 Ένα σαφές μήνυμα ότι πρώτα θα ρυθμιστεί το θέμα του ελληνικού χρέους και θα στηριχθεί η Ελλάδα με μόνιμες αποφάσεις στο θέμα αυτό και αμέσως μετά θα προχωρήσουν τα μείζονα εξοπλιστικά προγράμματα (και αυτό εξαρτάται ακριβώς από τις δύο χώρες του σκληρού πυρήνα της Ε.Ε., την Γερμανία και την Γαλλία που έχουν λαμβάνειν την μερίδα του λέοντος από το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα), έστειλε σήμερα ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ευάγγελος Βενιζέλος. Μιλώντας σε σεμινάριο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στην Βουλιαγμένη, σε μία πραγματικά καλή ομιλία του και γενικότερα καλή εμφάνιση, ο υπουργός Εθνικής αποκάλυψε μεταξύ άλλων ότι οι αμυντικές δαπάνες έχουν περικοπεί περίπου κατά 40% μέσα σε δύο χρόνια (!) και σημείωσε ότι:
«Δεν μπορούμε να ενδίδουμε εύκολα σε πιέσεις εταίρων μας οι οποίοι ταυτόχρονα μας πιέζουν για την εφαρμογή μιας αυστηρής δημοσιονομικής και μακροοικονομικής πολιτικής. Αυτό είναι μία αντίφαση, ...κυρίως στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία καλούμαστε να διαχειριστούμε βεβαίως με πρώτο και ύψιστο κριτήριο τις επιχειρησιακές ανάγκες των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, με βάση τις εθνικές προτεραιότητες, αλλά βεβαίως και τις ΝΑΤΟϊκές προτεραιότητες και τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Ποια είναι αυτή η αντίφαση: Την μια μας ζητάνε να υπάρξουν υπογραφές «εδώ και τώρα», και την άλλη μας αφήνουν στον «αέρα» χωρίς να λαμβάνουν κάποια οριστικά θετική θέση για την Ελλάδα σε ότι αφορά το θέμα του χρέους.
Το καμπανάκι κτύπησε κυρίως για την Γερμανία (Nέο Μαχητικό Αεροσκάφος, πρόγραμμα 8.000 φορτηγών κλπ) και την Γαλλία (φρεγάτες). Και η τοποθέτηση Βενιζέλου απόλυτα ορθή: «Βοηθήστε μας, να σας βοηθήσουμε». Η τοποθέτηση έχει ιδιαίτερη σημασία εν όψει τους ταξιδιού του πρωθυπουργού Γ.Παπανδρέου στο Παρίσι στις 10 του μήνα, όπου θα τεθεί και πάλι το θέμα των φρεγατών FREMM. Και μπορεί η Γαλλία να θέλει να δοθεί λύση η Ανγκέλα Μέρκελ όμως εξακολουθεί να αντιδρά.
Η ελληνική πλευρά με αυτή την τοποθέτηση του υπουργού δείχνει να έχει αντιληφθεί ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει τα αμυντικά προγράμματα ως ανταλλακτικό όφελος για να επιτύχει μία σειρά βασικών αιτημάτων που ξεκινούν από την επιμήκυνση του χρέους και φτάνουν μέχρι την αναχρηματοδότηση των δανείων και το «κούρεμα» του συνολικού χρέους. Υπό αυτό το πρίσμα πολλά θα κριθούν από την σύνοδο της Ε.Ε. στις 24 και 25 Μαρτίου.
Στην ομιλία του στο σημερινό σεμινάριο ο υπουργός αποκάλυψε μεταξύ άλλων ότι: «Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Άμυνας στην Ελλάδα σε σχέση με το 2009 έχει περικοπεί κατά 25%, σε σχέση με το 2010 έχει περικοπεί κατά 20% και είμαστε υποχρεωμένοι να αντιμετωπίσουμε με πολύ πιο εκλογικευμένο και αυστηρό τρόπο τα εξοπλιστικά μας προγράμματα».
Αλλά μίλησε και για την κρίση στις αραβικές χώρες ο Ε.Βενιζέλος, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα ότι η κρίση δεν εμπίπτει σε καμία περίπτωση στα όρια του άρθρου 5 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού, άρα όσοι ορέγονται επεμβάσεις του ΝΑΤΟ στην Λιβύη λόγω π.χ. κινδύνου των πολιτών τους στην περιοχή (η οποία έτσι ή αλλιώς άδειασε από ξένους) να το ξεχάσουν.
Βέβαια, δεν θα μπορούσε από μία ομιλία Βενιζέλου και η έμμεση αναφορά στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις, αλλά ξεχωρίζουμε μία αναφορά που έγινε σε απάντηση ερώτησης Ρουμάνου βουλευτή για το αν είναι απόγονος του Ελευθέριου Βενιζέλου: «Πρόκειται για σύμπτωση, δεν είμαι απόγονος του πατέρα του σύγχρονου ελληνικού κράτους, του Ελευθέριου Βενιζέλου, άρα δεν απολαμβάνω τα προνόμια της πολιτικής οικογενειακής παράδοσης». Αντιληπτόν!
Ιδού ολόκληρη η ομιλία του, που επαναλαμβάνουμε ήταν πρώτης τάξεως γεωπολιτική τοποθέτηση, καθώς και ο διάλογος που ακολούθησε:
«Χαίρομαι πάρα πολύ, γιατί η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ και ειδικότερα η Ομάδα Εργασίας για τη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή αποφάσισε να οργανώσει αυτό το σεμινάριο εδώ στην Ελλάδα. Τα έφερε έτσι η τύχη ώστε το σεμινάριο αυτό να αποκτήσει μια πάρα πολύ έντονη επικαιρότητα λόγω των εξελίξεων που μας περιβάλλουν, γιατί ζούμε μια ιστορική στιγμή, ζούμε ένα momentum, αλλάζει ο χάρτης στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική, έχουμε εξελίξεις οι οποίες μας φέρνουν αντιμέτωπους με νέα φαινόμενα.
Νέα φαινόμενα, τα οποία πρέπει να ομολογήσω ευθύς εξ αρχής ότι δεν τα είχαμε υπόψη μας και δεν τα είχαμε επεξεργαστεί κατά τη διάρκεια των διεργασιών που οδήγησαν τον περασμένο Νοέμβριο στη Λισαβόνα, στη διατύπωση μιας πολύ σημαντικής δέσμης αποφάσεων από το Συμβούλιο Κορυφής του ΝΑΤΟ, αποφάσεων που αφορούν τη φυσιογνωμία της Συμμαχίας, το στρατηγικό της δόγμα, τη Δομή Διοίκησης των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων, την αντιπυραυλική άμυνα, τα πάντα.
Δεν ξέραμε ότι λίγους μήνες μόλις αργότερα σε μία πολύ κρίσιμη περιοχή, που υπερβαίνει βεβαίως τα όρια του άρθρου 5 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού, αλλά είναι πάρα πολύ κοντά στην ευρωπαϊκή ήπειρο και κυρίως είναι πάρα πολύ κοντά στη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την Ελλάδα, θα είχαμε τέτοιου είδους προκλήσεις, τέτοιου είδους αλλαγές.
