ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΤΡΟΠΙΚΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΚΑΡΑΪΒΙΚΗΣ...Κούβα, ο τελευταίος παράδεισος

Η πλατεία της Επανάστασης, Αβάνα 

Kείμενα - φωτογραφίες: 

Μυρσίνη Τσακίρη

Συναισθήματα ανάμικτα και σκέψεις με κατακλύζουν. Επιτέλους, πατάω το πόδι μου στη Κούβα! Ένα όνειρο αρκετών ετών πραγματοποιείται. Θα δω με τα μάτια μου όλα αυτά για τα οποία διάβαζα τόσο καιρό, σκέφτομαι. Όμως, την κατάληξη του ταξιδιού μου, πριν καν αυτό αρχίσει, την γνωρίζω. Θα ερωτευτώ αυτό το τροπικό νησί της Καραϊβικής, για το οποίο τόσα πολλά έχουν ειπωθεί, και δε θα θέλω να γυρίσω πίσω. Δε πειράζει, προς το παρόν ας αφεθώ να χαθώ σε ένα ειδύλλιο με το παρελθόν. Το ταξίδι μου στο χρόνο αρχίζει.

Είναι βράδυ. Το τροπικό κλίμα και ο αέρας που αισθάνομαι να με αγκαλιάζουν βγαίνοντας από το αεροδρόμιο με κάνουν να συνειδητοποιήσω πως όντως βρίσκομαι στ’ αλήθεια εδώ! Ήρθα αποφασισμένη να ζήσω την κάθε στιγμή. Ήρθα αποφασισμένη να ζήσω την αληθινή Κούβα και να χαθώ στην ιστορία της.

Κατευθύνομαι προς το ξενοδοχείο. Αν και κουρασμένη, είμαι αρκετά χαρούμενη και μαγεμένη από το σκηνικό που ξέρω πως θα ξετυλιχθεί τις επόμενες μέρες μπροστά στα μάτια μου! Μεθυσμένη ήδη από τη μουσική, το ρούμι, την Επανάσταση και ξέροντας πως σε συνδυασμό όλα τα παραπάνω με τη φυσική ομορφιά που χαρακτηρίζει το νησί, τις παραλίες με τα τυρκουάζ νερά και τη λευκή άμμο, τους φοίνικες, τα βουνά και τις κοιλάδες, ένα είναι σίγουρο – δεν θα μου αρκέσει μόνο ένα ταξίδι εδώ.

Πρώτη μέρα στην Κούβα

Πρώτη μέρα στην Αβάνα και με μια ματιά τριγύρω αντιλαμβάνομαι πως το πολιτιστικό μείγμα που χαρακτηρίζει την Κούβα είναι εμφανές παντού. Στην αρχιτεκτονική, στους ανθρώπους και στη γλώσσα τους, σε μουσικές, σε ρυθμούς, στη θρησκεία.

Μια μοναδική γοητεία που αναβλύζει από κάθε γωνία της πόλης, τα ποικίλα χρώματα των κτιρίων, τα αυτοκίνητα αντίκες, τα συνθήματα στους τοίχους, η γεύση του ρούμι, το άρωμα των πούρων και τα τεράστια χαμόγελα των ντόπιων με σαγηνεύουν και με εθίζουν με αποτέλεσμα να μην χορταίνω εικόνες.

Η ιστορία της Αβάνα

Η Αβάνα ιδρύθηκε το 1515. Είναι η πρωτεύουσα της Κούβας. Αποτελεί το σημαντικότερο βιομηχανικό, εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο του νησιού. Η πόλη διαιρείται σε τρεις κυρίως περιοχές. Την Habana Vieja, δηλαδή την παλιά πόλη, ανακηρυγμένη το 1982 από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Εδώ βρίσκονται και τα περισσότερα μουσεία και αξιοθέατα. Το Centro Habana, δηλαδή το κέντρο, το οποίο είναι και το σύγχρονο κομμάτι της πόλης και το Vedado, η περιοχή στην οποία βρίσκονται τα περισσότερα ξενοδοχεία, οι πρεσβείες και η έντονη νυχτερινή ζωή.

Τα πιο πολλά αξιοθέατα στην Αβάνα είναι κοντά μεταξύ τους. Εγώ ξεκινώ με μια περιήγηση τη πρώτη μέρα στα πιο σημαντικά. Περνάω από το Universidad de La Habana (Πανεπιστήμιο της Αβάνας), το οποίο είναι ένα από τα παλαιότερα στον κόσμο. Πάνω από 25 ειδικότητες διδάσκονται εδώ. Μεγάλα ονόματα έχουν σπουδάσει στις αίθουσες του.

