«Κλινικά νεκρός» ο Θερμαϊκός!

Πατήστε για μεγέθυνση Σήμα κινδύνου εκπέμπει ο Θερμαϊκός κόλπος, που έχει μετατραπεί σε νεκρή θάλασσα. Βαρέα μέταλλα, φυτοφάρμακα και αστικά λύματα χύνονται ανεξέλεγκτα από αγωγούς, αλλά και από τα ποτάμια της Μακεδονίας που εκβάλλουν σε αυτόν. Επιστημονικοί φορείς από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και ψαράδες της περιοχής καταγγέλλουν  ότι ο Θερμαϊκός έχει αφεθεί στη τύχη του από την πολιτεία, καθώς ολόκληρη η θαλάσσια περιοχή του κόλπου της Θεσσαλονίκης αποτελεί έναν αφιλόξενο τόπο για κάθε μορφή ζωής. Με μελανά χρώματα περιγράφουν την κατάσταση και οι ψαράδες από τη Νέα Μηχανιώνα. «Η ρύπανση μας δημιουργεί τεράστια προβλήματα. Τα τελευταία τρία χρόνια η γαρίδα έχει εξαφανιστεί από τον Θερμαϊκό. Αυτό έχει άμεσες επιπτώσεις στο εισόδημά μας, καθώς από αυτό το είδος ζούσαμε», αναφέρει  o καπετάνιος Δημήτρης Καρδιόλακας. Οι εκτιμήσεις των επιστημόνων κάνουν λόγο για ένα μέτωπο εκτεταμένης ρύπανσης, που ξεκινά από τα παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης και φτάνει στην οριογραμμή που εκτείνεται μεταξύ της Μεθώνης στα ανατολικά έως το ακρωτήριο της Επανομής στα δυτικά. Ταυτόχρονα, πληθαίνουν οι «νεκρές» ζώνες του κόλπου στις οποίες δεν υπάρχει κανένα ίχνος ...ζωής. Η ερυθρά παλίρροια Από την άλλη, υποστηρίζουν ότι το φαινόμενο της ερυθράς παλίρροιας, με τους τοξικούς μικροοργανισμούς που εμφανίστηκαν πρόσφατα στον κόλπο, είναι ένα από τα αποτελέσματα της εκτεταμένης ρύπανσης. «Δεν είναι μόνο η ερυθρά παλίρροια ένδειξη υποβάθμισης. Οι Θεσσαλονικείς πριν από λίγο καιρό είδαν μπροστά από τον Λευκό Πύργο μια πράσινη παχιά κρούστα μέσα στη θάλασσα, η οποία προερχόταν από φύκια και φυτοπλαγκτόν που είχαν συγκεντρωθεί εκεί. Το γνωστό, δηλαδή, φαινόμενο του ευτροφισμού που σκοτώνει τα ψάρια και τους οργανισμούς. Φυσικά, αυτά τα φαινόμενα μπορεί να είναι εποχικά, όμως δηλώνουν ότι η κατάσταση στον Θερμαϊκό είναι στο κόκκινο» τονίζει ο καθηγητής του τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Φυτιανός. Ερευνες που είχαν διεξαχθεί ήδη το 2006 έδειχναν ότι ο Θερμαϊκός μέχρι το ακρωτήριο Μεγάλο Εμβολο ήταν περιοχή έντονης ρύπανσης. Σε αυτή τη ζώνη ζουν πολύ λίγα ανθεκτικά είδη τα οποία αντέχουν τη ρύπανση. Αντίστοιχα, ο υπόλοιπος κόλπος, μερικά μίλια πριν το ακρωτήριο της Επανομής, ήταν περιοχή ήπιας ρύπανσης, σημειωνόταν όμως αισθητή μείωση του αριθμού των θαλάσσιων οργανισμών. Αυτά, ωστόσο, συνέβαιναν μέχρι το 2006. Σήμερα, όπως εκτιμούν οι επιστήμονες, τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα. «Από τη στιγμή που δεν έχει γίνει τίποτα, η κατάσταση στον Θερμαϊκό δεν έχει αλλάξει από τότε. Η ρυπασμένη περιοχή, πιθανότατα να έχει επεκταθεί σε μία ζώνη που ξεκινά από τη Μεθώνη και ξεπερνά το ακρωτήριο της Επανομής», λέει η υποψήφια διδάκτορας στον τομέας Ζωολογίας του τμήματος Βιολογίας στο ΑΠΘ Μάγδα Χριστοδούλου. Υποθαλάσσια «ασφυξία» Η μόλυνση στον Θερμαϊκό έχει σοβαρές συνέπειες και στη βιοποικιλότητα του