28 Ιουν 2010

Ανατροπές στα πανεπιστήμια

Τις ριζικές αλλαγές στη φυσιογνωμία των ελληνικών πανεπιστημίων παρουσίασε η υπουργός Παιδείας, προχθές, στη Σύνοδο των Πρυτάνεων, σηματοδοτώντας ουσιαστικά το τέλος εποχής για τον τρόπο λειτουργίας των ιδρυμάτων και κατ' επέκταση των σπουδών σ' αυτά. Προτείνονται ανατροπές από τη διοίκηση έως τους όρους φοίτησης: Οι πρυτανικές αρχές παραδίδουν τη διοίκηση στο «Συμβούλιο Διοίκησης» κατά τα διεθνή πρότυπα, οι φοιτητές θα εισάγονται σε σχολές, όχι σε τμήματα, και θα αξιολογούνται με νέο εξεταστικό σύστημα, ενώ η αριστεία γίνεται το κλειδί για πολλά προνόμια (έρευνα, μεταπτυχιακά κ.ά.). Οσο για τα ίδια τα ιδρύματα, η αυτοτέλεια περιλαμβάνει την ευθύνη ακόμα και για την πλήρη οικονομική διαχείριση (περιλαμβανομένης και της μισθοδοσίας). .........


Οι προτάσεις θα τεθούν σε διαβούλευση τον ερχόμενο Σεπτέμβριο και υπό την εποπτεία μιας επιτροπής διεθνούς κύρους που θα αναλάβει να επεξεργαστεί τις προτάσεις. Αλλωστε, βασικός στόχος είναι το ελληνικό πανεπιστήμιο να αποκτήσει χαρακτηριστικά των ξένων αντίστοιχων ιδρυμάτων. «Απαιτείται μια επιτροπή από διακεκριμένους καθηγητές που έχουν ασχοληθεί με το θέμα και διαθέτουν ελληνική και διεθνή εμπειρία», δήλωσε η κ. Διαμαντοπούλου στους πρυτάνεις, οι οποίοι το μόνο που πρόλαβαν να πουν (δεν συζήτησε μαζί τους τις αλλαγές) είναι να αποφευχθούν οι επιτροπές σοφών και οι αλλαγές μέσα στο κατακαλόκαιρο. Η απάντηση της υπουργού ήταν το χρονοδιάγραμμα: «Αρχικό βήμα για την παρουσίαση του πρώτου κειμένου διαβούλευσης θα είναι μια σύσκεψη εργασίας με τέσσερα workshops (ένα για κάθε ενότητα) την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων εμπειρογνωμόνων».

Στον πυρήνα των αλλαγών (όπως είχε αποκαλύψει η «Ε» τον περασμένο μήνα) βρίσκονται τα δομικά στοιχεία των πανεπιστημίων με πυλώνες την αυτοτέλεια των πανεπιστημίων, την αξιολόγηση και κοινωνική λογοδοσία, τη διεθνοποίηση της λειτουργίας τους, τη σύνδεσή τους με την κοινωνία και την οικονομία.

Η αναδιάρθρωση αφορά τέσσερις τομείς: διοίκηση, οργάνωση των σπουδών, διεθνοποίηση, χωροταξική αναδιάρθρωση (με την επισήμανση της «λειτουργικής ενοποίησης»). Συγκεκριμένα:

α) Στον νέο τρόπο διοίκησης θα έχουν λόγο και εξωπανεπιστημιακοί. Σύμφωνα με πληροφορίες, προσωπικότητες κύρους, επιχειρηματίες κ.ά. «Εσωστρεφής» και «παρωχημένος» ο μέχρι τώρα τρόπος διοίκησης, είπε η υπουργός. «Δεν αφορά μόνο τα ίδια τα πανεπιστήμια. Αυτό μπορεί -και πρέπει- να ισχύει αμιγώς για τα ακαδημαϊκά θέματα». Ομως, «οι στρατηγικές επιλογές και κατευθύνσεις» αφορούν την κοινωνία. Για λογαριασμό της, θα ασκεί καθήκοντα το «Συμβούλιο Διοίκησης» σύμφωνα με την «πρακτική που ακολουθείται διεθνώς». Η επιστημονική και κοινωνική του σύνθεση (κατά τα πρότυπα των καλύτερων πανεπιστημίων) θα αποτελέσει αντικείμενο διαλόγου.

β) Στη νέα μορφή λειτουργίας, η οποία θα οδηγήσει στην «απελευθέρωση από τον γραφειοκρατικό, σφιχτό εναγκαλισμό του κράτους». Περιλαμβάνει και τη μετάθεση ευθυνών από την κεντρική διοίκηση στα ιδρύματα, όπως η πλήρης διαχείριση των οικονομικών αλλά και των παροχών της φοιτητικής μέριμνας κ.ά.

