22 Μαρ 2015

Λείβηθρα... η πατρίδα του Ορφέα




Τα Λείβηθρα θεωρούνται η πατρίδα του Ορφέα, ίσως η περιοχή που γίνονταν οι αρχαιότερες μυστηριακές τελετές και όπου λατρεύονταν οι Λειβηθρίδες Mούσες.
Ο Πλούταρχος αναφέρει, ότι υπήρχε ξύλινο άγαλμα του Ορφέα από κυπαρίσσι στην πόλη (Πλούταρχος, Αλέξανδρος 14,5). Η παράδοση κάνει λόγο, επίσης, ότι ο Ορφέας πρέπει να γεννήθηκε, να έζησε ή να πέθανε εδώ ή ..στη γειτονική πόλη της Πίμπλειας. 

Βρίσκεται μεταξύ της Παλιάς Λεπτοκαρυάς και της Σκοτίνας στο νότιο τμήμα του νομού σχεδόν 30 χλμ από την Κατερίνη. Η Λειβήθρα είναι μια αρχαία πόλη με ακρόπολη και πατρίδα του μυθικού Ορφέα. Πρόκειται για μια τεράστια έκταση 1.500 στρεμμάτων μεταξύ Ολύμπου και Κάτω Ολύμπου. Ο χώρος αποτελείται από μια περιτειχισμένη αρχαία Ακρόπολη, ένας αρχαίο οικισμό που εκτείνεται στα υψώματα βορειοδυτικά της Ακρόπολης και Αρχαία Νεκροταφεία. Η αρχαιολογική έρευνα φανέρωσε την σημαντική αυτή περιοχή στα μέσα της δεκαετίας του 1950, ενώ οι ανασκαφές συνεχίζονται ακόμη με αργούς ρυθμούς.
Oρεινός λιθόστρωτος δρόμος στον Όλυμπο


Στην περιοχή Λειβήθρων αλλά επάνω στον Όλυμπο, διασώθηκε ένας ορεινός λιθόστρωτος δρόμος , που είχε παλιότερα εντοπιστεί κατά μήκος της φυσικής διαδρομής από τα Λείβηθρα προς την Περαιβία διά του Ανω Ολύμπου. Σώθηκε την τελευταία στιγμή από μεγάλη καταστροφή κατά την κατασκευή του ορεινού δρόμου Καρυάς-Λεπτοκαριάς, με λίγες σχετικά απώλειες και αλλαγή της μελέτης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Πιερίας. Αποκαλύφθηκε (Ιούλιος-Αύγουστος 2000) αρκετό τμήμα σε υψόμετρο χιλίων μέτρων, στο 11+232 χμ. από τον κόμβο της Λεπτοκαρυάς στην Εθνική Οδό [412 χμ. Ε.Ο. Αθηνών-Θεσσαλονίκης]. Πριν από τον καθαρισμό, είχε μορφή κατσικόδρομου του Ολύμπου, στον οποίο πότε-πότε διακρίνονταν μερικές πέτρες. Αποδείχτηκε ότι είναι μεγάλο τεχνικό έργο πλάτους 4 μ., σε περιοχές δύσβατες και με μεγάλες κλίσεις, που προϋποθέτουν τεράστια χωματουργικά έργα και εκβραχισμούς. Είναι κατασκευασμένος επί του φυσικού βράχου τον οποίο συχνά διαμορφώνει και εκμεταλλεύεται. Λόγω κλίσεων και ειδικών κλιματολογικών συνθηκών, η πλαγιά διατηρεί ελάχιστες έως μηδενικές επιχώσεις, τόσες όσες συγκρατούν οι σχεδόν επιφανειακές ρίζες του δάσους. Δεν υπήρχαν κινητά ευρήματα, εκτός από εκείνα των κυνηγών και του εμφυλίου πολέμου.


