Αγαπώ το μνημόνιο!

Του Σταύρου Χριστακόπουλου
Στο κείμενό μας με τίτλο Γιατί, μπαμπά, η Ευρώπη απομακρύνεται;, την Πρωταπριλιά, διατυπώναμε το συμπέρασμα ότι η Ελλάδα, τώρα που η Ευρώπη θωρακίστηκε και δεν απειλείται από μια επίσημη ελληνική χρεοκοπία, μπορεί να χρεοκοπήσει πολύ πιο άνετα απ' όσο πριν από έναν χρόνο. Η απειλή για το ευρωσύστημα είναι πια πολύ μικρότερη.
Το συμπέρασμα αυτό έβγαινε από συνέντευξη της Μέγκαν Γκριν, οικονομολόγου - αναλύτριας του Economist Ιntelligence Unit και υπεύθυνης για τη χώρα μας, την Ιρλανδία και τη Γερμανία, αλλά και από συνέντευξη του επικεφαλής του προσωρινού ταμείου χρηματοπιστωτικής στήριξης της ευρωζώνης (ΕFSF) Κλάους Ρέγκλινγκ. Και οι δύο κατέληγαν στην ίδια διαπίστωση.
Αμέσως μετά μας προέκυψαν δύο ακόμη ηχηρές απόψεις με παρόμοιο περιεχόμενο:
1. Ένα άρθρο του περιοδικού Economist, με ημερομηνία 31 Μαρτίου και με τίτλο «Έχουν χρεοκοπήσει, ας το παραδεχτούν», ..
αναδημοσιεύθηκε στη χώρα μας επίσης την Πρωταπριλιά αναφερόμενο στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Η άποψη του περιοδικού είναι πως και οι τρεις χώρες καταβάλλουν «ηρωικές προσπάθειες», αλλά χωρίς αντίκρισμα, εξ αιτίας της εφαρμοζόμενης πολιτικής περικοπών, με ή χωρίς... μνημόνιο:

«Η εμμονή στη μείωση των ελλειμμάτων είχε σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη, με αποτέλεσμα να είναι ακόμη πιο δύσκολη η αποπληρωμή χρεών» γράφει η ναυαρχίδα του παγκόσμιου νεοφιλελευθερισμού. Και πού καταλήγει; Στο ίδιο σημείο με τους προηγούμενους: και στις τρεις αυτές χώρες θα πρέπει να υπάρξει αναδιάρθρωση χρέους «τώρα που και ο κίνδυνος μετάδοσης έχει μειωθεί».

Ειδικά για τη χώρα μας σημειώνει: «Η Ελλάδα θα πρέπει να σταματήσει να προσποιείται ότι μπορεί να αντέξει το τρέχον δανειακό βάρος και να ασκήσει πιέσεις για αναδιάρθρωση».

2. Ύστερα ήλθε το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, το οποίο υποστήριξε ως άποψη του ΔΝΤ ότι τα μέτρα που εφαρμόζονται μέσω του μνημονίου Ελλάδας - τρόικας δεν είναι πλέον αρκετά και άρα θα πρέπει να επέλθει μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, η οποία περιγράφεται με τρία μέτρα – διαζευκτικά ή σε συνδυασμό: είτε με μείωση επιτοκίων στα δάνεια της Ελλάδας είτε με επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής τους είτε με «κούρεμα».
Το δημοσίευμα αυτό, το οποίο επεσήμαινε πως το θέμα ήδη συζητείται από το ΔΝΤ με ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, διαψεύστηκε και από τον Παπακωνσταντίνου και από το ΔΝΤ και από εκπρόσωπο της Κομισιόν, όπως συνήθως γίνεται σε ανάλογες περιπτώσεις.

«Η τελευταία επιχείρηση διάσωσης»

Σε αυτό το κλίμα ήλθε χθες Το Βήμα της Κυριακής να μας μεταφέρει μια αμιγώς ευρωπαϊκή άποψη, αυτήν του Ελληνογερμανού βασικού αναλυτή του «πολύ σοβαρού think tank των Βρυξελλών Εuropean Ρolicy Center Γιάννη Εμμανουηλίδη, ο οποίος επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα τι θα γίνει το 2012, όταν αφενός θα σταματήσουν οι χρηματοδοτικές ενέσεις και αφετέρου θα υπάρχει μεγάλος κίνδυνος – ή μάλλον... βεβαιότητα – ότι η Ελλάδα θα αδυνατεί να δανειστεί από τις αγορές ομολόγων. Ιδού τι απαντά:

«Πιστεύω ότι υπό προϋποθέσεις το 2012 η Ε.Ε. θα μπορούσε να λάβει νέες αποφάσεις για τη διευκόλυνση της Ελλάδας. Και αυτό διότι κυρίως οι γαλλικές και γερμανικές τράπεζες, όπως και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, είναι εξαιρετικά εκτεθειμένες σε ελληνικά χρεόγραφα».

Στο σημείο αυτό επισημαίνει η εφημερίδα:

«Κατά τον Ελληνογερμανό αναλυτή η νέα επιχείρηση αρωγής προς την Ελλάδα θα είναι σύνθετη, θα αφορά δηλαδή την επιμήκυνση των χρόνων αποπληρωμής των δανείων, τα επιτόκια, την αγορά ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά κ.ά.

