Δίας - Ο Πατέρας των Θεών

O Δίας, ο πατέρας των θεών και των ανθρώπων, συμβόλιζε για τους αρχαίους Έλληνες την παντοδυναμία και την απόλυτη εξουσία. Είχε τη διακυβέρνηση του σύμπαντος. Μπορούσε να ελέγχει τα πάντα, αφού όλοι οι άλλοι θεοί που κατείχαν κάποιο τομέα ευθύνης, ήταν απλώς οι βοηθοί του. Πάντα όμως του έμενε χρόνος ώστε να ξελογιάζει κάποια θεά ή κάποια όμορφη βασιλοπούλα και να προκαλεί έτσι τη ζήλια της νόμιμης... γυναίκας του, της Ήρας.

Ο Δίας ήταν ο τελευταίος γιος του Κρόνου και της Ρέας. Η σεμνή Ρέα αγανακτισμένη από το σκληρόκαρδο σύζυγό της που έτρεμε για το θρόνο του και γι' αυτόν το λόγο καταβρόχθιζε τα παιδιά του, αμέσως μετά τη γέννα κατάφερε, με τη βοήθεια του Ουρανού και της Γης, να τον ξεγελάσει. Για το λόγο αυτόν ταξίδεψε στην Κρήτη· εκεί με τη βοήθεια του βασιλιά Μελισσέα και με παραστάτριες τις κόρες του, τη Μέλισσα και την Αδράστεια, γέννησε τον Δία σε μια σπηλιά του όρους Δίκτη, που ονομαζόταν Δικταίο άντρο. Στη συνέχεια εμπιστεύτηκε το βρέφος στις Νύμφες του βουνού. Κατόπιν επέστρεψε στο παλάτι του Κρόνου και του έδωσε τυλιγμένη στα σπάργανα μια πέτρα για να την καταπιεί. Ο αφελής Κρόνος την πίστεψε και καταβρόχθισε την πέτρα. Υπάρχουν διάφοροι χαριτωμένοι μύθοι σχετικά με την ανατροφή του νεογέννητου θεού. Οι Νύμφες τον τοποθέτησαν σε μια ολόχρυση κούνια, που την κρέμασαν ανάμεσα στις φυλλωσιές μιας τεράστιας βελανιδιάς, έτσι ώστε να αιωρείται ανάμεσα στη γη και τον ουρανό και ο Κρόνος να μην μπορεί να τον βρει.

Το κλάμα όμως του θεϊκού βρέφους ήταν πολύ δυνατό. Οι νεαρές κοπέλες, για να αποφύγουν κάποια ανεπιθύμητη επίσκεψη του Κρόνου εξαιτίας όλης αυτής της φασαρίας, κάλεσαν τους φίλους τους, τους Κουρήτες. Αυτοί ήταν δαιμονικά ξωτικά του δάσους με παράξενη μορφή.

Κάθε φορά που ο Δίας έκλαιγε, άρχιζαν να χορεύουν έναν άγριο πολεμικό χορό, τον πυρρίχιο, και να τραγουδούν βγάζοντας πολεμικές ιαχές και χτυπώντας τα δόρατα και τα ακόντια πάνω στη γη, που τρανταζόταν ολόκληρη. Έτσι ο Κρόνος δεν μπορούσε να ακούσει το κλάμα του μωρού. Η αγαπημένη Νύμφη του Δία, η Αμάλθεια, άρμεγε το γάλα μιας κατσίκας και τάιζε το θεϊκό βρέφος, που με μεγάλη λαιμαργία καταβρόχθιζε την τροφή του. Η κατσίκα αυτή, που την αποκαλούσαν απλά Αίγα, καταγόταν από τον Ήλιο. Ήταν τεράστια και τρομερή στη μορφή. Οι Τιτάνες δεν άντεχαν να τη βλέπουν, γι' αυτό η Γαία την έκλεισε σε μια σπηλιά της Ίδης. Ο Δίας όμως δε φοβόταν καθόλου το πλάσμα αυτό, που βοήθησε στην ανατροφή του. Έτσι, όταν μεγάλωσε λιγάκι και άρχισε να περπατάει, έπαιζε με την τεράστια κατσίκα, που την ονόμασε μάλιστα Αμάλθεια από το όνομα της αγαπημένης του Νύμφης. Πολλές φορές δεν περίμενε να τον ταΐσουν, καθόταν κάτω από την κατσίκα και αρμέγοντάς την έπινε κατευθείαν το γάλα της.

Κάποια μέρα ο Δίας από απροσεξία και επειδή δεν μπορούσε να ελέγξει τη θεϊκή του δύναμη, έσπασε ένα κέρατο της Αμάλθειας. Λυπήθηκε πάρα πολύ και για να παρηγορήσει το ευλογημένο ζώο, έδωσε το κέρατο στη Νύμφη Αμάλθεια, αφού πρώτα το προίκισε με μαγικές ιδιότητες. Αυτός που το είχε, αρκούσε μόνο να κάνει μια ευχή και αμέσως εμφανίζονταν μπροστά του όλα τα καλά του κόσμου. Από τότε έμεινε γνωστό ως "κέρας της Αμάλθειας" ή "κέρας της Αφθονίας". Όταν η κατσίκα γέρασε και πέθανε, ο Δίας λυπήθηκε πολύ. Από το δέρμα της έφτιαξε την παντοδύναμη αιγίδα του, που ήταν το πιο σημαντικό όπλο του στην Τιτανομαχία. Το θεϊκό παιδί ανατράφηκε και με μέλι. Τα αγριομελίσσια του βουνού, εξαιρετικά γι' αυτόν, μάζευαν το καλύτερο μέλι της βασίλισσάς τους. Οι Νύμφες έδιναν από αυτό στο μικρό Δία, που ξετρελαινόταν για τη γλυκιά του γεύση.

