Πιερικός Όλυμπος....

Η θάλασσα παίζει κρυφτό με τις χιονισμένες μέχρι αργά την άνοιξη κορφές του Ολύμπου και τα όρια ανάμεσα στο μπλε του πελάγους και το πράσινο των δασών μοιάζουν ασαφή. Εδώ, στα σύνορα της Θεσσαλίας με τη Μακεδονία, η παλέτα της φύσης μοιάζει να ανακατεύει τα χρώματα και οι εποχές να σμίγουν αρμονικά

Ο Κάτω Ολυμπος χωρίζεται από τη θεόρατη κορμοστασιά του Ανω Ολύμπου με το γοργό ποτάμι της Ζηλιάνας. Το διάσημο βουνό του δωδεκάθεου διοικητικά ανήκει στη Μακεδονία και συγκεκριμένα στον Νόμο Πιερίας. Αντίθετα, ο Κάτω Ολυμπος υπάγεται στο μεγαλύτερο μέρος του στη Θεσσαλία, στον Νομό Λάρισας.

Η ψηλότερη κορφή του Κάτω Ολύμπου μόλις που αγγίζει τα 1.587 μέτρα ύψος, όμως αυτό δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι υστερεί σε ομορφιά από τον μεγάλο του αδελφό.

Ο παραδοσιακός οικισμός του Παλιού Παντελεήμονα ακουμπά σε μια κατάφυτη ράχη του Κάτω Ολύμπου, 450 μέτρα πάνω από τη θάλασσα.

Οπου και να στρέψεις το βλέμμα αντικρίζεις έναν τόπο κατάφυτο από μακρόβιες καστανιές, καρυδιές και γεροδεμένες βελανιδιές που κατακλύζουν τις ομαλές πλαγιές, ενώ λίγο ψηλότερα ξεκινούν τα έλατα και οι οξιές που σχηματίζουν αδιαπέραστα δάση.

Το βουνό περιλαμβάνει τα περισσότερα δασικά είδη της Ελλάδας, καθώς και άφθονα αγριολούλουδα. Πλούσια είναι και η πανίδα του, καθώς έχουν παρατηρηθεί λύκοι,

ζαρκάδια, αγριογούρουνα, ενώ τελευταία η αρκούδα φαίνεται να διεκδικεί και πάλι τα παλιά της λημέρια. Η περιοχή προσεγγίζεται κυρίως από την εθνική οδό Αθηνών - Λάρισας - Θεσσαλονίκης και από τα παραθαλάσσια θέρετρα της Λεπτοκαρυάς και του Πλαταμώνα. Από εκεί ξεκινούν αρκετοί, κυρίως ασφάλτινοι δρόμοι που διατρέχουν το βουνό και καταλήγουν στα ορεινά χωριά τα περισσότερα από τα οποία διαθέτουν υποδομή για διαμονή.

Σημείο αναφοράς για τις εξορμήσεις στις πλαγιές του Κάτω Ολύμπου είναι συνήθως ο Παλιός Παντελεήμονας, ένα πανέμορφο πέτρινο χωριό που πρόσφατα «αναστήθηκε» και σήμερα αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους ορεινούς προορισμούς στη Βόρεια Ελλάδα.

Απρίλης και τα πρώτα σκιρτήματα της άνοιξης δίνουν έναν χαρούμενο τόνο στα ορεινά χωριά του Κάτω Ολύμπου.

Τα οχήματα δεν επιτρέπεται να κυκλοφορούν στον οικισμό, επομένως θα το αφήσετε στον σχετικά άνετο χώρο στάθμευσης στην είσοδο του χωριού και θα ακολουθήσετε το καλντερίμι. Σύντομα θα σας φέρει στη μικρή λιθόστρωτη πλατεία όπου δεσπόζει η εκκλησία του Παντελεήμονα και ο θεόρατος πλάτανος. Ολόγυρα λειτουργούν εστιατόρια, καφενεία και μαγαζιά με είδη λαϊκής τέχνης.

Παλιός Παντελεήμονας

Από το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία η θέα είναι θαυμάσια.

