Ακρόπολη.....Σαν να έχεις ένα πολύ καλό ξεναγό !

Ακρόπολη from Γρηγόρης Ζερβός

ΑΚΡΟΠΟΛΗ

Slide 2

ακρόπολη: το ψηλότερο σημείο μιας πόλης που κατά την αρχαιότητα το οχύρωναν με τείχη. Τι σημαίνει η λέξη «ακρόπολη»

Slide 3

Ιστορία Στα μυκηναϊκά χρόνια ο λόφος της Ακρόπολης φιλοξενούσε το παλάτι του βασιλιά. Γύρω απ’ αυτό υπήρχε ένα ισχυρό τείχος. Έξω από τα τείχη, στις πλαγιές του λόφου, βρίσκονταν τα σπίτια των κατοίκων της πόλης. Οι πλαγιές και οι πρόποδες της Ακρόπολης κατοικήθηκαν από τη νεολιθική εποχή, όπως δείχνουν λείψανα που έχουν βρεθεί.

Slide 4

Κατά την αρχαϊκή εποχή έχουμε αρκετά κτίσματα για τη λατρεία των θεών. Υπήρχε ο αρχαίος ναός ...

της Αθηνάς, αφιερωμένος στην Πολιάδα, την προστάτισσα της πολιτείας. Ο πρώτος ναός στην Ακρόπολη χτίστηκε στα Γεωμετρικά χρόνια (1100-750 π.Χ.), ήταν δωρικού ρυθμού από πωρόλιθο.

Slide 5

Μέχρι τα χρόνια των Πεισιστρατιδών οι βασιλείς της Αθήνας κατοικούσαν στην Ακρόπολη. Οι Αθηναίοι, μη μπορώντας να ανεχθούν άλλο το τυραννικό καθεστώς του Ιππία, γιου του τυράννου Πεισίστρατου, τον αναγκάζουν να εγκαταλείψει την κατοικία του. Γκρεμίζουν το μεγαλύτερο μέρος του μυκηναϊκού τείχους για να μην οχυρωθεί πια πίσω απ’ αυτό κανένας τύραννος. Η ακρόπολη παύει να χρησιμοποιείται ως φρούριο και αφιερώνεται στους θεούς.

Slide 6

Κατά την περίοδο των Περσικών πολέμων, οι Πέρσες κατέστρεψαν τα ιερά της Ακρόπολης και άλλους ναούς σε διάφορα σημεία της Αττικής. Με πρωτοβουλία του Περικλή οι Αθηναίοι αποφασίζουν να ξαναχτίσουν τους ναούς τους. Ο Ιερός Βράχος της Ακρόπολης πήρε τη μορφή που είναι γνωστή έως σήμερα από το 447 ως το 406 π.Χ. με το όραμα του Περικλή και τα σχέδια των εξαίρετων συνεργατών του, κυρίως του Φειδία.

Slide 7

Μνημεία της Ακρόπολης

Slide 8

Προπύλαια Άγαλμα Αθηνάς Προμάχου Παρθενώνας Ιερό Βραυρωνίας Αρτέμιδος Ναός Αθηνάς Νίκης Πινακοθήκη Ερέχθειο Χαλκοθήκη Αρρηφόρειο Ναός Δία

Slide 9

Ωδείο Ηρώδη του Αττικού Θέατρο Διονύσου Στοά Ευμένους Νότια κλιτύς Ακρόπολης

Slide 10

Παρθενώνας

Slide 11

Μετά τη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.) οι Αθηναίοι άρχισαν να χτίζουν στην Ακρόπολη ένα ναό προς τιμή της θεάς Αθηνάς. Ο ναός αυτός, που ονομάζεται Προπαρθενώνας, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, αφού καταστράφηκε από τους Πέρσες, το 480 π.Χ.