Σύμφωνα μ' έναν άλλο μύθο, ο θεός ανατράφηκε με αμβροσία και νέκταρ, δηλαδή με το φαγητό και το ποτό των αθανάτων. Ολόλευκα ιερά περιστέρια κουβαλούσαν την αμβροσία και τάιζαν μόνα τους το βρέφος, όπως ακριβώς έκαναν με τα μικρά τους. Ένας αετός, με γυαλιστερά φτερά και γαμψά νύχια, πετούσε κάθε βράδυ με ιλιγγιώδη ταχύτητα, μέσα από τους αιθέρες, και έφτανε στην πηγή, απ' όπου αντλούσε το νέκταρ και το μετέφερε στο βουνό της Κρήτης.

Ο Δίας όταν μεγάλωσε και απέκτησε εξουσία, έδειξε την ευγνωμοσύνη του σ' όλα τα πλάσματα που βοήθησαν στην ανατροφή του. Έτσι, έκανε την Αμάλθεια και τον αετό αστερισμούς και στα χαριτωμένα περιστέρια ανέθεσε την ευχάριστη υπηρεσία να αναγγέλλουν τις εποχές.Από τις υπόλοιπες νεράιδες του δάσους που προστάτευαν το Δία, πιο γνωστές είναι η Ίδη και η Μήτιδα. Η Ίδη μάλιστα είχε χαρίσει στο μικρό θεό το πρώτο του παιχνίδι· μια κρυστάλλινη σφαίρα που όταν την πετούσε ψηλά άφηνε λαμπρές πολύχρωμες γραμμές στον αέρα, όπως τα άστρα του ουρανού. Περιτριγυρισμένος από τόση αγάπη και στοργή ο Δίας έγινε ένας πανέμορφος έφηβος, γεροδεμένος, με αρμονικά μέλη και εξαιρετική όψη.

Τότε οι Νύμφες κατάλαβαν πως ήρθε η ώρα να του αποκαλύψουν τα πάντα. Έτσι, έμαθε για το σκληρόκαρδο πατέρα του και για όλες τις περιπέτειες που πέρασε η μητέρα του και ο ίδιος μέχρι να φτάσει σ' αυτή την ηλικία. Με τις πολύτιμες συμβουλές, τις ευχές και τα μαγικά βότανα των Νυμφών και ιδιαίτερα της Μήτιδας, έφτασε μπροστά στον Κρόνο· του αποκάλυψε την ταυτότητά του και ζήτησε το θρόνο του. Αυτός αρνήθηκε, αλλά ο Δίας μετά από μακροχρόνια πάλη κατάφερε να τον ακινητοποιήσει. Στη συνέχεια του έδωσε ένα βοτάνι και αμέσως ο Κρόνος ξέρασε τα υπόλοιπα παιδιά του, την Ήρα, την Εστία, τη Δήμητρα, τον Ποσειδώνα και τον Πλούτωνα.

Ο Δίας πέρασε πάρα πολλές περιπέτειες μέχρι να γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος. Δε χρειάζεται παρά να θυμίσουμε τη φοβερή Τιτανομαχία που κράτησε δέκα ολόκληρα χρόνια· την αναμέτρηση δηλαδή των Ολυμπίων με τα αδέρφια του Κρόνου, που δεν παραδέχονταν με κανένα τρόπο ως ανώτερό τους έναν νεότερο θεό. Τελικά, με τη συμβουλή της Γαίας, ο Δίας ελευθέρωσε τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες, που οι Τιτάνες τους είχαν φυλακίσει στα Τάρταρα. Αυτοί για να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους χάρισαν στα τρία αδέρφια φοβερά όπλα. Έτσι, οι Ολύμπιοι μετά από μακροχρόνιο πόλεμο κατάφεραν να συντρίψουν οριστικά τους Τιτάνες.Αμέσως μετά ο Δίας και τ' αδέρφια του έπρεπε να αντιμετωπίσουν τους φοβερούς Γίγαντες. Όμως με την Αθηνά που πολεμούσε σαν άντρας και τον Ηρακλή και τον Διόνυσο συμπαραστάτες κατάφεραν να νικήσουν και πάλι. Τελευταία και πιο οδυνηρή σύγκρουση ήταν αυτή με τον Τυφώνα, ο οποίος κατάφερε να τραυματίσει τον Δία. Όμως με την πονηριά του Ερμή και του Πάνα είχαμε πάλι αίσιο τέλος για τους Ολύμπιους και ιδιαίτερα για τον Δία. Μετά από όλες αυτές τις περιπέτειες έγινε η μοιρασιά ανάμεσα στα τρία αδέρφια. Ο Δίας ανέλαβε τη βασιλεία του Ουρανού, ο Ποσειδώνας τη θάλασσα και ο Άδης τον Κάτω Κόσμο. Όμως και τότε δε σταμάτησαν τα προβλήματα του Δία. Χρειάστηκε πολλές φορές να αντιμετωπίσει τους άλλους θεούς και να τους πείσει για την ανωτερότητά του. Αρκετά συχνά αντιμετώπιζε την έντονη δυσαρέσκεια του Ποσειδώνα, που αμφισβητούσε διαρκώς την εξουσία του και δεν εκτελούσε υπάκουα τις διαταγές του. Αναγκάστηκε να τον απειλήσει αρκετές φορές για να συνετιστεί.