Ο παραδοσιακός οικισμός του Παλιού Παντελεήμονα ακουμπά σε μια κατάφυτη, βατή ράχη του Κάτω Ολύμπου, σε υψόμετρο 450 μ., ακριβώς πάνω από τον οικισμό του Νέου Παντελεήμονα. Ο Παντελεήμονας μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980 ήταν ένα ακόμη έρημο και ρημαγμένο ορεινό χωριό από αυτά που συναντάς πια όλο και πιο συχνά στην ορεινή Ελλάδα. Το χωριό άρχισε να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον ξένων κυρίως επισκεπτών που ξεκίνησαν να αγοράζουν και να αναπαλαιώνουν με πιστότητα στην αρχική μορφή τα ερειπωμένα πέτρινα χτίσματα δημιουργώντας τη σημερινή του εικόνα.

Προς Ανω Σκοτίνα και Καλλιπεύκη
Από το χώρο στάθμευσης του Παλιού Παντελεήμονα ο δρόμος συνεχίζει ασφάλτινος με τελικό προορισμό την ορεινή Καλλιπεύκη. Στα 3,5 χιλιόμετρα θα δείτε δεξιά το μοναχικό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, ενώ έπειτα από 6 χιλιόμετρα θα συναντήσετε και πάλι δεξιά στενό ασφάλτινο δρόμο που θα σας οδηγήσει στην Ανω Σκοτίνα.

Η χρυσαφένια αμμουδιά του Πλαταμώνα.

Ο δρόμος τερματίζει στην είσοδο του χωριού απ’ όπου ξεκινά το λιθόστρωτο σοκάκι που θα σας φέρει στο προαύλιο του ναού της Κοιμήσεως (1862) με τον υπεραιωνόβιο πλάτανο, η διάμετρος του οποίου φθάνει τα 10 μέτρα. Εδώ θα βρείτε πηγή με γάργαρο τρεχούμενο νερό και θα απολαύσετε τη συναρπαστική θέα.

Λίγο από τον χρόνο σας αξίζει να αφιερώσετε και στην εκκλησία του Αγίου Αθανασίου(14ος αιώνας) η οποία στολίζεται από ένα έξοχο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Αναφέρεται πως στην Ανω Σκοτίνα πιθανόν να βρισκόταν η Πίμπλεια που μαζί με τα Λείβηθρα ήταν οι δύο αρχαίες πόλεις της Πιερίας που σχετίζονταν με τη δράση του Ορφέα.

Παλιός Παντελεήμονας. Στη λιθόστρωτη πλατεία του όπου δεσπόζει η εκκλησία του Παντελεήμονα με τον θεόρατο πλάτανο, στήνουν τα τραπέζια τους τα ταβερνάκια.

Ακολουθώντας τον στενό δρόμο από την Ανω Σκοτίνα θα απολαύσετε μια απίθανη διαδρομή με άφθονο «στριφογύρισμα» και θα καταλήξετε έπειτα από 9 χλμ. στην Κάτω Σκοτίνα απ’ όπου εύκολα θα βγείτε και πάλι στην εθνική οδό.

Επιστρέφοντας στον ασφάλτινο δρόμο που συνεχίζει να διασχίζει τα υπέροχα δάση του Κάτω Ολύμπου, οδηγείτε για ακόμη 7 χιλιόμετρα έως την Καλλιπεύκη η οποία ακουμπά σε υψίπεδο του βουνού, 1.100 μέτρα ψηλότερα απ’ τη θάλασσα.

Τον Κάτω Ολυμπο διατρέχουν άφθονοι δασικοί δρόμοι.

Αρκετά μακριά από το τουριστικό ρεύμα του Παντελεήμονα και των παράλιων του Πλαταμώνα, η Καλλιπεύκη ζει στους δικούς της ρυθμούς, σχεδόν ενός άλλου κόσμου. Εδώ οι ντόπιοι ακόμα σου χαμογελούν γιατί σε θεωρούν δικό τους άνθρωπο και όταν σου μιλούν σε κοιτούν στα μάτια κι όχι στην... τσέπη.