Slide 12

Στην ίδια θέση άρχισε να χτίζεται το 447 π.Χ. νέος ναός αφιερωμένος στη θεά Αθηνά, ο οποίος ολοκληρώθηκε το 438 π.Χ. Αρχιτέκτονες του ναού ήταν ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης.

Slide 13

Το γλυπτό διάκοσμό του είχε αναλάβει ο Φειδίας. Η διακόσμησή του έγινε μεταξύ 438 και 432 π.Χ. Από τη ζωφόρο του Παρθενώνα

Slide 14

Είναι κατασκευασμένος όλος από μάρμαρο Πεντέλης. - μήκος: 69,51 μ. - - πλάτος: 30,86 μ. -

Slide 15

17 κίονες σε καθεμιά από τις μακρές πλευρές 8 κίονες σε καθεμιά από τις στενές πλευρές Ο ναός είναι δωρικού ρυθμού, περίπτερος.

Slide 16

Οι λίθοι από τους οποίους αποτελείται ο ναός έχουν υπολογιστεί σε 13.400 περίπου κομμάτια όλων των μεγεθών. Το εκπληκτικό με αυτούς τους λίθους είναι ότι κανένας δεν είναι όμοιος με κάποιον άλλο. Όλοι διαφέρουν έστω και ελάχιστα.

Slide 17

Ο κάθε κίονας στηρίζεται απευθείας στη βάση του ναού και έχει 20 ραβδώσεις

Slide 18

Σε μικρή απόσταση από τη βάση οι κίονες αρχίζουν να «φουσκώνουν» μέχρι κάποιο ύψος και μετά…

Slide 19

…αρχίζουν να λεπταίνουν όσο πλησιάζουν προς το κιονόκρανο…

Slide 20

Επίσης, οι κίονες δε στέκονται κάθετα πάνω στο στυλοβάτη, αλλά κλίνουν ελαφρά προς τα μέσα.

Slide 21

Στη μέση του ναού το δάπεδο είναι 10 εκατοστά ψηλότερο από τα άκρα

Slide 22

Στον Παρθενώνα, λοιπόν, δεν υπάρχουν ευθείες γραμμές. Όλα αυτά έχουν γίνει για αισθητικούς λόγους, για να δώσουν στο μνημείο ζωή και κίνηση. Ταυτόχρονα του δίνουν και μεγάλη σταθερότητα και αντοχή στους σεισμούς.

Slide 23

Αν προεκτείνουμε τους κίονες προς τα πάνω οι γραμμές τους θα ενωθούν σε ύψος 1.700 μ.

Slide 24

εκατόμπεδος

Slide 27

Στο εσωτερικό του Παρθενώνα, στο σηκό, ήταν τοποθετημένο το χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς Αθηνάς. Είχε ξύλινο σκελετό, τα γυμνά μέρη του σώματος ήταν από ελεφαντόδοντο και τα ντυμένα από φύλλο χρυσού (βάρος χρυσού περίπου 1 τόνος). Στη θέση των ματιών ήταν τοποθετημένοι πολύτιμοι λίθοι. Το συνολικό του ύψος έφτανε περίπου τα 12 μέτρα.

Slide 29

Άγαλμα Αθηνάς Παρθένου (αναπαράσταση) Κράνος με μυθολογικά ζώα

Slide 31

Τα θέματα στις μετόπες ήταν: Β - Τρωικός πόλεμος Ν - Κενταυρομαχία Α - Γιγαντομαχία Δ - Αμαζονομαχία

Slide 32

μετόπη τρίγλυφο

Slide 33

Ο Παρθενώνας είναι ο μόνος ναός που έφερε γλυπτές παραστάσεις σε όλες του τις μετόπες (92) και που ο σηκός του περιβαλλόταν από μια ιωνική ζωφόρο μήκους 160 μ.