Κάποτε μάλιστα οι άλλοι θεοί οργάνωσαν συνωμοσία εναντίον του βασιλιά των θεών μέσα στο ίδιο του το παλάτι. Σ' αυτή συμμετείχαν η Ήρα, ο Ποσειδώνας, η Αθηνά και ο Απόλλωνας. Και σίγουρα θα κατάφερναν να του κάνουν κακό, αν η Θέτιδα δεν έφερνε από τα βάθη του Ωκεανού συμπαραστάτη του Δία το σεβαστό σε όλους Βριάρεο. Ο Δίας, για να εκδικηθεί, έδεσε την Ήρα χειροπόδαρα με αόρατες αλυσίδες και την κρέμασε από τον ουρανό. Επιπλέον, έστειλε τον Ποσειδώνα και τον Απόλλωνα να δουλέψουν ως δούλοι στην υπηρεσία του θνητού βασιλιά της Τροίας Λαομέδοντα. Όσο για την Αθηνά που ήταν η αγαπημένη του κόρη, δεν την τιμώρησε και από τότε του ήταν πιστή και υπάκουη.

Κάποιοι μύθοι διηγούνται πως όταν ανέλαβε την εξουσία, έφτιαξε τον κόσμο από την αρχή. Πήρε για γυναίκα του τη Χθονία, μια παλιά θεότητα που ταυτίζεται με τη γη και της χάρισε ένα πέπλο που είχε πάνω σχεδιασμένο τον κόσμο ολόκληρο· τις στεριές και τις θάλασσες, τα βουνά και τους κάμπους, τα ποτάμια και τις λίμνες.

 Αλλά και το ανθρώπινο γένος, όταν αυτό έγινε πολύ αμαρτωλό και έπαψε να κάνει θυσίες στους θεούς, το κατέστρεψε μ' ένα φοβερό κατακλυσμό, από τον οποίο σώθηκαν μόνο ο Δευκαλίωνας και η γυναίκα του Πύρρα. Απ' αυτούς, με τη θέληση του Δία, προήλθαν νέοι άνθρωποι από τα λιθάρια που πετούσαν πάνω από την πλάτη τους. Όμως, και σ' αυτό το νέο ανθρώπινο γένος κάποτε άρχισε να βασιλεύει η κακία. Γι' αυτόν το λόγο ο Δίας προκάλεσε δυο μεγάλες πολεμικές συρράξεις, την εκστρατεία των Επτά στρατηγών εναντίον της Θήβας και τον Τρωικό πόλεμο. Ένας επιπλέον λόγος ήταν ότι ο πληθυσμός της γης είχε αυξηθεί επικίνδυνα και ο πόλεμος ήταν ένα μέσο για να μειωθεί πάλι. Στην πρώτη περίπτωση ο Δίας τιμώρησε και τους επτά στρατηγούς, γιατί ήταν ασεβείς και αλαζόνες. Ο ένας έλεγε πως θα κυρίευε τη Θήβα ανεξάρτητα από τη θέληση του παντοδύναμου θεού, ο άλλος είχε ως έμβλημά του τον Τυφώνα, το μεγαλύτερο εχθρό του Δία, και κάποιος άλλος αμφισβητούσε τη δύναμη του κεραυνού του. Όλοι τους βρήκαν φρικτό τέλος. Τους γιους τους αργότερα, που ήταν θεοσεβούμενοι και θυσίαζαν τακτικά στους θεούς, τους βοήθησε να καταλάβουν το θηβαϊκό κάστρο.

Στην περίπτωση του Τρωικού πολέμου ο Δίας φρόντισε πρώτα απ' όλα να γεννηθεί η Ελένη, έτσι ώστε η αρπαγή της από τον Πάρη να σημάνει την έναρξη του πολέμου. Στη διάρκεια της πολεμικής επιχείρησης είχε βάλει σε εφαρμογή το σχέδιό του. Κράτησε για αρκετό χρονικό διάστημα τον Αχιλλέα έξω από το πεδίο της μάχης όπως είχε υποσχεθεί στη μητέρα του τη Θέτιδα. Επιπλέον, έδωσε την τελική νίκη στους Έλληνες όπως αυτός είχε αποφασίσει, ανεξάρτητα από τους υπόλοιπους Ολύμπιους που πολεμούσαν στο πλευρό της μιας ή της άλλης παράταξης.

Πολλοί θεοί και ακόμη περισσότεροι θνητοί γνώρισαν την οργή του Δία όταν έκαναν κάτι ενάντια στη θέλησή του ή κάτι που διασάλευε την τάξη του σύμπαντος και τους φυσικούς νόμους. Γι' αυτό κεραυνοβόλησε τον Φαέθωνα που τόλμησε να οδηγήσει το άρμα του Ήλιου και κόντεψε να κάψει τη Γη, όταν πλησίασε πολύ κοντά της.

