«Ευρώπης το φίλημα»

 

Αν οι θεοί του Ολύμπου, μαζί και οι ημίθεοι και οι ήρωες που αποτελούν την αυλή ζούσαν σε έναν παράλληλο κόσμο και έριχναν κλεφτές ματιές σε όσα συμβαίνουν στον κόσμο των θνητών, μπορεί και να τα έπαιρναν στο κρανίο. 

Πώς θα αντιδρούσαν δεν είμαι βέβαιος. 

Μπορεί να μήνυαν την τρόικα, την Task Force και αρκετούς υπουργούς για αντιποίηση αρχής. Μπορεί να ξεσπούσαν την οργή τους πάνω μας με σεισμούς, λιμούς, καταποντισμούς. Μπορεί κι απλώς να γελούσαν μαζί μας...

Το μνημόνιο, η τρόικα και οι εξ Εσπερίας «αναμορφωτές» της χώρας δεν ξαναγράφουν απλώς την ιστορία της. Ξαναγράφουν τον κώδικα επικοινωνίας, τη γλώσσα, τις λέξεις, τις έννοιες και τους συμβολισμούς της. Ξαναγράφουν και τη μυθολογία της. Οι ετερωνυμίες, οι μετωνυμίες και οι ευφημισμοί βάσει των οποίων διαμορφώνεται εδώ και χρόνια το λεξικό της ενιαίας (και νεοφιλελεύθερης) σκέψης, το μνημόνιο της συνείδησης, δεν κακοποιούν μόνο θεμελιώδεις έννοιες όπως η «πρόοδος», η «αλλαγή», η «μεταρρύθμιση», η «δικαιοσύνη» και η «διαφάνεια», αλλά ακόμη τους ανυποψίαστους πρωταγωνιστές της ελληνικής μυθολογίας.

Στο υπό ανακασκευή -ή κατεδάφιση- κράτος του μνημονίου κάποιοι θεωρούν εαυτούς Ησιόδους που γράφουν τη μικρή «μεταρρυθμιστική» Θεογονία τους. Πιστεύουν πιθανότατα ότι, αν δώσουν το όνομα ενός αρχαίου θεού, ημίθεου ή ήρωα σε κάθε νομοθετική τους «κάκωση», αυτομάτως θα την κάνουν συμπαθή. Συν τοις άλλοις, υποχρεώνουν τους πιο καχύποπτους να ανατρέχουν στα λεξικά της μυθολογίας για να ανακαλύψουν ποιος συνειρμός ευφάνταστου νου συνέδεσε εκείνον ή τον άλλο αρχαίο θεό με κάθε θεσμικό έκτρωμα. Απαριθμώ:

Εργάνη ονομάζει το υπουργείο Εργασίας το σύστημα παρακολούθησης της αγοράς εργασίας, που τους τελευταίους μήνες ανακαλύπτει «πλεόνασμα» προσλήψεων έναντι των απολύσεων. Η Αθηνά Εργάνη, προστάτιδα των τεχνιτών και των συντεχνιών τους στην αρχαία Αθήνα, δίδαξε στους Αθηναίους από το όργωμα μέχρι την υφαντική και από την εξημέρωση του αλόγου μέχρι τη ναυπηγική. Δεν ξέρω πώς θα χρησιμοποιούσε το δόρυ της αν μάθαινε ότι τ’ όνομά της χρησιμοποιείται σε μια μηχανή συγκάλυψης της ανεργίας. Κι αυτό δεν είναι η μόνη αφορμή που της δίνεται να τσαντιστεί. Θεά της σοφίας, εκτός από προστάτιδα των επαγγελμάτων, η Αθηνά θα αναρωτιόταν πόση σοφία υπάρχει σε ένα κράτος που συρρικνώνει επ’ ονόματί της τα πανεπιστήμια.

Η εξίσου ανυποψίαστη Αριάδνη, που πρόδωσε τον ίδιο της τον πατέρα για να βοηθήσει τον Θησέα να ξεφύγει από τον Λαβύρινθο, δεν θα αισθανόταν καλά δανείζοντας τ’ όνομά της σε ένα σύστημα που «κάνει πλάτες» στον ασφαλιστικό Μινώταυρο, ο οποίος μετατρέπει τις συντάξεις σε φιλοδωρήματα.

