"Μη μου πεις το τέλος"....

Μπουένος Άιρες σημαίνει καλοί Άνεμοι.

Η καλύτερη μου φίλη γεννήθηκε σε εκείνη την πόλη με τους καλούς ανέμους από πατέρα Έλληνα ναυτικό. Όταν ήμασταν μωρά στην Ελλάδα μόλις είχαμε βγει από την δικτατορία των συνταγματαρχών με ελπίδες και όνειρα. 

Εκείνοι, μόλις έμπαιναν στην δικτατορία του Βιδέλα. Όταν κρυώναμε τον χειμώνα εκείνοι έσκαγαν στους 48 βαθμούς κελσίου. Κι όταν κάναμε τα θαλασσινά μπάνια μας εκείνοι κοκάλωναν στον παγωμένο αέρα που φυσούσαν οι Άνδεις επάνω τους. 

Μέχρι το 81 μπορεί οι υποστηρικτές του Βιδέλα να ορκίζονται στα επιβλητικά δημόσια έργα ή στην οικονομική σταθερότητα της χώρας, όμως η πολιτική βία, οι διαφωνούντες που «εξαφανιζόντουσαν» ξαφνικά, οι δικτάτορες που εκπαιδευόντουσαν με χρηματική αμερικανική υποστήριξη, η διόγκωση του δημοσίου χρέους, το πάγωμα των μισθών, η κατακόρυφη πτώση του βιοτικού επιπέδου είχαν ξεχειλίσει. 

Όπως κάθε δικτάτορας που σέβεται το εαυτό του και τον τίτλο του έτσι και ο Χόρχε Βιδέλα όφειλε να... δείχνει τέλεια την εικόνα της χώρας (του) στους έξω. Το 1978, μεγάλα φορτηγά μετέφεραν σαν μπάζα όλους τους φτωχούς. Τους άδειασαν στα ανατολικά προάστια του Μπουένος Άιρες, κι εκείνοι εκεί με λάσπη, με κυματιστές λαμαρίνες, με πλαστικά από τα σκουπίδια, έχτισαν μια ολόκληρη πόλη. Ο στρατός όταν είδε τι έκαναν έχτισε ένα πελώριο τείχος για να τους κρύψει, μιας και η διεξαγωγή του παγκόσμιου κυπέλλου του ποδοσφαίρου θα λάμβανε μέρος, εκεί, στην Αργεντινή.

Η φίλη μου μεγάλωσε στην «κρυμμένη πόλη». Έτσι την ονόμασαν. Πίσω από το τείχος. Ανάμεσα σε στενά, δαιδαλώδη δρομάκια, φτιαγμένα έτσι ώστε να μην μπορεί να τους κυνηγάει η αστυνομία, δίπλα σε άστεγους, άνεργους, εθισμένους, άρρωστους, εγκληματίες, αθώους, ενόχους. Εμείς εδώ, στην Αθήνα, στην Ελλάδα μεγαλώσαμε αλλιώς.

Το 2001, κι ενώ εμείς είχαμε χτίσει ήδη τις βίλες μας, η κρίση που χτύπησε την Αργεντινή, η «πτώχευση» που φωνάζουν στα παράθυρα οι ευυπόληπτοι πολιτικοί μας είχε πολλές συνέπειες. Η χειρότερη για μένα –ή από τις χειρότερες- ήταν η διοχέτευση του «πάκο» στην νεολαία. 

Με την οργανωμένα σχεδιασμένη απόσυρση της μαριχουάνας ακόμη και της κοκαΐνης με τη γνωστή μορφή της από την αγορά, το μόνο που μπορούσες να βρεις ήταν το «πάκο». Ένα ναρκωτικό, από μη εντελώς επεξεργασμένη κοκαΐνη, με διάφορες ανατριχιαστικές προσμίξεις, που σκέπασε σαν χιόνι την κρυμμένη πόλη. Χιλιάδες παιδιά οδηγήθηκαν στον θάνατο. Χιλιάδες νέοι έκλεβαν, σκότωναν, πρόδιδαν για 1 ευρώ και 15 λεπτά επήρειας. Κι υστέρα απλώθηκε σε όλο το ανατολικό Μπουένος Άιρες. Και πιο κάτω. Και πιο πάνω. Από 7 χρονών το κάπνισμα του «πάκο» κατέστρεφε τους νευρώνες του ανθρώπινου σώματος. Ήταν ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να εξολοθρευτεί μια γενιά χιλιάδων νέων, που έτσι κι αλλιώς δεν θα μπορούσαν να απορροφηθούν στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, στην εργασία. Και το πιο σημαντικό δεν θα υπήρχαν εκεί, για να αγωνιστούν. Δεν θα υπήρχαν στους δρόμους να φωνάζουν για την αδικία και να διεκδικούν τον καλύτερο κόσμο που τους αξίζει και που κυριότερα… τους ανήκει.

Οι Αργεντινοί βέβαια αποδείχθηκαν σκληρά καρύδια. 

Σκληρότερα από εμάς. Ίσως γιατί έπαθαν περισσότερα. Δεν ήταν βολικοί ακόμη και στην χρήση και βέβαια καθόλου βολεμένοι. Όσοι απέμειναν να είναι ζωντανοί, πάλεψαν την «πτώχευση τους». Ίσως επειδή η ανάγκη δίνει την ώθηση. Ίσως τελικά η αλληλεγγύη να είναι ένα ισχυρό ένστικτο επιβίωσης. 