Το ίδιο έκανε με τον Ασκληπιό που είχε τόσο πολύ προοδεύσει στην ιατρική τέχνη, ώστε κατάφερνε με τα βότανά του να ανασταίνει νεκρούς. Ο Απόλλωνας οργισμένος από το θάνατο του γιου του, για να εκδικηθεί, θέλησε να σκοτώσει με τα χρυσά βέλη του τους Κύκλωπες. Ο Δίας εξοργίστηκε τόσο ώστε ήταν έτοιμος να ρίξει το γιο του στα Τάρταρα. Μετά όμως από παράκληση της Λητώς μετρίασε την ποινή του Απόλλωνα και τον έστειλε για ένα χρόνο στην υπηρεσία του Άδμητου. Εξάλλου, ο Δίας με τον κεραυνό του σκότωσε τον Ιασίονα που είχε ερωτευτεί τη θεά Δήμητρα. Αυτή ανταποκρίθηκε στον έρωτά του και ζούσε ευτυχισμένη μαζί του στους αγρούς. Ο Δίας δεν ήθελε οι θεές να ζευγαρώνουν με θνητούς. Όλους αυτούς τους ερωτικούς πόθους που δεν ήταν σύμφωνοι με τους νόμους της φύσης τους προκαλούσε η Αφροδίτη και στη συνέχεια ειρωνευόταν τους αθάνατους.

Ο παντοδύναμος Δίας, που ήταν και το συχνότερο θύμα της, για να την τιμωρήσει, της ενέπνευσε μεγάλο ερωτικό πάθος για το θνητό Αγχίση και έτσι απόκτησε απ' αυτόν το θνητό ήρωα Αινεία. Κάποιες φορές ο ίδιος επισκεπτόταν τους θνητούς για να ελέγξει την πίστη τους. Κάποτε πήγε και στην Κέα όπου κατοικούσαν οι Τελχίνες. Αυτοί ήταν ένας άγριος λαός που δε δέχονταν το Δία ως τον ανώτερο θεό και δεν τον υποδέχτηκαν με κανένα σεβασμό. Μόνο η κόρη του βασιλιά τους η Δεξιθέα έπεσε στα γόνατα και προσφέρθηκε να τον υπηρετήσει σαν πιστή δούλη. Τότε ο Δίας κατέστρεψε όλους τους κατοίκους εκτός από τη σεβάσμια κόρη.

Μια άλλη φορά ο θεός πήγε στην Αρκαδία. Εκεί ο βασιλιάς Λυκάονας και οι γιοι του, για να δοκιμάσουν τη δύναμη και την παντογνωσία του, έσφαξαν ένα βρέφος, το έψησαν και του έδωσαν να φάει. Ο Δίας εξοργισμένος απ' αυτό το ανοσιούργημα μεταμόρφωσε το βασιλιά και τους γιους του σε λύκους.

Ο Σαλμωνέας, ο βασιλιάς της Ήλιδας, είχε γίνει τόσο αλαζονικός που σχεδόν τρελάθηκε και ισχυριζόταν ότι έμοιαζε με τον Δία. Τότε ο θεός έριξε τον κεραυνό του στο παλάτι του βασιλιά και προκλήθηκε τεράστια πυρκαγιά που κατέκαψε όλη την πόλη.

Δίκαια ο Δίας ονομάστηκε πατέρας των θεών και των ανθρώπων. Πραγματικά, πολλοί Ολύμπιοι αλλά και μικρότερες θεότητες, όπως επίσης και ένα πλήθος από επώνυμους ήρωες διαφόρων πόλεων ήταν παιδιά του.

Πρώτη σύζυγός του θεωρείται η Μήτιδα, η Νύμφη που του έδωσε το μαγικό βοτάνι για να νικήσει τον Κρόνο. Όμως δυστυχώς υπήρχε χρησμός που έλεγε ότι ο γιος που θα αποκτούσε από τη Μήτιδα θα ήταν πιο δυνατός από τον πατέρα του. Γι' αυτό αποφάσισε να καταπιεί τη γυναίκα του. Με τον τρόπο αυτόν απομάκρυνε τον κίνδυνο για εκθρόνιση και παράλληλα απέκτησε όλη τη σοφία του κόσμου. Μετά από εννιά μήνες χρειάστηκε να κάνει ο ίδιος μια ιδιόμορφη καισαρική τομή. Τον βασάνιζε ένας φοβερός πονοκέφαλος και το κεφάλι του άρχισε να μεγαλώνει. Έτσι, ο Ήφαιστος, παρά τις αρχικές του αντιρρήσεις, κατάφερε ένα γερό χτύπημα με το σφυρί του στο θεϊκό κεφάλι από όπου ξεπήδησε πάνοπλη η Αθηνά.