Πρόκειται για αλλαγές της εσωτερικής πολιτικής κατάστασης, εμφανίζονται μπροστά μας κοινωνίες του αραβικού κόσμου, που δεν είχαμε ίσως συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν, άρα είμαστε υποχρεωμένοι να σκεφτούμε με νέους όρους και να ξεπεράσουμε πάρα πολλά στερεότυπα, τα οποία έχουν επικρατήσει στον δυτικό τρόπο θεώρησης των καταστάσεων στον αραβικό κόσμο.
Φαίνεται ότι οι πολιτικές συνθήκες, το έλλειμμα Δημοκρατίας, η έλλειψη σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα, η δημογραφική σύνθεση και διαστρωμάτωση αυτών των κοινωνιών που έχουν εντυπωσιακά χαμηλό μέσο όρο ηλικίας, δημιουργεί ένα μείγμα εκρηκτικό, ένα μείγμα ριζοσπαστικό, ένα μείγμα που ζητάει αλλαγή των πολιτικών συστημάτων, των συνθηκών διακυβέρνησης.
Υπάρχουν λαοί, κοινωνίες, που θέλουν να εκφραστούν και είναι κατά τη γνώμη μου προφανές ότι αυτά τα κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά προτάσσονται και επικρατούν σε σχέση με άλλα χαρακτηριστικά, τα οποία θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε θρησκευτικού ή παραδοσιακού περιεχομένου, τα οποία φυσικά δεν τα υποτιμάμε, προφανώς υπάρχουν: οι ταυτότητες των λαών, οι ταυτότητες των κοινωνιών είναι πάντα πολύπλοκες και σύνθετες.
Αλλά εδώ είναι προφανές ότι υπάρχουν πολιτικά αιτήματα, υπάρχουν θεσμικά αιτήματα, υπάρχει ένα αίτημα για έκφραση και δημοκρατική συμμετοχή, για σεβασμό του κράτους δικαίου, άρα έχουμε νέους πολιτικούς και κοινωνικούς συσχετισμούς. Και το ερώτημα είναι αν όλα αυτά θα οδηγηθούν υπό ομαλές, ειρηνικές και ελεγχόμενες συνθήκες κάπου κι αν αυτή η νέα κατάσταση θα επηρεάσει τους διεθνείς και τους περιφερειακούς συσχετισμούς.
Μπορεί στη δική μας αντίληψη, στην κρατούσα δυτική αντίληψη, το αίτημα για σταθερότητα -άρα και για ειρήνη και για ασφάλεια- να κυριαρχεί, αλλά από την οπτική γωνία αυτών των κοινωνιών και αυτών των λαών είναι προφανές ότι κυριαρχεί το αίτημα για Δημοκρατία, το αίτημα για συμμετοχή, το αίτημα για συμμετοχή της νέας γενιάς στις εξελίξεις, γιατί αυτή η ασφυξία, αυτός ο αποκλεισμός από τις εξελίξεις φυσικά δεν μπορεί να γίνει ανεκτός από καμιά κοινωνία.
Είμαστε άρα αντιμέτωποι με ζωντανές κοινωνίες στη Μέση Ανατολή, στη Βόρειο Αφρική, γενικά στον αραβικό κόσμο, τις οποίες είμαστε υποχρεωμένοι να τις χειριστούμε ως συνομιλητές και πρέπει να δούμε με τελείως διαφορετικό τρόπο πιστεύω, την έως τώρα αντίληψή μας για το ριζοσπαστικό Ισλάμ, χωρίς να βιαστούμε να καταλήξουμε σε συμπεράσματα.
Και σίγουρα πρέπει να θέσουμε υπό κάποιον συμπληρωματικό έλεγχο τις αναλύσεις που μας οδήγησαν στην διατύπωση της δέσμης αποφάσεων της Λισαβόνας, οι οποίες είναι ακόμη νωπές και οι οποίες τώρα εφαρμόζονται και για τις οποίες φυσικά έχουμε πολλά να πούμε τους επόμενους μήνες και κυρίως στα δύο Συμβούλια Υπουργών Άμυνας που ακολουθούν σε αυτό του Μαρτίου και σε αυτό του Ιουνίου.
Γιατί σύμφωνα με την εντολή της Συνόδου Κορυφής της Λισσαβόνας, τώρα οι Υπουργοί Αμύνης με τον Γενικό Γραμματέα έχουμε την υποχρέωση να εφαρμόσουμε σε στρατιωτικό επίπεδο το νέο στρατηγικό δόγμα, να λάβουμε πολύ κρίσιμες αποφάσεις για τη Νέα Δομή Διοίκησης και τη Νέα Δομή Δυνάμεων, δηλαδή για την ενοποιημένη στρατιωτική δομή του ΝΑΤΟ.
Πρέπει επίσης να επεξεργαστούμε τις αποφάσεις για την αντιπυραυλική άμυνα και βεβαίως να αξιολογήσουμε τις επιχειρήσεις που οργανώνει και διοικεί το ΝΑΤΟ και ήδη μία από τις επιχειρήσεις αυτές, μια από τις παλαιότερες επιχειρήσεις, η Active Endeavor, δοκιμάζεται, γιατί ενδεχομένως έχει να αντιμετωπίσει νέες προκλήσεις και νέες αποστολές, καθώς η ίδια η έννοια της ασύμμετρης απειλής πλέον αποκτά και πρόσθετο περιεχόμενο.
Δεν αρκεί να μιλάμε για την τρομοκρατία, δεν αρκεί να μιλάμε για τις περιβαλλοντικές αλλαγές, δεν αρκεί να μιλάμε για την ασφάλεια του εφοδιασμού, τώρα πρέπει να μιλάμε και για μια νέα πολιτική κατάσταση σε μία ευρύτατη περιοχή, η οποία έχει τεράστιο και άμεσο ενδιαφέρον από πλευράς ασφάλειας και άμυνας για εμάς.
Τώρα που καλούμαστε και ως ΝΑΤΟ να διαχειριστούμε μία κρίση, πρέπει να εφαρμόσουμε τα νέα δόγματα για την πρόβλεψη, την πολιτική διαχείριση και την επιχειρησιακή διαχείριση των κρίσεων και φυσικά αυτό το κάνουμε πάντα μέσα στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Και το κάνουμε προφανώς αξιοποιώντας την πολύτιμη ιστορική εμπειρία που έχουμε συγκεντρώσει ως Δύση από την υπόθεση του Ιράκ, από την υπόθεση του Αφγανιστάν και παλαιότερα από την υπόθεση της τέως Γιουγκοσλαβίας. Άρα είμαστε όλοι σοφότεροι και ίσως και αυτό εξηγεί την πάρα πολύ σώφρονα προσέγγιση που έκανε και το Συμβούλιο του Βορείου Ατλαντικού σε επίπεδο μονίμων αντιπροσώπων την περασμένη Παρασκευή στις Βρυξέλλες.
Την Πέμπτη και την Παρασκευή της προηγούμενης εβδομάδας οι Υπουργοί Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με πρόσκληση της Ουγγρικής Προεδρίας συνεδριάζαμε στη Βουδαπέστη εν μέσω των εξελίξεων και παρουσία του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, ο οποίος μας ενημέρωσε ακριβώς για την πρόθεσή του να εισηγηθεί το ζήτημα στο Βορειοατλαντικό Συμβούλιο, με έναν τρόπο ο οποίος εμπεριείχε όλες εκείνες τις επιφυλάξεις που η διεθνής σωφροσύνη επιβάλλει σε τέτοιες συνθήκες.
