Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟ (31-3-1946) ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ

 

Δημοσιεύτηκε ομιλία του πρόεδρου του συνδέσμου απόστρατων σωμάτων ασφαλείας, η οποία έγινε σε εκδήλωση μεταφερόμενων στο Λιτόχωρο, όπου, για μια ακόμη φορά, επιχειρείται η διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας για γεγονότα που έχουν σχέση με την έναρξη του εμφύλιου πολέμου(1946-1949) στην Ελλάδα.

Όλα τα συμβάντα και οι αποφάσεις που αναφέρονται και αποδεικνύουν, δήθεν, την αποφασισμένη, έτσι κι αλλιώς, από το ΚΚΕ έναρξη του εμφύλιου πολέμου στην Ελλάδα, βεβαιώνουν ακριβώς το αντίθετο. Ότι δηλαδή η ένοπλη απάντηση των καταδιωκόμενων λαϊκών αγωνιστών ήταν αποτέλεσμα της τρομοκρατικής βίας σε βάρος τους σ' όλη την Ελλάδα .

Η τότε κυβέρνηση και οι παρακρατικές οργανώσεις τους είχαν κάνει το βίο---αβίωτο για ΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΧΡΟΝΟ (1945) , χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να απαντήσουν.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι τότε οι ΕΑΜιτες και οι κομμουνιστές είχαν 1.289 νεκρούς , 6.671 τραυματίες, 31.632 βασανισμενους,84.931 φυλακισμένους, 165 βιασμένες γυναίκες, 6.567 ληστείες. Όλα αυτά τα θύματα υπήρξαν από τη δράση 204 μοναρχοφασιστικών συμμοριών και κάτω από την ανοχή και υποστήριξη του αστικού κρατικού μηχανισμού και το σχεδιασμό των Εγγλέζων. Και όλα αυτά χωρίς καμιά ένοπλη απάντηση από τη μεριά του ΕΑΜ.

Ήταν τέτοιο το τρομοκρατικό όργιο που ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ , μετά από περιοδεία του στη Βόρεια Ελλάδα, αναγκάστηκε να παραλεχθεί (22/10/1945) ότι «…εις την ύπαιθρον η κατάστασις είναι οικτρά… άλλου μεν δρουν (οι υπερκρατικαί οργανώσεις) υπό την άμεσων ΕΜΠΝΕΥΣΙΝ ΚΑΙ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΙΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ και άλλου με την σιωπηράν ανοχήν… Νόμος της υπαίθρου είναι η υλική και ψυχολογική βία…».

Θα μπορούσαμε να σταματήσουμε εδώ και να μην πούμε τίποτε άλλο. Κάθε καλόπιστος αναγνώστης μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματα του , όμως καλό είναι να δώσουμε το λόγο σε κάποιον συμπατριώτη μας που έζησε τα γεγονότα από κοντά. Η μαρτυρία του θα κάνει πιο διαυγή την ιστορική αλήθεια.

Πρόκειται για τον Θανάση Αναγνου»(«Ριζοσπάστης», 11 Δεκέμβρη 1996), που δυστυχώς δεν βρίσκεται στη ζωή.

«Το δολοφονικό όργιο που εξαπέλυσαν μετά τη Βάρκιζα, με προτροπή των Άγγλων καταχτητών, οι εγκάθετες κυβερνήσεις τους, για την εξόντωση του παλλαϊκού απελευθερωτικού κινήματος είχε επεκταθεί, με ιδιαίτερη ένταση και στην περιοχή της Κατερίνης.

Ο υποφαινόμενος έχει προσωπικές μαρτυρίες και εμπειρίες από την κατάσταση που επικρατούσε στην περιοχή, ως γραμματέας της ΕΠΟΝ της πόλης της Κατερίνης και μέλος της Επιτροπής Πόλης του ΚΚΕ.

Την αρχή του δολοφονικού οργίου αποτέλεσε η δολοφονία στη Θεσσαλονίκη του Λιτοχωρίτη Βάργκα ή Βράγκα, στελέχους της ομάδας μεραρχιών Μακεδονίας του ΕΛΑΣ, λίγες μέρες μετά την είσοδο του τελευταίου στη Θεσσαλονίκη. Λίγους μήνες μετά, το μοναρχοφασιστικό τάγμα της Εθνοφυλακής, που εγκαταστάθηκε στην Κατερίνη έκαψε τη νύχτα της 7 προς 8 Μάρτη 1945 το κενοτάφιο των πεσόντων αγωνιστών της Αντίστασης, που είχε στηθεί στην πλατεία της πόλης. Τις επόμενες μέρες απολύουν τους δωσίλογους εγκληματίες, συνεργάτες των Γερμανών, που τους είχε συλλάβει και παραδώσει ο ΕΛΑΣ.