Επίσης ο Δίας, τα πρώτα χρόνια της κυριαρχίας του, ζευγάρωσε με δυο Τιτανίδες. Πρώτα με τη Θέμιδα, την προσωποποίηση της δικαιοσύνης. Απ' αυτήν απέκτησε τις τρεις Ώρες, την Ευνομία, τη Δίκη και την Ειρήνη, και τις τρεις Μοίρες, την Κλωθώ, τη Λάχεση και την Άτροπο, που όριζαν την τύχη των ανθρώπων μα και των θεών. Από την Τιτανίδα Μνημοσύνη, την προσωποποίηση της ανάμνησης, μετά από εννιά νύχτες συνεχούς ζευγαρώματος, απέκτησε τις εννιά Μούσες, την Καλλιόπη, την Κλειώ, την Πολύμνια, την Ευτέρπη, την Τερψιχόρη, την Ερατώ, τη Μελπομένη, τη Θάλεια και την Ουρανία. Αυτές προστάτευαν τη μουσική, την ποίηση και γενικά τις καλές τέχνες.Από την Ωκεανίδα Ευρυνόμη ο Δίας απέκτησε τις τρεις Χάριτες, την Αγλαΐα, την Ευφροσύνη και τη Θάλεια. Κάποτε θέλησε να ζευγαρώσει και με τη θαλασσινή θεά Θέμιδα. Όμως η Θέμιδα προειδοποίησε ότι το παιδί της θα αποκτούσε όπλο πιο δυνατό και από τον κεραυνό. Τότε αυτός έπνιξε το ερωτικό του πάθος και φρόντισε να παντρέψει την όμορφη Νηρηίδα με το θνητό Πηλέα. Μετά τα ζευγαρώματα μ' αυτές τις παλιότερες θεές, μοναδική νόμιμη σύζυγος του Δία αναγνωρίστηκε η Ήρα, που ήταν αδερφή του. Λένε πως αυτή δεν υπέκυπτε αρχικά στον έρωτά του, γι' αυτό ο Δίας κατέφυγε σ' ένα τέχνασμα. Μια κρύα μέρα του χειμώνα εμφανίστηκε έξω από το παράθυρο της σεβαστής θεάς μεταμορφωμένος σε κούκο. Εκείνη λυπήθηκε το παγωμένο πουλί και το έβαλε στον κόρφο της για να ζεσταθεί. Τότε ο θεός πήρε την κανονική του μορφή και αφού της υποσχέθηκε ότι θα την κάνει νόμιμη σύζυγό του, ενώθηκε μαζί της. Το κυρίαρχο ζευγάρι του Ολύμπου απέκτησε τρία παιδιά, την αιώνια έφηβη Ήβη, που την έδωσαν ως σύζυγο στον Ηρακλή όταν έγινε αθάνατος, τον πολεμόχαρο Άρη και το θεϊκό σιδηρουργό Ήφαιστο. Βέβαια, ζούσαν μια πολυτάραχη συζυγική ζωή μια και η παράφορη ζήλια της Ήρας δεν μπορούσε να αντέξει τις συνεχείς ερωτικές περιπέτειες του άντρα της. Αρκετές φορές μάλιστα αποπειράθηκε να εγκαταλείψει τη συζυγική εστία. Ο παντοδύναμος Δίας έβρισκε πάντα τον τρόπο να τη φέρει πίσω. Πάντα τη διαβεβαίωνε πως οι εξωσυζυγικές του περιπέτειες δε σήμαιναν τίποτε γι' αυτόν και ότι η ίδια ήταν η μόνη γυναίκα που του προκαλούσε τον πραγματικό πόθο.

Γιος του Δία ήταν και ο Ερμής. Ο μεγάλος θεός αντίκρισε κάποτε την Ατλαντίδα Μαία, που κατοικούσε στο όρος Κυλλήνη της Αρκαδίας. Την ερωτεύτηκε και την κατέκτησε στη διάρκεια μιας σκοτεινής νύχτας, όταν η Ήρα κοιμόταν και κανένας άλλος αθάνατος ή θνητός δεν μπορούσε να τους δει. Από το σμίξιμο αυτό προήλθε ο Ερμής, που αναστάτωσε τον κόσμο μόλις αντίκρισε το φως του ήλιου.
Και η Λητώ, που ήταν κόρη Τιτάνων, δε γλίτωσε τα αγκαλιάσματα του Δία. Αυτή του όμως η απιστία έγινε γνωστή στην Ήρα, που καθώς δεν μπορούσε να βλάψει τον παντοδύναμο σύζυγό της, καταδίωξε με όλες τις δυνάμεις της την ερωμένη του. Αλλά και όταν μετά από μακροχρόνιες περιπλανήσεις η Λητώ βρήκε ένα μέρος για να γεννήσει, η Ήρα κρατούσε αιχμάλωτη την Ειλείθυια, τη θεά των αίσιων τοκετών. Μόνο με ένα πολύτιμο δώρο κατάφεραν οι υπόλοιπες θεές να την εξευμενίσουν. Έτσι, γεννήθηκαν δυο νέοι Ολύμπιοι θεοί, η Άρτεμη και ο Απόλλωνας. Ο Δίας πεθύμησε κάποτε και την αδερφή της Λητώς, την Αστερία. Αυτή όμως αντιστάθηκε με κάθε τρόπο και γι' αυτό τη μεταμόρφωσε σε ορτύκι και αργότερα σε ένα μικρό νησί, την Ορτυγία, που ήταν καταδικασμένη να πλέει διαρκώς στη θάλασσα. Μόνο όταν η Ορτυγία δέχτηκε την αδερφή της, για να γεννήσει, τότε έγινε σταθερό νησί και ονομάστηκε Δήλος. Άλλοι μυθογράφοι διηγούνται ότι τελικά ο θεός κατέκτησε την Αστερία, η οποία γέννησε την Εκάτη. Ο Δίας ερωτεύτηκε κάποτε και τη Δήμητρα, την άλλη αδερφή του. Αυτή τον απωθούσε για πολύ καιρό. Τελικά ο παντοδύναμος θεός ικανοποίησε κι αυτό του το πάθος, που είχε ως αποτέλεσμα τη γέννηση της Περσεφόνης. Ακόμη, ο Δίας ενώθηκε με τη Σελήνη, που γέννησε την Έρση και την Πανδία, όπως επίσης και με τη Νύμφη Θύβρη, που γέννησε τον τραγοπόδαρο Πάνα, θεό της γονιμότητας.