Με την ευκαιρία, θέλω να σας ενημερώσω ότι η Ελλάδα οργάνωσε με επιτυχία τη δική της επιχείρηση εκκένωσης από τη Λιβύη. Έχουμε το γεωγραφικό πλεονέκτημα της εγγύτητας λόγω της Κρήτης και η βάση της Σούδας έχει διατεθεί για να εξυπηρετήσει και πολλές άλλες χώρες, όπως τη Γερμανία και φυσικά τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Ελλάδα έχει προσφέρει τις καλές της υπηρεσίες για την απομάκρυνση Κινέζων πολιτών από τη Λιβύη και επανέλαβα στους συναδέλφους μου Υπουργούς Άμυνας τη διαρκή διαθεσιμότητα της Ελλάδας να συνεισφέρει σε τέτοιου είδους ανθρωπιστικές επιχειρήσεις, ενώ και δικά μας πολεμικά σκάφη, όπως μία φρεγάτα προς το παρόν, βρίσκονται στα διεθνή ύδατα κοντά στη Λιβύη. Όλος ο ελληνικός στόλος είναι προφανώς σε μία αυξημένη ετοιμότητα παρακολουθώντας τις εξελίξεις, πάντα υπό το πρίσμα της τελευταίας απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και πάντα μέσα στο πλαίσιο της ισορροπημένης και προσεκτικής προσέγγισης που έγινε στο Συμβούλιο του Βορείου Ατλαντικού την προηγούμενη Παρασκευή.
Θα αντιλαμβάνεστε φαντάζομαι ότι για εμάς έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία αυτή η κατάσταση, γιατί η Ελλάδα είναι η πύλη για όλους αυτούς τους πληθυσμούς προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο κανονισμός, το καθεστώς γενικότερα του «Δουβλίνο ΙΙ», για εμάς είναι ένα πάρα πολύ μεγάλο πρόβλημα, γιατί οι μεταναστευτικές ροές ξεσπούν στην Ελλάδα. Το 80% των παράνομων μεταναστών που εισέρχονται στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης διέρχεται από την Ελλάδα, άρα το πρόβλημα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε εδώ είναι ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα, εξ ου και η διαρκής παρουσία της FRONTEX, γιατί τα δικά μας σύνορα είναι σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπό την αστυνομική και υπό τη στρατιωτική έννοια του όρου.
Εδώ δοκιμάζονται πλέον και οι δύο έννοιες. Την αστυνομική την έχουμε συζητήσει πολλές φορές στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με τη FRONTEX, αλλά πάντα όταν τίθενται ζητήματα που αφορούν τον σκληρό πυρήνα της ασφάλειας και της άμυνας κατά βάθος έχουμε στο νου μας το πρόβλημα της στρατιωτικής ασφάλειας και της στρατιωτικής φύλαξης των συνόρων. Των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε τελευταία ανάλυση και των συνόρων του ΝΑΤΟ.
Θα ήθελα με την ευκαιρία να μου επιτρέψετε να πω ότι καθώς περνούμε μία περίοδο μεγάλης οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης, είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόσουμε έναν μακροπρόθεσμο αυστηρό δημοσιονομικό σχεδιασμό. Αυτό μας επιβάλλει να εκλογικεύσουμε τις ενέργειές μας σε όλους τους τομείς, βεβαίως και στον τομέα της αμυντικής πολιτικής.
Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Άμυνας στην Ελλάδα σε σχέση με το 2009 έχει περικοπεί κατά 25%, σε σχέση με το 2010 έχει περικοπεί κατά 20% και είμαστε υποχρεωμένοι να αντιμετωπίσουμε με πολύ πιο εκλογικευμένο και αυστηρό τρόπο τα εξοπλιστικά μας προγράμματα, δεν μπορούμε να ενδίδουμε εύκολα σε πιέσεις εταίρων μας οι οποίοι ταυτόχρονα μας πιέζουν για την εφαρμογή μιας αυστηρής δημοσιονομικής και μακροοικονομικής πολιτικής.
Αυτό είναι μία αντίφαση, κυρίως στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία καλούμαστε να διαχειριστούμε βεβαίως με πρώτο και ύψιστο κριτήριο τις επιχειρησιακές ανάγκες των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, με βάση τις εθνικές προτεραιότητες, αλλά βεβαίως και τις ΝΑΤΟϊκές προτεραιότητες και τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ελλάδα μετέχει στο κεντρικό ρεύμα και της ΝΑΤΟϊκής και της ευρωπαϊκής πολιτικής, πιστεύει στην ανάγκη συνεργασίας των δύο Οργανισμών, στην ανάγκη συνεργασίας των 28 κρατών-μελών του ΝΑΤΟ με τις 27 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαφυλασσομένου πάντοτε του καθεστώτος της Κυπριακής Δημοκρατίας ως πλήρους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ελλάδα πιστεύει βαθιά στην ανάγκη της προσέγγισης με την Τουρκία, πιστεύουμε ότι οι δύο χώρες έχουν τη δυνατότητα να διαμορφώσουν, εδώ στη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ, ένα καθεστώς ειρήνης, φιλίας, συνεργασίας και σταθερότητας, με κριτήριο και γνώμονα πάντοτε το Διεθνές Δίκαιο και ειδικότερα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Θέλουμε εδώ στη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ, να ισχύει ό,τι ισχύει και στις άλλες περιοχές της Συμμαχίας. Αυτό αφορά τη δομή διοίκησης και όλες τις πρακτικές. Οι καλές νατοϊκές πρακτικές και οι καλές πρακτικές των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορούν να εφαρμόζονται και εδώ χωρίς εξαιρέσεις, χωρίς ειδικούς κανόνες οι οποίοι δεν δικαιολογούνται σε καμία περίπτωση.
Έχουμε πλήρη συνείδηση της ευθύνης μας ως παλαιά χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, έχουμε 60 χρόνια διαρκούς συμμαχικής παρουσίας, έχουμε πλήρη συνείδηση της ευθύνης μας ως παλαιά χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως μέλος της ζώνης του ευρώ.
Οι δυσκολίες μας είναι παροδικές, η Ελλάδα που αναγκάστηκε να δανειστεί από τους εταίρους της και που τελεί αυτή τη στιγμή υπό την επιτήρηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, δεν παύει να είναι μία από τις 30 ισχυρότερες οικονομίες στον κόσμο, δεν παύει να είναι μια χώρα που με βάση τους δείκτες κοινωνικής ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών κατέχει μία από τις πρώτες θέσεις, συνήθως την 22η ή την 23η.
Είμαστε μια χώρα που παρά το υψηλό δημόσιο χρέος μας, έχουμε πολύ περιορισμένο και ελεγχόμενο ιδιωτικό χρέος, είμαστε μια χώρα με ένα ισχυρό τραπεζικό σύστημα που δεν είναι εκτεθειμένο σε κινδύνους αντίστοιχους με αυτούς που είχε αναλάβει το τραπεζικό σύστημα της Ιρλανδίας για παράδειγμα, άρα είμαστε μια χώρα που μπορεί να ξεπεράσει τα προβλήματα.
