Ελλάδα : Από τις χειρότερες χώρες να ζει κανείς στην πανδημία με το σκληρότερο lockdown

Μέχρι τώρα είχαμε συνηθίσει να βλέπουμε την Ελλάδα να φιγουράρει σε διεθνείς λίστες κυρίως με τα πιο όμορφα και ξεχωριστά μέρη καλοκαιρινών ή χειμερινών διακοπών, τα πολιτισμικά της αξιοθέατα ή το πλούσιο φυσικό της περιβάλλον.

Φέτος όμως τα πράγματα άλλαξαν, η καθημερινότητά μας πήρε περίεργες και δυσάρεστες τροπές και η πολιτική διαχείρισης των συνθηκών έσπρωξε την χώρα μας στο χείλος του γκρεμού. Έτσι, ευρωπαϊκές και εθνικές έρευνες του 2020 έδωσαν στην Ελλάδα τις πιο αρνητικές “πρωτιές”.

Η Ελλάδα κατατάσσεται ανάμεσα στις χειρότερες χώρες για να ζήσει κανείς την περίοδο της πανδημίας με ένα από τα αυστηρότερα και πιο καταστροφικά lockdown, ένα άσχημο οικονομικό μέλλον και μια αυξανόμενη δυσπιστία και δυσαρέσκεια των πολιτών απέναντι στην κυβέρνηση και τα μέσα ενημέρωσης.

_____________________________________

Η τελευταία, ανανεωμένη έκθεση του Bloomberg σχετικά με τα καλύτερα και χειρότερα μέρη του κόσμου την εποχή της πανδημίας κατατάσσει την Ελλάδα στη θέση 50/53 της κατάταξης Covid Resilience.

Οι χώρες της λίστας κατατάσσονται κάθε μήνα με βασικές μετρήσεις την αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων, το συνολικό ποσοστό θνησιμότητας και την πολιτική διεξαγωγής τεστ. Λαμβάνεται επίσης υπόψιν η αποτελεσματικότητα του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης της κάθε χώρας, καθώς και το ποσοστό αυστηρότητας της εκάστοτε καραντίνας, αναφορικά με περιορισμούς κυκλοφορίας και ...

υπολειτουργία της οικονομίας.

Στην κορυφή της λίστας, ως η πρώτη καλύτερη χώρα να ζει κανείς φυσιολογικά, παραμένει η Νέα Ζηλανδία, μια χώρα που κράτησε κλειστά τα σύνορά της και φρόντισε για την εξάλειψη του ιού εκ των έσω χωρίς πτώση της ποιότητας ζωής σε αυτή. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν η Ταΐβάν, η Αυστραλία, η Νορβηγία και η Σιγκαπούρη.

Στον πάτο της λίστας βρίσκεται η Ελλάδα λίγο πάνω από το Περού, την Αργεντινή και το Μεξικό ως μια από τις χειρότερες χώρες, όπου μπορεί κανείς να ζήσει αξιοπρεπώς σήμερα. Από τις 53 χώρες της λίστας η Ελλάδα διαθέτει το χειρότερο lockdown με τη λιγότερη ελευθερία κινήσεων των πολιτών, ενώ παρουσιάζει και τα μεγαλύτερα ποσοστά θνησιμότητας εξαιτίας της συνεχής παραμέλησης του συστήματος υγείας.

Βρισκόμαστε επίσης στην δέκατη θέση με τις χειρότερες προβλέψεις σχετικά με το μέλλον της οικονομίας στη χώρα για το 2021.

Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την αυστηρότητα των lockdown σε όσες χώρες του πλανήτη το εφαρμόζουν παρουσιάστηκαν στη μελέτη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Oxford COVID-19 Government Response Tracker (OxCGRT).