Τους οπλίζουν και τους οργανώνουν σε τρομοκρατική ομάδα. Σπάζουν και πυρπολούν τα γραφεία του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ, του ΚΚΕ, του Εργατικού Κέντρου. Επιτίθενται με φασιστική κτηνωδία στη Λέσχη της ΕΠΟΝ και διαλύουν την καλλιτεχνική βραδιά, που ήταν αφιερωμένη στους αποστρατευμένους ΕΛΑΣίτες. Χτυπούν με όπλα τους συγκεντρωμένους, σπάνε τα μουσικά όργανα και μετατρέπουν σε ερείπιο τη Λέσχη. Καταλαμβάνουν τα γραφεία της Περιφερειακής Επιτροπής του ΚΚΕ, που ήταν στο χτίριο "Αθανασιάδης" και τα μετατρέπουν σε φυλακή και άντρο βασανιστηρίων εκατοντάδων αγωνιστών, που συλλαμβάνανε.

Το καλοκαίρι του 1945 δολοφονείται, έξω από την Κατερίνη, στο "Κεραμίδι", ο καπετάνιος του 50ού Συντάγματος του ΕΛΑΣ Πιερίων, Νικήτας (Συνεφάκης). Ελαφρά τραυματισμένος διαφεύγει τη σύλληψη ο Δήμος Σιδηρόπουλος, διοικητής του εφεδρικού ΕΛΑΣ Κατερίνης, ο δε Χαράλαμπος Μπούσιος, που βρισκόταν μαζί τους, κομματικός υπεύθυνος του Συντάγματος, συλλαμβάνεται και βασανίζεται. Στο ΒΑΤΑΝ, συνοικία της Κατερίνης, γίνεται απόπειρα δολοφονίας του γραμματέα του Επαρχιακού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ, Ν. Θεοδωρίδη (Πάρις), τον οποίο τραυματίζουν σοβαρά στο στήθος. Αποτυχαίνει επίσης η απόπειρα δολοφονίας του υποφαινόμενου στη συνοικία του Σταθμού.

Συλλαμβάνεται ο Μητρουλιός Γιάννης, μέλος του Νομαρχιακού Συμβουλίου ΕΠΟΝ Βέροιας - Κατερίνης και από τα βασανιστήρια μετατρέπεται σε ζωντανό πτώμα. Τραγικό τέλος βρίσκει ο Γιώργος Δάμπασης, από τα βασανιστήρια που υπέστη στη Μυτιλήνη, ως γραμματέας περιοχής της ΕΠΟΝ. Να σημειωθεί, πως ο Γιώργος ήταν το δεύτερο θύμα της οικογένειας Δάμπαση. Τον αδερφό του, Δημήτρη, τον σκότωσαν οι Γερμανοί στου "Π. Μελά" της Θεσσαλονίκης. Τις διώξεις και τα βασανιστήρια δε γλίτωσε ούτε ο πατέρας τους, Β. Δάμπασης, γιατρός και παλιός κομμουνιστής, που είχε συλληφθεί από τους Γερμανούς και κλειστεί στο βαγόνι των μελλοθανάτων, που το συνδέανε οι Γερμανοί στους στρατιωτικούς συρμούς, για επιτόπου εκτελέσεις σε περίπτωση σαμποτάζ. Δε χαρίστηκαν ούτε στον Λεωνίδα Γιασημακόπουλο, που ήταν στο χιτλερικό στρατόπεδο "Π. Μελά" Θεσσαλονίκης.

Παίρνεται απόφαση

Σ' αυτές τις αφόρητες και δραματικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή, για ένα χρόνο μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, συγκαλείται στα μέσα Μάρτη 1946 κομματικό αχτίφ της Περιφερειακής Οργάνωσης του ΚΚΕ Κατερίνης, στο οποίο πήρε μέρος και ο υποφαινόμενος. Το θέμα του αχτίφ ήταν η ανάλυση των αποφάσεων της 2ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ (Φλεβάρης 1946). Εισηγητής ήταν ο Ευριπίδης (Πάνος), καπετάνιος και μέλος του προεδρείου του Γραφείου Περιοχής Μακεδονίας - Θράκης, που παρακολουθούσε την Οργάνωσή μας.