Η Πλατεία της Επανάστασης

Επισκέπτομαι την περίφημη Plaza de La Revolucion (Πλατεία της Επανάστασης) με το άγαλμα του Jose Marti (Χοσέ Μαρτί), εθνικού ήρωα της Κούβας ο οποίος πολέμησε κατά της ισπανικής αποικιοκρατίας και πέθανε σε μάχη το 1895. Εδώ ο Φιντέλ Κάστρο εκφωνούσε τους λόγους του μπροστά από τη πλημμυρισμένη με κόσμο πλατεία. Πίσω από το άγαλμα βρίσκεται το μνημείο που αποτελεί φόρο τιμής στον Ήρωα. Ύψους 112 μέτρων είναι το ψηλότερο κτίσμα της πόλης. Ακριβώς απέναντι στα δύο Υπουργεία βρίσκονται δυο γλυπτά σιδήρου με τις φιγούρες των Ηρώων της Επανάστασης, Ερνέστο Γκεβάρα και Καμίλο Σιενφουέγος. Οι φωτογραφικές μηχανές παίρνουν φωτιά!

Συνεχίζω με μια επίσκεψη στο Κάστρο του Άραβα στην είσοδο του λιμανιού για να αποκτήσω μια πανοραμική άποψη της πόλης. Η θέα πραγματικά απίστευτη. Ο δυνατός αέρας που φυσάει παίρνει από τα μεγάλα κύματα την αλμύρα του Ατλαντικού και τη σκορπά παντού τριγύρω. Η Mαλεκόν απέναντι φαίνεται ήδη πλημμυρισμένη και τα κτίρια που βρίσκονται σε αυτόν τον παραλιακό δρόμο μαστιγώνονται κι αυτά από την αλμύρα.

Κατευθύνομαι στο μεγάλο παζάρι στην άλλη πλευρά του λιμανιού. Παντού πίνακες ζωγραφικής, μπλουζάκια, μπερέδες, ξυλόγλυπτα, υγραντήρες για τα πούρα. Οι τιμές σε όλους τους πάγκους σχεδόν οι ίδιες. Οι άνθρωποι χαμογελαστοί, φιλικοί, πρόθυμοι να εξυπηρετήσουν.

Μουσείο ρούμι Habana Club (Παραγωγή guarapo από ζαχαροκάλαμο), Αβάνα

Το Μουσείο του ρούμι και η Ορθόδοξη Εκκλησία

Επόμενη στάση το Μuseo del Ron (μουσείο ρούμι) Havana Club. Εδώ παρακολουθώ τα τέσσερα στάδια απόσταξης για τη παρασκευή του ρούμι από το 1500 περίπου έως σήμερα. Στην είσοδο του μουσείου γεύομαι και guarapo, φρέσκο χυμό ζαχαροκάλαμου. Πραγματικά η γεύση του με ενθουσιάζει και το αναζητώ παντού τις επόμενες μέρες. Μέσα στο χώρο του μουσείου υπάρχει μπαρ και κατάστημα πώλησης του περιβόητου αυτού ποτού.

Έχει πάει σχεδόν μεσημέρι και κατευθυνόμενη προς την Habana Vieja (Παλιά Πόλη), κάνω μια στάση στην Plaza de San Francisco de Asís (Πλατεία του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης), στην οποία βρίσκεται ο Ιερός Ναός Αγ. Νικολάου, δώρο του λαού της Κούβας προς την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία. Εκπλήσσομαι ευχάριστα καθώς ο νεαρός που μας υποδέχεται μιλάει ελληνικά. Του δίνω τα κεριά κερήθρας που μου είχαν δώσει φίλοι από την Ελλάδα να φέρω και με ευχαριστεί θερμά. Η αλήθεια είναι πως οι ελλείψεις λόγω εμπάργκο στο νησί δεν αφήνουν ανεπηρέαστο ούτε αυτό το τομέα, συλλογιέμαι.

Μετά περνάω από την Plaza de la Catedral (Πλατεία του Καθεδρικού), στην οποία βρίσκεται ένας από τους πιο ωραίους καθολικούς ναούς της Λατινικής Αμερικής, χτισμένος το 1748. Δεξιά του ναού στο στενό βρίσκεται το φημισμένο μπαρ Bodeguita del Medio, το οποίο σερβίρει αυθεντικό Μojito. Πολλοί διάσημοι το έχουν επισκεφτεί κατά καιρούς.

Έπειτα βρίσκομαι να περπατώ στον φημισμένο δρόμο Obispo με τα πολλά και διάφορα μικρά μαγαζάκια και τα δεκάδες μπαρ και καφέ με ζωντανή μουσική. Καταλήγω στη Plaza de Armas (Πλατεία των Όπλων), με τους ξύλινους πάγκους και τα παλιά μεταχειρισμένα βιβλία. Όποιο δρόμο και να πάρεις από τη πλατεία αυτή οδηγεί σε άλλα εκπληκτικά αξιοθέατα.

Το κέντρο της Αβάνας

Επόμενη και τελευταία επίσκεψη της ημέρας στο Centro Habana (Κέντρο), στο οποίο δεσπόζει το επιβλητικό Καπιτώλιο και θεωρείται πως είναι το δεύτερο υψηλότερο σημείο της πόλης. Παλαιό προεδρικό μέγαρο, τώρα μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Φιλοξενεί το τρίτο μεγαλύτερο σε μέγεθος άγαλμα στον κόσμο. Αριστερά από το Καπιτώλιο βρίσκεται το Gran Teatro. Η μέρα κουραστική και τελειώνει με φαγητό σε Paladar και επιστροφή με coco-taxi στο ξενοδοχείο για ξεκούραση καθώς το πρόγραμμα της επόμενης ημέρας είναι αρκετά φορτωμένο.

