Στην υγειά... των κορόιδων

Eπικοινωνιακά οι κυβερνώντες μπορεί να θέλουν να δείξουν ότι το παλεύουν, αλ­λά επί της ουσίας το αποτέλεσμα είναι μηδέν.
♦ Την προηγούμενη εβδομάδα (Μεγάλη Τετάρ­τη, 20 Απριλίου), ύστερα από μεγάλη επικοινωνι­ακή προπαρασκευή, στάλθηκε στις κοινοπραξίες των εταιρειών που κατασκευάζουν τους δρόμους η πρόταση του υπουργείου Υποδομών για τη μεί­ωση των τιμών των διοδίων για τη χρηματοδότη­ση των συμβάσεων παραχώρησης.
♦ Επίσης την ..
προηγούμενη εβδομάδα (επίσης στις 20 Απριλίου) απορρίφθηκε η προσφυγή (του Δ. Αϊβαλή, υποψήφιου δημάρχου Πατραίων), βά­σει της οποίας ζητείτο η προσωρινή αναστολή εφαρμογής της σύμβασης για την υπό κατασκευή οδό Κορίνθου - Πατρών με το αιτιολογικό ότι δεν έχουν παραδοθεί τα τμήματα στην κυκλοφορία.
Σύμφωνα με τη Σύμβαση Παραχώρησης, από την επίτευξη της τέταρτης Αποκλειστικής Τμημα­τικής Προθεσμίας, τα διόδια στο τμήμα Κορίνθου - Πατρών συλλέγονται στα ολοκληρωμένα τμή­ματα. Με δεσμευτική απόφαση της Επιτροπής Επίλυσης Τεχνικών Διαφορών, η Τέταρτη Απο­κλειστική Τμηματική Προθεσμία έχει αναβληθεί τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι του 2013. Ως αποτέλεσμα της απόφασης αυτής, το τρέχον σύ­στημα διοδίων ισχύει.
Πράγματι, το σύστημα διοδίων λειτούργησε απρόσκοπτα και στη διάρκεια της μεγάλης εξό­δου του Πάσχα και της επανόδου των εκδρομέων και στο τμήμα της Κορίνθου - Πατρών, που κατα­σκευαστικά φαίνεται πως αντιμετωπίζει το μεγα­λύτερο πρόβλημα καθυστερήσεων και υπερβά­σεων.
Το σχετικό σχέδιο μνημονίου, που υπεβλήθη από το υπουργείο Υποδομών, προβλέπει μειώ­σεις έως και 30% σε ολοκληρωμένα τμήματα για τρία χρόνια και έως 50% σε κατασκευαζόμε­να μέρη. Όμως οι επιχειρηματίες του κατασκευ­αστικού κλάδου υποστηρίζουν πως, ακόμη και εάν δεχθούν (οι κοινοπραξίες) την πρόταση, οι μειώσεις θα αργήσουν να φθάσουν στην... τσέ­πη του οδηγού. Για την ακρίβεια, να μην την επι­βαρύνουν.
Οι τράπεζες

