«Αυτή η γυναίκα έχει την πιο σκληρή θέση εργασίας στον κόσμο».

Το νέο τεύχος του περιοδικού «CARTA 2020», που εκδίδεται από την «Ομοσπονδία Χορηγών για τη Γερμανική Επιστήμη», έχει στο εξώφυλλό του μια συμπαθητική νεαρή γυναίκα με βιβλία στα χέρια και τη λεζάντα «Αυτή η γυναίκα έχει την πιο σκληρή θέση εργασίας στον κόσμο». 

Την είδα και υπέθεσα ότι θα αναφέρεται στην περίπτωση κάποιας υψηλόβαθμης μάνατζερ, καθώς η Ομοσπονδία αυτή αποτελεί τη μεγαλύτερη και αρχαιότερη ιδιωτική οργάνωση της Γερμανίας, που παρεμβαίνει στα θέματα έρευνας και παραγωγής επιστημονικής γνώσης, εκφράζοντας και προωθώντας τις απόψεις των επιχειρήσεων. 

Τα μέλη της, άλλωστε, είναι περίπου 3.000 ιδιωτικές επιχειρήσεις –μεταξύ αυτών όλοι οι κολοσσοί της γερμανικής οικονομίας- και, επιπλέον, κάποιοι πλούσιοι ιδιώτες. «Σε τι άλλο να αναφέρονται αυτοί;», σκέφτηκα, εξοικειωμένος με το δημόσιο λόγο που αναπτύσσεται στους συγκεκριμένους κύκλους, και, δυστυχώς, όχι μόνο σ’ αυτούς.

Ανοίγοντας το περιοδικό έρχεται η έκπληξη. 

Δεν πρόκειται για την ιστορία μιας και μοναδικής γυναίκας σε μια σπάνια θέση, αλλά για την περιγραφή των συνθηκών εργασίας ενός ολόκληρου επαγγελματικού κλάδου και της ιδιαίτερης σημασίας του για την κοινωνία: Η νεαρή γυναίκα είναι ...

δασκάλα, και η πιο σκληρή θέση εργασίας στην οποία αναφέρεται το περιοδικό είναι αυτή των εκπαιδευτικών.

Σύντομη είναι αρχικά η σχετική αιτιολόγηση: «Oι προσδοκίες που έχει η κοινωνία από τους/τις εκπαιδευτικούς δεν ήταν ποτέ τόσο υψηλές όσο σήμερα. Πρέπει να είναι παιδαγωγοί, ψυχολόγοι, ειδήμονες στα μίντια, ικανοί/ές να επιλύουν συγκρούσεις, και, φυσικά, με εξειδικευμένες γνώσεις στα μαθήματα που διδάσκουν». 

Αυτονόητα πράγματα, για όσους και όσες γνωρίζουν. 

Επειδή όμως στην κοινωνία επικρατούν εδώ και πολλά χρόνια -όχι τυχαία και αυθόρμητα!- πολλές αρνητικές προκαταλήψεις, που τρέφουν συκοφαντικές ρητορείες και οδηγούν σε λανθασμένες και καταστροφικές πολιτικές, γι’ αυτό το περιοδικό προχωρεί σ’ ένα ταξίδι στον κόσμο της εργασίας των εκπαιδευτικών και στα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, ώστε αυτή η εργασία να φέρνει τα ποθητά αποτελέσματα.

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο για τα δικά μας πράγματα είναι η διαπίστωση μιας απουσίας στο ταξίδι αυτό: 

πουθενά δεν εμφανίζεται η έννοια «αξιολόγηση των εκπαιδευτικών», και φυσικά δεν υπάρχει ούτε σκέψη για «έλεγχο κάθε κίνησής τους», για «ψηφιακή καταγραφή όλων όσων συμβαίνουν στο σχολείο», για «μεταβίβαση όλων των δεδομένων σε μια κεντρική υπηρεσία». 

Το αντίθετο «ηθικό δίδαγμα» στέλνει η αφήγηση του ταξιδιού των χορηγών της γερμανικής επιστήμης στον κόσμο της εκπαίδευσης: «Εμπιστευτείτε τους/τις εκπαιδευτικούς και δείξτε δημόσια την εμπιστοσύνη σας, γιατί αυτό αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να πάει καλά η εκπαίδευση». 

Οι δικοί μας όμως επιλέγουν να αρνούνται την εμπιστοσύνη, κι ας καταστρέφουν έτσι το παρόν και το μέλλον της παιδείας μας.

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΑΚΑΛΟΥ

ομότιμου καθηγητή Παιδαγωγικής ΑΠΘ