Μάγμα συνεχώς συγκεντρώνεται στα σωθικά του ηφαιστείου της Σαντορίνης

H διόγκωση του ηφαιστείου της Σαντορίνης

Tο νησί της Σαντορίνης και το σύμπλεγμα νησιών στο νότιο Αιγαίο πέλαγος που ανήκει παραμένουν ανήσυχα για περισσότερο από μισό αιώνα. Δορυφορικές εικόνες επιβεβαιώνουν ότι η επιφάνεια του εδάφους τους έχει ανυψωθεί κατά 14 εκατοστά από τον Ιανουάριο του 2011.

Από την τελευταία μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης έχουν περάσει περίπου ...3600 χρόνια. Η καταστροφική εκείνη έκρηξη είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία αυτού που ονομάζεται καλδέρα και την καταστροφή του προϊστορικού πολιτισμού του νησιού.

Για περισσότερα από 2000 χρόνια, η δραστηριότητα του ηφαιστείου ακολουθεί πλήθος διαφορετικών μοτίβων, μεταξύ των οποίων είναι μικρές εκρήξεις με εκχύσεις λάβας κάθε μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες χρόνια, μέσα από τις οποίες σχηματίστηκε ο νέος κρατήρας που ξεπροβάλλει σήμερα από τη θάλασσα.

Τα νησιά της Νέας και Παλαιάς Καμμένης, στο κέντρο του κρατήρα του ηφαιστείου που έχει βυθιστεί μέσα στη θάλασσα, αποτελούν τα πιο πρόσφατα κομμάτια στεριάς στην Ανατολική Μεσόγειο. 

Η τελευταία έκρηξη έγινε το 1950. Για τα επόμενα 60 χρόνια το ηφαίστειο της Σαντορίνης παρέμεινε ήσυχο.

Τον Ιανουάριο του 2011, μία σειρά από σεισμικές δονήσεις σημειώθηκαν στις παρυφές του ηφαιστείου. Η πλειοψηφία ήταν τόσο ασθενείς που μπορούσαν να ανιχνευθούν από εξαιρετικά ευαίσθητους σεισμογράφους, ενώ αρκετοί έγινα αιθητοί από τους κατοίκους του νησιού.

«Μία ημέρα τον Απρίλιο του 2011, δύο ξεναγοί που επισκεύτηκαν το νησί της Καμμένης μου διηγούταν πως είχαν νιώσει ένα σεισμό και οι δονήσεις του εδάφους ήταν τόσο ισχυρές που αναπήδησαν,» σημείωσε ο Michelle Parks, υποψήφιος διδάκτορας μέλος μίας ομάδας επιστημόνων που μελετάει την παραμόρφωση του εδάφους στη Σαντορίνη.  

	H Nέα Καμμένη

«Οι ντόπιοι που εργάζονταν σε εστιατόρια του κεντρικού νησιού της Θήρας έβλεπαν σημάδια της σεισμικής δραστηριότητας στα ποτήρια που άρχισαν να δονούνται και να χτυπούν ελαφρά μεταξύ τους.»

Σε μία μελέτη που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στο επιστημονικό περιοδικό Nature Geoscience, η ομάδα περιγράφει πως στο σύμπλεγμα των νησιών η επιφάνεια του εδάφους έχει σιγά σιγά ανυψωθεί σχεδόν συστηματικά γύρω από ένα σημείο βόρεια της Παλαιάς και Νέας Καμμένης.

Για τον προσδιορισμό της ανύψωσης του εδάφους, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν παρατηρήσεις από το δορυφόρο της ESA Envisat οι οποίες λήφθησαν την περίοδο μεταξύ του Μαρτίου και του Δεκεμβρίου του 2011, όσο και από τη Γερμανική αποστολή TerraSAR-X από τον Ιούλιο του 2011 μέχρι τον Απρίλιο του 2012.

Η ομάδα αναζήτησε παρατηρήσεις και από δέκτες GPS και ένα δίκτυο από σταθμούς τριτομίας που καλύπτει το σύνολο των νησιών γύρω από το ηφαίστειο.

Η μελέτη κατέδειξε ότι η κατακόρυφη μετατόπιση της επιφάνειας σε κάποια σημεία κυμαίνεται μεταξύ 8 και 14 εκατοστά, ενώ η διάμετρος της καλδέρας υπολογίστηκε ότι έχει αυξηθεί κατά περίπου 14 εκατοστά σε σχέση με το μέγεθος της στις αρχές του 2011.

Η ομάδα των επιστημόνων πιστεύει ότι ποσότητα λάβας έχει συγκεντρωθεί στο θάλαμο μάγματος που κρύβεται κάτω από την καλδέρα του ηφαιστείου σε βάθος περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων.

Ο όγκος του θαλάμου εκτιμάται ότι έχει αυξηθεί κατά 10-20 εκατομμύρια κυβικά μέτρα (8-15 φορές το μέγεθος του Ολυμπιακού Σταδίου του Λονδίνου) από τον Ιανουάριο του 2011 μέχρι τον Απρίλιο του 2012. Παράλληλα, η επιφάνεια της Γης άρχισε να παμορφώνεται.

Ο ρυθμός διόγκωσης του ηφαιστείου είναι κατά μέσο όρο ένα εκατομμύριο κυβικά μέτρα το χρόνο. Ωστόσο, όπως δείχνουν οι δορυφορικές μετρήσεις, η ποσότητα λάβας που έχει συγκεντρωθεί κάτω από τη Σαντορίνη τους τελευταίους 12 μήνες αντιστοιχεί στην αναμενόμενη διόγκωση του ηφαιστείου σε μία περίοδο 10-20 χρόνων.

πηγη