Πολύ γνωστός είναι ο μύθος σχετικά με τη γέννηση του Διόνυσου. Ο Δίας ερωτεύτηκε τη βασιλοπούλα της Θήβας Σεμέλη. Η θνητή κοπέλα δεν μπόρεσε να αντισταθεί στη θεϊκή ομορφιά του και ενώθηκε μαζί του. Η Ήρα για να εκδικηθεί παρουσιάστηκε στη βασιλοπούλα με τη μορφή της τροφού της και την έπεισε να ζητήσει από τον Δία να της ορκιστεί ότι θα παρουσιαστεί μπροστά της σ' όλο του το μεγαλείο. Έτσι κι έγινε· μάταια ο Δίας προσπαθούσε να της αλλάξει γνώμη, η Σεμέλη επέμενε. Τότε, εμφανίστηκε μπροστά της πάνω στο χρυσό του άρμα, κρατώντας στα χέρια του τον κεραυνό, συνοδευόμενος από αστραπές και βροντές. Η Σεμέλη, όπως θα συνέβαινε άλλωστε σε κάθε θνητό, δεν άντεξε το μεγαλείο του και κάηκε. Ο Δίας πήρε το βρέφος που είχε συλλάβει η νεαρή κοπέλα και το έραψε στο μηρό του. Όταν πέρασαν εννιά μήνες, γεννήθηκε ο Διόνυσος, ο θεός των αμπελιών και του κρασιού. Ο μέγας θεός, επειδή δεν μπορούσε να κρατήσει το βρέφος πάνω στον Όλυμπο, το εμπιστεύτηκε στην Ινώ, την αδερφή της Σεμέλης, και στο σύζυγό της Αθάμα. Όμως η ζηλιάρα Ήρα κατέστρεψε τους δυο συζύγους στέλνοντάς τους παροδική τρέλα. Κατόπιν ο Δίας εμπιστεύτηκε το βρέφος στις Νύμφες της Βοιωτίας, όπου και ανατράφηκε.

Η Ιώ όμως υπήρξε η θνητή που ταλαιπωρήθηκε ιδιαίτερα από την Ήρα. Αυτή ήταν κόρη του Ίναχου, βασιλιά του Άργους. Η ομορφιά της ήταν εξαιρετική και ο Δίας, όπως ήταν φυσικό, την ερωτεύτηκε. Από κει και πέρα άρχισε το μαρτύριό της.

Η Ήρα ετοίμασε ένα σχέδιο για να την καταστρέψει και ο Δίας για να τη σώσει τη μεταμόρφωσε σε λευκή αγελάδα. Τότε η ζηλόφθονη σύζυγος έστειλε ένα σιχαμερό και ενοχλητικό έντομο, τον οίστρο (αλογόμυγα), που κεντούσε διαρκώς την Ιώ. Αυτή για να αποφύγει τα τσιμπήματα άρχισε έξαλλη να τρέχει. Διέσχισε τη θάλασσα που πήρε το όνομά της, Ιόνιο Πέλαγος, και έφτασε μετά από πολλές περιπέτειες στην Αίγυπτο.

Εκεί ο Δίας τη λυπήθηκε για τα τόσα βάσανά της και της ξαναέδωσε την ανθρώπινη μορφή της. Τότε η Ιώ γέννησε τον Έπαφο, που κυβέρνησε όσους τόπους ποτίζει ο Νείλος και που έγινε προπάτορας όλων εκείνων που ίδρυσαν τα μεγάλα βασίλεια στην Ασία, την Αφρική και την Αργολίδα. Η Ήρα ανέθεσε στους Κουρήτες να εξαφανίσουν τον Έπαφο. Ο Δίας οργισμένος τους κατακεραύνωσε, μολονότι τον είχαν βοηθήσει τόσο πολύ όταν ήταν βρέφος. Όσο για την Ιώ, πήρε τη θέση της στον ουράνιο θόλο ως αστερισμός.

