Πόσο εύκολα πείθονται ορισμένοι για ο,τιδήποτε

ΤΣΕΧΙΚΟ ΟΝΕΙΡΟ...

2003, Δημοκρατία της Τσεχίας. 

Μετά από περισσότερο από μία δεκαετία εκτός Σοβιετικής Ένωσης, οι τσέχοι έχουν πλέον αγκαλιάσει τον καπιταλισμό. Πολλοί θυμούνται τα παλιά χρόνια, τη διανομή με το δελτίο και άλλα. Τώρα όμως, συρρέουν στα καταστήματα για να αγοράσουν δυτικά προϊόντα. Το νέο κύμα φέρνει μεγάλα καταστήματα, όπου υπάρχει σχεδόν ο,τιδήποτε μπορεί να θελήσει κάποιος, από τηλεόραση έως μπριζόλες ή μπύρα. 

Εκείνη την άνοιξη, η πρωτεύουσα Πράγα ήταν γεμάτη πολύχρωμες αφίσες, που διαφήμιζαν το νεότερο και μεγαλύτερο πολυκατάστημα της πόλης. Ονομαζόταν Český sen (Τσέχικο όνειρο). Οι διαφημίσεις ήταν λαμπερές, γεμάτες χρώμα. Η καμπάνια ανακοίνωνε ότι θα άνοιγε στον εκθεσιακό χώρο το Μάιο. 

Οι κάτοικοι είχαν δελεασθεί με τις πολύ χαμηλές τιμές, τις μακράν χαμηλότερες τιμές της Ευρώπης. Θα μπορούσαν να αγοράσουν τηλεόραση με 20 ευρώ και μπύρα με...

10 σεντς. 

Οι διαφημίσεις γέμισαν την πόλη και η προσμονή ήταν πυρετώδης. Ο κόσμος ήταν πολύ ενθουσιασμένος. 

Τελικά, στις 31 Μαΐου φτάνει η μέρα των εγκαινίων. Ο κόσμος αρχίζει να συρρέει στον εκθεσιακό χώρο. Ενώπιον τους είναι ένα πραγματικά εκπληκτικό θέαμα. Η κολοσσιαία πρόσοψη προσμένει στον ορίζοντα σαν ένας πολύχρωμος ναός φθηνών αγορών. Το μπροστινό μέρος του μαγαζιού είναι τεράστιο κι έχει ζωγραφισμένο ένα μεγάλο ουράνιο τόξο. Σύντομα, το πλήθος ξεπερνά τους 4.000 ενθουσιασμένους αγοραστές. 

Κάποια στιγμή, δύο άντρες χαιρετούν το συγκεντρωμένο πλήθος. Συστήνονται ως διευθυντές του Τσέχικου Ονείρου. Κόβουν την κορδέλα κι ανοίγουν τις πύλες. Ένα κύμα ένθερμων πελατών σπεύδουν προς το κατάστημα. Είναι τόσο ενθουσιασμένοι, που κάποιοι από αυτούς τρέχουν. 

Καθώς όμως πλησιάζουν, ο ενθουσιασμός δίνει τη θέση του στην απόλυτη κατάπληξη. Συνειδητοποιούν, πως στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τίποτα. Είναι μόνο μια πρόσοψη στηριγμένη σε μια μεγάλη σκαλωσιά. Δεν υπάρχει κατάστημα. Το υποτιθέμενο πολυκατάστημα είναι μια γιγάντια αφίσα περίπου εκατό μέτρων πλάτους και δέκα ύψους.

Σίγουρα πρόκειται για φάρσα. Το προδομένο πλήθος δεν διασκεδάζει. Ζητάει απαντήσεις από τους διευθυντές. Ποιοι είναι αυτοί οι άντρες και γιατί κατέφυγαν σε αυτό το κόλπο; 

Τότε, οι δύο άντρες τους έκαναν μια αποκάλυψη. Δεν ήταν πωλητές και δεν εργάζονταν στο πολυκατάστημα. Ήταν φοιτητές κινηματογραφιστές. Συστήθηκαν ως Vít Klusák και Filip Remunda κι άρχισαν να εξηγούν τα αληθινά τους κίνητρα για την περίτεχνη φάρσα. 

Έκαναν ντοκιμαντέρ για την ισχυρή χειραγώγηση της διαφήμισης. Το φιλμ ήταν η πτυχιακή εργασία στη σχολή τους. Παρουσιαζόμενοι ως επιχειρηματίες είχαν καταφέρει να πείσουν ένα διαφημιστικό πρακτορείο και μια εταιρεία δημοσίων σχέσεων να τους φτιάξουν μια καμπάνια. Διαφημίσεις εμφανίστηκαν στους δρόμους της Πράγας και μοιράστηκαν 200.000 φυλλάδια. 

Ήθελαν να αποκαλύψουν κάποιους παραλογισμούς, που παρατηρούσαν στην κοινωνία. Οι διαφημιζόμενες τιμές προφανώς ήταν εξωπραγματικές, ήταν πολύ καλές για να είναι αληθινές. Ο κόσμος θα έπρεπε να το είχε καταλάβει, αν δεν παρασυρόταν από μια φρενίτιδα. Πολλοί άνθρωποι είναι τυφλοί καταναλωτές, που δεν αμφισβητούν τίποτα σε βαθύτερο επίπεδο.

Η διαφημιστική καμπάνια αποδείχθηκε απίστευτα αποτελεσματική. Αλλά και το ντοκιμαντέρ, που κυκλοφόρησε το 2004, πήρε πολύ θετικές κριτικές. Ακόμα παίζεται σε φεστιβάλ σε όλη τη Γη και διατίθεται παγκοσμίως και σε DVD. 

Αποτελεί ζωντανή ένδειξη του πόσο εύκολα πείθονται ορισμένοι άνθρωποι για ο,τιδήποτε, όσο παράλογο κι αν είναι αυτό, αρκεί να έχουν το σωστό ερέθισμα. 

πηγη