Και βεβαίως η γεωγραφική μας θέση μας καθιστά εξαιρετικά υπεύθυνους και σώφρονες, γιατί γνωρίζουμε πόσο μεγάλη σημασία έχει να είσαι το προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης, να είσαι το προκεχωρημένο φυλάκιο του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτή την περιοχή του κόσμου, πολύ κοντά στη Μέση Ανατολή, πολύ κοντά στη Βόρεια Αφρική, πολύ κοντά στις χώρες του Κόλπου.
Γι’ αυτό και αποδίδουμε πάντα πάρα πολύ μεγάλη σημασία και στο μεσογειακό διάλογο και στην πρωτοβουλία της Κωνσταντινούπολης και γενικά σε όλες τις διεργασίες που προσδίδουν στη Συμμαχία τον πολιτικό της χαρακτήρα, αυτός που άλλωστε πρέπει να κυριαρχεί, γιατί πάντα οι λύσεις είναι πολιτικές, πάντα οι λύσεις είναι δημοκρατικές. Πάντα οι λύσεις είναι ελεγχόμενες από τους πολίτες μας στους οποίους απολογούμαστε και στους οποίους πρέπει να προσφέρουμε αίσθημα ασφάλειας. Γιατί αυτό είναι ένα πολύτιμο αγαθό, εξίσου πολύτιμο με τη Δημοκρατία και το κράτος δικαίου, καθώς συγκροτούν ένα τρίπτυχο «Ασφάλεια- Δημοκρατία-Κράτος Δικαίου» το οποίο είμαστε υποχρεωμένοι να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού.
Με αυτές τις σκέψεις θέλω για μια ακόμη φορά να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας στην Ελλάδα, να σας καλωσορίσω, να σας ευχηθώ καλή διαμονή και να ευχηθώ στον καθένα και την κάθε μια από σας ως μέλη του Κοινοβουλίου της χώρας σας να έχετε την καλύτερη δυνατή εξέλιξη, δηλαδή να σας τιμούν οι εκλογείς σας και να σας ενθαρρύνουν στέλνοντάς σας ξανά και ξανά στα έδρανα του Κοινοβουλίου σας και με τον τρόπο αυτό στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση της Συμμαχίας.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Συντονιστής: Σας ευχαριστώ κ. Υπουργέ για τις πολύ περιεκτικές παρατηρήσεις σας. Τώρα, θα δώσω τον λόγο για ερωτήσεις. Όσο οι φίλοι μου προετοιμάζουν τις ερωτήσεις τους, θα ήθελα να πω ότι τώρα πλέον βρισκόμαστε αντιμέτωποι με νέες προκλήσεις και απειλές στη Μεσόγειο. Συμφωνώ ότι το ΝΑΤΟ και οι χώρες της ΕΕ πρέπει να συνεργάζονται περισσότερο και να έχουν περισσότερο διάλογο, ώστε εάν υπάρχουν οποιαδήποτε θέματα ή προβλήματα μεταξύ τους να επιλύονται ειρηνικά. Θα πρέπει να υπάρχει συνοχή μεταξύ του ΝΑΤΟ και των ευρωπαϊκών χωρών απέναντι σε όλες τις νέες απειλές που εμφανίζονται. Ποιο ρόλο πρέπει πράγματι να διαδραματίσει το ΝΑΤΟ και η ΕΕ σε αυτό το νέο αυτό περιβάλλον για τη Μέση Ανατολή; Δεν ξέρουμε προς ποια κατεύθυνση θα συνεχιστεί αυτή η κρίση. Πιστεύω λοιπόν ότι πρέπει να ληφθούν κάποια μέτρα από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ για να βοηθηθούν αυτές οι χώρες που προχωρούν σε μια ομαλή μετάβαση προς την κατεύθυνση ενός πιο δημοκρατικού και διαφανούς καθεστώτος. Θα μπορούσατε να κάνετε κάποιο σχόλιο επ 'αυτού;
Ευ. Βενιζέλος: Ευχαριστώ πάρα πολύ για την ερώτησή σας. Κατ΄ αρχάς βρισκόμαστε στο μέσον των εξελίξεων. Η κατάσταση δεν έχει σταθεροποιηθεί σχεδόν σε καμία χώρα, η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική από χώρα σε χώρα, είναι τελείως διαφορετικό να παρακολουθείς έναν εμφύλιο πόλεμο σε εξέλιξη και μάλιστα σε μία εξέλιξη η οποία είναι εντυπωσιακή, ραγδαία, καταιγιστική στη Λιβύη.
Και είναι διαφορετικό να παρακολουθείς μία κατάσταση η οποία φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί στην Αίγυπτο, που είναι μία πολύ μεγάλη χώρα, μία χώρα-κλειδί για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, για το ίδιο το Μεσανατολικό, για την ασφάλεια εφοδιασμού όλου του κόσμου και άρα και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την ασφάλεια της Διώρυγας του Σουέζ, για όλες τις εξελίξεις σε αυτή τη μεριά του κόσμου.
Και βεβαίως, σίγουρα οι εξελίξεις είναι πολύ πιο σταθεροποιημένες τώρα πια στην Τυνησία, παρά τις πιέσεις των μεταναστευτικών ρευμάτων από τη Λιβύη και προς την Αίγυπτο και προς την Τυνησία. Και δε μνημονεύω όλα όσα ζούμε σε αυτό το τόξο της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Κάθε χώρα έχει την ιδιομορφία της.
Νομίζω ότι και η Συμμαχία και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν αντιληφθεί ότι πρέπει να αφήσουν την πρωτοβουλία στους ίδιους τους λαούς, στις ίδιες τις κοινωνίες. Μπορεί η λεγόμενη «κοινωνία των πολιτών» να είναι αδύναμη και ανοργάνωτη, με βάση τις δυτικές αντιλήψεις -οι χώρες αυτές δεν μπορεί να κριθούν με βάση τις δυτικές έννοιες και τις δυτικές αντιλήψεις- αλλά σίγουρα η πρωτοβουλία ανήκει στους πολίτες κάθε χώρας και ως εκ τούτου πρέπει να υπάρχει μία επιφυλακτικότητα, πρέπει να υπάρχει μία προσεκτική προσέγγιση.
Από την άλλη μεριά δεν μπορούμε να μείνουμε αδιάφοροι απέναντι στη χρήση βίας, δεν μπορούμε να μείνουμε αδιάφοροι απέναντι στην ανεξέλεγκτη βία, γι’ αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία το γεγονός ότι ήδη το Συμβούλιο Ασφαλείας κάλεσε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο να ενεργοποιηθεί στην περίπτωση της Λιβύης και στην περίπτωση του Συνταγματάρχη Καντάφι.
Από την άλλη μεριά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ανοίγεται ένα πάρα πολύ σημαντικό πεδίο προσφοράς θεσμικής, αναπτυξιακής τεχνογνωσίας εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και εκ μέρους του ΝΑΤΟ, σε όλες αυτές τις περιοχές.
Θα έλεγα ότι πρέπει να αφήσουμε να σταθεροποιηθεί η κατάσταση, να διαχειριστούμε την τρέχουσα τώρα κρίση στη Λιβύη, που είναι μία κρίση με στρατιωτικά και ανθρωπιστικά χαρακτηριστικά, για να δούμε πώς θα εκφραστεί και η ίδια η Λιβυκή κοινωνία.