Ξύπνια από πολύ νωρίς (λόγω διαφοράς ώρας με Ελλάδα) νοικιάζω ταξί για να γλιτώσω χρόνο, για να με πάει σε όλα τα μέρη που θέλω να επισκεφθώ. Πρώτη στάση στη περιοχή Miramar, στο μουσείο Ministerio del Interior, το οποίο παρουσιάζει μέσα από φωτογραφίες, έγγραφα, μακροσκελείς εξηγήσεις και ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία, όλη την αντι-επαναστατική δραστηριότητα στην Κούβα και τις προσπάθειες δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο από τη CIA από το 1959.

Έκπληκτη και απορημένη από τους τρόπους που μπορεί να σκαρφιστεί κάποιος όταν μανιωδώς θέλει να πετύχει τον σκοπό του, κατευθύνομαι στη περιοχή Vedado στο Cemeterio de Cristobal Colon (Nεκροταφείο Xριστόφορου Κολόμβου). Ιδρύθηκε το 1876 και είναι γνωστό για τα πολλά περίτεχνα γλυπτά μνημεία. Μερικές από τις προσωπικότητες που ενταφιάστηκαν εδώ είναι o Maximo Gomez, Ibrahim Ferrer, Nicolas Guillen, Alberto Korda.

O τάφος όμως με τις περισσότερες επισκέψεις είναι αυτός της Μilagrosa. Μιας γυναίκας που τo 1901 πεθαίνει πάνω στη γέννα, αυτή και το μωρό της. Θάφτηκαν μαζί και το μωρό το τοποθέτησαν ανάμεσα στα πόδια της, έτσι ακριβώς όπως τους βρήκε ο θάνατος. Λέγεται, όμως, πως έπειτα από αρκετό καιρό όταν ανοίχτηκε ο τάφος, το παιδί βρέθηκε στην αγκαλιά της. Γυναίκες από όλο τον κόσμο που δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν επισκέπτονται τον τάφο της και η παράδοση λέει πως πρέπει να τον χτυπήσουν τρεις φορές πιάνοντας τον μεταλλικό κρίκο που είναι τοποθετημένος επάνω του. Ακριβώς πίσω από τον τάφο υπάρχουν ένα σωρό μικρές μαρμάρινες ευχαριστήριες πλάκες προς τη Milagrosa.

Πανοραμική θέα της Αβάνας από το Κάστρο San Carlos de la Cabana

Το κάστρο Fortaleza de San Carlos de la Cabana

Φεύγω σκεπτόμενη τα όσα με θεατρικό τρόπο μου επεξηγούσε νωρίτερα ο κρατικός ξεναγός. Για τον ανταγωνισμό της ελίτ μέχρι και στον θάνατο, για το ομορφότερο και ακριβότερο μνημείο που έφτιαξε ένας άντρας για την αγαπημένη του που έχασε νωρίς.. Φτάνω στο Fortaleza de San Carlos de la Cabana. Ένα κάστρο του 18ου αιώνα στην υπερυψωμένη ανατολική πλευρά της εισόδου του λιμανιού. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μπατίστα, χρησιμοποιούταν σαν στρατιωτική φυλακή. Τον Ιανουάριο του 1959, τα στρατεύματα του Che το κατέλαβαν και έκτοτε και για αρκετούς μήνες ήταν το γραφείο του Che, το οποίο και διατηρείται μέχρι σήμερα. Δίπλα υπάρχει μια αίθουσα στην οποία εκτίθενται προσωπικά αντικείμενα του, συμπεριλαμβανομένου και του πράσινου δερμάτινου μπουφάν που φοράει στη πασίγνωστη φωτογραφία του.

Στην είσοδο του Κάστρου υπάρχει ένα πρατήριο πούρων, ρούμι και καφέ, στο οποίο συνάντησα τον Jose Castelar, κάτοχος του ρεκόρ Guiness για τρεις χρονιές για τη κατασκευή του μεγαλύτερου χειροποίητου πούρου στον κόσμο. Το βραβευμένο πούρο μήκους 43.38m βρίσκεται τοποθετημένο στη οροφή σαν ένα τεράστιο καφέ φίδι.

Habana Vieja

Κατευθύνομαι προς την Habana Vieja, την Παλιά Αβάνα, για να επισκεφθώ το Museo de La Revolucion (Μουσείο Επανάστασης), το οποίο στεγάζεται στο κτίριο που ήταν το Προεδρικό Παλάτι όλων των Κουβανών Προέδρων. Μετά την Επανάσταση του 1959 μετατράπηκε σε μουσείο. Τα εκθέματα του είναι αφιερωμένα στη περίοδο του Επαναστατικού πολέμου του κινήματος της 26ης Ιουλίου. Ανάμεσα σε αυτά, ρούχα και όπλα των Ηρώων της Επανάστασης, προσωπικά αντικείμενα του Che, του Camilo και του Fidel. Eδώ φυλάγεται ο μαύρος μπερές του Che.

