Τελέσιλλα: η γυναίκα που νίκησε την Σπαρτιατική φάλαγγα (5ος αιώνας -)

Στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. κυρίαρχη στον Ελλαδικό χώρο ήταν η Πελοποννησιακή συμμαχία με κύριους ισχυρότερους  εταίρους της την Σπάρτη του Βασιλιά Κλεομένη Α΄ και την Κόρινθο. Η ισχυρότερη πόλη εκτός της συμμαχίας αυτής ήταν το Άργος, ο μεγάλος ανταγωνιστής της Σπάρτης για πάνω από 2 αιώνες. Το 495 π.Χ. περίπου ο Κλεομένης αποφάσισε να επιτεθεί κατά του Άργους μετά από σχετικούς θετικούς χρησμούς που έλαβε από το μαντείο των Δελφών. Μετέφερε με πλοία το άνθος των Σπαρτιατών οπλιτών στο Ναύπλιο και από εκεί βάδισε προς το Άργος. Στην θέση Σήπεια νίκησε...
τους Αργίτες με ένα τέχνασμα και σκότωσε πολλούς.
Όσοι Αργίτες σώθηκαν κατέφυγαν στο ιερό άλσος του Άργους ώστε να προστατευθούν από το ιερό άσυλο. Ο Κλεομένης έχοντας αιχμαλώτους και αυτομόλους Αργίτες έμαθε τα ονόματα όσων είχαν καταφύγει στο ιερό και τους καλούσε ονομαστικά να βγουν δήθεν γιατί οι οικείοι τους είχαν πληρώσει λύτρα και είχαν εξαγοράσει την ζωή τους. Με αυτό τον τρόπο απέκτεινε πολλούς ακόμη. Λίγες μέρες μετά έβαλε φωτιά στο άλσος και σκότωσε και τους υπόλοιπους. Οι πληροφορίες του Ηροδότου και του Πλουτάρχου αναφέρουν 7000 νεκρούς, αλλά θεωρούνται υπερβολικές.
Το Άργος ήταν πλέον σχεδόν αφρούρητο αφού η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της πόλης είχε σκοτωθεί. Ο Κλεομένης αφού έστειλε τους οπλίτες της Σπάρτης πίσω στην πατρίδα τους και κράτησε μόνο τους χίλιους εκλεκτότερους, αποφάσισε να βαδίσει και να καταλάβει την ανοχύρωτη πόλη. Στο Άργος είχαν φτάσει τα νέα από την μεγάλη καταστροφή και όλοι βρίσκονταν σε απελπισία.
Ανάμεσα στις γυναίκες του Άργους βρισκόταν στην ακμή της ηλικίας της η ξακουστή ποιήτρια Τελέσιλλα. Η Τελέσιλλα ήταν λεπτοκαμωμένη και φιλάσθενη στη νεανική της ηλικία. Η ασθενική της φύση φαίνεται πως την ανάγκαζε να ζει απομονωμένη και κλεισμένη στον εαυτό της, χωρίς συναναστροφές και κοινωνικότητα, ώσπου αποφάσισε να απευθυνθεί στο Μαντείο για να μάθει για την εξέλιξη της υγείας της. Το «Μαντείο του Θεού» απάντησε στη μικρόσωμη και ασθενική Τελέσιλλα ότι θα βρει την υγεία και την επιτυχία της, εφόσον υπηρετήσει τις Μούσες. Η μαντική προσταγή «τας Μούσας θεραπεύειν» σε συνδυασμό με το έμφυτο ποιητικό της ταλέντο και την έφεσή της για τη μουσική έκαναν την Τελέσιλλα να αφοσιωθεί με πάθος στην ποίηση και τη μουσική, να βρει νόημα στη ζωή της και να κατακτήσει την πνευματική ομορφιά.
Στην κρίσιμη στιγμή για την πατρίδα της, η ποιήτρια Τελέσιλλα δημηγόρησε με θερμά λόγια πατριωτισμού στις γυναίκες της πόλης, καλώντας αυτές να πολεμήσουν και να θυσιαστούν για την ελευθερία των παιδιών τους και της πόλης τους. Ο λόγος της είχε θαυμαστό αποτέλεσμα. Όλες οι γυναίκες της πόλης φόρεσαν πανοπλίες και έζωσαν τα τείχη της πόλης σαν στεφάνι, έτοιμες να την υπερασπιστούν έναντι των οπλιτών του Κλεομένη. Ο Παυσανίας αναφέρει πως ο Κλεομένης αντικρύζοντας  τις γυναίκες του Άργους, θεώρησε (ορθά) πως η εύκολη νίκη που θα ερχόταν δεν θα πρόσθετε δάφνες δόξας αλλά θα ατίμαζε τα Σπαρτιατικά όπλα και και έτσι υποχώρησε. Ο Πλούταρχος από την άλλη υποστηρίζει ότι έγινε κανονικά μάχη, όπου οι Σπαρτιάτες ηττήθηκαν και υποχώρησαν, κάτι που είναι εντελώς απίθανο. Όπως και να έχει η Τελέσιλλα και οι γυναίκες του Άργους έσωσαν την πόλη τους από σίγουρη καταστροφή επιδεικνύοντας θάρρος και ευψυχία σε μια εποχή που η θέση της γυναίκας ήταν υποτιμημένη και πάντως εντελώς ασύμβατη με τον πόλεμο.
Εις ανάμνησιν της θαυμαστής σωτηρίας της πόλης τους, οι Αργίτες καθιέρωσαν τη γιορτή των "Υβριστικών". Στην γιορτή αυτή, οι γυναίκες του Άργους ντύνονταν με ανδρικά χιτώνια και χλαμύδες, ενώ οι άνδρες με γυναικεία πέπλα και ενδύματα. Οι Αργείοι σε ένδειξη ευγνωμοσύνης ανήγειραν προς τιμή της Τελέσιλλας μεγάλη στήλη στην οποία παριστάνονταν αυτή όρθια έχοντας στα πόδια της βιβλία και κρατώντας στα χέρια κράνος που παρατηρούσε έτοιμη να το φορέσει στο κεφάλι της. Η στήλη αυτή ήταν τοποθετημένη πάνω από το θέατρο του Άργους και μπροστά από το ιερό άγαλμα της θεάς Αφροδίτης. Η στήλη αυτή σώζονταν μέχρι το 170 μ.Χ. που την είδε ο Παυσανίας...

 http://www.schizas.com