Διατροφή ή άσκηση ?

Τα μέλη της φυλής κυνηγών-τροφοσυλλεκτών Χάτζα στην Τανζανία βοήθησαν τους επιστήμονες να καταλάβουν εάν η διατροφή ή η έλλειψη άσκησης είναι ο κύριος υπαίτιος για την παχυσαρκία στον δυτικό κόσμο

 

Η θεωρία που αναφέρει ότι η άσκηση είναι πιο σημαντική από τη διατροφή στη μάχη με την παχυσαρκία, τίθεται υπό αυστηρή αμφισβήτηση μέσω μιας νέας μελέτης. Ειδικοί από το Τμήμα Ανθρωπολογίας στο Κολέγιο Χάντερ στη Νέα Υόρκη μελέτησαν τους Χάτζα, μια φυλή της Τανζανίας της οποίας τα μέλη συνεχίζουν να ζουν ως κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες. Όπως είδαν οι ερευνητές, ακόμη και σε αυτόν τον πληθυσμό που λόγω του τρόπου ζωής του κινείται μονίμως σε αντίθεση με τους κατοίκους του δυτικού κόσμου, ο αριθμός των θερμίδων που καταναλώνονται καθημερινά αποτελεί ένα σταθερό ανθρώπινο χαρακτηριστικό.

Τα νέα ευρήματα που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «PLoS ONE» μαρτυρούν ότι οι κάτοικοι του δυτικού κόσμου παχαίνουν επειδή κατά κύριο λόγο τρώνε πολύ και όχι κυρίως εξαιτίας του.

καθιστικού τρόπου ζωής τους.

Η «πανδημία» της παχυσαρκίας

Η παχυσαρκία αποτελεί μια σύγχρονη «πανδημία»: σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ως το 2015 ένας στους 10 κατοίκους του πλανήτη θα είναι παχύσαρκος ενώ ένας στους τρεις θα είναι υπέρβαρος. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής ο οποίος περιλαμβάνει ανθυγιεινή διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένες τροφές με πολλά λιπαρά και ζάχαρη αλλά και έλλειψη φυσικής δραστηριότητας κατηγορείται κυρίως για αυτή την παγκόσμια «έκρηξη» της παχυσαρκίας.

Ωστόσο παραμένει αντικείμενο διαμάχης μεταξύ των ειδικών το εάν η υπερφαγία ή η έλλειψη άσκησης αποτελεί τον κύριο «ένοχο» για την αύξηση των παγκόσμιων ποσοστών παχυσαρκίας. Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου για κατανάλωση θερμίδων έχει πέσει σημαντικά μετά τη βιομηχανική επανάσταση και αυτό, όπως λένε, αποτελεί σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου για παχυσαρκία σε σύγκριση με τις αλλαγές στα διατροφικά μοτίβα του πληθυσμού.

Τώρα οι ερευνητές από τη Νέα Υόρκη σε συνεργασία με συναδέλφους τους από την Τανζανία και τη Βρετανία αποφάσισαν να μελετήσουν εάν αυτή τη θεωρία ευσταθεί μέσω της παρακολούθησης των Χάτζα. Η συγκεκριμένη φυλή επελέγη καθώς θεωρείται ότι αποτελεί ένα καλό μοντέλο του αρχαίου τρόπου ζωής.

Φυλή σε συνεχή κίνηση για επιβίωση

Τα 1.000 μέλη της φυλής κυνηγούν ζώα για να τραφούν ενώ συλλέγουν επίσης καρπούς, ρίζες και φρούτα με χρήση μικρών τσεκουριών και τόξων. Δεν κάνουν χρήση σύγχρονων εργαλείων ή όπλων.

Οι επιστήμονες μέτρησαν την κατανάλωση ενέργειας σε 30 άνδρες και γυναίκες της φυλής Χάτζα ηλικίας 18 ως 75 ετών. Ανακάλυψαν πως παρότι τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας σε αυτά τα άτομα ήταν πολύ υψηλότερα από εκείνα των κατοίκων του δυτικού κόσμου, όταν ελήφθησαν υπόψη οι αναλογίες ύψους και βάρους, ο μεταβολικός ρυθμός τους δεν διέφερε από αυτόν των Δυτικών.

Ο επικεφαλής της μελέτης δρ Χέρμαν Πόντζερ από το Κολέγιο Χάντερ σημείωσε ότι η ίδια η ομάδα του υπέθετε ότι οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες Χάτζα θα έκαιγαν εκατοντάδες περισσότερες θερμίδες την ημέρα σε σύγκριση με τους ενηλίκους στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη.

Η υπερφαγία κύριος «ένοχος»

Ωστόσο τα αποτελέσματα εξέπληξαν τους επιστήμονες μαρτυρώντας την πολυπλοκότητα στη διαδικασία κατανάλωσης ενέργειας από τον ανθρώπινο οργανισμό. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο δρ Πόντζερ «τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι ο κύριος λόγος για τον οποίο οι κάτοικοι του δυτικού κόσμου παχαίνουν τόσο είναι εξαιτίας του ότι τρώνε πολύ και όχι επειδή ασκούνται τόσο λίγο. Βέβαια το να ασκείται κάποιος είναι πολύ σημαντικό για την υγεία αλλά δεν είναι αρκετό για να τον διατηρήσει αδύνατο – απαιτείται και η μείωση στην πρόσληψη τροφής για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα».

Ο ερευνητής κατέληξε τονίζοντας ότι η ημερήσια κατανάλωση ενέργειας από τον ανθρώπινο οργανισμό είναι πιθανότατα ένα χαρακτηριστικό που πήρε μορφή μέσα από την εξέλιξη και είναι κοινό σε όλους τους ανθρώπους. «Δεν αποτελεί μια απλή αντανάκλαση των διαφορετικών τρόπων ζωής σε διαφορετικά μέρη του κόσμου».

Τσώλη Θεοδώρα - tovima.gr