Και στη συνέχεια πιστεύω ότι όλοι αυτοί οι θεσμοί που υπάρχουν θα αξιοποιηθούν, χωρίς να θυμίζουμε στις περιοχές αυτές, θα μου επιτρέψετε να πω, το ιστορικό παρελθόν, το οποίο κάνει τους λαούς και τις κοινωνίες εχθρικές απέναντι στη Δύση πολλές φορές.
Διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει και ένα αποικιοκρατικό παρελθόν, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έγιναν -κυρίως την περίοδο του Μεσοπολέμου- επιλογές οι οποίες δημιούργησαν σε πολλές περιπτώσεις έναν τεχνητό χάρτη στον αραβικό κόσμο. Αυτά όλα υπάρχουν μέσα στις συλλογικές μνήμες κι αυτά όλα τα αντιλαμβανόμαστε εμείς εδώ στην Ελλάδα γιατί έχουμε παραδοσιακά μία πολύ καλή σχέση με τον αραβικό κόσμο, μία σχέση εμπιστοσύνης.
Αντιλαμβανόμαστε από την άλλη πολύ καλά το πρόβλημα ασφάλειας του Ισραήλ και την ανησυχία που υπάρχει στο Ισραήλ κι έχουμε αναπτύξει μία αυτόνομη εταιρική σχέση τον τελευταίο καιρό μεταξύ των δύο χωρών και των δύο κυβερνήσεων.
Και πιστεύω ότι η Ελλάδα -για να εστιάσω λίγο την απάντησή μου- ακριβώς επειδή έχει αυτή τη γεωγραφική εγγύτητα, ακριβώς επειδή έχει αυτές τις προνομιακές ιστορικές και παραδοσιακές σχέσεις, μπορεί να λειτουργήσει ως ένας πάρα πολύ αξιόπιστος εταίρος και του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν αυτές οι δύο μεγάλες οντότητες θέλουν να απευθυνθούν προς τους λαούς και τις κοινωνίες αυτές.
Και βέβαια μπορεί εδώ να μιλάμε εστιάζοντας στην Ευρώπη, αλλά τα προβλήματα ασφάλειας της ευρωπαϊκής ηπείρου είναι εδώ και έναν αιώνα προβλήματα μεικτά, προβλήματα ευρωατλαντικά.
Έτσι εξελίσσεται η κατάσταση, έτσι εξελίχθηκε από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ώς τώρα, άρα είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να αγνοούμε σε καμία περίπτωση τις επιλογές και τις εκτιμήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες από τη μεριά τους είναι προφανές ότι πρέπει να λαμβάνουν πάρα πολύ σοβαρά υπόψη τις εκτιμήσεις των ευρωπαίων εταίρων τους και αυτή είναι η λογική στην οποία βασίζεται το ΝΑΤΟ ιστορικά και αυτή τη λογική πρέπει να τη θυμίζουμε και πρέπει να τη σεβόμαστε.
Ερώτηση (Πορτογάλος σύνεδρος): Σας ευχαριστώ κ. Πρόεδρε και σας ευχαριστώ κ. Υπουργέ για την θέση και την παρουσίασή σας που ήταν πραγματικά πολύ εντυπωσιακή. Θα ήθελα να θέσω δύο ερωτήσεις. Η πρώτη είναι για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ESDP). Ο υπουργός είπε ότι η Ελλάδα είναι ένα σταθερό και πιστό μέλος του ΝΑΤΟ. Είπε επίσης ότι σήμερα έχουμε κάποια προβλήματα στην Ευρώπη σχετικά με τους προϋπολογισμούς. Πιστεύουμε ότι η Ευρώπη πρέπει να συμμετέχει περισσότερο στα θέματα σχετικά με τη Μεσόγειο. Έτσι η ερώτησή μου είναι για την ESDP. Πιστεύετε ότι η κατάσταση στην περιοχή θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στην Ευρώπη; Πιστεύετε ότι πρέπει να υπάρχει ένας άλλος τρόπος να αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα στη Μεσόγειο μέσω της ESDP; Και το λέω αυτό γιατί γνωρίζω τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην ευρωπαϊκή οικονομία. Το δεύτερο ερώτημα είναι σχετικό με τις απειλές και τις προκλήσεις. Σε αυτή τη συνάντηση της ειδικής ομάδας για τη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή του ΝΑΤΟ, μια σταθερή και πολύ σημαντική συμμαχία, συζητάμε τα ζητήματα που βρίσκονται στην πολιτική ατζέντα αυτή τη στιγμή σε αυτή την περιοχή του κόσμου. Έχουμε να κάνουμε με πολλές καταστάσεις, όπως για παράδειγμα την πειρατεία. Είναι πιθανό αυτές οι επαναστάσεις που επηρεάζουν τόσο πολλές χώρες να προκαλέσουν κάθε είδους κινήσεις ή απειλές που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ασφάλεια στη Μεσόγειο; Ευχαριστώ πολύ.
Ευ. Βενιζέλος: Ευχαριστώ πάρα πολύ για την ερώτηση αυτή. Όπως ξέρετε, η μεταρρυθμιστική Συνθήκη της Λισσαβόνας διαμορφώνει ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτό όμως το νέο θεσμικό πλαίσιο δεν έχει αξιοποιηθεί ακόμη πλήρως.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει αναδείξει τις πολιτικές της δυνατότητες. Ως πολιτική οντότητα, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ μικρότερη από το οικονομικό της μέγεθος και βεβαίως ως οντότητα στρατιωτική, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ακόμη μικρότερη γιατί τελεί υπό την ιστορική κυριαρχία του ΝΑΤΟ το οποίο είναι ο βασικός πυλώνας της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας στην περιοχή εδώ και 60 χρόνια.
Ο μεσογειακός διάλογος δυστυχώς, υπό όλες του τις θεσμικές μορφές μέχρι τώρα δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ο μεσογειακός διάλογος και στους κόλπους του ΝΑΤΟ και στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης δυστυχώς έχει μέχρι τώρα περισσότερο ρητορικά χαρακτηριστικά, περισσότερο χαρακτηριστικά καλής θέλησης, παρά ουσιαστικά πολιτικά χαρακτηριστικά.
Τελευταία φορά πριν από αρκετούς μήνες, στα τέλη της Ισπανικής Προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην άτυπη Σύνοδο των Υπουργών Αμύνης που οργανώθηκε στην Πάλμα της Μαγιόρκας, είχαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε με τις χώρες που μετέχουν στο μεσογειακό διάλογο, με τις χώρες που μετέχουν συμπτωματικά και στο μεσογειακό διάλογο στους κόλπους του ΝΑΤΟ, παρουσία μάλιστα του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ παρ’ ό,τι επρόκειτο για Σύνοδο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Έμεινα με την εντύπωση ότι δεν κάναμε κάποιο ουσιαστικό βήμα, παρά το γεγονός ότι αντιλαμβανόμαστε όλοι μας τη Μεσόγειο ως ένα εξαιρετικά ευαίσθητο πεδίο, στο οποίο ο πολιτισμός συνυπάρχει με την ενέργεια, οι μονοθεϊστικές θρησκείες συνυπάρχουν με όλες τις μεγάλες συγκρούσεις της σύγχρονης εποχής, άρα ένα πεδίο το οποίο είναι άκρως ευαίσθητο και τώρα βλέπουμε ότι γίνεται ακόμη πιο ευαίσθητο.
