Ο Απόλλων ήταν ο πιο ωραίος από τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου. Ήταν θεός του Πολιτισμού, του φωτός, της μουσικής, της ηθικής τάξης, της μαντικής τέχνης, της τοξευτικής, του αγροτικού χορού, ο οποίος μάχονταν εναντίον κάθε βαρβαρότητας, αναρχίας, αμάθειας και κακίας. Είχε, επίσης, τη φήμη του θεραπευτή θεού. Προστάτευε την ποίηση και τις τέχνες και παρουσιάζεται πάντα να παίζει λύρα. Το όνομά του ταυτίζεται με την αρμονία, την ομορφιά και το πνεύμα. Λεγόταν και «Φοίβος», δηλαδή λαμπρός, φωτεινός.
Γιος του Δία και της ..
Λητώς, γεννήθηκε, μαζί με την δίδυμη αδελφή του ’ρτεμη (θεά της σελήνης), στις παρυφές του όρους Κύθνου, στο νησί της Δήλου, μέσα στα καλάμια μιας λίμνης. Η Ήρα ζήλευε φοβερά τη Λητώ και αυτή, κυνηγημένη από την οργή της θεάς, αναζητούσε τόπο για να γεννήσει. Περιπλανήθηκε σε όλη σχεδόν την Ελλάδα, ώσπου ο Δίας την έστειλε στον Ποσειδώνα και εκείνος της υπέδειξε τη Δήλο, όπου η Λητώ, ύστερα από εννιαήμερους φρικτούς πόνους, έφερε στον κόσμο πρώτα την ’ρτεμη και ύστερα τον Απόλλωνα. Οι θεές και οι νεράιδες, που ήταν παρούσες στη γέννηση, πήραν τα παιδιά και, αφού τα έλουσαν, τα φάσκιωσαν και τα έβαλαν στην κούνια. Η Θέτις έδωσε τότε στον Απόλλωνα, ως πρώτη τροφή, αμβροσία και νέκταρ. Ο νεογέννητος Φοίβος, παίρνοντας θεϊκή δύναμη, έσκισε τα σπάργανα και πετάχτηκε όρθιος. Έπειτα, πήρε τόξο και βέλη και πήγε να κυνηγήσει.
Μετά από λίγες ημέρες, έφυγε πετώντας από τη Δήλο και έψαξε να βρει την κατάλληλη τοποθεσία για να χτίσει το ναό του. Επισκέφθηκε σχεδόν ολόκληρη την Ελλάδα και όταν έφθασε στους πρόποδες του όρους Παρνασσού ενθουσιάστηκε. Η τοποθεσία, όμως, ανήκε στην θεά Γαία και προστατεύονταν από το γιο της, τον Πύθωνα. Ήταν το φίδι που κατάστρεφε τις σοδειές και σκόρπιζε το φόβο και τον πανικό στους κατοίκους της περιοχής. Ο Απόλλων, χρησιμοποιώντας το τόξο του και ένα αναμμένο δαυλό, σκότωσε τον Πύθωνα, πήρε υπό την κατοχή του την περιοχή και μετά έφυγε με την αδελφή του ’ρτεμη για την Σικυώνα, ώστε να εξαγνισθούν από το φόνο. Πλημμυρισμένοι από ευγνωμοσύνη οι κάτοικοι των Δελφών, του έχτισαν βωμό και αφιέρωσαν ναό στο μεγάλο τους σωτήρα. Ο τόπος εκείνος ονομάσθηκε από τότε Πυθώ, ο θεός, που σκότωσε τον Πύθωνα, Πύθιος ή Πυθοκτόνος, η ιέρεια του μαντείου Πυθία και οι πανελλήνιες γιορτές Πύθια.
