβδομάδα στις ελληνικές αίθουσες

- Είστε όλοι ξεχωριστές προσωπικότητες
- Είμαστε όλοι ξεχωριστές προσωπικότητες
- Εγώ δεν είμαι
Η ζωή του Μπράιαν (1979).

Χιλιάδες Βρετανοί περίμεναν ακίνητοι μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή τους. Στο βλέμμα τους έβλεπες χαραγμένη την αγωνία του..

τερματοφύλακα πριν από την εκτέλεση του πέναλτι καθώς ετοιμάζονταν να αγοράσουν τα πρώτα εισιτήρια για την επανένωση των Monty Python, την 1η Ιουλίου, έναντι 40 ευρώ το ένα.

Από τη στιγμή που ξεκίνησε η προπώληση χρειάστηκαν μόλις 45 δευτερόλεπτα για να εξαντληθούν τα εισιτήρια ενώ μερικά λεπτά αργότερα κυκλοφορούσαν στο eBay προς 912 ευρώ. Και μπορεί ο Νόαμ Τσόμσκι να τους έχει δώσει τον τίτλο της πιο «αναρχικής» ομάδας κωμικών στην ιστορία, οι Monty Python όμως σε κάθε νέα παρουσία τους επιβεβαιώνουν περισσότερο όσους τους χαρακτηρίζουν «Μπιτλς της Κωμωδίας» – όχι μόνο για τις σχεδόν υστερικές αντιδράσεις που προκαλούν ακόμη και σήμερα στο κοινό τους αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο άλλαξαν την ίδια την έννοια της σάτιρας στις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

Ορισμένοι από τους πλέον αναγνωρίσιμους κωμικούς, όπως οι δημιουργοί του South Park, δηλώνουν αιώνιοι μαθητές τους ενώ ακόμη και στην Ελλάδα αρκετοί «κωμικοί» αντέγραφαν αυτούσια τα σκετσάκια τους – χωρίς πάντα ιδιαίτερη επιτυχία. Αστρονόμοι έδωσαν το όνομά τους σε τουλάχιστον επτά αστεροειδείς (με γνωστότερους τον 9619 Terrygilliam, τον 9618 Johncleese και φυσικά τον 13681 Monty Python), ενώ ένας Αυστραλός παλαιοντολόγος ταξινόμησε το απολίθωμα ενός γιγαντιαίου προϊστορικού φιδιού που ανακάλυψε στην Αυστραλία με την ονομασία Μοντιπυθωνοειδής (Montypythonoides).

Η «χειρότερη» στιγμή όμως στην ιστορία των Monty Python ήρθε όταν το Oxford English Dictionary τους αφιέρωσε το λήμμα pythonesque ως επίθετο που περιγράφει κάτι «παράλογο» και ταυτόχρονα «σουρεαλιστικό». «Τίποτα δεν θα μπορούσε να περιγράψει καλύτερα το μέγεθος της αποτυχίας μας από την αναφορά μας στα λεξικά» έλεγε λίγα χρόνια αργότερα ο Τέρι Τζόουνς, σημειώνοντας ότι τα μέλη της ομάδας είχαν περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας τους «προσπαθώντας να δημιουργήσουν κάτι που κανένας δεν θα μπορούσε να κατηγοριοποιήσει».

Τι είναι λοιπόν αυτό που μετατρέπει μια ομάδα κωμικών από τη Βρετανία σε ένα από τα σημαντικότερα πολιτισμικά φαινόμενα των τελευταίων δεκαετιών; Οι Monty Python θα δημιουργηθούν μέσα στο αντικομφορμιστικό πνεύμα της δεκαετίας του ’60 αλλά θα μεγαλουργήσουν στην κρίση της δεκαετίας του ’70, όταν καταρρέουν οι βεβαιότητες της μεταπολεμικής ανάπτυξης. Η βρετανική αυτοκρατορία είναι κλινικά νεκρή ήδη από την κρίση του Σουέζ το 1956, αλλά χρειάζεται μια τελευταία κλοτσιά από ομάδες σαν τους Monty Python για να ξεχάσει ολοκληρωτικά το παλιό της μεγαλείο.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες ο σουρεαλισμός των Monty Python αποκτά σχεδόν πολιτικά χαρακτηριστικά. Αν και οι περισσότεροι θυμούνται κυρίως τις πολιτικές αναφορές στην ταινία «Η ζωή του Μπράιαν», η ομάδα είχε αρχίσει να τοποθετεί σε ανυποψίαστο χρόνο τις μικρές πολιτικές της βόμβες αρκετά χρόνια νωρίτερα. Από το 1975, λόγου χάρη, στην ταινία το «Αδελφάτο των Ιπποτών της Ελεεινής Τραπέζης» (μια ακόμη ατυχής μετάφραση του πρωτότυπου τίτλου), ο βασιλιάς Αρθούρος βρίσκεται αντιμέτωπος με χωρικούς που αρνούνται να συνεργαστούν μαζί του γιατί ανήκουν σε μια αυτόνομη αναρχοσυνδικαλιστική κομμούνα.