Δίπλα από το μουσείο βρίσκεται η αιώνια φλόγα προς τιμή των νεκρών Ηρώων της Επανάστασης και εκτίθεται μέσα σε γυάλινο πλαίσιο το θρυλικό πλοίο Granma με το οποίο ο Φιντέλ και οι σύντροφοι του κατέφθασαν στη Κούβα από το Μεξικό με σκοπό τον Ένοπλο Επαναστατικό Αγώνα τους ενάντια στη δικτατορία του Μπατίστα.

Πραγματοποιώ την τελευταία επίσκεψη της ημέρας, λίγα μέτρα πιο κάτω, στο Museo Nacional de Bellas Artes (Moυσείο Καλών Τεχνών). Εκθέτει Κουβανικές συλλογές έργων τέχνης από τη περίοδο της αποικιοκρατίας μέχρι και σήμερα. Παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον για έναν λάτρη των καλών τεχνών και ιδίως της ζωγραφικής.

Yπάρχουν φυσικά και ένα σωρό άλλα μουσεία να επισκεφτεί κανείς στην Αβάνα, μα η ώρα έχει πάει έξι, σχεδόν όλα έχουν κλείσει και εγώ πάω στο Floridita, το διάσημο στέκι του Hemingway, για ένα αναζωογονητικό daquiri, πριν κατευθυνθώ για φαγητό στο εστιατόριο Café Taberna αφιερωμένο στον διάσημο ταλαντούχο μουσικό Benny More (1919 – 1963).

Μουσείο Επανάστασης. Κέρινα ομοιώματα του Τσε και του Καμίλο, Αβάνα

Έξω από την Αβάνα. Το εργοστάσιο πούρων και το σπήλαιο Cueva del Indio

Την επόμενη ημέρα σειρά είχε μια εκδρομή εκτός Aβάνας, στην επαρχία Pinar del Rio και στην όμορφη κοιλάδα Vinales, η οποία είναι περικυκλωμένη από τεράστιους ασβεστολιθικούς λόφους, πλούσια βλάστηση με πολλούς φοίνικες, σπήλαια και λίμνες.

Έκανα μια στάση πρώτα στην ομώνυμη πόλη της επαρχίας για να επισκεφτώ το εργοστάσιο πούρων, στο οποίο έκπληκτη διαπιστώνω πόση πολλή δουλειά χρειάζεται για κάτι που γίνεται καπνός και στάχτες, στην κυριολεξία, μέσα σε 40’ αφήνοντας απλά και μόνο ευχαρίστηση σε όποιον το καπνίζει. Στις αρχές του 1500 οι Ισπανοί άρχισαν να παράγουν και να τυλίγουν καπνό σε μορφή πούρου. Το πούρο (cigar) ήταν αρχικά γνωστό ως sikar που ήταν η πράξη του καπνίσματος κατά τη διάρκεια της μαντικής τελετουργίας.

Η Κούβα παράγει τα καλύτερα πούρα στον κόσμο και έχοντας το μεθυστικό άρωμα και τη γεύση ενός για συντροφιά, με ενθουσιασμό κατευθύνομαι 5 ½ χλμ. βόρεια, στη Cueva del Indio. Είναι ένα σπήλαιο που στο παρελθόν κατοικήθηκε από Ινδιάνους. Το 1920 ανακαλύφθηκε πάλι. Τα πρώτα 300m διασχίζονται με τα πόδια και τα υπόλοιπα 400m με βάρκα. Πραγματικά είναι εκπληκτικό και σου κόβουν την ανάσα τα σχήματα βράχων που μπορείς να διακρίνεις παρατηρώντας τριγύρω.

Μετά τη βόλτα μου στο σπήλαιο, απολαμβάνω ένα μεσημεριανό παραδοσιακό γεύμα και επιστρέφω στην Αβάνα. Απόγευμα πια, παίρνω ταξί από το ξενοδοχείο μου, που βρίσκεται στη περιοχή Miramar, και μέσω της παραλιακής οδού Μalecon κατευθύνομαι για μια τελευταία βόλτα στη Παλιά Πόλη, καθώς αύριο θα συνεχίσω το ταξίδι μου σε άλλες πόλεις της Κούβας.

Καθισμένη στο πίσω κάθισμα του παλιού αυτοκινήτου μάρκας LADA, απολαμβάνω τη διαδρομή θαυμάζοντας το ηλιοβασίλεμα και τις αντανακλάσεις των χρωμάτων του στα παλιά κτίρια της παραλιακής λεωφόρου. Φτάνω στον προορισμό μου και επιτρέπω στον εαυτό μου να χαθεί περιπλανώμενος τριγύρω στα διάφορα στενά, να χαρεί όσο καλύτερα γίνεται τη πόλη, με την ελπίδα το μυαλό μου να αποτυπώσει όσο το δυνατόν περισσότερες εικόνες για να με συντροφεύουν όταν επιστρέψω πίσω στην Ελλάδα.