Πολύ γνωστός είναι και ο έρωτας του πρώτου θεού με τη Δανάη, τη βασιλοπούλα του Άργους. Ο πατέρας της Ακρίσιος την είχε φυλακίσει σ' ένα κελί του παλατιού, γιατί είχε πάρει χρησμό πως ο γιος της Δανάης θα σκότωνε τον παππού του. Τότε παρουσιάστηκε ο Δίας που είχε ερωτευτεί τη βασιλοπούλα και μεταμορφωμένος σε χρυσή βροχή διαπέρασε τη στέγη και μπήκε στο κελί. Από το σμίξιμό τους γεννήθηκε ο ήρωας Περσέας. Η Δανάη για αρκετό καιρό κράτησε κρυφό το γεγονός. Κάποια στιγμή όμως ο πατέρας της άκουσε το κλάμα του μωρού και ανακάλυψε τα πάντα. Τότε ζήτησε να μάθει ποιος ήταν ο πατέρας. Όταν η Δανάη του ανέφερε το όνομα του Δία, δεν την πίστεψε και για τιμωρία την έκλεισε μαζί με το μωρό σ' ένα ξύλινο κιβώτιο και την έριξε στη θάλασσα. Κάποτε έφτασαν κοντά στη Σέριφο. Ένας ψαράς, ο Δίκτης, που είδε το κιβώτιο και άκουσε φωνές, το μάζεψε και το άνοιξε. Η Δανάη και ο Περσέας διηγήθηκαν την περιπέτειά τους και ο Δίκτης τους πήρε στο σπίτι του, όπου έζησαν για αρκετά χρόνια. Ο Δίας πολλές φορές επιθύμησε και γυναίκες που ήταν ήδη παντρεμένες με θνητούς. Έτσι, ερωτεύτηκε τη Λήδα, τη γυναίκα του Τυνδάρεου. Για να την πλησιάσει πήρε τη μορφή ενός κατάλευκου κύκνου. Από το σμίξιμό τους η Λήδα γέννησε την ωραία Ελένη, που έγινε αιτία να ξεσπάσει ο Τρωικός πόλεμος, καθώς επίσης και τους δίδυμους Κάστορα και Πολυδεύκη. Απ' αυτούς ο ένας προήλθε από το σπέρμα του Δία και ήταν αθάνατος, ενώ ο άλλος προήλθε από το σπέρμα του Τυνδάρεου και ήταν θνητός. Γι' αυτό όταν ο Κάστορας πέθανε, ο Πολυδεύκης ζήτησε και πέτυχε από τον πατέρα του να εναλλάσσεται στη ζωή με τον αγαπημένο του αδερφό.

 Ο μεγάλος θεός ήταν πατέρας ενός από τους πιο γνωστούς ήρωες της αρχαιότητας, του Ηρακλή. Ερωτεύτηκε την Αλκμήνη, τη σύζυγο του Αμφιτρύωνα και για άλλη μια φορά χρησιμοποίησε δόλο. Πήρε τη μορφή του Αμφιτρύωνα και μπήκε στο δωμάτιο της βασίλισσας όπου έσμιξε μαζί της. Εννιά μήνες αργότερα γεννήθηκε ο ημίθεος Ηρακλής. Με διάφορες Νύμφες αλλά και θνητές ο Δίας ζευγάρωσε και έφερε στον κόσμο τους γενάρχες πολλών λαών και τους ιδρυτές πολλών πόλεων.

Στην Κρήτη όπου πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του διηγούνταν ότι ζευγάρωσε με μια τοπική ηρωίδα, την Κρήτη, που έδωσε το όνομά της στο νησί και απέκτησε ένα γιο, τον Κόρα, το γενάρχη ενός λαού που κατοικούσε στα πολύ αρχαία χρόνια στο Αιγαίο.

Πολύ πιο γνωστός είναι ο μύθος που διηγείται τον έρωτα του Δία για την Ευρώπη. Αυτή ήταν κόρη του βασιλιά της Συρίας. Μια μέρα που έπαιζε με τις φίλες της στα λιβάδια και μάζευε λουλούδια, ο θεός την αντίκρισε και αμέσως τον χτύπησε ο έρωτας. Για να πλησιάσει την κοπέλα μεταμορφώθηκε σε ήμερο ταύρο. Αυτή άρχισε να χαϊδεύει το δυνατό ζώο και ανέβηκε στη ράχη του. Αμέσως, ο Δίας-ταύρος άρχισε να τρέχει με αστραπιαία ταχύτητα· η Ευρώπη έκλαιγε μα δεν μπορούσε να πηδήξει από τον ταύρο γιατί θα σκοτωνόταν. Ο μεταμορφωμένος θεός διέσχισε τη θάλασσα και έφτασε στην Κρήτη. Εκεί μέσα στη σπηλιά που γεννήθηκε, στο Δικταίο άντρο, έσμιξε με τη νεαρή βασιλοπούλα. Καρποί αυτού του ζευγαρώματος ήταν ο Μίνωας και ο Ραδάμανθης. Μετά από λίγο καιρό η Ευρώπη παντρεύτηκε ένα βασιλιά του νησιού, τον Αστέριο, που υιοθέτησε τα παιδιά του Δία. Κάποια άλλη φορά ο θεός μεταμορφωμένος κατάφερε να αποπλανήσει τη Νύμφη Καλλιστώ. Αυτή ήταν σύντροφος της Άρτεμης και είχε ορκιστεί αιώνια παρθενική ζωή. Όταν η Ολύμπια θεά κατάλαβε τι συνέβη, έδιωξε την Καλλιστώ από κοντά της. Ο Δίας, επειδή τη λυπήθηκε, τη μεταμόρφωσε σε αρκούδα, όμως η Άρτεμη τη σκότωσε με τα βέλη της. Ο παντοδύναμος θεός, όπως συνήθιζε με τα αγαπημένα του πρόσωπα, τη μεταμόρφωσε σε αστερισμό, τη Μεγάλη Άρκτο (Αρκούδα). Το παιδί που είχε συλλάβει το μεγάλωσε η Μαία και έγινε γενάρχης των κατοίκων της Αρκαδίας, ο Αρκάς.

