Τοποθέτηση της ΚΟΕ στη συγκέντρωση του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής στο Σπόρτινγκ, 27/5/2010

Ας ξεκινήσουμε με αυτό που απασχολεί πολύ κόσμο σε αυτή την αίθουσα:

Γιατί διοργανώνουμε τη σημερινή συγκέντρωση;

Κάποιοι θα διαψευστούν, κάποιοι θα ανακουφιστούν, αλλά δεν εξαγγέλλουμε κανένα νέο κόμμα.

Δεν αφορά αυτή η συγκέντρωση κάποια μίζερη διευθέτηση μικροεξουσιών στον μικρόκοσμο της αριστεράς.

Στη σημερινή συγκέντρωση επιδιώκουμε να θέσουμε ανοικτά και δημόσια την ανάγκη ενός μετώπου αλληλεγγύης και ανατροπής.

Η Νάντια Βαλαβάνη έγραψε στην εφημερίδα Δρόμος που κυκλοφορεί ένα ενδιαφέρον σημείωμα με τίτλο «να υπερβούμε τα νόμιμα όρια δράσης της αριστεράς». Τι σημαίνει αυτό για μας; Σημαίνει να ξεπεράσουμε το αναμενόμενο. Να μην παραμείνουμε σε αυτό που το σύστημα περιμένει από μας. Να κάνουμε την έκπληξη. Να ανακτήσουμε τη χαμένη πρωτοβουλία.

Φιλοδοξούμε λοιπόν η σημερινή συγκέντρωση να είναι συμβολή σε αυτή την κατεύθυνση.

Έχουμε πλήρη συνείδηση ότι στην εποχή μας οι αλλαγές είναι ραγδαίες. Ο Γ. Παπανδρέου ανακοινώνοντας την παράδοση της χώρας στο ΔΝΤ, ανακοίνωσε ότι έχουμε πόλεμο. Κάθε πόλεμος όμως έχει θύματα. Από όλες τις πλευρές.

Το πρώτο θύμα είναι κάθε κοινωνική κατάκτηση που κερδήθηκε εδώ και έναν αιώνα και σήμερα ξεθεμελιώνεται.

Θύμα όμως είναι και το πολιτικό σύστημα. Θύμα είναι το ΠΑΣΟΚ που ξέραμε και οι κοινωνικές συμμαχίες που είχε. Θύμα είναι ο συνδικαλισμός που γνωρίσαμε. Θύμα είναι και η αριστερά που ξέραμε. Όχι επειδή έχει άδικο στις αναλύσεις ή στις επισημάνσεις της. Όχι επειδή έχει ευθύνη για την πολιτική που οδήγησε στο σημερινό αδιέξοδο. Αλλά επειδή – αν δεν ανταποκριθεί στις σημερινές απαιτήσεις των καιρών και της κοινωνίας – θα ξεπεραστεί.

Ζούμε επομένως σε εποχή μεγάλων αλλαγών και ανατροπών. Αυτό που υπάρχει σήμερα, ίσως αύριο εξαφανιστεί. Και αυτό που αύριο θα κυριαρχεί, ίσως σήμερα να μην υπάρχει καν. Πρωθυπουργός σε ένα χρόνο μπορεί να είναι το πιο απίθανο πρόσωπο. Μπορεί και να μην χρειάζεται πρωθυπουργός.

Αν αυτά ακούγονται υπερβολικά, ας σκεφτούμε: Ποιος προέβλεπε πριν ένα χρόνο ότι σήμερα η κοινωνία θα ήταν αντιμέτωπη με μια ολοκληρωτική οικονομική και πολιτική χρεοκοπία; Ποιος προέβλεπε ότι θα βλέπαμε τέτοια κυνική επίθεση σε μισθούς, εισοδήματα, συντάξεις;

Και ανάποδα: Ποιος σήμερα μπορεί να προβλέψει το τι θα γίνει σε έξι μήνες; Ποιος; Ο Παπανδρέου ή ο Σαμαράς, ή ο Καρατζαφέρης; Όχι. Ούτε καν η Μέρκελ και ο Σαρκοζί και ο Ομπάμα, δεν μπορούν να προφητέψουν με βεβαιότητα.

