«Κολασμένοι», «βολεμένοι» και το λίπος που τελειώνει...

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΕΛΙΑ

Τι είναι πιο επώδυνο; Να σου κόβουν τους 13ο και 14ο μισθούς ή να σου αλλάζουν το ωράριο εργασίας και να σου αφαιρούν το προνόμιο της αποκλειστικής συνταγογράφησης;

Η απάντηση δεν είναι, όπως φαίνεται, αυτονόητη. Γιατί καθένας από τους υφιστάμενους τα μέτρα αυτά τα αποτιμά με διαφορετικό τρόπο. Τόσο που η απώλεια πελατείας από το συνταγογράφο γιατρό να είναι «αιτία πολέμου», και μάλιστα μεγαλύτερη από τη συρρίκνωση του μικρομεσαίου μισθού ενός δημοσίου υπαλλήλου.
Οταν πριν από μερικούς μήνες ανακοινώθηκαν οι περικοπές-σοκ στους μισθούς και στις συντάξεις, άρχισαν οι προβλέψεις για το πότε θα ξεκινούσε η «εξέγερση των κολασμένων», τουτέστιν των χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων, οι οποίοι -μαζί και με τα «ρετιρέ»- κλήθηκαν να σώσουν το κράτος από τη χρεοκοπία. Και μέχρι στιγμής.........
το έσωσαν.
Οι προβλέψεις για «εξέγερσή» τους δεν επαληθεύτηκαν. Ισως γιατί όλοι αυτοί είχαν συνειδητοποιήσει ότι τα μέτρα θα περνούσαν ό,τι κι αν γινόταν. Ισως γιατί τα περιθώρια αντίδρασης αυτών των κατηγοριών εργαζομένων είναι μικρά. Ετσι, έγιναν μερικές «πανελλαδικές» μονοήμερες απεργίες της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ, κάμποσες υψηλότονες δηλώσεις κατά της κυβέρνησης, της τρόικας και του καταραμένου Μνημονίου τους και τέλος. Οι συνδικαλιστές, συνειδητοποιώντας την αδυναμία τους, λούφαξαν και οι εργαζόμενοι άρχισαν να προσαρμόζουν το επίπεδο της ζωής τους στη νέα κατάσταση.
Αντίθετα, τους τελευταίους δύο μήνες ζούμε την «εξέγερση των βολεμένων», όπως αυτή αποτυπώθηκε στις απεργίες των φαρμακοποιών και των γιατρών του ΙΚΑ. Από μια πρώτη άποψη οι επιθέσεις που δέχτηκαν αυτές οι επαγγελματικές ομάδες παραπέμπουν στον περίφημο «κοινωνικό αυτοματισμό», ο οποίος στρέφει τη μια ομάδα εναντίον της άλλης. Από μια άλλη άποψη, όμως, οι ίδιες αυτές ομάδες και η, προκλητική σε ορισμένες περιπτώσεις, συντεχνιακή λογική τους έδωσαν λαβή για δικαιολογημένες αντιδράσεις εναντίον τους.
Οι μεν (φαρμακοποιοί) διότι αποτελούν μια καλά προστατευμένη επαγγελματική ομάδα με υψηλό και σίγουρο κέρδος, τουλάχιστον μέχρι τώρα που η φαρμακευτική δαπάνη είχε ξεπεράσει κάθε λογικό όριο. Οι δε (γιατροί του ΙΚΑ) διότι έχουν συνδεθεί με την πολύχρονη ταλαιπωρία των εκατομμυρίων ασφαλισμένων του Ιδρύματος, από τους οποίους αντλούσαν μεγάλο μέρος της ιδιωτικής πελατείας τους. Δεν είναι, ασφαλώς, τυχαίο ότι τις διεκδικήσεις τους αποδοκίμασε και η κ. Παπαρήγα, γεγονός σπάνιο στα χρονικά των απεργιακών κινητοποιήσεων όλων των μορφών στην Ελλάδα.
Το συμπέρασμα από τα προεκτεθέντα είναι κοινό. Η κρίση πλήττει όλες τις επαγγελματικές τάξεις και ομάδες, φυσικά όχι με την ίδια ένταση. Οι μισθωτοί, που χάνουν δύο μισθούς το χρόνο και δεν έχουν άλλους πόρους, προφανώς δεν βρίσκονται στην ίδια μοίρα με όσους έχουν πολλαπλάσια εισοδήματα, συχνά «μαύρα». Αυτοί έχουν «λίπος» να κάψουν.
Σ' αυτό το «λίπος» στηρίζονταν επί δεκαετίες πολλές επαγγελματικές και κοινωνικές τάξεις. Είναι το «λίπος» της παραοικονομίας: φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή, φοροκλοπή. Τώρα αυτό το «λίπος» πρέπει να περιοριστεί. Γιατί, διαφορετικά, η χρεοκοπία είναι κάτι παραπάνω από βέβαιη, αφού τα συνήθη υποζύγια δεν αρκούν για να την αποτρέψουν.
Μαζί με το «λίπος» αυτό, θα καεί κι ένα μέρος από το «λίπος» της σπατάλης (στα νοσοκομεία, στα φάρμακα κ.α.), από το οποίο τρέφονται, επίσης επί δεκαετίες, οι ίδιες και άλλες ομάδες επαγγελματιών, μεγάλων και μικρότερων επιχειρηματιών, ένας μεγάλος κύκλος της αγοράς.
Η κρίση θα τα ανατρέψει όλα αυτά. Οσο το μέγεθος της πίτας παρέμενε ίδιο ή και μεγάλωνε (αυτό συνέβη την τελευταία δεκαετία), όλοι βολεύονταν. Και οι μισθωτοί έβλεπαν το επίπεδο των αποδοχών τους να ανεβαίνει και, φυσικά, όλοι οι άλλοι που είχαν το προνόμιο να καταναλώνουν το «λίπος». Μάλιστα, ορισμένες κατηγορίες αυτών των «καταναλωτών» είδαν το επίπεδο της ζωής τους να φτάνει σε υψηλά στάνταρντ, τα οποία σήμερα απειλούνται. Εξ ου και οι οργίλες αντιδράσεις ορισμένων που βλέπουμε σήμερα.
Και όσο το «λίπος» αυτό θα μειώνεται (για κάποιους θα τελειώσει σύντομα) οι αντιδράσεις θα πληθαίνουν. Επειδή δύσκολα θα βρεθεί κάτι για να αντισταθμίσει τις απώλειες, τουλάχιστον στο ορατό μέλλον.

karelias@enet.gr