Στο Άργος διηγούνταν ότι η πρώτη θνητή ερωμένη του Δία ήταν η Νιόβη, που γέννησε τον Άργο, γενάρχη των Αργείων. Επιπλέον από την Ιοδάμα γεννήθηκε ο Θήβης, αρχηγός των Θηβαίων, από την Ευρυνόμη ο Ασωπός, από τον οποίο κατάγονταν οι Βοιωτοί, από τη Μάιρα ο Λοκρός, που έδωσε το όνομά του στη Λοκρίδα, και από την Ισονόη ο Ορχομενός, που ήταν προπάτορας των Ορχομενίων. Η Σελήνη του χάρισε για γιο τον Νεμέα και η Ταϋγέτη τον Λακεδαίμονα· απ' αυτούς αντίστοιχα προήλθαν οι Νεμεάτες και οι Λακεδαιμόνιοι. Εξάλλου, από την Αίγινα γεννήθηκε ο Αιακός (Αιγινήτες) και από τη Σίθνιδα ο Μάγαρος (Μεγαρείς).Στον Δία καταλογίζεται και η αρπαγή ενός νέου άντρα, του Γανυμήδη. Ο Δίας γοητευμένος από την όψη και την κορμοστασιά του ωραιότερου θνητού, μεταμορφωμένος σε αετό τον άρπαξε και τον μετέφερε στον Όλυμπο. Εκεί τον χρησιμοποίησε ως οινοχόο, μια ιδιότητα που μέχρι τότε είχε η Ήβη, και γενικά ως σύντροφο στα συμπόσια.Ο Δίας, όπως είπαμε, ήταν ο κατεξοχήν θεός. Είχε κάτω από την επίβλεψή του ολόκληρο το σύμπαν· προστάτευε τη φύση, αλλά και διάφορες πτυχές της προσωπικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής των ανθρώπων.

Ο ίδιος ήταν αρχηγός των θεών και ο πιο δυνατός απ' όλους. Χαρακτηριστικό της παντοδυναμίας του είναι το απόσπασμα της Ιλιάδας, όπου προκαλεί τους υπόλοιπους Ολύμπιους να τον τραβήξουν από τον ουρανό στη γη μ' ένα χρυσό σκοινί· τους διαβεβαιώνει πως δε θα τα καταφέρουν. Αν αυτός όμως τραβήξει μόνος του το σκοινί προς την πλευρά του ουρανού, τότε θα παρασύρει όχι μόνο θεούς μα και τη γη ολόκληρη με τις στεριές και τις θάλασσες και θα φαίνεται σαν μια σφαίρα που κρέμεται από τον ουρανό. Γι' αυτούς τους λόγους θεωρήθηκε προστάτης της εκάστοτε εξουσίας, είτε επρόκειτο για βασιλιά, είτε για ευγενείς, είτε για το δήμο (λαό). Κατά τον ίδιο τρόπο προστάτευε και τον πατέρα κάθε σπιτιού, που ήταν αρχηγός της οικογένειας.

Επίσης, ο Δίας με την προσωνυμία Ξένιος ήταν προστάτης της φιλοξενίας, για την οποία και στις μέρες μας ακόμη φημίζονται οι Έλληνες. Ακόμη, προστάτευε τους ικέτες και τους φυγάδες (Ζευς Ικέσιος και Φύξιος). Επιπλέον, ήταν προστάτης του όρκου (Ζευς Όρκιος) και η οργή του ήταν τρομερή όταν κάποιος θεός ή θνητός τον παρέβαινε. Οι θνητοί πάντοτε στους όρκους τους επικαλούνταν ως πρώτο θεό τον Δία, ενώ οι θεοί ορκίζονταν στα ιερά ύδατα της Στύγας. Η παράβαση αυτού του όρκου ακόμη και για τους αθάνατους είχε φοβερές συνέπειες.

Για έναν ολόκληρο χρόνο έπεφταν σε νάρκη και για τα επόμενα εννιά δε συμμετείχαν στα συμβούλια και τα συμπόσια των θεών. Απόλυτη ήταν η εξουσία του στη φύση και στις καιρικές μεταβολές. Ήταν αυτός που έστελνε το ουράνιο φως και την καλοκαιρία (Ζευς Ουράνιος και Αίθριος). Επιπλέον, έστελνε τους ανέμους, τις βροχές, τα σύννεφα, το χιόνι, το χαλάζι, όπως επίσης και την αστραπή, τη βροντή και τον κεραυνό, τα δώρα των Κυκλώπων.

Συχνότατα τον λάτρευαν σε κορυφές βουνών όπου χτίζονταν ιερά και βωμοί γιατί πίστευαν ότι έτσι βρίσκονταν πιο κοντά στο θεό. Ο Δίας φανέρωνε τη θέλησή του μέσα από όνειρα μα και από χρησμούς. Υπήρχαν δυο φημισμένα μαντεία που ήταν αφιερωμένα σ' αυτόν. Το ένα ήταν το μαντείο της Δωδώνης στην Ήπειρο και το άλλο του Δία Άμμωνα στη Λιβύη.

Σημαντικότερο σύμβολο του Δία ήταν ο κεραυνός, το πιο πολύτιμο όπλο που διέθετε. Ακολουθεί το σκήπτρο, που κατέληγε σε αετό και ήταν το σύμβολο της εξουσίας του. Ακόμη, η αιγίδα ήταν το δέρμα της Αμάλθειας που τον έκανε αήττητο. Ιερό δέντρο του Δία ήταν η βελανιδιά. Πολύ συχνά εικονίζεται με δυο πιθάρια στο πλάι του που συμβόλιζαν τα καλά και τα κακά που μοίραζε στους ανθρώπους.

 

πηγη