Αυτό σημαίνει ότι οι σχεδιασμοί μας, η θέλησή μας, η δράση μας πρέπει να παίρνει υπόψη αυτή την πρωτόγνωρη ρευστότητα. Αυτή τη φοβερή αβεβαιότητα. Αβεβαιότητα και για το χειρότερο, αλλά και για το καλύτερο.

Τους μήνες που πέρασαν τσακίστηκαν πολλοί μύθοι. Πολλά παραμύθια βούλιαξαν. Ο μύθος της ισχυρής οικονομίας. Ο μύθος της ισχυρής Ελλάδας στην Ευρώπη. Ο μύθος της προστασίας που δίνει το κοινό νόμισμα. Ο μύθος της ΕΕ. Ο μύθος του εκσυγχρονισμού. Ο μύθος των μεταρρυθμίσεων.

Σήμερα ο κ. Παπανδρέου δηλώνει ότι δικαιώθηκε τη στιγμή που τα ισχυρά κέντρα της Ευρώπης βρίσκονται σε τεράστιο αναβρασμό. Φάγαμε επιτήρηση, κηδεμονία, εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας, τρόικα, αντικοινοβουλευτικές εκτροπές, την ώρα που οι ισχυροί διαπραγματεύονται τα πάντα από την αρχή και ο έλληνας πρωθυπουργός βρίσκει πως δικαιώθηκε…

Είναι ένας κυνικός, όσο και αναλώσιμος και αμφιβόλου διάρκειας πρωθυπουργός, που δεν δίστασε να παραδώσει την ελληνική κοινωνία στην πυρά. Τη στιγμή που όλο το οικοδόμημα της ΕΕ είναι στον αέρα, και όλα μπαίνουν στο τραπέζι και τα πιο παράλογα ενδεχόμενα, σήμερα μοιάζουν λογικά, και το σύστημα ταλαιπωρείται από τις εκρηκτικές του αντιφάσεις και κλυδωνίζεται.

Αυτή η ολοκλήρωση, αυτό το μέλλον για την ευρωπαϊκή ήπειρο, με όρους επιτροπείας, κηδεμονίας, γερμανικής επιτήρησης, είναι στον αέρα. Ποια θα ήταν καλύτερη στιγμή για τον οποιοδήποτε πολιτικό να διαπραγματευτεί; Ποιο θα ήταν το καταλληλότερο περιβάλλον έστω για να παζαρέψει; Ούτε καν αυτό!

Ο μύθος του μονόδρομου, του «δεν γίνεται αλλιώς», δεν μπορούμε διαφορετικά, μέρα τη μέρα βουλιάζει περισσότερο.

Σήμερα όμως πρέπει να θέσουμε το ερώτημα: Υπάρχει εναλλακτικό υποκείμενο, κόμμα, φορέας, συμμαχία, που να μπορεί να υλοποιήσει μα τέτοια εναλλακτική πολιτική; Γιατί το πρόβλημα δεν βρίσκεται απλά στο να περιγράψουμε την παύση πληρωμών. Ούτε στο να πούμε «δεν πληρώνει ο λαός». Ούτε στο να αποδείξουμε ότι υπάρχει ζωή έξω από την Ευρωζώνη και ίσως και να είναι πιο ανακουφιστική για τον εργαζόμενο κόσμο. Το πρόβλημα για εμάς δεν είναι οικονομικό. Είναι πολιτικό. Υπάρχει πολιτική λύση;

Το πρόβλημα βρίσκεται στο αμείλικτο ερώτημα: Ποιος;

Η σημερινή συγκέντρωση φιλοδοξεί να πυροδοτήσει την αναζήτηση της απάντησης. Να είναι μια καθοριστική συμβολή.