Ούτως ή άλλως οι εργολάβοι πέτυχαν να πάει πιο πίσω το ενδεχόμενο της μείωσης του αντιτί­μου των διοδίων την περίοδο των εορτών. Και για να μην ξεχνιόμαστε, τα γιορτινά διόδια υπολογί­ζονται στο 8%-12% των συνολικών ετήσιων εσό­δων. Έτσι, καταβάλλουν ήδη προσπάθειες ώστε να μετακυλιστεί το θέμα σε εύθετο χρόνο.
Όμως, ακόμη και εάν συμφωνούσαν οι κα­τασκευαστές, μέχρι να περάσουν οι μειώσεις στους... σταθμούς διοδίων θα πρέπει να μεσολα­βήσει η κοινοβουλευτική διαδικασία. Δηλαδή το σχετικό μνημόνιο θα πρέπει να κατατεθεί πρώτα στη Βουλή, από τη στιγμή που θα εμπεριέχει ου­σιώδεις αλλαγές στις συμβάσεις παραχώρησης. Φυσικά, για να εγκριθούν οι μειώσεις, θα πρέ­πει να υπάρξει η σύμφωνη γνώμη και του τρίτου εμπλεκόμενου: δηλαδή του τραπεζικού κλάδου (ήτοι των χρηματοδοτών).
Στο επίπεδο αυτό οι τράπεζες έχουν πετύχει μέχρι τώρα να κωλυσιεργούν στη χρηματοδότη­ση των έργων (κυρίως στην Κορίνθου - Πατρών) επικαλούμενες την κρίση και τις συνέπειές της. Και αυτό, παρ’ ότι διατηρούν αμείωτα τα ποσο­στά τους στα χρηματοδοτικά σχήματα. Επωφε­λούνται δηλαδή της ροής «ζεστού χρήματος» που εισπράττεται από τα διόδια μέσω των κοι­νοπραξιών, αλλά με διάφορους τρόπους και μεθοδεύσεις δεν υλοποιούν τις υποχρεώ­σεις τους, όπως απορρέουν από τις συμ­βάσεις που έχουν συνυπογράψει.
Οι εργολάβοι
Υπάρχει βέβαια και η άλλη πλευρά, η λιγότερο... θεατή, η οποία αφορά το τι κρύβεται πίσω από τις εξαγγελίες (προθέσεων) για εντυπωσιακές - ομο­λογουμένως - μειώσεις. Εδώ η κυβέρνη­ση επιχειρεί να κρύψει τα... νέα δώρα που προσφέρει   στους   παραχωρησιούχους προκειμένου οι κοινοπραξίες να μην κλείσουν τα εργοτάξια και μείνουν στη μέση οι μεγάλοι οδικοί άξονες.
Οι συναρμόδιοι υπουργοί Οικονομικών και Υποδομών ανακοίνωσαν (στα μέσα Απριλίου) προτάσεις «διάσωσης» των συμβάσεων παρα­χώρησης προβάλλοντας την προοπτική μείωσης των διοδίων έως και 50% σε ορισμένες διαδρο­μές. Όμως πίσω από τον πανηγυρικό τόνο, που επιχείρησε να προσδώσει η κυβέρνηση ώστε να εκμεταλλευτεί και επικοινωνιακά το όλο θέμα, κρύβεται η ουσία, η οποία λειτουργεί προς όφε­λος κυρίως των εργολάβων.
Ουσιαστικά οι παραχωρησιούχοι φαίνεται πως εξα­σφαλίζουν όχι μόνο την ανάθεση της ευθείας παράτασης των συμβάσεων που ήδη τρέχουν, αλλά κυρίως τη χρηματοδότηση των έργων και την προείσπραξη ακόμη με­γαλύτερων κονδυλίων.
Πρακτικά δηλαδή: η κυβέρνηση, με δέλεαρ τη διαχείριση των διοδί­ων, επιχειρεί να δημιουργήσει ένα «πλήρες πακέτο προεξόφλησης», που, σύμφωνα με μελέτη κατασκευ­αστικής εταιρείας (που συμμετέχει στην Ολυμπία Οδό), θα μπορούσε να αποφέρει έως και 18-20 δισ. ευρώ στο Δημόσιο. Για να εισπρά­ξει όσο το δυνατόν νωρίτερα κεφά­λαια το Δημόσιο και να συνεχιστεί απρόσκοπτα η κατασκευή των πέντε οδικών αξόνων, βγάζει στο σφυρί μακρο­χρόνιες συμβάσεις παραχώρησης.
Έτσι όμως στερεί τα κρατικά ταμεία από πολύ περισσότερα χρήματα που θα έφερνε ο χρόνος ωρίμανσης των συμβάσεων παραχώρησης.
Πληρώνουν τα υποζύγια
Όπως σημείωνε επιχειρηματίας του κλάδου, με αυτόν τον τρόπο οι παραχωρησιούχοι δεν βά­ζουν ούτε... ευρώ επιπλέον, οι τράπεζες συνεχί­ζουν να εκμεταλλεύονται τη ροή χρήματος (χωρίς την παραμικρή επιβάρυνση ή υποχρέωση χρημα­τοδότησης) ενώ αυτός που πληρώνει τη νύφη εί­ναι πάλι ο οδηγός. Ουσιαστικά πρόκειται για μει­ώσεις στην «πλάτη» του φορολογούμενου, μας έλεγε παράγοντας του κλάδου. Και αυτό καθώς η απευθείας επέκταση των συμβάσεων αποστερεί υψηλά φορολογικά έσοδα, που συν τω χρόνω κα­λύπτονται από τους πολίτες.

Μέσω της τιτλοποίησης (των εσόδων από διό­δια που θα προεισπραχθούν) το ποσό θα είναι τε­λικά πολύ χαμηλότερο από αυτό που θα εισπρατ­τόταν σε βάθος χρόνου. Ουσιαστικά πρόκειται για μία ακριβή μεθόδευση έμμεσου δανεισμού. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τον σχεδιασμό των συναρμόδιων υπουργείων, προβλέπεται η παρο­χή εγγυήσεων του Δημοσίου στις τράπεζες προ­κειμένου να συνεχίσουν να δανειοδοτούν με τα κεφάλαια, που εξ αρχής είχαν δεσμευτεί.
Δηλαδή οι τράπεζες όχι μόνο δεν θα χορηγή­σουν περισσότερα δάνεια προς τους παραχωρησιούχους, αλλά απεναντίας διασφαλίζουν επι­πλέον εγγυήσεις, που δεν προβλέπονταν στις αρχικές συμβάσεις.
Ποντικι