γ) Θα αναθεωρηθούν βασικά δεδομένα στην εκπαίδευση και θα επιδιωχθεί η εναρμόνιση με όλα τα ευρωπαϊκά πρότυπα (διδακτικές μονάδες, πιστοποίηση σπουδών, εθνικό πλαίσιο προσόντων). Οι συγκεκριμένες αλλαγές θα προσδιορίσουν το νέο πλαίσιο σπουδών, το οποίο θα παραπέμπει στα ξένα πανεπιστήμια.

* Καταργούνται τα τμήματα. Θα υπάρχουν πλέον σχολές. Σ' αυτές θα εισάγονται οι φοιτητές και από αυτές θα παίρνουν πτυχία. Βάσει προγραμμάτων σπουδών τα οποία θα επιλέγουν μετά το πρώτο (προπαρασκευαστικό) έτος.

* Αλλάζει το εξετασιοκεντρικό σύστημα αξιολόγησης. Καταργούνται οι εξεταστικές περίοδοι. Θα εφαρμοστούν διεθνή πρότυπα. Σ' αυτά, εντάσσονται η καθιέρωση της αριστείας, το ψηφιακό σύγγραμμα κ.ά.

* Αναδιαρθρώνεται ο θεσμός της πρακτικής άσκησης, επίσης, στα διεθνή πρότυπα.

δ) Επαναπροσδιορίζεται η σχέση εκπαίδευσης-έρευνας με στόχο και την καλύτερη σύνδεση με βιομηχανία και αγορά. Εξού και η σύνδεση χρηματοδότησης με πολιτικές λ.χ. «πράσινη ανάπτυξη» ή την αριστεία.

* Η αξιολόγηση των ερευνητικών προτάσεων θα γίνεται από ξένους κριτές.

Σε ό,τι αφορά τη «διεθνοποίηση», περιλαμβάνονται και ζητήματα που αφορούν τους καθηγητές, που θα κρίνονται πλέον από ξένους εμπειρογνώμονες. Εν ολίγοις, αυστηροποιείται το πλαίσιο κρίσης, ενώ ταυτόχρονα ανοίγει η πόρτα σε Ελληνες του εξωτερικού με τη δυνατότητα ταυτόχρονης κατοχής θέσης ΔΕΠ σε ελληνικά και ξένα πανεπιστημία.

Τέλος, για τη χωροταξική αναδιάρθρωση προτείνεται η συγκρότηση συμβουλίου ανά περιφέρεια για τον συντονισμό όλων των ιδρυμάτων της περιοχής.

Ολες οι αλλαγές, καθώς και ο διάλογος, θα γίνουν με «τόλμη και σύνεση» (του Πλάτωνα στον «Πολιτικό»), επισήμανε η κ. Διαμαντοπούλου. *

ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΣΗΜΕΡΑ

Ο«χάρτης» της ανώτατης εκπαίδευσης όπως σχεδιάστηκε από τις «δευτερεύουσες κοινωνικές επιδιώξεις» και όπως κατέληξε με την πολλάκις καταγεγραμμένη στρέβλωση.

Ιδρύματα - Σχολές - Τμήματα

Πανεπιστήμια:

24 ιδρύματα, 64 σχολές, 264 τμήματα

ΤΕΙ

16 ιδρύματα, 76 σχολές, 200 τμήματα.

* Αναλογία εισακτέων - υποψηφίων 1990: 43.051 -127.430

* Αναλογία εισακτέων - υποψηφίων 2010: 88.165 -92.882.

Ποσοστό συμμετοχής στην τριτοβάθμια (ηλικία 18-22): 70%

Ποσοστό αποφοίτων: 10% των φοιτητών (το μικρότερο στην Ε.Ε.)

Φοιτητικός πληθυσμός:

Προπτυχιακοί φοιτητές: Πανεπιστήμια: 336.490, ΤΕΙ: 226.800

Ποσοστό φοιτητών πέραν της κανονικής διάρκειας σπουδών >42%

Μεταπτυχιακοί φοιτητές:

Πανεπιστήμια: 37.445, ΤΕΙ: 1.278, υποψήφιοι διδάκτορες > 20.748

Εκπαιδευτικό και λοιπό προσωπικό:

Πανεπιστήμια: 13.058, ΤΕΙ: 10.882

Αποτελεσματικότητα: τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη

ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟΥΣ ΠΡΥΤΑΝΕΙΣ

«Αφού δεν υπάρχουν λεφτά, ας λύσουμε τα θεσμικά»
Του ΝΙΚΟΥ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

«Αφού δεν υπάρχουν χρήματα, ας λύσουμε τα θεσμικά». Κάθε πιθανότητα για αυξήσεις στη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων, που σήμερα αντιστοιχεί στο 1,4% του ΑΕΠ, απέκλεισε η υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου κατά την 64η Σύνοδο των Πρυτάνεων, που πραγματοποιήθηκε στη Γρίτσα της Πιερίας. Να εξασφαλιστούν «αυτάρκεια και αυτοτέλεια», ζητούν οι πρυτάνεις.