Το εκτροφείο κροκοδείλων στο Guama

Η Αβάνα όντως μου χάρισε τις ωραιότερες εικόνες, θα συμπεράνω στον απολογισμό του ταξιδιού μου αργότερα, και την επόμενη ημέρα πλέον κατευθύνομαι στη πόλη Trinidad, αλλά με αρκετές ενδιαφέρουσες στάσεις στο ενδιάμεσο, με πρώτη και καλύτερη στο Guama, ένα κέντρο εκτροφής κροκοδείλων στην Επαρχία Μatanzas, που απαρτίζεται από μια τεχνητή λίμνη και ένα καταπληκτικό τοπίο.

Η εκμετάλλευση του πάρκου ξεκίνησε ως μια λύση αντιμετώπισης της σταδιακής εξαφάνισης των κροκοδείλων από την Κούβα, αλλά σήμερα υπάρχουν τόσοι πολλοί κροκόδειλοι που έχουν ανοίξει ένα εστιατόριο όπου μπορεί κανείς να γευτεί το κρέας τους. Παράτολμη εγώ δοκιμάζω, μετανιώνω βέβαια με τη πρώτη μπουκιά, και συνεχίζω με ανυπομονησία για την επόμενη στάση μου στην πόλη, Santa Clara.

Η αρχισυντάκτρια του Sierra Maestra, Μυρσίνη Τσακίρη, στο άγαλμα του Τσε Γκεβάρα, στην Σάντα Κλάρα

Η ιστορική Σάντα Κλάρα

Η πόλη αυτή βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της Κούβας και η σπουδαιότητα της σήμερα καθίσταται στους τομείς της βιομηχανίας και της εκπαίδευσης. Παρόλα αυτά παρουσιάζει ιστορικό και τουριστικό ενδιαφέρον, καθώς τον Ιανουάριο του 1958 μια άγρια μάχη έλαβε χώρα εδώ μεταξύ των ανταρτών του Τσε και των στρατιωτικών δυνάμεων του δικτάτορα Μπατίστα.

Η πόλη φέρει ακόμα τα σημάδια της μάχης αυτής, η οποία στην ουσία κατοχύρωσε τη νίκη της Κουβανικής Επανάστασης και εξαιτίας αυτού του γεγονότος, χρόνια αργότερα, επιλέχθηκε η πόλη αυτή να φιλοξενεί τα οστά του Τσε, όταν αυτά βρέθηκαν τελικά θαμμένα στη Βολιβία και δόθηκαν στη Κούβα το 1997. (Είχαν περάσει σχεδόν 30 χρόνια μέχρι να ανακαλυφθούν. Ο Τσε είχε πιαστεί και εκτελεστεί στη Βολιβία το 1967 στη προσπάθεια του να απαλλάξει τις διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής από τα τυραννικά καθεστώτα και να πετύχει την ενοποίηση της Ηπείρου).

Στην Πλατεία της Επανάστασης, κοντά στο κέντρο της πόλης, υπάρχει το επιβλητικό άγαλμα του και ακριβώς πίσω του βρίσκεται το μαυσωλείο στο οποίο φυλάσσονται τα οστά αυτού και των συντρόφων του, που σκοτώθηκαν μαζί του στη Βολιβία, και η αιώνια φλόγα που έχει ανάψει ο Φιντέλ Κάστρο στη μνήμη του. Επίσης, υπάρχει και ένα μουσείο αφιερωμένο στη ζωή του, στου οποίου τα εκθέματα συγκαταλέγονται προσωπικά αντικείμενα του Τσε, φωτογραφίες, γράμματα, κτλ.

Πραγματικά ‘ανατριχιασμένη’ και κατειλημμένη από δέος λόγω της ατμόσφαιρας και της ενέργειας που εκπέμπει το μέρος, κατευθύνομαι στο σημείο της πόλης στο οποίο βρίσκεται η στρατιωτική αμαξοστοιχία του Μπατίστα, την οποία είχε εκτροχιάσει ο Τσε κατά τη διάρκεια της μάχης και η οποία παραμένει μέχρι και σήμερα στην ίδια ακριβώς θέση, με τα βαγόνια της σκόρπια άτακτα παντού τριγύρω, ως αποτέλεσμα αυτού του εκτροχιασμού.

Δρόμος στην πόλη Τρινιδάδ

Απόγευμα πια συνεχίζω για τη πόλη Τrinidad. Έπειτα από μια θαυμάσια διαδρομή μερικών ωρών φτάνω σε αυτήν την τόσο όμορφη πόλη που βρίσκεται στη Νότια πλευρά της Κούβας και βρέχεται από τη Καραϊβική θάλασσα. Αν και αρκετά κουρασμένη, απολαμβάνω μια νυχτερινή βόλτα στη παραλία κάτω από τον έναστρο ουρανό, συντροφιά με ένα mojito και μουσικής προερχόμενης από το μπαρ του ξενοδοχείου.

