Δημοσία περιουσία: αξιοποίηση ή ενέχυρο;

Συγχυτικό… σύνδρομο δημιουργούν οι ανακοινώσεις κυβέρνησης-τρόικας για κολοσσιαίο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας, με εισπρακτικό στόχο 50 δις. ευρώ. Η κυβέρνηση δεσμεύεται να εξασφαλίσει το κολοσσιαίο ποσό χωρίς να εκποιήσει περιουσία (!), ενώ ορισμένες πληροφορίες αναφέρουν ότι στην πραγματικότητα το πρόγραμμα δεν θα είναι τίποτε άλλο από μια κολοσσιαία… σύσταση ενεχύρου, για να λάβει η Ελλάδα δάνειο για την ελάφρυνση του χρέους.

Αίσθηση προκάλεσαν χθες τα σχόλια του κυβερνητικού εκπροσώπου Γ. Πεταλωτή, κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, καθώς ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ισχυρίσθηκε, ότι το σχέδιο αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας θα αποδώσει το τεράστιο ποσό των 50 δις. ευρώ, χωρίς όμως να… πουληθεί δημόσια περιουσία!

Ειδικότερα, ερωτηθείς γιατί δεν ζητήθηκε έγκριση του υπουργικού συμβουλίου πριν ανακοινωθεί το σχέδιο, κάτι που υπογραμμίζεται στο παρασκήνιο από πολλούς υπουργούς, οι οποίοι επικρίνουν δριμύτατα τον υπουργό Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου, ο κ. Πεταλωτής έδωσε την ακόλουθη απάντηση: «δεν επρόκειτο περί πώλησης για να απαιτείται μία διευρυμένη νομιμοποίηση και ποτέ δεν θα το κάναμε αυτό. Εμείς, αυτή η παράταξη, αυτή η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε ποτέ να μιλάει για πώληση δημόσιας περιουσίας 50 δις ευρώ. Θέτουμε ένα στόχο για αξιοποίηση».

Τα απλά… μαθηματικά για ιδιωτικοποιήσεις και αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας, που δεν περιλαμβάνουν πολιτικές ακροβασίες, υποδεικνύουν ότι η κυβέρνηση θα καταφέρει να συγκεντρώσει 50 δις. ευρώ από αξιοποίηση περιουσίας μόνο αν… τετραγωνίσει τον κύκλο: όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, από το 1990 όλα τα προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης περιουσίας είναι ζήτημα αν έχουν αποφέρει στο Δημόσιο περισσότερα από 20 δις. ευρώ, ενώ τώρα τίθεται εισπρακτικός στόχος 50 δις. ευρώ για μια τετραετία, στη διάρκεια της οποίας μάλιστα η οικονομία θα λειτουργεί σε περιβάλλον χαμηλής ανάπτυξης και με υπό τη συνεχή απειλή του δυσβάστακτου δημόσιου χρέους.

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις και πληροφορίες, η κυβέρνηση προκάλεσε τις τελευταίες ημέρες όλη αυτή τη σύγχυση, φθάνοντας στο σημείο να επιτεθεί δημόσια για πρώτη φορά και στην τρόικα, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα «προπέτασμα καπνού», που θα κρύψει τα πραγματικά στοιχεία της διαπραγμάτευσης για την «ήπια αναδιάρθρωση» του δημοσίου χρέους:

n  Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται ήδη ως αφερέγγυα, δηλαδή θεωρείται ότι έχει εξαντλήσει κάθε δυνατότητα ήπιας αναδιάρθρωσης του χρέους. Το ινστιτούτο Bruegel, που εδρεύει στις Βρυξέλλες και χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, δημοσιοποίησε πριν από λίγες ημέρες τεστ φερεγγυότητας της χώρας, καταλήγοντας στο συμπέρασμα, ότι τα πλεονάσματα που θα χρειασθεί να εμφανίζει η Ελλάδα για να εξυπηρετήσει το χρέος της ξεπερνούν κατά πολύ κάθε ιστορικό προηγούμενο –μόνο η Νορβηγία τα έχει πετύχει παγκοσμίως, αλλά χάρη στα κοιτάσματα πετρελαίου της Β. Θάλασσας.