Όταν ο Απόλλων εξαγνίσθηκε, επέστρεψε στους Δελφούς στεφανωμένος με δάφνες από τα Τέμπη. Έπειτα, έγινε και θεός της προφητείας. Πάντοτε δήλωνε την αλήθεια, χωρίς όμως να την φανερώνει, και οι απαντήσεις του ήταν διφορούμενες. Γνωστός με πολλά επίθετα, όπως Φοίβος, Λύκειος, Αγειεύς, Μουσηγέτης, Χρυσοκόμης, Δελφίνος. Λοξίας, Αλεξίκακος, Αργυρότοξος, Αρχηγέτης, Βοηδρόμιος, Δωματίτης, Εκατήβολος, Επικούριος, Θαργήλιος, Θέσμιος, Ιατρός, Νόμιος, Νουμήνιος, Μοιραγέτης, Οικιστής, Παρνόπιος, Πατρώος, Σμινθεύς κλπ., εορταζόταν περισσότερο από κάθε άλλο θεό (Θαργέλια, Δελφίνια, Υακύνθια, Εκατόμβαια κτλ.). Εορταζόταν όχι μόνο την έβδομη μέρα του μηνός (τα γενέθλια του), αλλά και την πρώτη μέρα κάθε μήνα. Του αφιέρωσαν από τα ζώα το λύκο, τον κύκνο, το ελάφι, το ποντίκι, τον κόρακα και τον τράγο. Στον Απόλλωνα ανήκει η εύρεση της λύρας, του τόξου, του βέλους, του τρίποδα, του φοίνικα, της ελιάς και της δάφνης.
Ο Απόλλων, που οι αρχαίοι τον έβλεπαν σαν αρματοδρόμο να σχίζει τον ουρανό και να κατοπτεύει τα πάντα, ταξίδευε πολύ. Μια μέρα, στα Τέμπη συνάντησε την πεντάμορφη νύμφη Δάφνη, κόρη του Πηνειού. Μαγεύτηκε από την ομορφιά της. Εκείνη μεταμορφώθηκε σε δέντρο. Το δέντρο αυτό πήρε το όνομά της και έγινε ιερό του θεού του φωτός και πολύτιμο βραβείο για τους νικητές των αγώνων στα Πύθια. Μια άλλη θνητή, η βασιλοπούλα της Θεσσαλίας Κορωνίδα, χάρισε στον Απόλλωνα ένα γιο, τον Ασκληπιό, που αργότερα έγινε θεός της ιατρικής.
Ζούσε συχνά ανάμεσα στους θνητούς, πόνεσε μαζί τους και συμμερίσθηκε αρκετές φορές την πικρή τους μοίρα. Στις Αμύκλες της Λακωνίας είχε έναν πιστό φίλο, τον Υάκινθο. Ήταν ο έφηβος, που ο θεός Απόλλων μεταμόρφωσε σε λουλούδι, κρατώντας τον έτσι αθάνατο. Βοήθησε, επίσης, το φιλόξενο βασιλιά των Φερρών, Αδμητο, να πάρει γυναίκα του την ’λκηστη. Και όταν αυτή θυσιάστηκε για τον άντρα της, ο θεός στάθηκε κοντά τους και μεσολάβησε ώστε να τη φέρουν ξανά οι θεοί στη ζωή.
Ωστόσο, δύο φορές εξορίσθηκε από τον Όλυμπο και υπηρέτησε θνητούς. Πρώτα, το βασιλιά Λαομέδοντα στην Τροία, που μαζί με τον Ποσειδώνα έκτισε τα τείχη της, και έπειτα ως βουκόλος στα βοσκοτόπια του ’δμητου στη Θεσσαλία. Οι μύθοι αναφέρουν ακόμα και για τη χώρα των Υπερβορείων, χώρα μακρινή και γαλήνια, που δεν υπάρχει χειμώνας. Εκεί πήγαινε κάθε τόσο ο Φοίβος και ξαναγύριζε στην Ελλάδα την άνοιξη με ένα άρμα που έσερναν κύκνοι. Ίσως το τελευταίο να σημαίνει τη χειμερινή εξασθένηση του ήλιου και την αναγέννησή του την άνοιξη.
Η λατρεία του Απόλλωνα ήταν πανελλήνια. Συγκέντρωνε τους πιο πολλούς προσκυνητές και λάτρεις. Παντού τον τιμούσαν με πλήθος βωμών και ναών και του άφηναν αμέτρητα αφιερώματα. Ιδιαίτερα όμως στη Δήλο, τη Μίλητο και τους Δελφούς. Ένας τόσο ωραίος και τόσο προικισμένος θεός δεν μπορούσε παρά να δώσει την έμπνευση σε πολλούς καλλιτέχνες και ποιητές. Η γλυπτική τον εικόνισε σε πλήθος αγάλματα και ανάγλυφες παραστάσεις. Ο Πραξιτέλης απόδωσε τον ιδανικό τύπο του θεού: νέος, ρωμαλέος, με βοστρυχωτά ξανθά μαλλιά και πρόσωπο ολοφώτεινο. Αγάλματα, νομίσματα, ανάγλυφα και μετάλλια είχαν αποτυπωμένη τη μορφή του. Ποιητές όπως ο Όμηρος, ο Αισχύλος κ.ά. τον ύμνησαν στα έργα τους.