Την επόμενη ημέρα είμαι έτοιμη να γνωρίσω τη πόλη, η οποία ανακηρύχθηκε το 1988 από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Πράγματι, είναι μια πόλη ξεχωριστή, δικαίως χαρακτηρισμένη από πολλούς ως ‘υπαίθριο μουσείο’. Περπατώντας στα πλακόστρωτα δρομάκια της νιώθεις να πηγαίνεις πίσω στο χρόνο, στο 1850. Η πόλη είχε χτιστεί με τις περιουσίες από τα ζαχαροκάλαμα.

Η κεντρική πλατεία της πόλης είναι η Plaza Mayor. Εδώ βρίσκεται το Palacio Brunet / Museo Romantico (Ρομαντικό Μουσείο). Κτισμένο το 1740 και αναπαλαιωμένο το 1808. Ιδιοκτήτης ήταν η οικογένεια Conde de Brunet, η πλουσιότερη του Trinidad, και το σπίτι αυτό είναι μια ζωντανή μέχρι και σήμερα επίδειξη ισχύος και τεράστιου πλούτου. Το μουσείο εκθέτει έπιπλα, διακοσμητικά αντικείμενα, πίνακες ζωγραφικής, πορσελάνες, γλυπτά, κτλ.

Ο Ναός της Γεμαγιά

Συνεχίζω με μια επίσκεψη στο ναό της Yemaya (Γεμαγιά), θεότητα της θρησκείας Σαντερία. Η Γεμαγιά είναι σύμβολο της θάλασσας και της μητρότητας, πάντα ντυμένη σε χρώματα μπλε και λευκό. Στο ιερό αυτό οι πιστοί προσφέρουν λουλούδια και φρούτα.

Τέλος, κάνω μια στάση στο μπαρ Canchanchara για να γευτώ το περίφημο ποτό που έδιναν στους σκλάβους για να αντέχουν την σκληρή δουλειά κάτω από τον καυτό ήλιο στις φυτείες, και έπειτα κατευθύνομαι στο Varadero, με μια στάση πρωτίστως στη πόλη Cienfuegos.

Eίναι μια από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες πόλεις του νησιού και το λιμάνι της είναι το τρίτο μεγαλύτερο. Είναι σημαντικό κέντρο βιομηχανίας και εμπορίου. Οι πολιτιστικές επιρροές, αποτέλεσμα του διεθνούς εμπορίου και σχέσεων της, συνθέτουν ένα ποικίλο πολιτιστικό σκηνικό, αισθητό παντού.

Στην κεντρική πλατεία της πόλης, την Plaza de Armas, βρίσκεται το πάρκο José Martí και τριγύρω διάφορα ενδιαφέροντα αξιοθέατα. Ένα από αυτά, είναι και το Teatro (θέατρο) Tomas Terry. Είναι το πιο διάσημο κτίριο στην πόλη. Εδώ έχουν πραγματοποιηθεί κατά καιρούς μεγάλες παραστάσεις με πολλούς και διάσημους ηθοποιούς.

Το περίφημο μπαρ Floridita στην Αβάνα

Αργά το απόγευμα φτάνω στο Varadero, το οποίο ήδη από το 1940 είχε αρχίσει να αναπτύσσεται ως θέρετρο διακοπών. Γνωστό για την 20 χλμ. τροπική ακτή του και προτιμητέο από πολλούς για ήρεμες και χαλαρές διακοπές. Εδώ υπάρχουν σύγχρονες τουριστικές εγκαταστάσεις, μεγάλη ποικιλία εστιατορίων και μπαρ, υπαίθριες αγορές, εμπορικά κέντρα και γενικά είναι ένα μέρος που προσφέρει πολλές υπηρεσίες και μεγάλη γκάμα δραστηριοτήτων.

Την επόμενη ημέρα, έχοντας ξυπνήσει από πολύ νωρίς, απολαμβάνω μια πρωινή βόλτα στην καταπληκτική παραλία την ώρα που ανατέλλει ο ήλιος. Το τοπίο πραγματικά φανταστικό και αν και τα νερά του ατλαντικού κρύα, είναι ήρεμα και το έντονο γαλάζιο χρώμα τους - ικανό να σαγηνεύσει και τους μη οπαδούς της θάλασσας.

Αποφασίζω σήμερα απλά να απολαύσω τη θάλασσα και να χαρώ τον ήλιο. Την προσοχή μου όμως αμέσως τραβάει μια επιβλητική βίλλα πράσινου χρώματος κτισμένη στο ύψωμα της παραλίας. H ακαταλάγιαστη επιθυμία μου για εξερεύνηση με οδηγεί προς τα εκεί. Αντιλαμβάνομαι πως πρόκειται για τη περίφημη Villa Xanadu ή αλλιώς Casa Dupont.