Δεν θα πρέπει να περιλάβει όμως το περίφημο "κούρεμα" (haircut) της αξίας των ελληνικών ομολόγων, αφού κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε μύρια όσα προβλήματα στους ιδιώτες επενδυτές, οι οποίοι στο μέλλον θα απέφευγαν τα ελληνικά ομόλογα "όπως ο Διάβολος το λιβάνι"».

Και ο λόγος πάλι στον Εμμανουηλίδη:

«Ίσως το 2012 να είναι η τελευταία επιχείρηση διάσωσης της ελληνικής οικονομίας. Και αυτό διότι μετά το 2012 μπορεί να μην έχει νόημα οποιαδήποτε επιχείρηση διάσωσης. Συν τοις άλλοις, μετά το 2012 ενδεχόμενη κατάρρευση της Ελλάδας μπορεί να μη συνιστά "συστημικό κίνδυνο" για την ευρωζώνη, όπως συμβαίνει σήμερα. Στην περίπτωση αυτή η ευρωζώνη δεν θα έχει καν νομικό πάτημα για να βοηθήσει την Ελλάδα».

Τι μας λέει ο... ποιητής; Ότι η επιπλέον «βοήθεια» που θα πρέπει να παρασχεθεί στην Ελλάδα το 2012 θα περιλαμβάνει μια αναδιάρθρωση του χρέους ως προς την επιμήκυνση και τα επιτόκια, αλλά, κατά την πάγια επιδίωξη των Βρυξελλών, του Βερολίνου και της ελληνικής κυβέρνησης, χωρίς «κούρεμα».
Καταλήγει όμως κι αυτός στο ίδιο συμπέρασμα με όλους τους προηγούμενους: μια ελληνική πτώχευση μάλλον δεν θα σνιστά το 2012 – ή μήπως και νωρίτερα; – «συστημικό κίνδυνο» για την ευρωζώνη, η οποία σταδιακά χάνει ακόμη και το «νομικό πάτημα για να βοηθήσει την Ελλάδα». Άρα; Μάλλον πρέπει να ξαναδούμε όσα επισημαίναμε την Πρωταπριλιά με ακόμη μεγαλύτερη προσοχή.
Αν εκεί μιλούσαμε κυρίως για τις προθέσεις του ΔΝΤ, τώρα έχουμε ακόμη πιο σαφή και την ευρωπαϊκή αντίληψη επί του θέματος.

Μια τελευταία... ελπίδα
Κι όμως, στο ρεπορτάζ αυτό του Βήματος δεν είναι όλα κατάμαυρα. Η εφημερίδα, βασιζόμενη σε ρεπορτάζ με πηγές στην Κομισιόν, σημειώνει δύο παράγοντες οι οποίοι θα καθορίσουν «τη νομική, αλλά και την πραγματική μορφή του ζητήματος της βοήθειας προς την Ελλάδα μετά το 2012»:
1. «Ο πρώτος είναι αν τα ελληνικά δημόσια οικονομικά εξακολουθούν να θεωρούνται βιώσιμα, όπως συμβαίνει σήμερα. (...) Πολλά θα εξαρτηθούν εν προκειμένω από το ύψος των εσόδων από τις αποκρατικοποιήσεις και από την αξιοποίηση της κρατικής περιουσίας, σημειώνουν αρμόδιοι παράγοντες της Επιτροπής στις Βρυξέλλες». Εδώ σταματάμε καθώς το ενδεχόμενο αυτό μοιάζει περισσότερο με ανέκδοτο.
2. Η δεύτερη προϋπόθεση, σύμφωνα με τους ανθρώπους της Κομισιόν, είναι «η αξιοπιστία και η σταθερότητα του πολιτικού συστήματος της χώρας». Τι σημαίνεi αυτό;
«Σημαίνει ότι η πολιτική ηγεσία της Ελλάδας θα πρέπει να πείσει τις αγορές και τους αναλυτές ότι η εφαρμογή του μνημονίου είναι όχι μόνο υποχρεωτική, αλλά και αρεστή»! Ιδού λοιπόν η ευκαιρία για τον ελληνικό λαό να συμβάλει στο τιτάνιο έργο της «σωτηρίας»!
Ας βγούμε όλοι μαζί, μια συγκεκριμένη ώρα και μέρα, στα μπαλκόνια μας και ας αναφωνήσουμε: «Αγαπώ το μνημόνιο»! Κι ας το φωνάξουμε τόσες πολλές φορές και τόσο δυνατά, ώστε να ακουστεί μέχρι τις Βρυξέλλες. Σάμπως θα είναι η πρώτη ηλιθιότητα που έχουμε κάνει ως κυβέρνηση, πολιτικό σύστημα και λαός; Τουλάχιστον αυτή δεν μας κοστίζει.
Ήδη έρχεται το τεχνικό κλιμάκιο της τρόικας και τις επόμενες μέρες καταφθάνουν ο πρόεδρος της Ε.Ε. Χέρμαν βαν Ρομπόι και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν Κλοντ Τρισέ. Ας δείξουμε επιτέλους, ενώπιον των κηδεμόνων μας ότι είμαστε πλέον ένας ώριμος λαός...