«ΣΠΑΡΤΑΚΙΑΔΑ»: Μια αντι – Ολυμπιάδα, που χάθηκε στο χρόνο

 Παναγιώτης Σπυρόπουλος- Οικονομολόγος.

Σπαρτακιάδες αρχικά ονομάζονταν τοπικοί ή διεθνείς αγώνες (προς τιμήν του Σπάρτακου[1]), στους οποίους μετείχαν εργαζόμενοι αθλητές. Πριν το β΄ παγκόσμιο πόλεμο οι Διεθνείς Σπαρτακιάδες διεξάγονταν τις ίδιες χρονιές με τις Ολυμπιάδες, ώστε να τονίζεται η αντίθεση με τον αριστοκρατικό χαρακτήρα των Ολυμπιακών Αγώνων.

Μεταπολεμικά με τον όρο «Σπαρτακιάδα» καθιερώθηκε να αποκαλούνται μια σειρά από αθλητικές διοργανώσεις που διεξάγονταν στη Σοβιετική Ένωση και στα υπόλοιπα σοσιαλιστικά κράτη. 

Οι Σπαρτακιάδες έπαψαν να ...τελούνται μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και την ανατροπή του ανατολικού μπλοκ.

Τις Διεθνείς Σπαρτακιάδες διοργάνωσε η Ερυθρά Αθλητική Διεθνής (Sportintern), που είχε ιδρύσει η Κομμουνιστική Διεθνής (Comintern).

Η πρώτη Διεθνής Σπαρτακιάδα διεξήχθη τον Αύγουστο του 1928 στη Μόσχα, με σκοπό να αντιπαρατεθεί στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες που έγιναν το ίδιο έτος στην Αμβέρσα. 

Συμμετείχαν 7.000 αθλητές από 17 χώρες και περιλάμβανε αγωνίσματα από 22 αθλήματα και διαγωνισμούς χορού, μουσικής και ποίησης. Δεν καταγράφηκαν ρεκόρ ούτε ανακρούσθηκαν οι εθνικοί ύμνοι των χωρών προέλευσης των νικητών. Είχε χαρακτήρα περισσότερο επίδειξης ικανοτήτων, αθλητικών και καλλιτεχνικών, και οι διοργανωτές πρόβαλλαν τη χαρά της συμμετοχής.

Το 1928 διοργανώθηκαν στη Μόσχα διεθνείς εργατικοί αθλητικοί αγώνες, δηλαδή διεθνής αθλητική «Σπαρτακιάδα». Πήραν μέρος 7.000 αθλητές, ανάμεσά τους και 600 αθλητές από 17 καπιταλιστικές χώρες. 

Οργανώθηκαν 22 αθλήματα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν αγώνες δρόμων, γυμναστικής, κολύμβησης, ποδοσφαίρου, μπάσκετμπολ, ποδηλασίας και σκοποβολής. Αλλά δεν ήταν μόνο αθλητικοί αγώνες. Συνδύαζαν το καθαρά αθλητικό μέρος με την Τέχνη και τον Πολιτισμό, αλλά και μηχανοκίνητο αθλητισμό. Έτσι διεξήχθησαν και αγώνες ποίησης, παραδοσιακής μουσικής από ερασιτεχνικά συγκροτήματα, χορού, αλλά και αγώνες μοτοσικλέτας και αυτοκινήτου.

Η ΕΣΣΔ είχε οργανώσει τέτοιους αγώνες, αλλά μόνο με συμμετοχή των λαών που ζούσαν στο έδαφός της στα 1923.

Το 1931 οργανώθηκαν στη Βιέννη από τη Σοσιαλιστική Διεθνή Ένωση Φυσική Αγωγής διεθνείς αθλητικοί αγώνες, η δεύτερη Εργατική Ολυμπιάδα ένα χρόνο πριν από τους Αγώνες του Λος Αντζελες. Τώρα πλέον υπάρχει μια απομίμηση των επίσημων αστικών Ολυμπιακών Αγώνων σε ό,τι έχει σχέση με το πρόγραμμα, τα αγωνίσματα κλπ. Βεβαίως, δεν υπάρχουν όρια για τη συμμετοχή, που ήταν ελεύθερη, ανεξάρτητα από την επίδοση και τις ικανότητες των συμμετεχόντων.

Ήδη όμως αρχές της δεκαετίας του ’30 εμφανίζονται ξανά τα σύννεφα ενός νέου παγκοσμίου πολέμου. Ο φασισμός του Μουσολίνι στην Ιταλία έχει εγκατασταθεί για τα καλά ως καθεστώς διακυβέρνησης και διαχείρισης του καπιταλισμού, ενώ στη Γερμανία τα μονοπώλια αναδείχνουν τον Χίτλερ στην κυβερνητική εξουσία. Η ηττημένη Γερμανία απαιτεί ρεβάνς και νέες κτήσεις στο ξαναμοίρασμα του κόσμου, ενώ η οξύτατη οικονομική κρίση του καπιταλισμού αγκαλιάζει όλες τις τότε ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, αλλά και άλλες που είναι χαμηλότερα στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα.