n  Σε αυτό το πλαίσιο, γίνεται εξαιρετικά δύσκολη η συζήτηση για επαναγορά από την Ελλάδα των ομολόγων της που κατέχει η ΕΚΤ, με ένα δάνειο από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Οικονομικής Σταθερότητας. Το σχέδιο προέβλεπε ότι θα χορηγηθεί ένα χαμηλότοκο δάνειο από το EFSF, ώστε να αγοράσει η Ελλάδα τα ομόλογα στη χαμηλή τιμή που η ΕΚΤ τα αγόρασε από ιδιώτες επενδυτές και να διαγραφεί με τον τρόπο αυτό ένα μέρος του εθνικού χρέους. Το σημαντικότερο, όμως, για τους Ευρωπαίους ήταν ότι, με τον τρόπο αυτό θα ικανοποιηθεί το πιεστικό αίτημα της ΕΚΤ να «ξεφορτωθεί» τα ελληνικά ομόλογα, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο διαγραφής «τοξικών» στοιχείων από τον ισολογισμό της, σε περίπτωση που προωθηθεί τελικά μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.

n  Έτσι, το πραγματικό πρόβλημα που έχει τεθεί στο παρασκήνιο είναι πώς η αφερέγγυα Ελλάδα θα χρηματοδοτηθεί για να «απαλλάξει» την ΕΚΤ από το βάρος των ομολόγων της. Η ιδέα που φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος και έχει ήδη περιληφθεί στην έκθεση του Bruegel, αλλά και σε δηλώσεις πολλών Γερμανών αναλυτών και αξιωματούχων, είναι να δανεισθεί η Ελλάδα με ενέχυρο στοιχεία της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου. Το δάνειο θα μπορούσε να δοθεί με αυτές τις εγγυήσεις από το EFSF, ενώ από τη γερμανική πλευρά, που εμφανίζεται «σφιχτή» σχετικά με τις χορηγήσεις του Μηχανισμού, έχει προταθεί και η ιδέα της λήψης του δανείου από την αγορά, αφού οι εμπράγματες διασφαλίσεις θα επέτρεπαν μια συμφωνία με σχετικά ευνοϊκούς όρους.

n  Η ιδέα της «αξιοποίησης» της περιουσίας του Δημοσίου εντάσσεται ακριβώς σε αυτό το πλαίσιο της συζήτησης: το Δημόσιο θα ξεχωρίσει σε μια εταιρεία – ειδικό όχημα όλα τα ακίνητα που είναι «καθαρά» από αμφισβητήσεις τίτλων και καταπατήσεις και μπορούν άμεσα να αξιοποιηθούν εμπορικά. Στη συνέχεια, αυτή η εταιρεία ειδικού σκοπού θα δεσμεύσει αυτό το κομμάτι της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου ως εγγύηση για τη χορήγηση νέου δανείου.

Φαίνεται, όμως, ότι ένα τέτοιο σχέδιο είναι πολύ δύσκολο να γίνει αποδεκτό από το κυβερνών κόμμα, τα περισσότερα κυβερνητικά στελέχη, την αντιπολίτευση και ευρύτερα την ελληνική κοινή γνώμη. Γι’ αυτό και ο υπουργός Οικονομικών επιχείρησε, χρησιμοποιώντας σαν… εμπροσθοφυλακή για τις ανακοινώσεις τα στελέχη της τρόικας, να «καμουφλάρει» τη δέσμευση δημόσιας ακίνητης περιουσίας, εμφανίζοντας την σαν ένα σχέδιο «ιδιωτικοποιήσεων/αξιοποίησης», ελπίζοντας ίσως ότι αν ανακοινωθεί μια θετική απόφαση για την Ελλάδα στις 25 Μαρτίου το θέμα θα περάσει σε δεύτερη μοίρα και θα αποφευχθούν ακραίες αντιδράσεις.

Πίσω από τη σύγχυση που έχουν δημιουργήσει οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης, κρύβονται λοιπόν αρκετές οδυνηρές αλήθειες: το μνημόνιο και το δάνειο των 110 δις. ευρώ δεν οδηγούν την Ελλάδα στην έξοδο από την κρίση χρέους, αλλά στην αφερεγγυότητα. Στο εξής, η χώρα φαίνεται ότι θα λάβει τις αναγκαίες για την «ήπια» αναδιάρθρωση του χρέους της χρηματοδοτήσεις, μόνο δεσμεύοντας ως ενέχυρο τη δημόσια ακίνητη περιουσία. Μόνο που αν η κυβέρνηση παραδεχθεί αυτές τις απλές αλήθειες, θα πρέπει ταυτόχρονα να υποβάλει και την παραίτησή της…

Σοφοκλεους 10