Μεγάλος αριθμός τάφων καταστράφηκε από τον ίδιο δρόμο στα πρώτα υψώματα του Ολύμπου, στη θέση «Βακούφικα» (ή "Παλιομέτοχο", Δ.Δ. Λεπτοκαρυάς του Δήμου Ανατολικού Ολύμπου) στον αρχαιολογικό χώρο των Λειβήθρων, αμέσως ΝΔ του λόφου "Ράχη" της Παλιάς Λεπτοκαρυάς, περίπου 1 χλμ. Β.Δ. της ακρόπολης των Λειβήθρων, 6,5 χλμ. από τον κόμβο της Λεπτοκαρυάς. Διασώθηκαν από την πλήρη καταστροφή (Ιούλιος-Αύγουστος 2000) δέκα κιβωτιόσχημοι, πλακοπερίβλητοι τάφοι, συλημένοι, διαστάσεων +- 2,00 μ. Χ 0,60 μ. Χ 0,50 μ., με δάπεδο από χαλικάκια και πατημένο πηλόχωμα. Βρέθηκαν διάσπαρτα μέσα και έξω από τους τάφους λίγες χάντρες από κεχριμπάρι και μερικά ταλαιπωρημένα αγγεία, κυρίως μυκηναϊκου τύπου, σε μεγαλύτερο ποσοστό αλάβαστρα (ΥΕ ΙΙΙΒ-Γ). Πολύ κοντά εντοπίστηκε κτίσμα και περίβολος με κατεύθυνση προς την ακρόπολη των Λειβήθρων.

Στην πόλη βρίσκονταν και τα οστά του Μυθικού Ορφέα. Η καταστροφή της αρχικής πολίχνης των Λειβήθρων έγινε,όταν ο χείμαρος Συς, που πηγάζει από τον Όλυμπο, ξεχείλισε και γκρέμισε τα τείχη,τους ναούς και τα σπίτια των Λειβήθρων. Ο χρησμός έλεγε οτι,αν ο ήλιος έβλεπε τα οστά του Ορφέα,η πόλη θα καταστρεφόταν από τον Συν (Συς=Αγριογούρουνο). Τελικά η Καταστροφή δεν είχε την μορφή τέρατος,αλλα μορφή φυσικής θεομηνίας. Ο τάφος και τα οστά του Ορφέα τότε μεταφέρθηκαν σε άλλο σημείο στους πρόποδες του Ολύμπου.






Στους πρόποδες του Ολύμπου τοποθετούνται ιστορικά και αρχαιολογικά τα Αρχαία Λείβηθρα, τόπος ταφής του μυθικού Ορφέα. Η αρχική πόλη των Λειβήθρων καταστράφηκε όταν ο χείμαρρος Συς που πηγάζει από τον Όλυμπο, ξεχείλισε και γκρέμισε τα τείχη, τους ναούς και τα σπίτια της πόλης.
Ο αρχαιολογικός χώρος των Λειβήθρων, καταλαμβάνει έκταση 50 στρεμμάτων, όπου τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται ανασκαφές.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η Ακρόπολη του οχυρωματικού περιβόλου. Εξωτερικά λιθόστρωτα, νομίσματα και ειδώλια είναι τα βασικά ευρήματα των ανασκαφών που βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.
Σε τούτη τη γη έζησε και έδρασε ο πιο διάσημος και προικισμένος μύστης, μουσικός, κιθαρωδός και τραγουδιστής της αρχαιότητας ο Ορφέας. Μητέρα του ήταν η Μούσα Καλλιόπη και πατέρας του ο Οίαγρος, το Πνεύμα ενός ποταμού.
Σύμφωνα με το μύθο ο Ορφέας διοικούσε σε μια περιοχή με όρια που ξεκινούσε από την Κοιλάδα των Τεμπών και έφτανε μέχρι τη Βουλγαρία και τα σημερινά Σκόπια.
Είχε δημιουργήσει τη δική του θρησκεία (μονοθεϊσμό) και γλώσσα. Πιθανολογείται ότι χάρη στον Ορφέα εδώ δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπου, η μουσική, το τραγούδι και διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο.



Η πόλη βρισκόταν, σύμφωνα με το Στράβωνα, στους πρόποδες του Ολύμπου κοντά στην Πίμπλεια που με τη σειρά της ήταν κοντά στο Δίον. Η ίδια πηγή αναφέρει, επίσης, ότι ήταν κτισμένα "εν τω Ολύμπω" και μάλιστα στο νοτιότερο τμήμα, εκεί που το βουνό στρίβει από τη θεσσαλία και κοιτά προς Μακεδονία. 

Η αρχαία πόλη καταστράφηκε ολοκληρωτικά όταν πλημμύρισε ο χείμαρρος Συς.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται...Επίσης χρησιμοποιήστε ελληνική γραφή για να αναρτηθούν τα σχόλιά σας.