Γιος του Δία και της ..
Λητώς, γεννήθηκε, μαζί με την δίδυμη αδελφή του ’ρτεμη (θεά της σελήνης), στις παρυφές του όρους Κύθνου, στο νησί της Δήλου, μέσα στα καλάμια μιας λίμνης. Η Ήρα ζήλευε φοβερά τη Λητώ και αυτή, κυνηγημένη από την οργή της θεάς, αναζητούσε τόπο για να γεννήσει. Περιπλανήθηκε σε όλη σχεδόν την Ελλάδα, ώσπου ο Δίας την έστειλε στον Ποσειδώνα και εκείνος της υπέδειξε τη Δήλο, όπου η Λητώ, ύστερα από εννιαήμερους φρικτούς πόνους, έφερε στον κόσμο πρώτα την ’ρτεμη και ύστερα τον Απόλλωνα. Οι θεές και οι νεράιδες, που ήταν παρούσες στη γέννηση, πήραν τα παιδιά και, αφού τα έλουσαν, τα φάσκιωσαν και τα έβαλαν στην κούνια. Η Θέτις έδωσε τότε στον Απόλλωνα, ως πρώτη τροφή, αμβροσία και νέκταρ. Ο νεογέννητος Φοίβος, παίρνοντας θεϊκή δύναμη, έσκισε τα σπάργανα και πετάχτηκε όρθιος. Έπειτα, πήρε τόξο και βέλη και πήγε να κυνηγήσει.
Μετά από λίγες ημέρες, έφυγε πετώντας από τη Δήλο και έψαξε να βρει την κατάλληλη τοποθεσία για να χτίσει το ναό του. Επισκέφθηκε σχεδόν ολόκληρη την Ελλάδα και όταν έφθασε στους πρόποδες του όρους Παρνασσού ενθουσιάστηκε. Η τοποθεσία, όμως, ανήκε στην θεά Γαία και προστατεύονταν από το γιο της, τον Πύθωνα. Ήταν το φίδι που κατάστρεφε τις σοδειές και σκόρπιζε το φόβο και τον πανικό στους κατοίκους της περιοχής. Ο Απόλλων, χρησιμοποιώντας το τόξο του και ένα αναμμένο δαυλό, σκότωσε τον Πύθωνα, πήρε υπό την κατοχή του την περιοχή και μετά έφυγε με την αδελφή του ’ρτεμη για την Σικυώνα, ώστε να εξαγνισθούν από το φόνο. Πλημμυρισμένοι από ευγνωμοσύνη οι κάτοικοι των Δελφών, του έχτισαν βωμό και αφιέρωσαν ναό στο μεγάλο τους σωτήρα. Ο τόπος εκείνος ονομάσθηκε από τότε Πυθώ, ο θεός, που σκότωσε τον Πύθωνα, Πύθιος ή Πυθοκτόνος, η ιέρεια του μαντείου Πυθία και οι πανελλήνιες γιορτές Πύθια.
Όταν ο Απόλλων εξαγνίσθηκε, επέστρεψε στους Δελφούς στεφανωμένος με δάφνες από τα Τέμπη. Έπειτα, έγινε και θεός της προφητείας. Πάντοτε δήλωνε την αλήθεια, χωρίς όμως να την φανερώνει, και οι απαντήσεις του ήταν διφορούμενες. Γνωστός με πολλά επίθετα, όπως Φοίβος, Λύκειος, Αγειεύς, Μουσηγέτης, Χρυσοκόμης, Δελφίνος. Λοξίας, Αλεξίκακος, Αργυρότοξος, Αρχηγέτης, Βοηδρόμιος, Δωματίτης, Εκατήβολος, Επικούριος, Θαργήλιος, Θέσμιος, Ιατρός, Νόμιος, Νουμήνιος, Μοιραγέτης, Οικιστής, Παρνόπιος, Πατρώος, Σμινθεύς κλπ., εορταζόταν περισσότερο από κάθε άλλο θεό (Θαργέλια, Δελφίνια, Υακύνθια, Εκατόμβαια κτλ.). Εορταζόταν όχι μόνο την έβδομη μέρα του μηνός (τα γενέθλια του), αλλά και την πρώτη μέρα κάθε μήνα. Του αφιέρωσαν από τα ζώα το λύκο, τον κύκνο, το ελάφι, το ποντίκι, τον κόρακα και τον τράγο. Στον Απόλλωνα ανήκει η εύρεση της λύρας, του τόξου, του βέλους, του τρίποδα, του φοίνικα, της ελιάς και της δάφνης.