Η σημερινή συγκέντρωση αφορά μια πίστη και μια φιλοδοξία: Ότι μπορούμε να παρέμβουμε. Ότι η εξέλιξη μπορεί να καθοριστεί από τις δυνάμεις που στέκονται απέναντι στο σύστημα της χρεοκοπίας και της κηδεμονίας. Αυτή είναι η δήλωση μιας συγκέντρωσης σαν τη σημερινή. Από εμάς εξαρτάται.

Υποστηρίζουμε πως η απαίτηση των καιρών είναι για ένα μέτωπο αλλαγής και ανατροπής. Ένα μέτωπο ανοικτό και λαϊκό. Μέτωπο πολιτικό και κοινωνικό. Μέτωπο αναγέννησης και ανασυγκρότησης. Μέτωπο άμυνας και επίθεσης. Μέτωπο που βλέπει την εποχή σαν ευκαιρία για ριζική αλλαγή. Μέτωπο αλληλεγγύης της εργαζόμενης κοινωνίας. Μέτωπο έξω, πέρα και ενάντια σε ένα χρεοκοπημένο πολιτικό σύστημα. Μέτωπο που θα ξεκινά από το θυμό για τη μειωμένη λαϊκή κυριαρχία και ανεξαρτησία και μπορεί δειλά δειλά να φτάνει στο να ανιχνεύει τη δυνατότητα μιας άλλης κοινωνικής οργάνωσης. Μέτωπο που ξεκινά από την αγανάκτηση για τους ψεύτες και τους κλέφτες, αλλά δεν θα ξεθυμαίνει με τον Τσουκάτο, και τον Μαντέλη, τον Βουλγαράκη και τον Ρουσόπουλο. Δεν θα ξεθυμώσει βλέποντας τις λίγες σταγόνες αίμα που ελεγχόμενα θα χύσει το ίδιο το πολιτικό σύστημα για να εξασφαλίσει την επιβίωσή του.

Πολλοί φίλοι περιγράφουν την ανάγκη ενός νέου ΕΑΜ. Έχουν δίκιο. Οι εποχές έχουν αλλάξει, οι ιστορικές αναλογίες όμως είναι χρήσιμες αν μπορούν να προσδιορίσουν την κλίμακα, την κρισιμότητα, την εξαιρετική σημασία της απάντησής μας. Ξέρουμε ότι αυτές οι συγκρίσεις μπορεί να είναι αντικείμενο χλευασμού. Ζούμε όμως σε στιγμή που ο χρόνος συμπυκνώνεται και η ιστορία γράφεται γρήγορα. Και πρέπει να περιγράψουμε γενναίες πρωτοβουλίες, κινήσεις που θα αρνούνται και θα υπερβαίνουν τον χτεσινό μας εαυτό, γιατί πολύ απλά ο χτεσινός μας εαυτός δεν φτάνει. Ναι χρειαζόμαστε ένα νέο ΕΑΜ. Είναι τεράστια η απάντηση που πρέπει να αποτολμήσουμε. Δεν είμαστε σίγουροι ότι θα πετύχουμε. Είμαστε σίγουροι όμως ότι πρέπει να ματώσουμε για να πετύχουμε.

Αυτή θα ήταν η πειστική απάντηση στην κρίση. Γιατί η κρίση και η χρεοκοπία ταράζει συθέμελα και το πολιτικό σύστημα. Τα κόμματα εξουσίας αλλάζουν ηγέτες, πολιτικές, συμπεριφορές, τακτική και στρατηγική. Είναι αφύσικο μέσα στην καρδιά της κρίσης η αριστερά να κάνει τα ίδια κι απαράλλακτα πράγματα που έκανε και πριν. Στις νέες εποχές, χρειάζονται νέες απαντήσεις. Στις γρήγορες ανατροπές, χρειάζονται γρήγορες πρωτοβουλίες. Στην ορμή του αντίπαλου που γκρεμίζει έναν αιώνα κατακτήσεων, χρειάζεται η ορμή μιας φρέσκιας ιδέας.