Δεν νιώθω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πάρει ή πρόκειται να πάρει πάρα πολύ σύντομα κάποιες σημαντικές πρωτοβουλίες στον τομέα αυτό. Ίσως οι εξελίξεις που ζούμε σε πολλές χώρες αυτής της περιοχής τώρα, να μας πιέσουν προς την κατεύθυνση αυτή και για μας, ως Ελληνική Δημοκρατία, μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν εξαιρετικά ευπρόσδεκτη.
Αναφερθήκατε στην εισαγωγή της δεύτερης ερώτησής σας στο πρόβλημα της πειρατείας. Γνωρίζετε πόσο μεγάλο ενδιαφέρον έχει για την Ελλάδα ο αγώνας κατά της πειρατείας, λόγω του μεγέθους της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας, των ελληνόκτητων εμπορικών πλοίων. Η Ελλάδα μετέχει και στις δυο μεγάλες επιχειρήσεις, στη Σομαλία και στο Κέρας της Αφρικής, μετέχει υπό τη σημαία του ΝΑΤΟ στην Ocean Shield σε συνδυασμό με την Active Endeavor, με την SNMG δηλαδή, και πάντα ένα μας πλοίο, μια ελληνική φρεγάτα μετέχει σε αυτή την rotation.
Μετέχουμε επίσης υπό τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην επιχείρηση Atalanta και θεωρούμε ότι τώρα εκ των πραγμάτων, όπως είπα και προηγουμένως στην ομιλία μου, οι επιχειρήσεις αυτές συναρτώνται και με την εντολή που είχε η επιχείρηση Active Endeavor στον χώρο της Μεσογείου. Πρωτοβουλίες άλλες, οι οποίες μπορούν ν’ αναληφθούν στον τομέα αυτό, είμαι βέβαιος ότι θα συζητηθούν πάρα πολύ σύντομα και στο πλαίσιο του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου γιατί όταν μιλάμε για σύνθετη πολιτική και στρατιωτική διαχείριση κρίσεων κι όταν έχουμε μπροστά μας ένα νέο χάρτη, είναι προφανές ότι αν θέλουμε να κρατήσουμε τις συνθήκες της σταθερότητας στην περιοχή αυτή, πρέπει να πάρουμε πρωτοβουλίες οι οποίες θα είναι πρωτίστως πολιτικές.
Και όταν μιλάμε για πολιτικές πρωτοβουλίες πάντοτε πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι όλο αυτό έχει ένα κόστος, το οποίο από την άλλη μεριά αντιφάσκει προς την ανάγκη να περιορίσουμε τους αμυντικούς μας προϋπολογισμούς και σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο Συμμαχίας.
Στην πραγματικότητα πρέπει ν’ αναπροσανατολίσουμε τις προτεραιότητές μας, αυτό είμαι βέβαιος ότι θα κάνουμε, αυτό κάνουμε εμείς. Παρά την οικονομική κρίση, για παράδειγμα, δε σκεφτήκαμε ποτέ να περιορίσουμε τη συμμετοχή των ελληνικών δυνάμεων σε αυτές τις διεθνείς αποστολές, οι οποίες διεξάγονται είτε υπό τη σημεία του ΝΑΤΟ είτε υπό τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας.
Ερώτηση (Ρουμάνος Σύνεδρος): Σας ευχαριστώ πολύ κ. Πρόεδρε. Συγχαρητήρια για την παρουσίασή σας κ. Υπουργέ. Επιτρέψτε μου να σας συγχαρώ επίσης επειδή φέρετε ένα πολύ διάσημο όνομα, το όνομα του ιδρυτή της σύγχρονης Ελλάδα, του πρώην Πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου. Σας εύχομαι την ίδια επιτυχία που είχε αυτός. Υπουργέ, είπατε ότι η Ελλάδα είναι μια πύλη προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό είναι αλήθεια. Βλέπουμε τώρα μια μεγάλη ροή μεταναστών από τη Βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή να προσπαθούν να εισέλθουν στον ευρωπαϊκό χώρο. Η Ελλάδα διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση των συνόρων της ΕΕ. Όπως γνωρίζετε, η Βουλγαρία και η Ρουμανία έγιναν μέλη της ΕΕ το 2007 και τώρα αγωνίζονται να γίνουν μέλη της ζώνης Schengen. Είμαι βέβαιος ότι είστε απολύτως ενήμερος σχετικά με τις συζητήσεις για το θέμα αυτό. Όπως γνωρίζετε, υπάρχουν ακόμα ορισμένες χώρες που αντιτίθενται στην ένταξη των δύο αυτών χωρών στο τέλος του τρέχοντος μηνός, όπως είχε προγραμματιστεί στις συνθήκες προσχώρησής τους στην ΕΕ πριν από το 2007. Η Ρουμανία ξόδεψε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για να διασφαλίσει τα εξωτερικά της σύνορα βόρεια και ανατολικά αλλά και στη Μαύρη Θάλασσα με σκοπό την καλύτερη προφύλαξη και του ευρωπαϊκού χώρου. Δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι σαν ένα νησί εντός της ζώνης Schengen, διότι δεν έχει καμία εδαφική σύνδεση με οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ, δεν νομίζετε ότι συμφέρει από κοινού την ΕΕ και τις χώρες του Schengen να ενταχθούν η Ρουμανία και η Βουλγαρία, όπως είχε προγραμματιστεί, στο τέλος αυτού του μήνα και ότι η ένταξή τους δεν πρέπει να αναβληθεί, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα ρεύματα λαθρομεταναστών που είναι έτοιμοι να εισέλθουν στον ευρωπαϊκό χώρο; Αυτή η ερώτηση προς εσάς κ. Υπουργέ είναι σημαντική, διότι είναι σημαντικό να εκφραστεί η αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για άλλη μια φορά, λέω ότι οι δύο χώρες έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους, προκειμένου να διασφαλίσουν τα εξωτερικά τους σύνορα. Σας ευχαριστώ πολύ κ. Υπουργέ.
Ευ. Βενιζέλος: Ευχαριστώ πάρα πολύ κατ' αρχάς για την αναφορά στο όνομά μου. Πρόκειται για σύμπτωση, δεν είμαι απόγονος του πατέρα του σύγχρονου ελληνικού κράτους, του Ελευθέριου Βενιζέλου, άρα δεν απολαμβάνω τα προνόμια της πολιτικής οικογενειακής παράδοσης, αλλά χαίρομαι γιατί το όνομά μου φέρνει ξανά στην επιφάνεια τη μνήμη αυτού του μεγάλου Ευρωπαίου πολιτικού που ήταν ένα από τους πατέρες της Ευρώπης μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένας από τους peace makers μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Ελλάδα όπως γνωρίζετε, ήταν ένας πολύ μεγάλος και δραστήριος συνήγορος για την πλήρη ένταξη και της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στους ευρωατλαντικούς θεσμούς.
