Αποκαλυπτική έκθεση βόμβα για την ελληνική κρίση

Το CNN, το Reuters, το BBC και ακόμη και το Yahoo είναι μερικά από τα διεθνή ΜΜΕ που παρέχουν, σε καθημερινή βάση, διαφορετικές εκδόσεις των προγραμμάτων τους για διαφορετικές περιοχές του κόσμου. Η διεθνής έκδοση του CNN είναι πολύ διαφορετική από αυτήν για τις ΗΠΑ ενώ πριν μερικά χρόνια και υπό το βάρος της αλλαγής της αγγλοσαξονικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή το BBC έκλεισε μία σειρά υπηρεσιών του, μεταξύ των οποίων και της ελληνικής, ώστε να εξοικονομήσει χρήματα για το αραβικό τμήμα του σταθμού, σε μία προσπάθεια δημιουργίας του αντίπαλου δέους του Al Jazeera.

Με αυτό το σκεπτικό υπόψην είναι πολύ ενδιαφέρον να βλέπουμε την ελληνική κρίση όχι μόνο μέσα από τα ελληνικά ΜΜΕ αλλά και από τα διεθνή και ακόμη περισσότερο από διαφορετικούς οργανισμούς, κυβερνητικούς και μη, ...διάφορα πανεπιστημιακά ιδρύματα, κέντρα κλπ ώστε να μπορέσουμε να αποκτήσουμε μία άλλη οπτική στο θέμα που μας ταλανίζει περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο στις μέρες μας και να προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε και να κατανοήσουμε αθέατες πλευρές του αλλά και να καταλάβουμε πώς βλέπουν την ελληνική κρίση όσοι είναι εκτός Ελλάδας. 

Μία διαφορετική προσέγγιση από τις συνηθισμένες, είναι αυτή που παρέχει μία έρευνα για την ελληνική κρίση της Αμυντικής Ακαδημίας του Ηνωμένου Βασιλείου (Βρετανίας), που είναι το ανώτερο στρατιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα της Βρετανίας, επίσημα συνδεδεμένο με το κράτος και με το Βρετανικό Υπουργείο Άμυνας, το πρώτο μέρος της οποίας θα δούμε σε αυτό το άρθρο.

Έρευνα – εισαγωγή

Περιέργως η έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2010, ξεκινά με έναν ορισμό της έννοιας της λέξης ‘Greek’, παραθέτοντας ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Terence Spencer, (‘Fair Greece, Sad Relic- Literary Philhellenism from Shakespeare to Byron’, Athens, 1954 , P.37) σύμφωνα με το οποίο ‘η δεύτερη πιο συνηθισμένη ερμημεία της λέξης ‘Greek’ που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, σημαίνει ‘απατεώνας’, ‘κομπιναδόρος’, ‘ανάξιος εμπιστοσύνης’, ‘.

Το άμεσο παρασκήνιο της κρίσης

Αμέσως μετά η έρευνα εξετάζει το ‘άμεσο παρασκήνιο’ της κρίσης, υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα των Βαλκανίων χωρίς δικό της νόμισμα με αποτέλεσμα να έχει υποφέρει δυσανάλογα από τη διεθνή οικονομική κρίση, αδυνατώντας να προβεί σε υποτίμηση του με αποτέλεσμα να υφίσταται μεγάλο πλήγμα στη σημαντικότερη βιομηχανία της, δηλαδή τον τουρισμό.

‘Μέσα σε ένα χρόνο από την υιοθέτηση του ευρώ, οι τιμές των αγαθών αυξήθηκαν ταχύτατα και ο τουρισμός δέχτηκε σοβαρό πλήγμα. Η πλειοψηφία μετάνιωσε για το τέλος της περιόδου της δραχμής και περισσότερο απ’ όλους μετάνιωσαν οι μικρές επιχειρήσεις.’

Ως μία από τις αιτίες της δυσανάλογα μεγάλης επιρροής της διεθνούς κρίσης στην Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες βαλκανικές χώρες η έκθεση αναφέρει τους Ολυμπιακούς αγώνες στην Αθήνα, υποστηρίζοντας ότι οδήγησαν σε αύξηση του, ήδη τότε, πολύ μεγάλου κρατικού χρέους.

‘Μία κουλτούρα με παράδοση στα ρουσφέτια και τη διαφθορά καθώς και η απαξίωση και αποξένωση των Ελλήνων από το κράτος τους που οδήγησαν στην αύξηση της φοροδιαφυγής και του ρόλου της μαύρης και γκρι οικονομίας’ αποτελούν μερικές ακόμη από τις σημαντικότερες αιτίες της κρίσης, σύμφωνα με την έρευνα, ενώ το γεγονός πως ‘η διεθνής παρουσία της Ελλάδας περιορίζεται στο ρόλο των τραπεζών και της ναυτιλίας, με την τελευταία να έχει την έδρα της κυρίως στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη ή την Ελβετία’ είναι κάποιοι επιπρόσθετοι λόγοι που κάνουν την ελληνική οικονομία ιδιαίτερα ευάλωτη στους διεθνείς οικονομικούς τριγμούς.

“Το άνοιγμα των βιβλίων από τη νέα κυβέρνηση της χώρας στα τέλη του 2009, που αποκάλυψε μία πολύ χειρότερη δημοσιονομική θέση από αυτήν που ήταν κοινώς γνωστή και με τον τρόπο που αυτό έγινε να είναι ολοφάνερο πως είχε ως στόχο να ρίξει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βάρος της ευθύνης στην προηγούμενη κυβέρνηση αλλά και η παραδοχή αλλοίωσης στατιστικών στοιχείων’ αποτελούν άλλη μία από τις αιτίες της δημιουργίας της ελληνικής κρίσης, σύμφωνα με την έρευνα.

Σύμφωνα με την έκθεση οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν πως η κρίση προκλήθηκε εξαιτίας των υπερβολικών κρατικών δαπανών, ενώ η ανάπτυξη του δημόσιου τομέα και του χρέους θεωρούνται επίσης σημαντικές παράμετροι. ‘Οι οικονομολόγοι εστιάζουν στη περίοδο προ Ολυμπιακών αγώνων και θεωρούν ότι υπήρξε επιτάχυνση των δημόσιων δαπανών ως αποτέλεσμα των αγώνων και στη συνέχεια ότι οι δαπάνες διατηρήθηκαν υψηλές καθώς υπήρχε εύκολη πρόσβαση σε κεφάλαια εξαιτίας της συμμετοχής της Ελλάδας στην ΕΕ'.’

Αυτή η ιστορία, όμως, είναι στην πραγματικότητα ‘αρκετά λανθασμένη’, σημειώνει η έκθεση, υποστηρίζοντας πως το πρόβλημα υπερβολικών κρατικών δαπανών είναι παρόν στην Ελλάδα από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά ενώ εντάθηκε στο διάστημα των τελευταίων τριάντα ετών.

 'Ακόμη και μία περιληπτική εξέταση των στοιχείων δείχνει πως το 1999, όταν η πρώτη αίτηση της Ελλάδας για να ενταχθεί στη ζώνη του ευρώ απορρίφθηκε, οι δημόσιες δαπάνες βρίσκοντας στο ίδιο ελλειμματικό επίπεδο με αυτές που βρίσκονται σήμερα. Η αύξηση του ιδιωτικού χρέους συνδέθηκε με μία καίρια κοινωνική αλλαγή στις τελευταίες δύο γενεές, κατά τις οποίες η Αθήνα έγινε μεγαλούπολη και ένα τεράστιο ποσοστό της Ελλάδας συγκεντρώθηκε σε μία περιοχή και απέκτησε δυτικό καταναλωτικό προφίλ και τρόπο ζωής.’

Σύμφωνα με την έκθεση η Ελλάδα έπρεπε να έχει προβεί σε περικοπή των δημοσίων δαπανών εδώ και τριάντα χρόνια, όπως συνιστούσαν εξωτερικοί οικονομικοί αναλυτές,  αλλά η οργάνωση και η δομή της κοινωνίας δρούσαν ως απαγορευτικοί παράγοντες, ‘ενώ όσοι βρίσκονται εκτός Ελλάδας πολύ δύσκολα μπορούν να εκτιμήσουν πόσο χαμηλοί είναι, στην πραγματικότητα, οι μισθοί ιδιαίτερα για τους ανειδίκευτους εργάτες, γεγονός που αποτυπώθηκε στα μεγάλα ποσοστά που έλαβαν τα κόμματα της αριστεράς και οι αριστερές πτέρυγες του σοσιαλιστικού κόμματος στις εκλογές του 2009.’