Ποιοι χωράνε σε ένα τέτοιο μέτωπο; Προφανώς οι δυνάμεις της αριστεράς, αλλά όχι μόνο. Δυνάμεις από το χώρο του ΠΑΣΟΚ που μένουν ορφανές μετά την πολιτική σοκ που εφαρμόζει ο Γ. Παπανδρέου. Δυνάμεις έντιμες που ανάμεσα στην επιβίωση τη δική τους και στην επιβίωση της κυβέρνησης, επιλέγουν το πρώτο. Ένα τέτοιο μέτωπο μπορεί να εκφράσει κοινωνικές δυνάμεις, μικρά και μεσαία στρώματα που συμπιέζονται για πρώτη φορά και σε άγριο βαθμό, μετά από μια περίοδο ευημερίας. Και φυσικά μπορεί να εκφράσει τους μόνιμους χαμένους και της ανάπτυξης και της ύφεσης, τους εργαζόμενους και τη νεολαία.

Στη σημερινή συγκέντρωση καταθέτουμε από τη μεριά μας μια δέσμευση. Για να προωθήσουμε την πιο πλατιά ενότητα. Ενότητα δυνάμεων, κομμάτων, οργανώσεων, κινήσεων. Ενότητα πολιτική, συνδικαλιστική, κοινωνική. Ενότητα ανθρώπων και συλλογικοτήτων. Καλούμε όλες τις πολιτικές δυνάμεις, αλλά και κάθε συλλογικότητα ή κίνηση, επιτροπές, συλλόγους, σχήματα, παρατάξεις.

Ένα τέτοιο μέτωπο μπορεί να κερδίσει το πολλές φορές χαμένο στοίχημα της συμμετοχής και της δημοκρατίας. Υπάρχουν δυνάμεις. Μέσα και έξω από τον Συριζα. Καλούμε δυνάμεις. Να αναλογιστούμε και να αποφασίσουμε με γνώμονα τις ανάγκες της τεράστιας κοινωνικής πλειοψηφίας και όχι τους ιδιαίτερους κομματικούς σχεδιασμούς των επιτελείων. Να προκαλέσουμε ευχάριστα, θετικά, δημιουργικά σοκ.

Χθες όλος ο πολιτικός και τηλεοπτικός κόσμος έπαθε σοκ και δέος από τις αποκαλύψεις για τις μίζες. Υπουργοί, πρωτοκλασσάτοι, συνεργάτες πρωθυπουργών, ανοικτά και προκλητικά, ομολογούν ότι τα πήραν. Και σοκάρεται ο πολιτικός και εκδοτικός κόσμος, σαν να μην ξέρει ότι έτσι γίνονται οι δουλειές, και τότε, και σήμερα.

Δέκα χρόνια πριν, η Ελλάδα χόρευε στο ρυθμό της ΟΝΕ, του ευρώ, των Ολυμπιακών Αγώνων, του εκσυγχρονισμού. Σήμερα ξετυλίγεται ένα μικρό μόνο μέρος από το βρώμικο κουβάρι της μίζας, της βρωμιάς και της διαπλοκής.

Δέκα χρόνια από σήμερα, τι θα έχει έρθει στο φως; Πώς θα χαρακτηρίσει ο ιστορικός του μέλλοντος τη σημερινή κυβέρνηση που λειτουργεί με όρους μιλημένου κυκλώματος τραπεζών και χρηματαγορών; Πώς θα χαρακτηρίσει τις αποφάσεις της Τράπεζας της Ελλάδας που έφεραν πάρτυ κερδοσκοπίας στα ομόλογα και επέβαλαν ληστρικούς όρους δανεισμού; Πώς θα χαρακτηρίσει τη συμπεριφορά του πρωθυπουργού και των υπουργών του, που διαφήμισαν επί εξάμηνο τη χρεοκοπία της χώρας, την έστειλαν στο χείλος του γκρεμού, έφεραν συνειδητά και προαποφασισμένα την τρόικα, και κάποιοι αποκόμισαν υπερκέρδη, την ώρα που η κοινωνία μετατρέπεται σε ανθρώπινη χωματερή φτώχειας, ανεργίας και ανασφάλειας; Πώς θα χαρακτήριζε κάποιος στο μέλλον μια τέτοια κυβέρνηση;