Θυμάμαι όταν ξεκίνησα τη διαδρομή μου ως μέλος των ελληνικών κυβερνήσεων, τις προσπάθειες που κάναμε για την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, συναντήσεις για πάρα πολλά θέματα, προκειμένου να διευκολυνθεί η διαπραγματευτική διαδικασία και εν τέλει να έχουμε τη χαρά να καθόμαστε στο ίδιο τραπέζι με τις γειτονικές μας χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η ελληνική προτεραιότητα, που αποτυπώνεται στη λεγόμενη Ατζέντα 2014, είναι η πλήρης ένταξη όλων των χωρών της περιοχής, στους ευρωατλαντικούς θεσμούς. Κι όταν λέω όλων των χωρών της περιοχής, συμπεριλαμβάνω και την ΠΓΔΜ αρκεί να γίνει αντιληπτό ότι πρέπει να βρούμε μια κοινά αποδεκτή λύση στο ζήτημα του ονόματος. Η Ελλάδα έχει κάνει μια πολύ σημαντική προσπάθεια, έχει καλύψει ένα πολύ μεγάλο μέρος της διαδρομής. Άλλωστε η Ελλάδα είναι ο βασικός συνήγορος για την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία για την προσέγγιση των δυο χωρών και για τη διεθνοπολιτική αξιοπιστία της χώρας μας.
Άρα, εμείς χαιρόμαστε πάρα πολύ για το ευρωπαϊκό και ΝΑΤΟϊκό παρόν της Ρουμανίας και θέλουμε η ένταξη αυτή να είναι πλήρης, άρα θέλουμε αυτό να αφορά και τη Συνθήκη του Schengen. Δυστυχώς όμως, η ένταξη στη Συνθήκη Schengen, δε λύνει από μόνη της το πρόβλημα της αστυνομικής φύλαξης των συνόρων, δε λύνει από μόνη της το πρόβλημα της αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης, δε λύνει το πρόβλημα των ευρωπαϊκών συνόρων, στο οποίο αναφέρθηκα προηγουμένως και υπό την αστυνομική και υπό τη στρατιωτική έννοια του όρου.
Γιατί η Ελλάδα είναι μέλος του Schengen, αλλά έχει πολύ μεγάλο πρόβλημα υποδοχής μεταναστευτικών ροών. Γι’ αυτό ζητάμε και από την Τουρκία να αποδεχθεί πλήρως τη σχετική συμφωνία της με την Ευρωπαϊκή Ένωση και γι’ αυτό αντιλαμβανόμαστε κι εμείς ότι η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να προσφέρει βοήθεια σε χώρες που με τη δική τους σειρά δέχονται πολύ μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα στα σύνορά τους που βρίσκονται στην περιοχή που υπάρχει το πρόβλημα, άρα στα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας, για παράδειγμα.
Το χρησιμοποιώ αυτό το σημείο απαντώντας για τη Ρουμανία γιατί στην περιοχή της Θράκης, στην περιοχή του Έβρου, έχουμε κοινό τριγωνικό πρόβλημα υποδοχής παράνομων μεταναστών μεταξύ Τουρκίας, Ελλάδος και Βουλγαρίας, που είναι επίσης χώρα του ΝΑΤΟ και χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπό ένταξη στο Schengen.
Με την ευκαιρία αυτή θέλω να θυμίσω ότι η Ελλάδα έχει συνάψει διμερή συμφωνία για την εναέρια αστυνόμευση, για το air policing, της Βουλγαρίας και με τη Ρουμανία έχουμε συγκροτήσει, όπως και με τη Βουλγαρία και την Κύπρο μια ομάδα μάχης, μια διεθνή ταξιαρχία στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας, την HELBROC.
Ως εκ τούτου η στάση μας είναι απολύτως φιλική, απολύτως θετική, αλλά από την άλλη μεριά δυστυχώς, δε μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι πως μια θεσμική εξέλιξη, όπως η ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στο Schengen, θα λύσει το πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης, είτε από τα θαλάσσια είτε από τα χερσαία σύνορά μας. Αυτό είναι ένα υπαρκτό, κοινό ευρωπαϊκό πρόβλημα το οποίο είμαστε υποχρεωμένοι ν’ αντιμετωπίσουμε με πιο δραστήριο και πιο έξυπνο τρόπο.
Ερώτηση (Ισραηλινός σύνεδρος): Σας ευχαριστώ πολύ κ. Υπουργέ για την ενημέρωση που μας κάνετε. Θα ήθελα να θέσω δύο ερωτήσεις. Την περασμένη εβδομάδα δύο Ιρανικά πολεμικά πλοία διέσχισαν τη διώρυγα του Σουέζ καθ’ οδόν προς τη Συρία. Τα μέσα ενημέρωσης στο Ισραήλ σήμερα το πρωί μεταδίδουν ότι αυτό είναι το πρώτο στάδιο για τη δημιουργία μιας ναυτικής βάσης που προσφέρονται από τη Συρία στο Ιράν στις ακτές της Μεσογείου. Ποια πρέπει να είναι κατά τη γνώμη σας η ελληνική ή η ΝΑΤΟϊκή πολιτική ως προς τη δημιουργία ναυτικής βάσης του Ιράν στη Μεσόγειο; Το δεύτερο ερώτημα τώρα. Μιλήσατε για την έκπληξή σας -και νομίζω ότι είμαστε όλοι έκπληκτοι- για τις εξελίξεις στον αραβικό κόσμο. Αναφερθήκατε επίσης στην ανάγκη να αναγνωριστούν οι φιλοδοξίες για εκδημοκρατισμό και συμμετοχή των λαών στη διαμόρφωση του μέλλοντός τους. Αλλά φαίνεται ότι ο κόσμος τρέχει ασθμαίνοντας μετά τις εξελίξεις χωρίς να καταβάλλεται προσπάθεια για να δούμε τι πρέπει να κάνουμε την επόμενη φάση. Αν επικροτούμε αυτές τις διαδικασίες των ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν σε αυτές τις επαναστάσεις, αυτές τις λαϊκές εξεγέρσεις, θα πρέπει να έχουμε την ίδια στάση και για άλλες χώρες που ακολουθούν την ίδια διαδρομή ή έχουν τις ίδιες ανάγκες; Μου φαίνεται ότι για πολλά χρόνια το μόνο σχετικό πρόβλημα στη Μέση Ανατολή ήταν το πρόβλημα μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων και τώρα ήρθε η ώρα να κατανοήσουμε και άλλα προβλήματα στην περιοχή.
Ευ. Βενιζέλος: Ξεκινάω από τη δεύτερη ερώτησή σας: Η βασική σκέψη είναι πως ένα δημοκρατικό κράτος, ένα κράτος που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, μια κοινωνία που νιώθει ελεύθερη, που εκφράζεται, που αναπτύσσεται, είναι ένα κράτος και μια κοινωνία που αντιλαμβάνεται τις διεθνείς υποχρεώσεις της, σέβεται το Διεθνές Δίκαιο, μπορεί να συμβάλλει πιο αποτελεσματικά στη διατήρηση της σταθερότητας και της ειρήνης σε μια περιοχή και στην αναζήτηση ειρηνικών λύσεων και συνολικών διακανονισμών.
Αναρωτήθηκα στην ομιλία μου αν αυτές οι αλλαγές στην εσωτερική πολιτική κατάσταση πολλών χωρών στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική θα οδηγήσουν και σε μια αλλαγή του περιφερειακού και του διεθνούς συσχετισμού, αν θα έχουμε άλλη εξωτερική πολιτική, αν θα έχουμε επανατοποθέτηση χωρών και περιφερειακών δυνάμεων στον χάρτη.