Ο σ. Πάνος, αναλύοντας τις αποφάσεις της Ολομέλειας, στάθηκε αναλυτικά στο μεταβαρκιζιανό όργιο, που επικρατούσε σε όλη τη χώρα, ενάντια στους αγωνιστές της Αντίστασης και τις οργανώσεις της. Επίσης, στο ρόλο των Άγγλων και των ξενόδουλων κυβερνήσεων. Χαρακτηριστικά ανέφερε: Οι Άγγλοι κατακτητές και οι υπόδουλες σ' αυτούς κυβερνήσεις, με το μονόπλευρο εξοντωτικό πόλεμο, που εξαπέλυσαν ενάντια στο αντιστασιακό κίνημα μετά τη Βάρκιζα, έφραξαν το δρόμο της δημοκρατικής εξέλιξης στο τόπο. Στους κατατρεγμένους αγωνιστές δεν απόμεινε άλλη επιλογή από την ένοπλη αυτοάμυνά τους στο δολοφονικό όργιο των μοναρχοφασιστικών συμμοριών. Ναι σύντροφοι, θα αυτοαμυνθούμε και με τα όπλα, ο ένοπλος αγώνας έγινε αναπόφευκτος. Η ευθύνη γι' αυτή την επιλογή μας βαραίνει αποκλειστικά στους Άγγλους κατακτητές και τις εγκάθετες κυβερνήσεις τους.

Οι ομιλίες μας, στηριγμένες στα αδιάσειστα στοιχεία της περιοχής, υιοθέτησαν τις θέσεις της εισήγησης και της 2ης Ολομέλειας. Το αχτίφ ενέκρινε τις αποφάσεις της 2ης Ολομέλειας και υπογράμμισε ότι "πρέπει να αντιδράσουμε αποφασιστικά. Στην ένοπλη τρομοκρατία θα αντιτάξουμε την ένοπλη αυτοάμυνά μας. Υποχωρήσεις και περαιτέρω ανοχές οδηγούν στην εξόντωση του Λαϊκού Αντιστασιακού Κινήματος".

……………………………………………………………………..

Η οργάνωση του χτυπήματος

Την επόμενη του αχτίφ μέρα, ο Πάνος, συνοδευόμενος από τον Θανάση Ερμείδη, μέλος του Γραφείου της Περιφερειακής Επιτροπής του ΚΚΕ, μεταβαίνουν στο Λιτόχωρο. Έξω από το Λιτόχωρο γίνεται σύσκεψη των καταδιωκομένων αγωνιστών της πόλης. Μεταξύ αυτών ήταν οι: Ανδρεάδης Γ. (Κουκουτάτσιος Γ.), Φωτεινός, Τζαβέλας, Τσουκανάρας Κ., Καστάνης Γ., Κουφοδήμος, Κουφός Λ. και άλλοι. Στη σύσκεψη, μετά την ενημέρωση των σ. από τον Πάνο, καθορίστηκε ένοπλη επίθεση στο Λιτόχωρο, στις 30 - 31 Μάρτη, ενάντια στις εγκληματικές ένοπλες συμμορίες και το άντρο των βασανιστηρίων, το σταθμό της Χωροφυλακής. Την τελευταία βδομάδα του Μάρτη φτάνει παράνομα στο Λιτόχωρο και ο Υψηλάντης (Αλ. Ρόσιος) και αφού συνδέεται με την ομάδα των καταδιωκομένων, σχεδιάζουν μαζί το χτύπημα.

Στις 30 Μάρτη, 33 καταδιωκόμενοι αγωνιστές, οπλισμένοι και με επικεφαλής τον Υψηλάντη και τους Ανδρεάδη, Τζαβέλα, Φωτεινό κ.ά., χτυπούν και εξοντώνουν το σταθμό Χωροφυλακής και τους παρακρατικούς τρομοκράτες. Οι απώλειες των δεύτερων ήταν 13 νεκροί, που μεταφέρθηκαν στην Κατερίνη.

Έτσι άρχισε ο ένοπλος αγώνας ενάντια στο ματοβαμμένο μεταβαρκιζιανό καθεστώς. Το χτύπημα του Λιτόχωρου ήταν η αρχή της ένοπλης πάλης του ΔΣΕ. Η ομάδα, που χτύπησε το Λιτόχωρο, μαζί και με άλλους καταδιωκομένους αγωνιστές, αποτέλεσαν και το πρώτο ένοπλο συγκρότημα. Το Λιτόχωρο σηματοδότησε σε όλη την Ελλάδα την ένοπλη πάλη».

Κάθε τίμιος πατριώτης πρέπει να γίνει όχι μόνο δέκτης της ιστορικής αλήθειας άλλα και να τη διαδώσει. Οι καιροί που έρχονται είναι ακόμη πιο δύσκολοι και η αλήθεια είναι ένα όπλο για τα λαϊκά στρώματα.

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ Τ.Ε. ΠΙΕΡΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.