‘Η έκθεση συνεχίζει υποστηρίζοντας πως ‘στις συζητήσεις καφενείου, υπάρχει πρόσφορο έδαφος ώστε η κρίση να αποδοθεί στην απληστία των Αγγλο – Αμερικανών τραπεζιτών, στους Εβραίους και στους ντόπιους ελεγκτές μονοπωλίων. Επιπλέον, η παραδοσιακή στροφή των Ελλήνων προς τη Ρωσία ενδέχεται να αυξηθεί στο περιβάλλον της τρέχουσας κρίσης.’

Όσον αφορά στις αντοχές της κυβέρνησης απέναντι στις αντιδράσεις που αναμένεται να προκύψουν από τη λήψη ‘δρακόντειων μέτρων’ η έκθεση αναφέρει πως: ‘το ΠΑΣΟΚ έχει πολλούς φίλους μεταξύ των ευρωπαϊκών σοσιαλιστικών κρατών και στενές σχέσεις με τη Βρετανική κυβέρνηση στο Λονδίνο. Ορισμένοι βοηθοί κλειδιά του Παπανδρέου έχουν ισχυρούς βρετανικούς δεσμούς. Μένει να φανεί τί συμβουλές θα λάβει και σε ποιο βαθμό θα μπορέσει να ξεπεράσει τη δυνατή αντίσταση που θα ασκηθεί από τη βάση, αν η κυβέρνηση σκοπεύει να προσπαθήσει να παραμείνει στην Ευρωζώνη.’ ‘Όλες οι περικοπές έχουν βρει αντίσταση από τα σωματεία’ αναφέρει η έκθεση, ‘τα οποία είναι πολύ στενά συνδεδεμένα με την αριστερά και για άλλη μία φορά μία αριστερή παράταξη παίζει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις σε μία δυτική χώρα’ ενώ προσθέτει ότι  ‘η Νέα Δημοκρατία είναι μία σταθερή αντίπαλη δύναμη αλλά η αξιοπιστία της έχει αναπόφευκτα θιγεί εξαιτίας της αλλοίωσης των στατιστικών στοιχείων στην περίοδο πριν τις εκλογές του 2009’.

‘Στην τρέχουσα φάση η κυβέρνηση διανύει κάτι που μπορεί να παρομοιαστεί με την περίοδο του γαμήλιου ταξιδιού της και η επισήμανση της ανάγκης για μέτρα λιτότητας έχει βρει ευρεία αποδοχή, τουλάχιστον στη θεωρία’ αναφέρεται στην έκθεση. ‘Υπάρχουν, ωστόσο, σοβαρές εσωτερικές εντάσεις στον κόμμα, εξαιτίας του προγράμματος περικοπών και μία μελλοντική διάσπαση του δε μπορεί να αποκλειστεί αν και μάλλον αυτό δεν πρόκειται να συμβεί στο βραχυπρόθεσμο ορίζοντα’ προσθέτει η έκθεση.

‘Η σοβαρότερη δυσκολία για την κυβέρνηση προέρχεται από τη σοβαρή μείωση του πραγματικού εισοδήματος των πολιτών, με έναν τρόπο που δεν έχει συμβεί εδώ και πολλές δεκαετίες, με ζητιάνους στους δρόμους, και ανθρώπους που δυσκολεύονται να αποπληρώσουν τα καταναλωτικά τους δάνεια’ αναφέρει η έκθεση, προσθέτοντας πως το τίμημα από το υψηλό κόστος διαβίωσης στη χώρα και τη μειωμένη ανταγωνιστικότητα της εξαιτίας της παραμονής της στο ευρώ, θα είναι μεγάλο.

Η έκθεση συνεχίζει προβλέποντας ότι το πακέτο στήριξης θα αποτύχει να σταθεροποιήσει την κατάσταση στο μεσοπρόθεσμο ορίζοντα ενώ υποστηρίζει πως ‘δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η κυβέρνηση θα καταφέρει, πράγματι, να βελτιώσει τη δημοσιονομική κατάσταση με ουσιαστικό και μόνιμο τρόπο, ενώ υπάρχουν εκλογικές περιφέρειες στη χώρα που είναι σε τέτοιο βαθμό εναντίον της Αμερικής, που η προοπτική της πτώχευσης, της εξόδου από την ΕΕ και της απαγκίστρωσης από τις διεθνείς τράπεζες θα βρει θετική αποδοχή.’

Σε επόμενο άρθρο θα παρουσιάσω το δεύτερο μέρος της έκθεσης της Αμυντικής Ακαδημίας του Ηνωμένου Βασιλείου.

Πάνος Παναγιώτου – Διευθυντής ΕΚΤΑ