θαλάσσιου οικοσυστήματος. Σε όλη την περιοχή οι θαλάσσιοι οργανισμοί δεν βρίσκουν οξυγόνο να ζήσουν, καθώς πνίγονται από τις οργανικές ενώσεις που έχουν κατακλύσει τον κόλπο. «Ερευνούμε τη βιοποικιλότητα από το 1976 και διαπιστώνουμε πως αυτή συνεχώς συρρικνώνεται σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι και 50%, ενώ σε άλλες έχει εξαφανιστεί εντελώς», παρατηρεί ο καθηγητής Βιολογίας στο ΑΠΘ Αθανάσιος Κούκουρας. Και συνεχίζει: «Η έρευνά μας έχει διαπιστώσει ότι υπάρχει μια νεκρή ζώνη στην παραλία του Καλοχωρίου σε απόσταση 250 μέτρων από την ακτή. Παράλληλα, σε μια θαλάσσια περιοχή κοντά στο ακρωτήριο Μικρό Εμβολο, όπου αδειάζουν λύματα χρόνια τώρα, δημιουργείται μια νεκρή ζώνη έκτασης 300 τετραγωνικών μέτρων. Σήμερα η κατάσταση έχει επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο και ανησυχούμε ότι ενδέχεται να έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Οι νεκρές ζώνες πιθανότατα να έχουν διπλασιαστεί σε μέγεθος», καταλήγει. Ο κόλπος των τοξικών Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο Θερμαϊκός είναι ο κόλπος που έχει μελετηθεί εκτενώς ως προς τις πηγές ρύπανσης, την ποιότητα των ρύπων, ακόμα και τις τιμές των συγκεντρώσεων, σε παραπάνω από 50 σταθμούς δειγματοληψίας. «Ο Αλιάκομνας, ο Λουδίας, όπως και ο Αξιός είναι κάποιοι από τους βασικούς ρυπαντές του Θερμαϊκού, καθώς εκβάλλουν τα ήδη ρυπασμένα νερά τους στον κόλπο. Τις πηγές της ρύπανσης τις έχουμε υποδείξει στους φορείς της πολιτείας, ωστόσο αυτή αδιαφορεί παντελώς», δηλώνει αγανακτισμένος ο Αθ. Κούκουρας. H «R» εξασφάλισε αδημοσίευτες μελέτες που αποδεικνύουν το μέγεθος της καταστροφής που συντελείται στον κόλπο. Η πιο πρόσφατη έρευνα, που έγινε σε 36 σημεία του Θερμαϊκού από τον καθηγητή Κωνσταντίνο Φυτιανό, δείχνει ότι τοξικά βαρέα μέταλλα, όπως επίσης και κολοβακτηρίδια σε επικίνδυνες συγκεντρώσεις είναι υπεύθυνα για τη μετατροπή του κόλπου σε χαβούζα τοξικών αποβλήτων. Τα πρωτεία για τη ρύπανση κατέχουν η βιομηχανική περιοχή της Θεσσαλονίκης και η περιοχή των παλαιών βυρσοδεψίων. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος ψευδαργύρου που ανιχνεύθηκε στα ιζήματα του κόλπου είναι τα 218 χιλιοστόγραμμα ανά χιλιόγραμμο ξηρού βάρους (mg/kg dw), με την πιο υψηλή τιμή, αυτή των 538,2 mg/kg dw, να καταγράφεται στην περιοχή των παλαιών βυρσοδεψείων. Παράλληλα, στα ιζήματα εντοπίστηκε χρώμιο της τάξης των 115,4 mg/kg dw, με την υψηλότερη συγκέντρωση 173,5 mg/kg dw, να υπάρχει στο κέντρο του Θερμαϊκού κόλπου. Ανιχνεύθηκε, επίσης, τοξικός μόλυβδος σε ποσότητα 84,2 mg/kg dw, με την μεγαλύτερη τιμή (195,4 mg/kg dw) να εμφανίζεται επίσης στην περιοχή των παλαιών βυρσοδεψείων. Οι βιομηχανικές εργασίες που είναι συνδεδεμένες με την παραγωγή μπαταριών αυτοκινήτων και χρωμάτων αποτελούν τις κύριες πηγές ρύπανσης από μόλυβδο. Τέλος, τα κολοβακτηρίδια εντοπίστηκαν ξανά στη βιομηχανική περιοχή σε τιμές άνω των 10.000 μονάδων ανά 100 ml.  ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΥΤΤΗ