Η ασπιρίνη. Αυτό το μαγικό φάρμακο

Κανένας δεν φαντάστηκε ποτέ ότι αυτή η ασπιρίνη, που κλασικά χρησιμοποιήθηκε ως παυσίπονο για πολλά χρόνια, θα αποδεικνυόταν ίσως το φάρμακο του αιώνα.

Ο μύθος για την κατασκευή της ασπιρίνης λέει ότι ένας βιοχημικός της γνωστής φαρμακοβιομηχανίας Bayern παρασκεύασε την ασπιρίνη μόνο και μόνο για να απαλύνει τους πόνους του πατέρα του, που έπασχε από αρθριτικά.
Η μεγαλύτερη παρενέργεια της ασπιρίνης συνδέεται άμεσα με την κύρια θεραπευτική της δράση. Η ασπιρίνη αναστέλλει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων, που λέγονται και θρομβοκύτταρα. Τα κύτταρα αυτά φυσιολογικά συγκολλούνται μεταξύ τους και δημιουργούν θρόμβο, που στόχο έχει να σταματήσει οποιαδήποτε αιμορραγία σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος.
Ετσι, αυτός που παίρνει ασπιρίνη, αιμορραγεί ευκολότερα, γιατί η ασπιρίνη δεν αφήνει τον...
οργανισμό να δημιουργήσει θρόμβο. Η ασπιρίνη, με το να αναστέλλει τη δημιουργία του θρόμβου, προφυλάσσει από θρομβοτικές παθήσεις, όπως είναι το έμφραγμα ή το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ομως, όταν υπάρχει κάποιος λόγος για τον οποίο ο άνθρωπος αιμορραγεί, τότε η ασπιρίνη συμβάλλει αρνητικά. Δεν αφήνει το αίμα να πήξει. Στις περιπτώσεις, μάλιστα, των αιμορραγιών στο στομάχι φαίνεται ότι και η ίδια άμεσα συμβάλλει στη δημιουργία του έλκους στο στομάχι, με επακόλουθο τη γαστρορραγία. Παρ' όλα αυτά, είναι αναμφισβήτητο ότι η καθημερινή λήψη της ασπιρίνης από ασθενείς με αθηροσκλήρωση, στεφανιαία νόσο ή εγκεφαλικά επεισόδια ελαττώνει την πιθανότητα ενός νέου επεισοδίου. Ειδικότερα για το έμφραγμα του μυοκαρδίου, από το σύνολο των μελετών που αναλύθηκαν και δημοσιεύθηκαν στο αναμφισβήτητου κύρους ιατρικό περιοδικό Lancet, παρατηρήθηκε ελάττωση των εμφραγμάτων κατά 20%. Ομως, στις ίδιες μελέτες, το 1/3 των αρρώστων που έπαιρνε ασπιρίνη παρουσίασε διάφορες αιμορραγίες ως παρενέργεια.
Ετσι, διαμορφώθηκε διεθνώς η άποψη ότι δεν έχει νόημα να παίρνει ο υγιής πληθυσμός ασπιρίνη για όλη του τη ζωή ως μέτρο προφύλαξης. Αντίθετα, οι ασθενείς που πάσχουν από καρδιαγγειοπάθειες ωφελούνται, αναμφισβήτητα, από τη λήψη ασπιρίνης.
Ομως, τελικά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Σε ένα από τα τελευταία τεύχη του ίδιου περιοδικού Lancet, δημοσιεύθηκε μια μετανάλυση όλων των μελετών των ασθενών που έπαιρναν ασπιρίνη για προστασία από καρδιαγγειακές παθήσεις. Συγκεκριμένα, ερευνητές από τα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης, του Λονδίνου, του Εδιμβούργου και της Ιαπωνίας, αναλύοντας τις 8 μεγαλύτερες μελέτες από τη δεκαετία του '70 και μετά, κατέληξαν ότι αυτοί οι άρρωστοι που έπαιρναν ασπιρίνη για τις καρδιαγγειακές παθήσεις τους παρουσιάζουν προστασία κατά του καρκίνου. Αναλυτικότερα, για εκείνους που έπαιρναν ασπιρίνη για 4-8 χρόνια παρατηρήθηκε κατά 25% ελάττωση του κινδύνου να πεθάνουν από καρκίνο. Η προστασία αυτή διατηρήθηκε για μια εικοσαετία στο επίπεδο του 20%. Η ωφέλεια της ασπιρίνης παρουσιάστηκε σχεδόν για όλους του καρκίνους, με πρώτους τον καρκίνο του στομάχου και του εντέρου και ακολουθούν του προστάτη, του παγκρέατος, του οισοφάγου κ.τ.λ. Η ερμηνεία της προστασίας της ασπιρίνης κατά του καρκίνου αποδίδεται στο γεγονός ότι η ασπιρίνη αυξάνει την καταστροφή των παθολογικών κυττάρων του οργανισμού ή συμβάλλει στην επιδιόρθωσή τους. Τα κύτταρα αυτά είναι θυγατρικά κύτταρα, που προκύπτουν από τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και χαρακτηρίζονται από παθολογικό DNA.
Πάντως, ανεξάρτητα με το τι συμβαίνει σε επιστημονικό επίπεδο, αναμφισβήτητο παραμένει το γεγονός ότι η ασπιρίνη παρέχει προστασία. Ετσι, οι κατευθυντήριες οδηγίες όσον αφορά τη χορήγηση ασπιρίνης πιθανόν σύντομα να αναδιατυπωθούν, και τούτο γιατί, σύμφωνα με τις σημερινές κατευθυντήριες οδηγίες, δεν έχει νόημα προστασίας η χρόνια λήψη ασπιρίνης όσον αφορά τα καρδιαγγειακά νοσήματα για τα φυσιολογικά άτομα. Ομως, μετά τα τελευταία ευρήματα όσον αφορά την προστασία της ασπιρίνης από την προσβολή από καρκίνο και την καλύτερη εξέλιξή του, το όλο θέμα πρέπει να ξαναϊδωθεί από μηδενική βάση. Τελικά φαίνεται ότι η ασπιρίνη, ένα από τα πιο παλιά και φθηνά φάρμακα, αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο αποτελεσματικά φάρμακα κατά των μεγαλύτερων εχθρών του ανθρώπου, δηλαδή των καρδιαγγειακών παθήσεων και του καρκίνου, που είναι κατά σειρά η πρώτη και η δεύτερη αιτία θανάτου της ανθρωπότητας.

Δ.Κρεμαστινος..Ελευθεροτυπια