Η ρωμαιοκαθολική εκκλησία θα βρεθεί από την πρώτη στιγμή στο επίκεντρο της σκληρής κριτικής, ενώ οι ταινίες και τα σκετσάκια της ομάδας θα βρεθούν σε άτυπες μαύρες λίστες σε αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ αλλά και στις πιο θρησκευόμενες περιοχές της Ευρώπης, όπως στην Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Η σταύρωση του Μπράιαν, ενός επίδοξου επαναστάτη, στη θέση του Ιησού θα ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων σε μια ταινία που θα έκανε τον Νίκο Καζαντζάκη υπερήφανο και τους χριστιανούς φονταμενταλιστές όλου του κόσμου να αφρίζουν από οργή.

Την τιμητική της όμως στην ταινία «Η ζωή του Μπράιν» έχει και η σύγχρονη Αριστερά. Η αντιπαράθεση ανάμεσα στο Λαϊκό Μέτωπο της Ιουδαίας, στο Ιουδαϊκό Λαϊκό Μέτωπο ή το Επαναστατικό Λαϊκό Ιουδαϊκό Μέτωπο αποτελεί μια καταγραφή του σεκταρισμού της σύγχρονης Αριστεράς με την οποία ελάχιστα αριστερά κινήματα στην Ευρώπη δεν μπορούν να ταυτιστούν.

Μπορούν λοιπόν σήμερα, σχεδόν τέσσερις δεκαετίες από τις πρώτες τους επιτυχίες, να επιστρέψουν πραγματικά οι Monty Python; Γνωρίζοντας καλύτερα από όλους ότι η φάρσα δεν επαναλαμβάνεται ποτέ σαν ιστορία, ανακοίνωσαν ήδη ότι στην επανεμφάνισή τους την 1η Ιουλίου στο Λονδίνο θα σταθούν περισσότερο σε παλαιά σκετς με μοντιπαϊθονιστικές εκπλήξεις.

Πολύ πιο δύσκολος είναι ο δρόμος που ακολουθεί στην προσωπική του καριέρα ο Τέρι Γκίλιαμ με την ταινία «Το θεώρημα μηδέν» που κυκλοφορεί και στην Ελλάδα από τις 24 Απριλίου. Παραμένοντας πιστός σε ορισμένες από τις βασικότερες αρχές που χαρακτήρισαν το έργο των Monty Python από τη δεκαετία του 1970 μέχρι σήμερα, ο προϋπολογισμός της παραγωγής παραμένει στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα, για τα δεδομένα της εποχής, αλλά παρ’ όλα αυτά καταφέρνει να μοιάζει «παραφορτωμένο» από οπτικά εφέ.

Ουσιαστικά η ταινία αποτελεί μια μάλλον πεσιμιστική απάντηση στο ρητορικό ερώτημα που είχαν θέσει οι Monty Python το 1983 με τον τίτλο της ταινίας τους «Το νόημα της ζωής». Μόνο που αυτή τη φορά ο ήρωας της ταινίας ζει σε μια δυστοπική οργουελική κοινωνία και έχει καθήκον να αποδείξει ότι η ζωή δεν έχει κανένα απολύτως νόημα. Το τρέιλερ που παρακολουθήσαμε στον κινηματογράφο Ιντεάλ μάς άφησε σχεδόν σε κατάσταση μέθης πριν ακόμη δούμε τη δημοσιογραφική κόπια. Οτιδήποτε άλλο όμως είναι απλώς spoiler. Οπότε, η συνέχεια στις οθόνες σας.

Tου Αρη Χατζηστεφάνου

Δημοσιεύτηκε στην  Εφημερίδα των Συντακτών 19/4/2014

Πηγή : infowar