Slide 34

Για πρώτη φορά συνδυάζεται ο δωρικός με τον ιωνικό ρυθμό. ζωφόρος – στοιχείο ιωνικού ρυθμού

Slide 35

Τρίγλυφα και μετόπες (στοιχείο δωρικού ρυθμού) Ζωφόρος (στοιχείο ιωνικού ρυθμού)

Slide 36

Η ζωφόρος «έτρεχε» στο επάνω εξωτερικό μέρος του τοίχου του σηκού του ναού, καθώς και στο πάνω μέρος των εσωτερικών παραστάσεων, ανατολικά και δυτικά.

Slide 37

Στη ζωφόρο απεικονιζόταν η πομπή των Παναθηναίων. Απεικόνιζε μορφές θεών, ζώων και ανθρώπων (360)

Slide 41

Τα δύο αετώματα του ναού απεικονίζουν σκηνές από τη μυθολογία:

Slide 46

Δυτικό αέτωμα: διαμάχη Αθηνάς - Ποσειδώνα

Slide 49

Προπύλαια

Slide 50

Τα Προπύλαια άρχισαν να αναγείρονται το 437 π.Χ. σε σχέδια του Μνησικλή και εγκαινιάστηκαν εσπευσμένα το 432 π.Χ., μάλλον πριν από την αποπεράτωσή τους. Η επίσπευση των εγκαινίων ίσως οφείλεται στην έκρηξη του Πελοποννησιακού πολέμου. Τα Προπύλαια είναι η είσοδος της Ακρόπολης στη δυτική πλευρά του βράχου.

Slide 53

Στα Προπύλαια, όπως και στον Παρθενώνα, συνδυάστηκε ο δωρικός με τον ιωνικό ρυθμό.

Slide 55

Ερέχθειο

Slide 57

Το Ερέχθειο χτίστηκε ανάμεσα στο 421 και το 405 π.Χ. Οικοδομήθηκε στη θέση όπου παλαιότερα λατρεύονταν πρωταρχικές αθηναϊκές θεότητες, όπως ο Κέκρωψ, ο Ερεχθεύς, ο Ποσειδώνας, ο Ήφαιστος, η Θάλασσα και η ιερή ελιά της Αθηνάς.

Slide 58

Το οικοδόμημα χωρίστηκε σε δύο μέρη: το ανατολικό, που ήταν αφιερωμένο στην Αθηνά Πολιάδα και το δυτικό, που ήταν αφιερωμένο στον Ποσειδώνα-Ερεχθέα. Στην κάθε πλευρά του κτηρίου ενσωματώθηκε μια πρόσταση.

Slide 59

Στη βόρεια και ανατολική μια πρόσταση ιωνικού ρυθμού.

Slide 60

Στη δυτική πλευρά δημιουργήθηκε ο υπαίθριος χώρος του ιερού, με το ιερό της Πανδρόσου και την ιερή ελιά της Αθηνάς.

Slide 61

Στη νότια πλευρά οι Καρυάτιδες.

Slide 62

6 περήφανες κόρες, που το όνομά τους το πήραν από τη ρωμαϊκή εποχή κι έπειτα (ίσως επειδή θύμιζαν την ομορφιά των κοριτσιών από τις Καρυές της Λακωνίας, ιέρειες της Άρτεμης).

Slide 63

Στο κεφάλι τους έχουν καλάθι στολισμένο με ιωνικά σχέδια επάνω στο οποίο στηρίζεται η οροφή.

Slide 64

Μοιάζουν εντελώς ίδιες, μα δεν είναι. Μια έχει τρυπημένα τα αυτιά της και όλες διαφέρουν στην κόμμωση.

Slide 65

Λεπτομέρεια Καρυάτιδας που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο.

Slide 66

Ναός Αθηνάς Νίκης ή Απτέρου Νίκης

Slide 67

Ο ναός της Αθηνάς Νίκης βρίσκεται στο ΝΔ άκρο του βράχου της Ακρόπολης. Το έργο ανατέθηκε στον Καλλικράτη το 449 π.Χ., αλλά δεν προχώρησε, αφού στο μεταξύ είχε ξεκινήσει η ανέγερση του Παρθενώνα. Οι εργασίες ξεκίνησαν αρκετά χρόνια αργότερα και ολοκληρώθηκαν μάλλον το 424 π.Χ.