Εκτός μυθολογίας, ο Καλλικράτης, εις εκ των αρχιτεκτόνων της Ακρόπολης, θα απορούσε βεβαίως γιατί επιλέχθηκε το όνομά του για τη μεταρρύθμιση της Αυτοδιοίκησης, που μετέτρεψε σε Γολγοθά την πρόσβαση των απομακρυσμένων χωριών στις κρατικές υπηρεσίες και εγκατέλειψε την αποκέντρωση εν ονόματι της συγκέντρωσης. Γιατί όχι Κλεισθένης, γιατί όχι Περικλής; Αλλά πώς να συλλάβει κανείς το ραγκούσιο ή το παπανδρεϊκό μεγαλείο σκέψης;

Για τον Δία, που ήταν τζόρας και ζοχάδας, δεν το συζητώ, θα είχε εξαντλήσει τα αποθέματα αστραπών, κεραυνών και βροχής που διαθέτει αν έπαιρνε πρέφα πως ονομάστηκαν «Ξένιος Ζευς» οι επιχειρήσεις-σκούπα εις βάρος μεταναστών, ο εγκλεισμός τους, οι απελάσεις και η άρνηση ασύλου. Ενδεχομένως να μην είχε αντίρρηση στη χρήση του ονόματός του στα αρχικά του ΔΙΑΣ (διατραπεζικά συστήματα), αλλά ως εκεί. Αλλά, θα τα ’παιρνε στο κρανίο αν ανακάλυπτε τα ίδια αρχικά στους αστυνομικούς που κάνουν κόντρες και σούζες πάνω στα θορυβώδη δίκυκλά τους, τάχα για την ασφάλειά μας. Και θα εκρήγνυτο αν έπαιρνε είδηση ότι ολόκληρο το βασίλειό του χρησιμοποιήθηκε για να «βαφτίσει» την πώληση του ΟΠΑΠ. Σχέδιο Όλυμπος, βρε αθεόφοβοι;

Η Θέμις, που δάνεισε εν αγνοία της το όνομά της σε μια κατασκευαστική κατασπατάλησης του δημοσίου χρήματος σε κακότεχνα δικαστικά μέγαρα, θ’ αναζητεί ματαίως ένα ίχνος τάξης και δικαίου σε όσα γίνονται στη χώρα που την επινόησε. Και η Θέτις, θεά της αυγής, που απέτυχε να καταστήσει άτρωτο τον γιο της Αχιλλέα, αποκλείεται να ανεχόταν να δίδεται το όνομά της σε αστυνομικές επιχειρήσεις εκκαθάρισης και εγκλεισμού των τοξικοεξαρτημένων νέων, τόσο μακριά από τη ζωή, τόσο κοντά στον θάνατο.

Αλλά και καμία άλλη από τις Νηρηίδες, τις αδελφές της Θέτιδος, δεν θα ήθελε να συνδεθεί με το ευφάνταστο σχέδιο μπαζοποίησης των δεκάδων φυσικών λιμανιών και ακτών της χώρας που προορίζονται για μαρίνες, λες και μοναδικός προορισμός αυτού του τόπου είναι να υποδέχεται τους όπου γης σκαφάτους, νεόπλουτους και παλαιόπλουτους.

Ο Ήλιος, πάλι, Απόλλων στο ελληνικό δωδεκάθεο, θα ανεχόταν άραγε τον διασυρμό του από το ομώνυμο, πολυδιαφημισμένο και παταγωδώς αποτυχημένο γερμανικό σχέδιο εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας; Ή μήπως θα τον παρηγορούσε η ιδέα ότι «βάφτισε» με το όνομά του και το κατά Βρούτση ηλεκτρονικό μητρώο των συντάξεων πείνας;

Ακόμη κι ο Ήφαιστος, ο λιγότερο δημοφιλής, ο πιο κακομούτσουνος, αλλά δουλευταράς θεός, δεν ξέρω αν θα ήθελε να γίνει «νονός» ενός κατ’ επίφαση ηλεκτρονικού συστήματος αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου καυσίμων, που έφαγε δύο γενικούς γραμματείς, γλίτωσε 3.500 επιχειρήσεις από πρόστιμα και κατέληξε να «παγώσει» το πανελλήνιο μ’ έναν φόρο που δεν θα τον άντεχε ούτε θεός ούτε άνθρωπος.

