“Η ΕΕ είναι νεκρή, απλά δεν το έμαθε ακόμη”

Giulio Meotti*, Gatestone Institute

O κορωναϊός έχει φέρει τώρα την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση και όλες τις ανέσεις της πρόσωπο-με- πρόσωπο με όλες τις αδυναμίες της, την παρακμή της και την δειλία της.

– Μια νέα αμείλικτη μάχη που έδωσε η Ιταλία με την Ε.Ε. ήταν για προστατευτικές μάσκες προσώπου. Η Γαλλία υιοθέτησε μια πολιτική  επίταξής τους, η Γερμανία απαγόρευσε την εξαγωγή τους. Αυτές οι μονομερείς αποφάσεις υπονόμευσαν μιαν πολύ-διαφημισμένη αρχή της ΕΕ, την ελεύθερη διακίνηση αγαθών στην ενιαία αγορά.

– Όπως  έγραψε το γαλλικό περιοδικό Εξπρές, η Γαλλία κατέσχεσε τέσσερα εκατομμύρια μάσκες που ανήκαν σε μιαν Σουηδική εταιρεία και που προορίζονταν εν μέρει για την Ιταλία και την Ισπανία.    

– Όταν η Ιταλία και η Ελλάδα πλημμύρισαν με μετανάστες από την Μέση Ανατολή και την Αφρική οι άλλες χώρες της ΕΕ αρνήθηκαν να δεχθούν το δικό τους «μέρισμα» μεταναστών. Μην έχοντας μια πολιτική ανάσχεσης της μαζικής μετανάστευσης, η Ε Ε αποφάσισε να...

εγκαταλείψει τις χώρες του Νότου στην τύχη τους.                                                                                                                                                                                                                        

Ο κορωνοϊός δείχνει να κουρελιάζει το φθαρμένο υφαντό της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης

«Η Ευρώπη βρίσκεται σε θανάσιμο κίνδυνο», είπε ο πρώην πρόεδρος της Κομισιόν Ζακ Ντελόρ.

Εάν οι πολίτες αισθάνονται εγκαταλειμμένοι στο έλεος της πανδημίας, είπε ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Εμμάνουελ Βάλς, η Ευρώπη μπορεί να «καταρρεύσει.»

Ο σκοπός της Ε Ε  πιστευόταν να είναι μια «συνεχώς συμπαγέστερη ένωση». Αλλά τώρα, εάν δεν δείξει αλληλεγγύη και δύναμη, σε μια  στιγμή παγκόσμιας κρίσης, ποιος είναι ο σκοπός ύπαρξης της Ε Ε; Οι ιδεολογικοί υποστηρικτές της έχουν μιαν έτοιμη απάντηση: Κάθε νέο πρόβλημα πρέπει να λύνεται με περισσότερη Ευρώπη. «Η Ευρώπη είναι το μέλλον μας, δεν έχουμε άλλο» είπε κάποτε ο Γερμανός πρώην υπουργός των Εξωτερικών Χανς Ντίτριχ Γκένσερ.

Μολονότι αυτές είναι σημαντικές και δραματικές δηλώσεις, κάθε φορά κάτι πιο σημαντικό και δραματικό έρχεται για ταρακουνήσει και αφυπνίσει τον κόσμο.

Δυστυχώς αυτές οι υψιπετείς φράσεις μοιάζουν να ξεφουσκώνουν σαν άδεια αερόστατα. 

Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει «Ένωση». 

Υπάρχει ένα άθροισμα ευρωπαϊκών κρατών που προσπαθούν να επωφεληθούν από ορισμένους κανόνες που ονομάστηκαν «ένωση». Σε καιρούς κρίσης, οι παλιές ευρωπαϊκές διαιρέσεις μοιάζουν να ξανανοίγουν –και οι κρίσεις είναι στοιχείο της παλαιάς ηπείρου, πιθανόν ο επιτάφιός της. 

Ο κορωναϊός έβαλε τώρα την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση και την βολεμένη ζώνη της στον καθρέφτη όλων της των αδυναμιών, της παρακμής και της δειλίας της.