Ο Απόλλων, που οι αρχαίοι τον έβλεπαν σαν αρματοδρόμο να σχίζει τον ουρανό και να κατοπτεύει τα πάντα, ταξίδευε πολύ. Μια μέρα, στα Τέμπη συνάντησε την πεντάμορφη νύμφη Δάφνη, κόρη του Πηνειού. Μαγεύτηκε από την ομορφιά της. Εκείνη μεταμορφώθηκε σε δέντρο. Το δέντρο αυτό πήρε το όνομά της και έγινε ιερό του θεού του φωτός και πολύτιμο βραβείο για τους νικητές των αγώνων στα Πύθια. Μια άλλη θνητή, η βασιλοπούλα της Θεσσαλίας Κορωνίδα, χάρισε στον Απόλλωνα ένα γιο, τον Ασκληπιό, που αργότερα έγινε θεός της ιατρικής.
Ζούσε συχνά ανάμεσα στους θνητούς, πόνεσε μαζί τους και συμμερίσθηκε αρκετές φορές την πικρή τους μοίρα. Στις Αμύκλες της Λακωνίας είχε έναν πιστό φίλο, τον Υάκινθο. Ήταν ο έφηβος, που ο θεός Απόλλων μεταμόρφωσε σε λουλούδι, κρατώντας τον έτσι αθάνατο. Βοήθησε, επίσης, το φιλόξενο βασιλιά των Φερρών, Αδμητο, να πάρει γυναίκα του την ’λκηστη. Και όταν αυτή θυσιάστηκε για τον άντρα της, ο θεός στάθηκε κοντά τους και μεσολάβησε ώστε να τη φέρουν ξανά οι θεοί στη ζωή.
Ωστόσο, δύο φορές εξορίσθηκε από τον Όλυμπο και υπηρέτησε θνητούς. Πρώτα, το βασιλιά Λαομέδοντα στην Τροία, που μαζί με τον Ποσειδώνα έκτισε τα τείχη της, και έπειτα ως βουκόλος στα βοσκοτόπια του ’δμητου στη Θεσσαλία. Οι μύθοι αναφέρουν ακόμα και για τη χώρα των Υπερβορείων, χώρα μακρινή και γαλήνια, που δεν υπάρχει χειμώνας. Εκεί πήγαινε κάθε τόσο ο Φοίβος και ξαναγύριζε στην Ελλάδα την άνοιξη με ένα άρμα που έσερναν κύκνοι. Ίσως το τελευταίο να σημαίνει τη χειμερινή εξασθένηση του ήλιου και την αναγέννησή του την άνοιξη.
Η λατρεία του Απόλλωνα ήταν πανελλήνια. Συγκέντρωνε τους πιο πολλούς προσκυνητές και λάτρεις. Παντού τον τιμούσαν με πλήθος βωμών και ναών και του άφηναν αμέτρητα αφιερώματα. Ιδιαίτερα όμως στη Δήλο, τη Μίλητο και τους Δελφούς. Ένας τόσο ωραίος και τόσο προικισμένος θεός δεν μπορούσε παρά να δώσει την έμπνευση σε πολλούς καλλιτέχνες και ποιητές. Η γλυπτική τον εικόνισε σε πλήθος αγάλματα και ανάγλυφες παραστάσεις. Ο Πραξιτέλης απόδωσε τον ιδανικό τύπο του θεού: νέος, ρωμαλέος, με βοστρυχωτά ξανθά μαλλιά και πρόσωπο ολοφώτεινο. Αγάλματα, νομίσματα, ανάγλυφα και μετάλλια είχαν αποτυπωμένη τη μορφή του. Ποιητές όπως ο Όμηρος, ο Αισχύλος κ.ά. τον ύμνησαν στα έργα τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται...Επίσης χρησιμοποιήστε ελληνική γραφή για να αναρτηθούν τα σχόλιά σας.