Του Τειρεσία, πάλι, λόγος δεν του πέφτει και πολύ, ένας απλός τυφλός μάντης ήταν, με ποικίλες αστοχίες ενεργητικό του, ως εκ τούτου δικαίως «βάφτισε» το σύστημα παρακολούθησης των κόκκινων δανείων στις τράπεζες. Εδώ δεν τα είδε η Black Rock με τόσα ζευγάρια μάτια, θα τα ’βλεπε ένας στραβός προφήτης;

Τη δόξα των εγχωρίων Ησιόδων εζήλωσαν και οι ξένοι μέντορές τους. Ομογενής Γερμανός βουλευτής πρότεινε να ονομαστεί «Σχέδιο Ηρακλής» ένα πρόγραμμα προεκταμίευσης κονδυλίων του ΚΠΣ και «Σχέδιο Ιόλαος» ένα παράλληλο επενδυτικό πρόγραμμα με κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων. Ωστόσο, η κυρίαρχη μυθολογική έμπνευση των «σωτήρων» της χώρας είναι αναμφίβολα ο τρωικός κύκλος. Το «σχέδιο Ιφιγένεια» μπορεί να μην υιοθετείται επισήμως, αλλά αποτελεί τον αδιαμφισβήτητο τίτλο της θυσίας της Ελλάδας υπέρ Ευρωζώνης, όπως την περιέγραψε η ομηρικής εμπνεύσεως έκθεση «λαθών» του ΔΝΤ.

Μιας και οι κατασκευαστές της νέας μνημονιακής μυθολογίας θέλουν να μυθοποιήσουν το απεχθές έργο τους, ας το κάνουν σωστά. Διαλέγοντας τους σωστούς ήρωες. Μπορούν κάλλιστα να ονομάσουν «Πρόγραμμα Προκρούστης» τη διάλυση του συνταξιοδοτικού συστήματος. «Σχέδιο Πιτυοκάμπτης» τα προγράμματα υπο-απασχόλησης. «Πρόγραμμα Σκίρων» την κινητικότητα στο Δημόσιο και την «απελευθέρωση» της αγοράς εργασίας. Μπορούν να ονομάσουν ολόκληρο το μνημόνιο «Σχέδιο Λερναία Ύδρα» και την τρόικα «Κέρβερο». Δικαιούνται να δώσουν το όνομα της «Σφίγγας» στις εκθέσεις της Κομισιόν και να ονομάσουν «Σχέδιο Σίσυφος» τα φορολογικά μέτρα. Μπορούν να τιτλοφορήσουν «Λωτοφάγοι vs Σειρήνες» το σχέδιο μνημονιακής μονοφωνίας στα ΜΜΕ και λοβοτομής της δημόσιας τηλεόρασης. Να δώσουν το όνομα του «Μίδα» στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και να μετονομάσουν τη χώρα σε «Τάρταρα».

Και για να μην υποστηρίξει κανείς ότι υπερβάλλω σε μυθολογικά λογοπαίγνια, θυμίζω πως «Σχέδιο Προμηθέας» ονομάστηκε το σχέδιο του ΝΑΤΟ για την ανάληψη της εξουσίας από τον στρατό σε περίπτωση «κομμουνιστικού κινδύνου». Ως γνωστόν, το σχέδιο εφαρμόστηκε πλήρως το 1967. Η ελληνική κοινωνία καρφώθηκε για επτά χρόνια στον δικτατορικό Καύκασο, με τις ευλογίες ή τα στραβά μάτια συμμάχων και εταίρων. Των ίδιων που σήμερα μας διασώζουν. Με πρόθεση η «σωτηρία» να κρατήσει πολύ περισσότερο από επτά χρόνια. (Δηλαδή, κάτι περισσότερο από την «πλήρη τετραετία» με την οποία μας απειλεί η πρώην τρικομματική, νυν δικομματική κυβέρνηση).

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ

Γλυκό είναι της Ευρώπης το φιλί, και μόνο αν σου σιμώσει
τα χείλη κι αν το στόμα σου λίγο στην άκρη αγγίξει·
μα δεν το αγγίζει με την άκρη των χειλιών· μόλις σφηνώσει
το στόμα, την ψυχή ως τα νύχια, λες, θα σου ρουφήξει.

Ρουφίνου, «Ευρώπης το φίλημα» (Παλατινή Ανθολογία, μτφ. Ν. Χουρμουζιάδη)

(Επενδυτής, 21/6/2013) 

του ΚΙΜΠΙ