Αυτό, ενδέχεται να γίνει. Μπορεί για παράδειγμα -για να πάρω το πιο χαρακτηριστικό και έντονο παράδειγμα- να έχουμε κάποιες μεταβολές στην εξωτερική πολιτική της Αιγύπτου που είναι καθοριστικός κρίκος για πάρα πολλά πράγματα. Το θεωρώ ελάχιστα πιθανό αλλά δε μπορώ να το αποκλείσω. Προς το παρόν όμως θα ήταν βεβιασμένο να κάνουμε τέτοιου είδους εκτιμήσεις. Άρα πρέπει να επιμείνουμε στην ανάγκη να επιβληθούν δημοκρατικές λύσεις με τη σκέψη ότι αυτές οι δημοκρατικές λύσεις θα οδηγήσουν σε δημοκρατικά νομιμοποιημένες κυβερνήσεις, σε διαφανείς καταστάσεις και άρα σε καλύτερες εξελίξεις στο διεθνές και περιφερειακό επίπεδο.
Αυτό μπορεί να επηρεάσει θετικά και την εξέλιξη στο Μεσανατολικό. Αντιλαμβάνομαι την ανησυχία του Ισραήλ, το στρατηγικό πρόβλημα, την αίσθηση της μοναξιάς, το πρόβλημα ασφάλειας το οποίο έχει καθημερινή διάσταση. Το σεβόμαστε πάρα πολύ. Από την άλλη μεριά, πρέπει να συμβάλλουμε στην εκτόνωση των κρίσεων, στην πολιτική διαχείρισή τους και να δώσουμε στους λαούς την ευκαιρία να εκφραστούν με αυτή την προσδοκία. Είμαστε αισιόδοξοι, δεν είμαστε αφελείς. Αλλά δεν πρέπει να καταλήξουμε σε βεβιασμένα συμπεράσματα.
Η πρώτη σας ερώτηση αφορούσε το Ιράν και την παρουσία του στη Μεσόγειο. Η ελληνική τοποθέτηση στα θέματα αυτά είναι πάντα μέρος του mainstream της τοποθέτησης της Συμμαχίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κάναμε μια συζήτηση, εκτενή συζήτηση, με αφορμή και τις τουρκικές ευαισθησίες και επιφυλάξεις, στο πλαίσιο της αντιπυραυλικής άμυνας για το πώς πρέπει να χαρακτηρίσουμε χώρες, όπως το Ιράν και η Συρία. Και καταλήξαμε σε λύσεις οι οποίες έγιναν ομόφωνα αποδεκτές.
Ειδικά ως προς τη Συρία θέλω να σας πω ότι εμείς αποδίδουμε πολύ μεγάλη σημασία στη σχέση της Δύσης με τη Συρία, έχουμε παραδοσιακά μια σχέση την οποία θέλουμε να καλλιεργήσουμε. Έχουμε ένα λόγο να είμαστε δυσαρεστημένοι γιατί υπήρξε πριν από μερικούς μήνες μια απροσδόκητη, αρνητική διπλωματική εξέλιξη, μια απόφαση της συριακής κυβέρνησης που μας λύπησε πάρα πολύ σε σχέση μ’ ένα θέμα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την Ελλάδα που δεν το περιμέναμε. Γνωρίζουμε πόσο κρίσιμος είναι ο ρόλος της Τουρκίας σε σχέση με τη Συρία, όμως αν θέλετε να σας δώσω μια τυπική απάντηση, η απάντηση είναι ότι η Ελλάδα στα θέματα αυτά αποδέχεται και συμμετέχει στο κεντρικό ρεύμα της ΝΑΤΟϊκής και ευρωπαϊκής πολιτικής.
Ερώτηση (Ιορδανός σύνεδρος): Ερώτηση σχετικά με το ΝΑΤΟ, το Ιράκ και το Αφγανιστάν (στα αραβικά)
Ευ. Βενιζέλος: Το ΝΑΤΟ, όπως είπα και προηγουμένως κατ’ επανάληψη, διαμόρφωσε μια εξαιρετικά προσεκτική, ισορροπημένη και σώφρονα θέση στη συνεδρίαση του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου. Βασική μας αρχή είναι -και αυτό έχει αποτυπωθεί και στις αποφάσεις της Λισσαβόνας- πως πρέπει να σεβόμαστε τις αρχές του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ και οι επιχειρήσεις στις οποίες μετέχει το ΝΑΤΟ, όπως και οι μονομερείς εθνικές πρωτοβουλίες, πρέπει να κινούνται στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας και να έχουν ως νομιμοποιητική βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Η συζήτηση για το Ιράκ και το Αφγανιστάν είναι μια πάρα πολύ μεγάλη συζήτηση. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι και οι δύο αυτές χώρες, σίγουρα το Ιράκ είναι πολύ πιο προωθημένο από την άποψη αυτή, θα βρουν το δρόμο τους, θα χειραφετηθούν, θα αποκτήσουν την κυριότητα της πολιτικής τους κατάστασης και της τύχης τους. Στο Αφγανιστάν αυτό είναι πολύ πιο δύσκολο να γίνει. Η Ελλάδα μετέχει για πολιτικούς λόγους, για λόγους πολιτικής δέσμευσης, πολιτικού commitment στην προσπάθεια αυτή με μια στρατιωτική παρουσία στο Αφγανιστάν. Φυσικά δε μετείχε στο Ιράκ. Δε νομίζω ότι θα ήταν εποικοδομητικό να επαναλάβουμε θέσεις οι οποίες είναι γνωστές.
Είπα προηγουμένως ότι τώρα πρέπει να διαχειριστούμε τη νέα αυτή πρόκληση στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική και τον Κόλπο, έχοντας υπ' όψιν τα διδάγματα από τη διαχείριση των υποθέσεων και του Ιράκ και του Αφγανιστάν και της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Πιστεύω ότι όλοι είμαστε σοφότεροι. Και πρωτίστως πιστεύω ότι οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σοφότερες.
Ερώτηση (Μαροκινός σύνεδρος): Ερώτηση σχετικά με τον ρόλο του ΝΑΤΟ στην περιοχή (στα γαλλικά)
Ευ. Βενιζέλος: Η απάντηση είναι πως αναμφίβολα θέλουμε να συνεχιστούν όλες αυτές οι διεργασίες. Δε θέλουμε τίποτε απ’ όσα συμβαίνουν να θίξουν την πορεία των καλών σχέσεων, των διαβουλεύσεων, της συνεργασίας και θέλουμε να ευχηθούμε στους λαούς και τις κοινωνίες την καλύτερη δυνατή εξέλιξη για το δικό τους όφελος αλλά και για το όφελος της ειρήνης και της σταθερότητας στην ευρύτερη αυτή περιοχή που είναι δική μας περιοχή, την οποία μοιραζόμαστε ιστορικά, πολιτιστικά, διεθνοπολιτικά. Και άρα μέσα από αυτή την κοινή αγωνία για ασφάλεια, σταθερότητα και ειρήνη, πιστεύω ότι θα βρούμε ένα πεδίο συζήτησης και συνεργασίας, το οποίο δε θα ανακοπεί, αλλά αντιθέτως θα επιταχυνθεί προς το καλύτερο μέσα από τις εξελίξεις αυτές".
defencenet.gr
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται...Επίσης χρησιμοποιήστε ελληνική γραφή για να αναρτηθούν τα σχόλιά σας.