Απέναντι στην πανδημική καταστροφή της Ιταλίας η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση έδειξε μόνο ανικανότητα και αδιαφορία. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα  φον ντερ Λέϊεν «απολογήθηκε» μάλιστα στην Ιταλία και παραδέχτηκε ότι η ΕΕ απέτυχε να ανταποκριθεί  όπως έπρεπε στην πανδημία του κορωναϊού.

Όταν η Ιταλία κάλεσε σε αλληλεγγύη τους Ευρωπαίους γείτονές της, αυτοί αρνήθηκαν. Ακόμη και ο πρώην  πρόεδρος  της Ευρωβουλής, Αντώνιο Ταγιάνι μίλησε για «μια δειλή Ευρώπη» Η φίλο-ευρωπαϊκή εφημερίδα Λα Ρεπούμπλικα την χαρακτήρισε ωμά «Αποκρουστική Ευρώπη». Και φαίνεται ότι τα 70% των Ιταλών πιστεύουν ότι η Γερμανία προσπαθεί να τους «στραγγαλίσει».

Λόγω του κορωναϊού, η περιοχή Σένγκεν της Ευρώπης χωρίς διαβατήριο για ταξίδια εντός της ΕΕ – ένας από τους δυο πυλώνες του δόγματος της ΕΕ ( ο άλλος είναι το Ευρώ)—ανεστάλη βιαστικά και τα εσωτερικά σύνορα έκλεισαν χωρίς συντονισμό. Κατά τις δυο πρώτες εβδομάδες του Μαρτίου, εννέα χώρες έκλεισαν τα σύνορά τους, ενέργεια που ακολούθησε η Γερμανία με μερικό κλείσιμο των συνόρων της. Τότε η ΕΕ ανακοίνωσε το κλείσιμο των εξωτερικών συνόρων της για 30 ημέρες.

«Δεν καταλαβαίνετε την κρίσιμη κατάσταση που βρισκόμαστε;» ρώτησε ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεζ την Γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ σε μια από τις πρόσφατες διασκέψεις κορυφής της ΕΕ.

«Αυτό που φάνηκαν να θέλουν οι Γερμανοί ήταν να έχουν τα οφέλη μιας εκτεταμένης αγοράς του Ευρώ χωρίς τις επιβαρύνσεις, όπως η «αλληλεγγύη» στην εισβολή μεταναστών ή του κορωναϊού. 

Η Γερμανία πάντοτε κυριάρχησε της Ευρώπης μέσω της Ε.Ε., η οποία δημιουργήθηκε μετά τον  Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο για να εμποδίσει την Γερμανία να ξανασηκώσει κεφάλι.

Μια έκθεση του Bertelsmann Foundation  (Ιδρύματος Μπέρτελσμαν) αναφέρει ότι η Γερμανία, που αντιπροσωπεύει το ένα τέταρτο της οικονομικής παραγωγής της Ευρώπης, ωφελήθηκε περισσότερο από την ενιαία αγορά της Ε.Ε., κερδίζοντας ένα επιπλέον ετήσιο εισόδημα 86 δισεκατομμυρίων Ευρώ από αυτήν. Και είναι πιθανώς αυτό το ετήσιο χρηματοπιστωτικό δώρο (bonus) που τώρα βοηθεί την Γερμανία στην αντιμετώπιση τηε πανδημίας. 

Η Γερμανία είχε 25.000 αναπνευστήρες, η Γαλλία είχε μόνο 5.000 και η Ιταλία εξαναγκάσθηκε, λόγω της έλλειψης αναπνευστήρων, να παίρνει αγωνιώδεις αποφάσεις επιλογής του ποιον θα προσπαθήσει να σώσει.

«Δεν θα έπρεπε η Ευρωπαϊκή Αλληλεγγύη να σημαίνει ότι η Γερμανία οφείλει να παραδώσει τουλάχιστον μερικούς από τους νέους αναπνευστήρες σε χώρες που τους έχουν τώρα μεγαλύτερη ανάγκη;» ρωτούσε ο δημοσιογράφος της γερμανικής εφημερίδας Die Zeit‘, Jochen Bittner.