Η βίλα σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε το 1929, από τον ίδιο αρχιτέκτονα που σχεδίασε και το Καπιτώλιο, για λογαριασμό ενός πλούσιου γαλλο-αμερικανού φαρμακοβιομήχανου, ο οποίος καθώς είχε αποσυρθεί από την επιχείρηση του, όντας πια σε μια ηλικία και ψάχνοντας μέρος για να περάσει την υπόλοιπη ζωή του, αγόρασε την χερσόνησο του Varadero από τους αρχικά Ισπανούς ιδιοκτήτες.

Σήμερα χρησιμοποιείται ως εστιατόριο και το καλύτερο γήπεδο γκολφ στην Κούβα βρίσκεται ακριβώς δίπλα στη βίλα.

Εκπληκτική φιγούρα στο σώου στο Δελφινάριο, Βαραδέρο 

Το Δελφινάριο

Συνεπαρμένη από τη θέα του ατλαντικού ωκεανού και μιας και η μέρα είναι αφιερωμένη στη χαλάρωση και τη διασκέδαση, αποφασίζω να επισκεφτώ το δελφινάριο. Bρίσκεται μέσα σε ένα φυσικό πάρκο και με την καθοδήγηση εκπαιδευτών τα δελφίνια παρουσιάζουν ένα υπέροχο θέαμα. Επίσης, με εξτρά χρέωση, επιτρέπεται στους επισκέπτες να κολυμπήσουν μαζί με αυτά τα πανέξυπνα όντα. Για τους μη και τόσο τολμηρούς, υπάρχει η δυνατότητα ενός φιλιού για μια φωτογραφία. Μαγεμένη από τα όσα είχα παρακολουθήσει, αποχαιρετώ τη μέρα με ιππασία και βόλτα στη παραλία, κουβανέζικη μουσική και χορούς σάλσα!

Επόμενη ημέρα και ήρθε η ώρα να επισκεφτώ τα αξιοθέατα του Varadero και γι’ αυτό κατευθύνομαι προς το κέντρο με μια άμαξα για να θαυμάσω και τη διαδρομή. Πρώτη στάση στο Museo Municipal de Varadero. Είναι ένα παραλιακό σπίτι, το οποίο χτίστηκε το 1921, ως καλοκαιρινή κατοικία και το 1980 μετατράπηκε σε μουσείο. Εκθέτει αντικείμενα που διηγούνται την ιστορία της πόλης, έπιπλα, ταριχευμένα ζώα και ψάρια, καθώς και ένα σκελετό ενός άνδρα ινδιάνου (ηλικίας 20-30), ο οποίος παρουσιάζει σημάδια σύφιλης και αναιμίας.

Αμέσως όμως το ενδιαφέρον μου κεντρίζει το Josone Park. Ένα πάρκο με μία τεράστια λίμνη, στο κέντρο ακριβώς του Varadero. Χρονολογείται από το 1930, όταν ο Βασκικής καταγωγής, Ηurroz Fermin Jose, τότε διευθυντής ενός εργοστασίου ρούμι, αγόρασε το πρώτο κομμάτι γης γύρω από τη λίμνη. Το πάρκο ολοκληρώθηκε το 1942 και σήμερα πολλοί ντόπιοι περνάνε εδώ αρκετές ώρες ηρεμίας και χαλάρωσης. Απόγευμα πλέον και επιστρέφω στο ξενοδοχείο μου εγκαίρως για να προλάβω το ραντεβού μου στο spa.

Η αρχισυντάκτρια του Sierra Maestra, Μυρσίνη Τσακίρη, στο Μουσείο του Κόλπου των Χοίρων

Ο Κόλπος των Χοίρων

Προτελευταία ημέρα σήμερα στη Κούβα και θα την εκμεταλλευτώ στο έπακρο. Έχω ήδη κανονίσει οδηγό να με μεταφέρει στη Χερσόνησο Ζαπάτα, στον Κόλπο των Χοίρων. Επισκέπτομαι το Museo de Playa Giron, το οποίο είναι αφιερωμένο στην Κουβανική νίκη εναντίον 1.500 εξόριστων Κουβανών αντι-επαναστατών, οι οποίοι εκπαιδευμένοι, εξοπλισμένοι και πληρωμένοι από τη CIA, προσπάθησαν να κάνουν απόβαση τον Απρίλιο του 1961, με σκοπό την πλήξη και την ανατροπή της Κυβέρνησης του Κάστρο.

Πραγματικά έκπληκτη από τα όσα είδα και διάβασα στο μουσείο, (έκπληκτη όχι λόγω διαπίστωσης της συμμετοχής, εμπλοκής και ανάμειξης της CIA στο όλο θέμα, αλλά λόγω της ταχείας πολιτικο-στρατιωτικής εκτίμησης και αντιμετώπισης της κατάστασης από πλευράς Κούβας, με αποτέλεσμα την ταχύτατη και άμεση αποτροπή της απόβασης εντός μόλις 72 ωρών), παίρνω τον δρόμο επιστροφής για το Varadero, μα ενδιάμεσα της διαδρομής πραγματοποιώ και άλλες επισκέψεις σε άλλα ενδιαφέροντα αξιοθέατα.