Τα δεδομένα της μελέτης συγκεντρώθηκαν ελέγχοντας το επίπεδο της κυβερνητικής δράσης κάθε χώρας βασισμένα σε τέσσερις κοινούς δείκτες:

• έναν γενικότερο δείκτη ανταπόκρισης της κυβέρνησης σε όλους τους τομείς
• έναν δείκτη ποιότητας ζωής, υγείας και περιορισμών (που περιλαμβάνει τα μέτρα του lockdown και του περιορισμού της συμπεριφοράς των πολιτών, μέτρα και επενδύσεις που αφορούν την υγειονομική περίθαλψη και τη διαθεσιμότητα εμβολίων)
• έναν δείκτη οικονομικής στήριξης της κυβέρνησης προς τους πολίτες (όπως μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και στήριξης του εισοδήματος)
• καθώς και τον αρχικό δείκτη αυστηρότητας του lockdown (σε ποιο βαθμό έχουν περιοριστεί οι ελευθερίες των πολιτών)

Όπως επιβεβαιώνει η έρευνα, η Ελλάδα έχει την χειρότερη καραντίνα στην Ευρώπη και μια από τις πέντε χειρότερες σε όλο τον κόσμο με δείκτη αυστηρότητας lockdown 84.26/100. Συναγωνίζεται πιο συγκεκριμένα ως καθεστώς χώρες όπως η Ονδούρα, η Βενεζουέλα και ο Λίβανος, οι οποίες δεν φημίζονται για τη δημοκρατία, την ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής τους.

Ο συνδυασμός των μέτρων καραντίνας και περιορισμών που έχουν επιβληθεί στην Ελλάδα, διαμορφώνουν ένα καθεστώς διαβίωσης υπό όρους και συνθήκες πρακτικά δικτατορίας:

κλείσιμο και υπολειτουργία της αγοράς, απαγόρευση κυκλοφορίας (κυρίως το βράδυ), περιορισμός συναθροίσεων, κλείσιμο των σχολείων, μετακίνηση πολιτών εκτός σπιτιού ελεγχόμενη με sms και κυκλοφορία με επίδειξη σειράς εγγράφων, υψηλά πρόστιμα και αστυνομική παρέμβαση, απαγόρευση στους θρησκευτικούς χώρους, απαγορεύσεις δραστηριοτήτων (κυνήγι, ψάρεμα κτλ).

Ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι το ίδιο υψηλότατο ποσοστό του δείκτη αυστηρότητας παρουσίαζε η χώρα και κατά το πρώτο lockdown της άνοιξης (Απρίλιος-Μάιος 2020) με τα νούμερα να πέφτουν μερικές μονάδες τους καλοκαιρινούς μήνες.

Τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα και η καραντίνα δεν φαίνεται να έχουν ουσιαστική αποτελεσματικότητα αναφορικά με την επιδημιολογική εικόνα της χώρας, ενώ η στέρηση προσωπικών ελευθεριών και η ραγδαία κοινωνική και οικονομική πτώση δυσχεραίνουν άνευ προηγουμένου την επιβίωση και ποιότητα ζωής των πολιτών, καθώς και την ψυχολογική τους κατάσταση.

Ήδη χιλιάδες επιχειρήσεις της χώρας έχουν βάλει λουκέτο, ο τζίρος στον τομέα της εστίασης σημειώνει μια καταστροφική πτώση κατά 62%, η ανεργία αυξάνεται (στο 37,5% η ανεργία των νέων), ενώ η αναστολή εργασίας ή μείωση του ωραρίου έχουν επιφέρει σημαντική πτώση στα εισοδήματα κυρίως των χαμηλόμισθων και ήδη ευάλωτων πολιτών.

Παράλληλα έχει σημειωθεί τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες αύξηση των ψυχικών νοσημάτων, της κατάθλιψης και του άγχους, όσο και του ποσοστού της ενδοοικογενειακής βίας.

Σύμφωνα με τις έρευνες της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), η Ελλάδα βρίσκεται στη 2η θέση της Ευρώπης όσον αφορά την απώλεια εισοδήματος των χαμηλόμισθων με ενδεικτική απώλεια εισοδήματος κατά 12%.