Ωστόσο μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, ακόμη ταχύτερα από συμπάθεια και αλληλεγγύη, απλώθηκε πικρία και αγανάκτηση.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      

Το 2017, ο Jeroen Dijsselbloem, Ολλανδός τότε υπουργός Οικονομικών και πρόεδρος του”Eurogroup” (της ομάδας υπουργών των Οικονομικών της ΕΕ), δήλωσε ότι οι χώρες της νότιας Ευρώπης, όπως η Ιταλία, σπαταλούν τα λεφτά τους σε «ποτά και γυναίκες». Αυτόν τον μήνα μια από τις  μεγαλύτερες γερμανικές εφημερίδες, η Die Welt, έγραψε πως η ιταλική Μαφία περιμένει τα λεφτά των Βρυξελλών για τον κορωναϊό..

Το Βερολίνο δεν συγκινήθηκε ούτε με τις φωτογραφίες των ιταλικών στρατιωτικών αυτοκινήτων που μεταφέρουν φέρετρα έξω από την πόλη, επειδή το τοπικό κρεματόριο δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στον αριθμό των θανάτων. Δεκάδες φερέτρων σε αναμονή ταφής ήταν αραδιασμένα στις εκκλησίες.

«Με θλίβει να το λέω, αλλά οι χώρες που σέρνουν τα πόδια τους, όπως η Ολλανδία, η Γερμανία και η Σουηδία, δεν έχουν δοκιμάσει την έλλειψη φερέτρων», σχολίασε ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα. Οι Γερμανοί και οι Ολλανδοί δεν βρήκαν ποτέ σε γηροκομεία ενοίκους «νεκρούς και εγκαταλειμμένους», όπως συνέβη στην Ισπανία. « Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κοίταζαν όταν η Ιταλία έπαιρνε μέτρα που φαίνονταν υπερβολικά εκείνη την στιγμή, σε μιαν  μάταιη τελικά προσπάθεια να εμποδίσει την εξάπλωση της μόλυνσης στην υπόλοιπη Ευρώπη» έγραψε η Politico.

Μια άλλη  απάνθρωπη  σύγκρουση της Ιταλίας με την ΕΕ ήταν για τις προστατευτικές μάσκες. Η Γαλλία υιοθέτησε μια πολιτική επίταξής τους, η Γερμανία απαγόρευσε την εξαγωγή τους. Αυτές οι μονόπλευρες αποφάσεις υπονόμευσαν μιαν πολύ-διαφημισμένη αρχή της ΕΕ, την ελεύθερη διακίνηση των αγαθών στην ενιαία αγορά. Όπως αποκάλυψε το γαλλικό περιοδικό Εξπρές, η Γαλλία κατέσχεσε τέσσερα εκατομμύρια μάσκες που ανήκαν σε μιαν σουηδική εταιρεία και προορίζονταν εν μέρει για την Ιταλία και την Ισπανία.

΄Ενας Γερμανός συγγραφέας, ο Χανς-Μάγκνους Ένζενσμπέργερ χαρακτήρισε την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση «το ευγενικό τέρας», και προανήγγειλε τον θάνατό της: «Όλες οι αυτοκρατορίες στην Ιστορία άνθησαν σε  ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα, προτού καταρρεύσουν λόγω υπερεπέκτασης και εσωτερικών αντινομιών».

Για την ανόρθωση των οικονομιών τους, οι περισσότερο πληγείσες χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία υποστήριξαν ότι θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από ένα κοινό ευρωπαϊκό χρέος υπό μορφή «κορωνό-ομολόγων». Η Ισπανία, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Μάλτα και η Ιρλανδία υποστήριξαν αυτήν την λύση, όπως επίσης και ο Γερμανός φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας, που κάλεσε την ΕΕ να δώσει «αμοιβαία βοήθεια».

Αλλά η Γερμανία και η Ολλανδία  σκότωσαν την πρόταση.

Η Ολλανδία αξίωνε τα δάνεια να συνοδεύονται από «μακροπρόθεσμους όρους», όπως την μείωση της έκτασης του κράτους πρόνοιας.

Την ίδια αδιαφορία επιδείκνυε και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας(ESM), που χρηματοδοτείται από τα κράτη μέλη, ένα σύστημα δανεισμού ενός κράτους σε δυσκολία, με ποσό έως 2% του ΑΕΠ του.