Ο τίτλος της συγκέντρωσης είναι Αγώνας μέχρι τέλους. Γιατί αγώνας μέχρι τέλους; Και τίνος είναι το τέλος;

Ξεκινάμε με μια βασική εκτίμηση: η σημερινή μάχη δεν είναι σαν όλες τις άλλες. Δεν είναι μια ακόμα επίθεση, από τις πολλές του νεοφιλελευθερισμού. Σήμερα κρίνεται η επιβίωση των από πάνω. Όχι επειδή ένα οργανωμένο κίνημα τους απειλεί. Αλλά επειδή οι αντιφάσεις και τα εκρηκτικά αδιέξοδα στην καρδιά του συστήματος, είναι πρωτοφανή.

Σήμερα κρίνεται και η επιβίωση της αριστεράς. Η καλύτερα κρίνεται ο ρόλος της. Αν θα είναι δύναμη ενσωματώσιμης και χειραγωγίσιμης διαμαρτυρίας. Αν θα ασκεί πολιτική αναχωρητισμού από το σημερινό πρόβλημα. Αν θα περιθωριοποιηθεί ακόμη περισσότερο.

Το τέλος λοιπόν θα πρέπει να είναι το δικό τους για να μην είναι το δικό μας. Αυτή την κρισιμότητα έχει η περίοδος. Αυτή την έννοια έχει ο αγώνας μέχρι τέλους.

Κλείνοντας, ποια είναι η δύναμη που μπορεί να επιβάλει μια τέτοια εξέλιξη;

Δανειζόμαστε την απάντηση από μια συνέντευξη του Αργεντίνου κινηματογραφιστή που κατέγραψε τη χρεοκοπία της χώρας του. Λέει ο Φερνάντο Σολάνας: Πρέπει η διαμαρτυρία να γίνει πολιτική δύναμη ικανή να αλλάξει την ιστορία, τον ρου των γεγονότων. Κοιτάξτε όταν οι λαοί αντιστέκονται μπορεί να σκοτωθούν 3 ή 23 άνθρωποι αλλά περισσότεροι δεν θα σκοτωθούν. Γιατί οι κυβερνήσεις πέφτουν! Η κυβέρνηση Ντε Λα Ρούα στα τέλη του 2001 αψήφισε τη λαϊκή διαμαρτυρία όπως κάνει σήμερα και η κυβέρνηση της Ελλάδας. Και κατέληξε να φύγει με το ελικόπτερο! Πώς αψηφάς έναν εξεγερμένο λαό που έχει καταλάβει όλες τις πλατείες της χώρας;

Πολλές οι διαφορές με την Αργεντινή.

Μια είναι η σταθερά:

Δεν μπορείς να αψηφίσεις έναν λαό που έχει γεμίσει όλες τις πλατείες της χώρας.

Στις 5 Μάη γέμισαν μια φορά οι πλατείες. Ο κόσμος όμως είναι θυμωμένος ακόμη. Και κάθε μέρα θυμώνει περισσότερο. Την ώρα που κόβουν τις συντάξεις στις χήρες, ομολογούν κυνικά ότι πήραν μίζες. Η λαϊκή οργή φουσκώνει και δεν κάμπτεται. Οι πλατείες θα ξαναγεμίσουν. Και όταν οι πλατείες γεμίζουν κάθε μέρα, αυτό δεν θα καταγραφεί σαν μια ακόμα κοινωνική έκρηξη, αλλά σαν η αρχή μιας νέας πορείας και για τη χώρα και για το λαό της.