Οι τομείς που λόγω αναστολών εργασίας έχουν πληγεί περισσότερο οικονομικά είναι αυτοί της εστίασης και διαμονής, των τεχνών και της διασκέδασης. Οι νέοι και οι προσωρινά εργαζόμενοι φαίνεται πως σημείωσαν διπλάσια απώλεια εσόδων από τους υπόλοιπους.

Το 65% των πολιτών επιβεβαιώνει ότι είδε τα εισοδήματά του να επηρεάζονται αρνητικά (μέτρια, αρκετά ή και πολύ), ενώ θεωρεί κατά πλειοψηφία ανεπαρκή τα μέτρα στήριξης προς τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις (~70%).

Ο φόβος μιας ακόμα επικείμενης οικονομικής καταστροφής και των επιπτώσεών της προσωπικά και εθνικά είναι προφανώς πλέον αρκετά μεγαλύτερος από τον φόβο προσβολής από τον Covid19.

Να σημειώσουμε κάπου εδώ ότι η επίσημη ευρωπαϊκή έρευνα του 2019 κατέταξε την Ελλάδα 2η χώρα στην Ευρώπη (μετά τη Βουλγαρία) με τα υψηλότερα μερίδια σοβαρής υλικής στέρησης. Το 15,9% των πολιτών της χώρας επιβεβαιώθηκε ότι δεν μπορεί να καλύψει βασικές και απαραίτητες ανάγκες, όπως πληρωμή οφειλών, έξοδα θέρμανσης και άλλα απροσδόκητα έξοδα.

__________________________

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Προϋπολογισμού του Κράτους, το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών στο δημόσιο διαμορφώθηκε στα 37,4 δις ευρώ στο τελευταίο τρίμηνο του 2020, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 392,7 εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Το κερασάκι στην τούρτα μιας γενικευμένης κρίσης και εμφανούς διαφθοράς είναι το γεγονός ότι ο δημόσιος λόγος στην “χώρα της δημοκρατίας” στερείται το πιο βασικό της στοιχείο, την πολυφωνία, και ενίοτε την ελευθερία λόγου γενικότερα.

Πολιτική σκηνή και μέσα ενημέρωσης ακολουθούν μια κοινή πορεία ρητορικής με εξόφθαλμες μεθόδους προπαγάνδας, στεγνής τρομοκρατίας και στοχοποίησης προβάλλοντας γεγονότα και πρόσωπα επιλεκτικά και μονομερώς.

Το κοινό αίσθημα που διαμορφώνουν με αυτή την τακτική είναι να επιβεβαιώνουν καθημερινά ότι εκείνοι και ο λαός είναι δύο διαφορετικές ομάδες, για τις οποίες ισχύουν δύο μέτρα και σταθμά.

Ως εκ τούτου και όπως αποδεικνύεται αρχικά από έρευνα του ΕΚΠΑ την άνοιξη ακόμα (Μάρτιος – Απρίλιος 2020): Οι Έλληνες σε ποσοστό 43% δεν εμπιστεύονται καθόλου τα μέσα ενημέρωσης και μόλις ένα 10% δηλώνει ότι έχουν αρκετά την εμπιστοσύνη του. Αντίστοιχο ήταν και το τότε ποσοστό που θεωρούσε ότι η κυβέρνηση έχει την κατάσταση υπό έλεγχο.

Με την πάροδο των μηνών η δυσπιστία και η δυσαρέσκεια των πολιτών συνεχίστηκε με μια αυξητική τάση, άκρως δικαιολογημένη από τις αντιφάσεις, τα λάθη, τις ανακρίβειες, την έλλειψη μέριμνας και υποδομών για τους κρίσιμους τομείς της κοινωνίας και την κυβερνητική τάση επίδειξης και αυταρχισμού, που δεν βλέπει ποτέ πάνω της λάθη.