«Η Βόρεια Ευρώπη εγκαταλείπει την Νότια Ευρώπη», δήλωσε ο πρώην ηγέτης των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών Σίγκμαρ Γκάμπριελ. «Καλύτερα να έχουμε Ευρω-ομόλογα και κορώνα-ομόλογα παρά να καταστραφεί η Ευρώπη».

Αλλά οι όροι που θέτουν δεν μπορεί να γίνουν δεκτοί από την Ιταλία: οι χώρες που δοκιμάστηκαν περισσότερο από τον κορωναϊό –η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία- είναι αυτές που έχουν τα μικρότερα οικονομικά περιθώρια. 

«Η Ευρώπη δεν ήταν ποτέ παρούσα όποτε την είχαμε ανάγκη», παρατήρησε ο Γάλλος οικονομολόγος Ζαν-Πωλ Φιτουσί. « Και επομένως ήταν αναμενόμενο πως οι βόρειες χώρες θα έλεγαν όχι στην αμοιβαιότητα του χρέους. Αλλά χωρίς την κοινότητα του χρέους η σημερινή κρίση δεν μπορεί να ξεπεραστεί. Και το να μην γίνει σημαίνει συλλογικήν αυτοκτονία.»

Η Βρετανία, μετά το Brexit, είναι τώρα έξω από την πόρτα, η ανατολική Ευρώπη συγκρούεται με τις Βρυξέλλες εδώ και χρόνια και τώρα φτάσαμε στην απομόνωση της νότιας Ευρώπης.

Ενώ η Ιταλία αγωνιζόταν να επιβραδύνει και να περιορίσει την θανατηφόρα επιδημία, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, ανήγγειλε ότι η κεντρική τράπεζα «δεν είναι εδώ για να περιορίζει τα  ανοίγματα ( spreads) μεταξύ ιταλικών και γερμανικών ομολόγων, μέτρο του διαφορετικού ρίσκου μεταξύ δύο εθνικών χρεών. Τα σχόλια της Λαγκάρντ –αμόλυντα από «αλληλεγγύη»- έστειλαν τα spreads των ιταλικών ομολόγων σε μεγαλύτερα ύψη.

Νωρίτερα, όταν η Ιταλία και η Ελλάδα κατακλύζονταν  με μετανάστες από την Μέση Ανατολή και την Αφρική, οι χώρες της ΕΕ αρνούνταν να πάρουν το «μέρισμα» από αυτούς που τους αναλογούσε. 

Χωρίς πολιτική για την ανάσχεση της μαζικής μετανάστευσης, η ΕΕ αποφάσισε να εγκαταλείψει τις χώρες του νότου στην τύχη τους. 

Ο Ιταλός τότε υπουργός των Εξωτερικών Αντζελίνο Αλφάνο δήλωσε ότι η Ευρώπη «εγκατέλειψε» την Ιταλία. «Η ΕΕ Εγκαταλείπει την Ιταλία την ώρα της ανάγκης της», έγραφε η Ελίζαμπετ Μπρω στο περιοδικό Foreign Policy.

Η αλήθεια είναι ότι η ΕΕ απλά δείχνει πόσο αδύνατη πραγματικά είναι. 

Όπως παρατηρούσε ο (Γάλλος δοκιμιογράφος) Ερίκ Ζεμούρ, «η ασυνόρευτη ιδεολογία μας μάς απαγόρευσε να έχουμε σύνορα…΄Οσο για την ευρωπαϊκή κυριαρχία, αυτή  προχωρεί προς την εξαφάνιση. Όταν η τραγωδία χτυπάει την πόρτα μας η αντίληψή μας για τον κόσμο μας κάνει να γονατίζουμε..»

Σε καιρούς κρίσης οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών φαίνονται απαθείς σαν ρομπότ, ενώ τα εθνικά κράτη γίνονται απαραίτητα για να εμποδίσουν την παράνομη μετανάστευση ή την πανδημία. Η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση είναι νεκρή. Απλά δεν το ξέρει ακόμη.

*Ο Giulio Meotti, πολιτιστικός αρχισυντάκτης του Il Foglio, είναι πολύ γνωστός δημοσιογράφος και συγγραφέας.

πηγη