Δηλαδή τι ; Πώς; Όταν σπουδάζαμε οικονομικά μας τρέλαναν τα αυτιά με την θεωρία του Adam Smith του David Ricardo, του Keynes. Το “αόρατο χέρι της οικονομίας” και του Adam Smith θα διόρθωναν τα πράγματα. 

Ο καπιταλισμός. Η παγκοσμιοποίηση. Ο ανταγωνισμός. Η ιδιωτικοποίηση. Ότι δηλαδή είχε σαν βάση το άτομο. Όχι το σύνολο. Όχι το πρόσωπο. Αλλά υπάρχει κι ένα γνωμικό που λέει « it takes two to tango”. Και φαίνεται πως οι φίλοι μας οι Λατίνοι το γνωρίζουν καλύτερα από όλους. 

Έτσι, δημιουργήθηκε το τρουέκε. Μια ανταλλακτική αγορά. Χωρίς καθόλου χρήματα. Ούτε πέσος. Έτσι κι αλλιώς κανένας δεν είχε τίποτα. Χωρίς να κοστίσει στο κράτος ούτε πέσος. Μεγάλοι ξύλινοι πάγκοι στην σειρά σαν μοναστηριακά τραπέζια. Όταν πήγαινες στο «παζάρι» θα έπρεπε να έχεις κάτι για πώληση. Το κάθε προϊόν αντιστοιχούσε σε ένα αριθμό κουπονιών. Χαρτιά ήταν. 

Μήπως και τα δολάρια τι είναι; Χαρτιά είναι. Εμείς τα κάνουμε να είναι χρήματα. Δέκα εκατομμύρια κόσμος ζούσε, έτρωγε, ντυνόταν, διασκέδασε, κουρευόταν, έκανε μαθήματα αγγλικών, μουσικής, χορού, αγόραζε ιατρικές υπηρεσίες ή νομικές συμβουλές, ξενοδοχειακή φιλοξενία, τουρισμό, μέχρι και καζίνο. Ανταλλάσσοντας τα κουπόνια. Δεν υπήρχε ανάγκη για δάνειο. Για τράπεζα. Για τόκο. 

Τότε λοιπόν ο κακός λύκος δεν θα μπορούσε να λείψει από το παραμύθι. Έριξαν στην αγορά εκατομμύρια κουπόνια πλαστά. Έτσι τίναξαν στον αέρα την ανταλλακτική οικονομία. Δεν ήθελαν να μάθει όλος ο κόσμος πως ναι υπάρχει εναλλακτική. Πως ναι μπορούμε να υπάρξουμε και χωρίς το δάνειο από τα επενδυτικά ταμεία. Η φίλη μου μού είχε στείλει ένα δέμα. Άνοιξα το χαρτονένιο κουτί και είχε μέσα 2 πλαστικά κοκαλάκια, ένα καθρεφτάκι και 2 ανταλλακτικά κουπόνια. Και τότε ένιωσα πως εγώ δεν είχα τίποτα να της στείλω. Γιατί όσες Luis Vuitton και να πακετάριζα για εκείνη δεν θα καταλάβαινε ποτέ την τιμή τους. Μιας και η αξία τους θα ήταν τόσο μικρή.

Πιστεύω πως όσους αγώνες κι αν δώσουν τελικά οι φτωχοί και οι αδικημένοι δεν αρκούν τελικά για να αλλάξει η ζωή τους. Αν η αστική τάξη δεν χάσει τον ύπνο της, τη βολή της, τη δουλειά της και κυρίως τις καταθέσεις της. Ίσως τελικά η δέσμευση των καταθέσεων να αποδειχθεί πιο δυνατή από τη συνείδηση. Ίσως αυτό να μας κάνει να ψάξουμε , να διαβάσουμε, να μάθουμε, να σκεφτούμε να αναδιοργανωθούμε. Στην Ελλάδα βέβαια δεν θα υπάρξει τέτοιο θέμα-ας μην ανησυχούμε- γιατί δεν θα υπάρχουν καταθέσεις.

Σήμερα δεν ανοίγω την τηλεόραση. Αλλά είναι σαν να τους βλέπω να χαίρονται κρυφά ή φανερά για την λεγόμενη (ξανά)-πτώχευση της Αργεντινής. 

Μα δεν πτώχευσε η Αργεντινή. Δυο μονάχα επενδυτικές εταιρίες η Elliot investment και η Aurelius investment capital αρνήθηκαν να δεχτούν την αναδιάρθρωση του χρέους- για την εξόφληση τους δηλαδή. 

Το 92 % των κατόχων ομολόγων της Αργεντινής όμως το έχουν δεχτεί. Κι αντί τα μέσα να εστιάζουν σε αυτό εστιάζουν στο 8% . Δεν χρεοκοπείς όταν κάποιος οίκος υποβιβάζει τα χρεόγραφα σου. Χρεοκοπείς όταν οι κυβερνήσεις σου χαίρονται με την χρεοκοπία κάποιου άλλου. Χρεοκοπείς όταν αντί να ορθώσουν το ανάστημα τους-όσο κοντό κι αν είναι-προσπαθούν να σε πείσουν πως αυτοί που έρχονται και σου κλέβουν την ζωή είναι και οι ίδιοι που θα σε σώσουν.

Στα πλαίσια των εκδηλώσεων «Λήμνος - Καλοκαίρι 2014», τη Δευτέρα 11 Αυγούστου 2014 και ώρα 21.00, στην πίσω αυλή του Γυμνασίου Μύρινας, θα γίνει παρουσίαση του βιβλίου μου "Μη μου πεις το τέλος".