Πρώτη στάση στη Caleta Buena (Cueva de los Peces), 8 χλμ. από τη Playa Giron. Είναι μια φυσική πισίνα και μια υπόγεια σπηλιά την συνδέει με το Κουβανικό Αρχιπέλαγος. Εδώ απολαμβάνω τα πεντακάθαρα νερά και θαυμάζω μια μεγάλη ποικιλία τροπικών ψαριών διαφόρων χρωμάτων που κολυμπούν τριγύρω μου.

Η ιστορία του Ελιάν

Την επόμενη στάση την πραγματοποιώ στη πόλη Cardenas. Είναι μια πανέμορφη πόλη, 13 χλμ. νότια του Varadero, γνωστή και ως «Η πόλη της σημαίας» (επειδή εδώ πρωτο-υψώθηκε η Κουβανική σημαία στις 19 Μαΐου 1850). Θαυμάζω το άγαλμα του Χριστόφορου Κολόμβου στο Parque Colon, επισκέπτομαι στην Plaza Molocoff την υπαίθρια αγορά φρούτων και λαχανικών και στη συνέχεια καταλήγω στο Museo a la Batalla de Ideas, το οποίο είναι κυρίως αφιερωμένο στην εκστρατεία της Κούβας για τον επαναπατρισμό του Elian Gonzalez, μιας και το Cardenas είναι η γενέτειρα πόλη αυτού του παιδιού που υπήρξε αιτία μιας έντονης διαμάχης ανάμεσα στην Κούβα και τις ΗΠΑ.

Τον Νοέμβριο του 1999, ο Elian (6 ετών) ήταν μαζί με τη μητέρα του όταν αυτή προσπάθησε παράνομη μετανάστευση φεύγοντας από την Κούβα με μια μικρή βάρκα. Ναυάγησαν στα ανοιχτά. Η μητέρα πνίγηκε. Ο Elian επέπλεε στη θάλασσα, ώσπου διασώθηκε από ένα ψαρά, ο οποίος τον παρέδωσε στην Αμερικανική Ακτοφυλακή. Ο πατέρας του όμως και η Κούβα τον διεκδικούσαν και απαιτούσαν το παιδί να επιστραφεί. Τελικά το 2000 ο Elian επέστρεψε στην πατρίδα του.

Γιορτή ενηλικίωσης, το κορίτσι 15 ετών φωτογραφίζεται για το άλμπουμ της

Τελευταία μέρα στον Παράδεισο

Ήδη απόγευμα και αφήνω πίσω μου το Cardenas. Τελευταία επίσκεψη της ημέρας (αλλά και γενικά του ταξιδιού μου), η Cueva Ambrosio, μια σπηλιά στο Varadero μήκους 250 μέτρων. Στα διάφορα σημεία των τοιχωμάτων της απεικονίζονται 72 σχέδια ζωγραφισμένα από Ινδιάνους που κατοικούσαν πολλά χρόνια πριν εδώ.

Κουρασμένη και ανατριχιασμένη (λόγω των νυχτερίδων και των ‘χαμηλών πτήσεων’ που πραγματοποιούσαν μέσα στη σπηλιά), φτάνω στο ξενοδοχείο μου για ένα τελευταίο αυθεντικό mojito, για ξεκούραση και για πακετάρισμα, μιας και αύριο αναχωρώ, όχι μόνο από το Varadero αλλά και από την Κούβα.

Το πρωινό με βρίσκει θλιμμένη, μα και ταυτόχρονα ευτυχισμένη, για όλες τις καταπληκτικές στιγμές που έζησα αυτές τις ημέρες εδώ και για όλες τις όμορφες εικόνες που παίρνω πίσω μαζί μου.

Μια τελευταία βόλτα στη παραλία, μια τελευταία βαθιά ανάσα υγρού κλίματος, μια τελευταία ‘ρουφηξιά’ κουβανικού αέρα και το ταξί που θα με πάει στο αεροδρόμιο με περιμένει ήδη. Επιβιβάζομαι και πιέζω τη μνήμη μου να συγκρατήσει όλα τα τοπία της διαδρομής που περνάνε μπροστά από τα μάτια μου τόσο γρήγορα αυτή την τόσο όμορφη μα και καταθλιπτική ώρα του δειλινού... Αλλά όχι. Έχω υποσχεθεί στον εαυτό μου και στους φίλους που έκανα εδώ πως θα έρθω ξανά. Σύντομα.

Το αεροπλάνο απογειώνεται και από το μυαλό μου περνάει η φράση “Encima de Todo, Patria” και οι στίχοι ενός τραγουδιού…

“ Μα στ’ ουρανού την κερκίδα

είναι όλη η γη μια πατρίδα

όλοι γελάμε και κλαίμε

κάτω απ’ τον ίδιο ουρανό

και στων αιώνων τις πλάτες

είμαστε όλοι διαβάτες

περαστικοί και φτιαγμένοι

όλοι από χώμα και νερό

όπου γης και πατρίς..."

Η αρχισυντάκτρια του Sierra Maestra, Μυρσίνη Τσακίρη, με θέα στον Ατλαντικό Ωκεανό, Μουσείο Municipal de Varadero

 Sierra Maestra