«Τα προβλήματα είναι θεσμικά, αφορούν την αυτοτέλεια και αυτοδιοίκησή των πανεπιστημίων, μέχρι την οργάνωση σπουδών και το διεθνή τους ρόλο. Δεν θεωρώ ότι αν δεν λυθεί το θέμα της χρηματοδότησης με τον τρόπο που θα θέλαμε, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε αλλαγές. Θα προχωρήσουμε σε μεγάλες θεσμικές αλλαγές, που θα υποβοηθήσουν και το χρηματοδοτικό» ανέφερε η υπουργός.

Ανακοίνωσε ότι οι αλλαγές θα κινηθούν σε τέσσερις μεγάλες ενότητες για το μοντέλο διοίκησης του πανεπιστημίου, με ορίζοντα την αυτοτέλεια και τη λογοδοσία του, το νέο πλαίσιο σπουδών (εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο), τη διεθνοποίηση των πανεπιστημίων (ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών, ξένοι φοιτητές κ.λπ.), καθώς και τη λειτουργική τους ενοποίηση, δηλαδή τη χωροταξική και θεματική αναδιάρθρωση, από την οποία μπορεί να προκύψουν συγχωνεύσεις ή καταργήσεις τμημάτων.

«Από αρχές Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει η διαβούλευση για τις αλλαγές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση», ανακοίνωσε η υπουργός. Θα αφορούν τον τρόπο εισόδου σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, τις εξεταστικές περιόδους και άλλα ζητήματα. Ο χρονικός ορίζοντας κατάθεσης του νέου νομοσχεδίου προβλέπεται στις αρχές του νέου έτους, δηλαδή έξι μήνες αργότερα.

«Επειδή η λογοδοσία είναι κάτι που σχετίζεται με τη διαφάνεια και μπορεί να γίνει μέσα στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο, υπάρχει η απόφαση για την άμεση προώθηση σε όλα τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα», τόνισε από την πλευρά του ο πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Αναστάσιος Μάνθος, που είχε και την ευθύνη της διοργάνωσης.

«Για την αυτοδυναμία», είπε ότι «ένα πανεπιστήμιο που θα μπορεί να ρυθμίζει τα του οίκου του με αυτάρκεια και αυτοτέλεια, πάντα λογοδοτώντας, είναι πανεπιστήμιο το οποίο θα μπορεί να κάνει αποτελεσματικές παρεμβάσεις».

«Σε μια εποχή δύσκολη, μεγάλης οικονομικής κρίσης, είναι η κατάλληλη ευκαιρία για την επίλυση των μεγάλων θεσμικών προβλημάτων της ανώτατης εκπαίδευσης. Σε αυτό το αίτημα, τόσο η Σύνοδος όσο και η υπουργός ανταποκρίθηκαν συζητώντας ένα πλαίσιο αρχών για την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου και την απαλλαγή από χρόνιες παθογένειες που ταλάνιζαν το ελληνικό πανεπιστήμιο», δήλωσε από την πλευρά του ο νέος πρύτανης του ΑΠΘ, Γιάννης Μυλόπουλος.

Διαμαρτυρίες

Ενταση και διαμαρτυρίες σημειώθηκαν από εκπαιδευτικούς της Πιερίας, στο περιθώριο της Συνόδου. Με πανό και πλακάτ συγκεντρώθηκαν στο ξενοδοχείο όπου γίνονταν οι εργασίες, φώναζαν συνθήματα εναντίον της πολιτικής της κυβέρνησης και της Αννας Διαμαντοπούλου και της επέδωσαν υπόμνημα διαμαρτυρίας. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, η υπουργός συναντήθηκε με τους προέδρους ΕΛΜΕ, δασκάλων και Ενωσης Γονέων Πιερίας, που της εξέθεσαν τα προβλήματα υποδομών της περιοχής.

http://www.alfavita.gr/artro.php?id=3526

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται...Επίσης χρησιμοποιήστε ελληνική γραφή για να αναρτηθούν τα σχόλιά σας.