Σ’ αυτά τα πλαίσια και με δεδομένη την τακτική του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος για συνεργασία και με τους σοσιαλδημοκράτες, το 1935 υπογράφεται από την Κόκκινη Αθλητική Διεθνή και τη Σοσιαλιστική Διεθνή Ενωση Φυσικής Αγωγής ανοιχτή πρόσκληση προς τους αθλητές όλου του κόσμου να μη συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες που η ΔΟΕ επέλεξε να γίνουν στην πρωτεύουσα της Γερμανίας του Χίτλερ, στο Βερολίνο.

Στην Ισπανία, όπως και στη Γαλλία αργότερα, δημιουργούνται κυβερνήσεις του Λαϊκού Μετώπου. Το Λαϊκό Μέτωπο στην Ισπανία αποφάσισε τη διοργάνωση Εργατικής Ολυμπιάδας στη Βαρκελώνη. Αλλά η ανατροπή του Λαϊκού Μετώπου από το δικτατορικό καθεστώς Φράνκο και η έναρξη εμφυλίου πολέμου δεν επέτρεψε τη διεξαγωγή αυτής της Εργατικής Ολυμπιάδας από την Κόκκινη Αθλητική Διεθνή και τη Σοσιαλιστική Διεθνή Ενωση Φυσικής Αγωγής. Αυτή έγινε στην Αμβέρσα το 1937. 

Συμμετείχαν 27.000 εργάτες από 17 καπιταλιστικές χώρες και την ΕΣΣΔ. Ηταν η τελευταία Εργατική Ολυμπιάδα.Πολλές φορές αναφέρεται ως 4η διοργάνωση η Εργατική Ολυμπιάδα του 1937 στην Αμβέρσα του Βελγίου, αλλά πρόκειται για διαφορετική διοργάνωση αν και συγγενικού χαρακτήρα.

Διεθνείς Σπαρτακιάδες

• 1928: Ι Διεθνής Σπαρτακιάδα: Μόσχα, Σοβιετική Ένωση
• 1931: ΙΙ Διεθνής Σπαρτακιάδα: Βερολίνο, Γερμανία
• 1936: ΙΙΙ Διεθνής Σπαρτακιάδα: Βαρκελώνη, Ισπανία (ματαιώθηκε)

Σχόλιο: Οι Εργατικές Ολυμπιάδες – Σπαρτακιάδες, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα ουσιαστικό αντίβαρο στα «Ολυμπιακά Παιχνίδια» των χορηγών, των εταιριών, του ιμπεριαλισμού και της παγκοσμιοποίησης του κεφαλαίου και να αποτελέσουν ένα πολιτιστικό γεγονός που θα προβάλει το πραγματικό αθλητικό ιδεώδες και τη συμφιλίωση των λαών, παρόλο που στα αρχικά τους στάδια στηρίχτηκαν από τις εργατικές αθλητικές ενώσεις και καπιταλιστικών κρατών (υπήρχε και σημαντική ελληνική συμμετοχή).

Μετά το τέλος του 2^ου παγκοσμίου πολέμου, τα σοσιαλιστικά κράτη περιόρισαν προς «εγχώρια κατανάλωση»  εντός του λεγόμενου ανατολικού μπλοκ τις εργατικές ολυμπιάδες, εμπλάκηκαν στα πλαίσια του «ψυχρού πολέμου σε έναν ατέρμονα ανταγωνισμό με τη «δύση» ακόμη και στο αθλητικό επίπεδο (ντοπαρισμένοι αθλητές εκατέρωθεν κλπ), ώσπου ατόνησαν και εξαφανίσθηκαν.

Η προοπτική ύπαρξης μια αντί – Ολυμπιάδας σήμερα εργατών και ανέργων αθλητών, φαντάζει πιο όλο και πιο αναγκαία μπροστά σε αυτή τη λαίλαπα που κατακαίει τα πανανθρώπινα ιδεώδη και τα μετατρέπει σε αριθμούς στα ηλεκτρονικά ταμπλό των δήθεν χορηγών και στα καντράν των απρόσωπων εταιριών.

---

Ο Σπάρτακος ήταν μονομάχος θρακικής καταγωγής, που ηγήθηκε μεγάλης επανάστασης δούλων και άλλων κοινωνικώς καταπιεσμένων ατόμων εναντίον των Ρωμαίων. Μια από τις μεγαλύτερες και αγνές επαναστάσεις στην ιστορία, ενάντια στον Ρωμαϊκό ιμπεριαλιστικό ζυγό, που πνίγηκε στο αίμα και κατά πολλούς απέτυχε, όμως έμεινε και θα πρέπει να παραμένει χαραγμένη στο νου και την ψυχή των απανταχού υποδουλωμένων.

πηγη