Σύμφωνα με την έρευνα του ΚΑΠΑ Researh τον Νοέμβριο του 2020, οι πολίτες θεωρούν κατά ποσοστό περίπου 50% ότι η χώρα έχει πάρει μια πολύ λάθος κατεύθυνση, ενώ παρουσιάζουν αυξημένα τα ποσοστά συναισθημάτων ανασφάλειας (73%), θλίψης (56%), θυμού (55%), άγχους/στρες (53%) και εγκλωβισμού (48%).

Υπεύθυνα για το δεύτερο κύμα κορονοϊού και την γενικότερη επιδείνωση της χώρας θεωρούν κατά κύριο λόγο την διαχείριση της κατάστασης εκ μέρους της κυβέρνησης και των συνεργατών της, το άνοιγμα των συνόρων το καλοκαίρι, τις ανεκπλήρωτες ελλείψεις του συστήματος υγείας και τον συνωστισμό στα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Στις τελευταίες θέσεις άλλης μιας ευρωπαϊκής λίστας, στις σχετικές έρευνες του Reuters (2016/2019), έχουν βρεθεί τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες δηλώνοντας ότι εμπιστεύονται τις ειδήσεις σε ποσοστό μόλις 20%, κυρίως από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης (τηλεόραση, εφημερίδες), καθώς θεωρούν ότι “εξυπηρετούν πολιτικά, κομματικά και οικονομικά συμφέροντα”, ότι “είναι καθοδηγούμενα και αποκρύπτουν ειδήσεις”, καθώς και ότι στη χώρα μας “υπάρχει τεράστια διαφθορά”.

Τα επικρατέστερα μέσα ενημέρωσης τείνουν να μην αναδεικνύουν τα προβλήματα του λαού, την καταστροφή της αγοράς, την ανεργία, την φτώχεια, τις στοιχειώδεις και εγκληματικές κρατικές ελλείψεις, αλλά αξιοποιούν τα δεκάδες εκατομμύρια που λαμβάνουν συνεχώς ως χρηματοδότηση για να προωθούν τις κυβερνητικές αξιώσεις, να διχάζουν και να τρομοκρατούν ξεχνώντας τους δεοντολογικούς κανόνες του επαγγέλματός τους.

Σχετική φετινή έκθεση έδειξε ότι μόλις το 28% των πολιτών θεωρούν αξιόπιστα τα ελληνικά ΜΜΕ, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία προτιμά την ενημέρωση μέσω διαδικτύου, καθώς προσφέρεται μια “πιο σφαιρική εικόνα”, “υπάρχει πολυφωνία” και “καμία είδηση δεν μένει κρυφή”, ενώ “πιο εύκολα ξεχωρίζουν οι μύθοι από την πραγματικότητα”.

“The propagandist’s purpose is to make one set of people forget that certain other sets of people are human.” (Aldous Huxley)_ “Ο σκοπός του προπαγανδιστή είναι να κάνει μια ομάδα ανθρώπων να ξεχάσει ότι άλλες ομάδες ανθρώπων είναι επίσης άνθρωποι.”

Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι ο έντονος παλμός δυσπιστίας και δυσαρέσκειας των πολιτών απέναντι στους πολιτικούς και τα μέσα ενημέρωσης δεν περιορίζεται μόνο στα εθνικά σύνορα. Πανευρωπαϊκή έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ιούνιος 2020) αποκάλυψε ότι το συντριπτικό 60% των Ευρωπαίων πιστεύουν πως τα καθιερωμένα κόμματα δεν ενδιαφέρονται γι’ αυτούς, ενώ το 73% που αντιμετωπίζει και έντονα οικονομικά προβλήματα δηλώνει παραμελημένο από το πολιτικό κατεστημένο.

_________________________________________

Αυτή λοιπόν ήταν μια εναλλακτική ανασκόπηση της ελληνικής πραγματικότητας του 2020, που όλοι βλέπουμε γύρω μας, μέσα από διάφορες έρευνες που έχουν διεξαχθεί σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.

Τα συμπεράσματα δικά σας.