Από την Καλλιπεύκη, ακολουθώντας τον ασφάλτινο δρόμο, εύκολα θα πάτε στη δασική τοποθεσία «Πατωμένη» όπου υπάρχουν οργανωμένοι χώροι αναψυχής του δασαρχείου και πηγή με παγωμένο τρεχούμενο νερό. Είναι ένα ιδανικό σημείο για πικνίκ και? άραγμα στην ανοιξιάτικη λιακάδα με φόντο τις κορφές του Ολύμπου.

Καλλιπεύκη
Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 1.100μ. Το παλιό όνομά του ήταν Νεζερό και προέρχεται από τη σλάβικη ρίζα «εζερός» που σημαίνει «λίμνη». Πράγματι μέχρι το 1911 στα πόδια του οικισμού απλωνόταν η λίμνη της Ασκυρίδoς ή Ασκουρίδα. Εκείνη τη χρονιά ξεκίνησαν τα έργα αποστράγγισής της και σύντομα 5.000 στρέμματα γης παραδόθηκαν για καλλιέργεια. Το όνομα Καλλιπεύκη είναι νεότερο και προήλθε πιθανόν από τα πυκνά δάση μαύρης πεύκης που αναπτύσσονται ολόγυρα και ήταν γνωστά από την αρχαιότητα.

Θέα από τον Παλιό Παντελεήμονα στο ανοικτό γαλάζιο του Αιγαίου.

Η ομορφότερη διαδρομή
Ανηφορίζοντας από τον Παλιό Παντελεήμονα προς την Ανω Σκοτίνα θα βγείτε στη θέση «Σαλτάνη», όπου θα δείτε αριστερά έναν χωμάτινο δρόμο να χάνεται στο πυκνό δάσος. Αν τον ακολουθήσετε θα βρεθείτε μετά από 9 χιλιόμετρα στη θέση «Βρύση Κατή» όπου σε ύψος 1.400 μέτρων θα συναντήσετε μία από τις δεκάδες μικρές, άγνωστες λίμνες της ορεινής Ελλάδας, η οποία φυσικά δεν είναι αλπική, αλλά δημιουργήθηκε μετά την ανύψωση αναχώματος. Αυτή είναι μια από τις μικρές εκπλήξεις που περιμένει τους επίμονους περιηγητές του Κάτω Ολύμπου.

Η άνοιξη στα υψίπεδα του Κάτω Ολύμπου είναι μαγευτική.

Από τη «Βρύση Κατή» ο δρόμος -πάντα χωμάτινος- συνεχίζει για 10 χιλιόμετρα μέσα από το απίθανο δάσος οξιάς και βγαίνει στη θέση «Πατωμένη», κοντά στην Καλλιπεύκη. Βέβαια, αν δεν γνωρίζετε καλά την περιοχή υπάρχει πιθανότητα να χαθείτε στο δαιδαλώδες σύστημα δασικών δρόμων που απλώνεται σαν δίχτυ σε αυτή την έντονα δασωμένη πλευρά του βουνού, γι’ αυτό και χρειάζεται η δέουσα προσοχή.

Το κάστρο του Πλαταμώνα

Ανω Σκοτίνα, στο προαύλιο του ναού της Κοιμήσεως (1862) δεσπόζει ο πλάτανος, η διάμετρος του οποίου φθάνει τα 10 μέτρα!

Το ιστορικό κάστρο χτίστηκε κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας, γύρω στον 13ο αιώνα από τον Βονιφάτιο Μομφερατικό, πάνω σε ερείπια παλαιότερων βυζαντινών τειχών και ήταν ένα από τα πιο οχυρωμένα σημεία της Βόρειας Ελλάδας. Κάποιοι, μάλιστα, ταυτίζουν τη θέση με εκείνη της αρχαίας πόλης Ηράκλειον που βάλθηκαν με μάχες σκληρές να καθυποτάξουν για λογαριασμό τους Μακεδόνες και Αθηναίοι, Φράγκοι, Ενετοί, Βυζαντινοί Δεσπότες και Τούρκοι. Το 1897 το καστέλι βομβαρδίστηκε από τον ναύαρχο Σαχτούρη, κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού πολέμου, ενώ σε αυτό το σημείο το 1941 μικρή ομάδα Νεοζηλανδών στρατιωτών προσπάθησε να εμποδίσει τις γερμανικές φάλαγγες στην πορείας τους για τη Λάρισα.