Slide 68

Ο ναός είναι ιωνικού ρυθμού, αμφιπρόστυλος με 4 κίονες στην ανατολική πλευρά και άλλους τόσους πίσω.

Slide 70

Στη ζωφόρο του απεικονίζονται συνέλευση θεών και μάχες ανάμεσα σε Έλληνες και βαρβάρους.

Slide 72

Άγαλμα της Αθηνάς Προμάχου

Slide 73

Το χάλκινο άγαλμα της Αθηνάς ήταν έργο του Φειδία και το συναντούσε κανείς αμέσως μετά την έξοδό του από τα Προπύλαια. Χρονολογείται γύρω στο 460 π.Χ. Η Αθηνά αυτή ονομαζόταν Πρόμαχος ή Παλλάδα, γιατί τρόμαζε τους εχθρούς όταν «έπαλλε» (έκρουε, χτυπούσε) το δόρυ της.

Slide 74

Ιερό Βραυρωνίας Αρτέμιδος Χτίστηκε ανάμεσα στο 430 και 420 π.Χ. και είχε σχήμα Π ανοιχτού προς την οδό των Παναθηναίων. Θυγατρικός ναός, κατά κάποιον τρόπο του ιερού της θεότητας στη Βραυρώνα.

Slide 75

Χαλκοθήκη Κτήριο που βρισκόταν λίγο πριν από τον Παρθενώνα και το χρησιμοποιούσαν για να φυλάνε τα ιερά σκεύη και τα πολύτιμα αντικείμενα-αφιερώματα από τα ιερά της Ακρόπολης.

Slide 76

Αρρηφόρρειο Κτήριο κοντά στο Β τείχος όπου εκεί υφαινόταν ο ιερός πέπλος της Αθηνάς επί 9 μήνες από μια ιέρεια με τις «εργαστίνες» και τις μικρούλες αρρηφόρους.

Slide 77

Πινακοθήκη

Slide 78

Η Πινακοθήκη είναι η αίθουσα στη Β πτέρυγα των Προπυλαίων όπου εκεί εξέθεταν τους πίνακες τους οι καλλιτέχνες του 5ου αι. π.Χ.

Slide 79

Νότια κλιτύς Ακρόπολης

Slide 80

Θέατρο Διονύσου

Slide 81

Το θέατρο του Διονύσου, λαξευμένο στη νότια κλιτύ του ιερού βράχου τον 5ο αι. π.Χ., φιλοξενούσε στην αρχική του μορφή 15.000 θεατές. Δεν έχουν σωθεί ίχνη του θεάτρου με την αρχική του μορφή, του 5ου π.Χ. Τμήμα του θεάτρου και της σκηνής που βλέπουμε σήμερα οφείλεται σε μεταγενέστερη ανακαίνιση του 86 π.Χ.

Slide 83

Ωδείο Ηρώδη του Αττικού

Slide 84

Το Ωδείο οικοδομήθηκε από τον Ηρώδη τον Αττικό στη μνήμη της συζύγου της Ρηγίλλης που πέθανε το 160 μ.Χ. Έχει σχήμα ημικυκλικού θεάτρου, ακτίνας 38 μ. και μπορούσε να περιλάβει 5.000 θεατές. Ο τοίχος της σκηνής είχε πλούσιο αρχιτεκτονικό διάκοσμο.

Slide 86

Στοά Ευμένους

Slide 87

Η Στοά του Ευμένους είναι ελληνιστικής εποχής και αποδίδεται στον Περγαμηνό βασιλέα Ευμένη τον ΙΙ (197-159 π.Χ.). Η στοά τοποθετήθηκε κατά μήκος της γραμμής του περιπάτου της Ακρόπολης, που διέρχεται πάνω από αυτήν.